ضرورت دفاع از مسلمانان میانمار
جمهوری اسلامی ایران از همان اولین ساعات انتشار این خبر،از طریق سخنگوی وزارت امورخارجه موضع گرفت و با محکومیت این جنایات،ازمسئولان کشور میانمار خواست که ضمن رعایت حقوق اقلیت مسلمان این کشور، گزارش دقیق و جامعی به مسلمانان جهان و ملت ایران ارائه کند.
محسن پاک آئین متولد 1333 متأهل لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تهران، سفیر سابق ایران در کشورهای زامبیا، ازبکستان، و تایلند – معاون سابق سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.
کشور میانمار را برای مردم ایران معرفی کنید و درباره ترکیب جمعیتی، مذهبی و قومیتی این کشور توضیح بفرمایید.
کشور میانمار با وسعتی برابر 552/676 کیلومترمربع و جمعیتی معادل 47758000 میلیون نفر در منطقه‌ای حساس بین آسیای جنوب شرقی و آسیای جنوبی قرار گرفته است.این کشور در شمال و شمال شرقی با چین، در شرق و جنوب شرقی با تایلند، در جنوب و جنوب غربی با خلیج بنگال و در غرب با بنگلادش و هند، همسایه می‌باشد. میانمار از موقعیت استراتژیک حایز اهمیتی در منطقه آسیای جنوب شرقی و آسیای جنوبی برخوردار می‌باشد و می‌تواند نقش مهمی در منطقه آبراه های شمالی اقیانوس هند ایفا نماید. در ادوار گذشته مردمانی از نژاد چینی و هندی به میانمار مهاجرت کرده و در نقاط مختلف این کشور سکونت گزیده‌اند و سایر ملل نیز از طریق دریا به کشور میانمار دسترسی پیدا کرده‌اند.جدا بودن اقوام مختلف از یکدیگر در میانمار سبب بوجود آمدن، هویت های مختلف محلی و در نتیجه احساسات ملی و جدایی‌طلبی در بین اقوام مختلف گردیده است.در میانمار بر طبق قانون اساسی بودیسم دین رسمی کشور است، قریب به هفتاد در صد مردم برمه بودایی، هفت درصد مسلمان، چهار درصدهندو و دو درصد مسیحی‌هستند دو درصد باقی‌مانده را نیز آیین های بودایی چینی،تائوئیسم، کنفوسیوسیم و نیاکان‌پرستی تشکیل می‌دهند.
- اسلام چگونه به این کشور جنوب شرقی آسیا وارد شده است؟
تاریخ گسترش اسلام در میانمار به قرن اول هجری برمیگردد. بعد از ظهور اسلام وگرایش اعراب و ایرانیان به اسلام، دریانوردان عرب و ایرانی و بازرگانان مسلمان از مسیرهای زمینی که از منطقه غربیمیانمار و ایالتآراکان این کشور میگذشت به مناطق غربی چین سفرمیکردند. بسیاری از این افراد درمنطقه حاصلخیز و مستعد ساحلیآراکان، سکنی گزیده و اولین مناطق تجمعمسلمانان راایجاد کردند. سیاحان چینی در نوشتههای خود از مناطق ایرانینشیندر مرزهای بین میانمار و چین در قرنسوم میلادی یادکردهاند. منطقه "آراکان"از طرف شمال غربی با بنگلادش و از شمال باهندوستانهممرز می‌باشد و تقریبا به طور کامل زیر نفوذمسلمانان می‌باشد و اکثرمسلمانان میانمار دراین منطقه زندگی میکنند. جمعیت آراکان در حدود 7 میلیون نفر می‌باشد که تقریبا تمامیآنها مسلمان هستند وبه زبان محلی «روهینگیا» ، که زبان اصلیآن منطقه است، تکلم مینمایند. ریشه اصلیین زبان مخلوطی از زبانهای «ترکی» ، «بنگالی» ، «فارسی» و «عربی» است. اجرای قوانین اسلامی در منطقه آراکان قبل ازسال1430 میلادی، وجود داشته و تا سال 1784 ادامه داشت. بعد ازاشغال و تسخیر منطقه آراکان بهوسیله سلطان"بوداپایا" که یک فرد بودائی بود ،اجرای قوانیناسلامی ملغی اعلام و قانون ملی جایگزین آن گردید. بر اساس این سابقه، هنوز هم مسلمانان آراکان با دولت میانمار اختلاف داشته و معتقدند دولت میانمار حقوقمسلمانان را نادیده گرفته ، به آداب وسنن آن ها بیاحترامی مینماید و حتی این امر موردتصدیقمجامع بین المللی نیز قرار گرفته است.در طول این سال ها، مردم مسلمان آراکان، چندین گروه آزادیبخش پارتیزانی و انجمن های غیر نظامی برای دفاع از حقوق خود تشکیل داه اند. مهمترین این سازمان ها عبارت از جبهه میهن پرستان روهینگ،سازمان آزادی بخش آراکان،سازمان رهاییبخش مسلمانان میانمار می باشند.مائونگ تان لویی از محققین بودایی میانمار نوشته است: در سال 680 میلادی،محمد حنفیه فرزند امام علی(ع) پس از عدم توفیقنسبتبه خونخواهی امام حسین(ع)ازبنیامیه، همراه با طرفداران ونیروهای خود به شرق کوچ کرد تا بالاخره درسواحلآراکان بهمیانمار رسید و در آنجا کایاپوری ملکه قبیله منطقه را شکستداده او را بهدین اسلام در آورد و آنگاه ملکه را به زنی گرفت وبه ترویج اسلام در آن منطقهپرداخت. در حال حاضر دو مزار درآراکان وجود دارد که به حنفیه تونکی(مزار حنفیه)وکایاپوریتونکی معروف هستند. این دو مزار همراه به صورت زیارتگاه مسلماناناین منطقه در آمده است. بعضی از منابع تاریخی حکایت از آن دارد که در سال 1531میلادی، پادشاه وقتایران یک هیات سه نفره مذهبی رابه آراکان اعزام داشت، که به ساختن مساجد و تبلیغاسلام همتگماشته و عدهای از علمای آراکان را جهتسفر به ایران دعوتکردند. زبانفارسی که زبان رایج اهالی غرب میانمار بود در زبانمیانماری نیز تاثیر گذاشت. هنوزهم لغات و اصطلاحات متعددفارسی بویژه اصطلاحات دریانوردی مانند «بندر» ، «شاه بندر" , ,و "ناخدا" در زبان میانماری دیده می‌شود. دولت ژنرال «نوین» پس از سرکار آمدن در سال 1962، رفتن مسلمانانبه حج را ممنوعاعلام کرد .این ممنوعیت تا سال 1980 که به هفتاد نفر از مسلمانان اجازه دادهشد به مکه مشرف شوند ادامه داشت.از این سال به بعد عدهای از مسلمانان نیزجهتشرکت درکنفرانس های مختلف اسلامی اعزام شدند. علیرغم این وضعیت فشار بر مسلمانان متوقف نشد و این امر باعث گردید تا بیش از نیم میلیون مسلمان میانماریبه کشورهای بنگلادش،هند، پاکستان، مالزی، تایلند، سنگاپور، امارات متحده عربی، عربستانوممالک دیگر مهاجرت نمودند .در سال 1978 ادامه این سیاست ها باعثشد تا بیش از سیصد هزارنفر از مسلمانانمنطقه آراکان به بنگلادش مهاجرت نمایند و چوناین مساله تبلیغات وسیعی را درسراسرجهان به دنبال داشت، دولتمیانمار با دولتبنگلادش وارد مذاکره شد و با امضایموافقتنامهای اسکان مجدد پناهندگان مسلمان میانماری و همچنین پیمانمرزی توسط دوکشور، مساله پناهندگان فیصله پیداکرد و بسیاریاز آنها به آراکان مراجعت کردند. در طول سال های گذشته دولت میانمار کنترل شدیدی برفعالیت های مساجد داشته است. در برخی مقاطع حتی آمار ازدواج وتمایل مردم جهت انجام قربانی گوسفند درمراسم عیدقربان و نیز آمار افرادی که درمساجد به آموختن قرآنکریم مشغول میشوند، به دولت گزارش شده است. اکثریت مسلمانان میانمار سنی و حنفی بوده ولی حدود بیست هزار نفر شیعه نیز در این کشورزندگی میکنند. مسلمانان میانمار دارای سازمانها و انجمنهای مختلفی هستند کهمهمترین آنهاعبارت از شورای امور مذهبی مسلمانان،جامعه علمای میانمار،سازمان مسلمانان میانمار، اتحادیه جوانان مسلمان،سازمان اخوت مسلمانان و انجمن دانشجویان مسلمان می باشند.مهمترین و قدیمیترین مساجد میانمار که در رانگون پایتخت اینسرزمینبناگردیدهاند نیز مسجد سوراتی،مسجد سنی مغول،مسجد مانگ تولای و مسجد شیعیان موسوم به مغول مسجد و مدرسه امیرالمومنین می باشند.
- برخی اخبار از کشتار مسلمانان میانمار در روزهای اخیر منتشر شده است. درباره این اخبار و اطلاعات و ریشه این اختلافات و کشتارها بفرمایید؟ (آیا این کشتارها قبلا نیز اتفاق افتاده است.
بله انتشار اخبار مربوط به کشتار گسترده مسلمانان در میانمار موجی از نگرانی را در میان کشورهای مسلمان و از جمله ایران برانگیخته است.نهادهای بین المللی و کشورهای مسلمان از جمله جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم کردن و ابراز تاسف از این جنایات ، تلاش می کنند تا هرچه سریعتر اطلاعات دقیق و موثقی را در این باره که مصداق نسل کشی و پاک سازی قومی است را به دست آورده و امت اسلامی را در جریان قرار دهند. گفته شده که موج خشونت‌ها علیه مسلمانان از یک ماه قبل و پس از درگیری بین یک فرد بودایی و یک مسلمان آغاز شد.بنظر من در مورد اینکه این حادثه ناشی از اختلافات مذهبی بوده باید بیشتر تحقیق کرد چرا که در رجوع به آموزه هاى مکتب بودا آثار و نشانى از دعوت به مبارزه با مذاهب دیگر نیست. آن گونه که محققان تاریخ ادیان روایت کرده اند میراث دینى بودا مجموعه اى از تعالیم اخلاقى وعرفانى است و این آئین همانند کنفوسیوس در شمار مکاتبى است که دعوت به آرامش و صلح مى کند. احتمال دارد ریشه این درگیری ها قوم گرائی بوده باشد که البته با حمایت مسئولین نظامی کشور انجام شده است.گزارشهای منابع مستقل هم حکایت از آن دارد که گروههای افراطی و قوم گرای "ماگ" با پشتیبانی پلیس و ارتش به کشتار و آتش زدن دهکده‌ها و مساجد مسلمانان پرداخته اند. دولت میانمار نیز که مسئولیت دفاع از حقوق ملت را دارد،برای جلوگیری از این جنایات اقدام جدی انجام نداده و حتی به گونه ای به جانبداری از گروههای افراطی پرداخته است. اظهارات مقامات دولتی که مسلمانان را مهاجران غیرقانونی خوانده اند نشان از حمایت دولت برای پاکسازی مسلمانان دارد. دولت میانمار حاضر نیست به مسلمانان تابعیت این کشور را بدهد و رئیس جمهور این کشور بارها از سازمان ملل متحد خواسته است به مسلمانان فاقد تابعیت میانمار در اردوگاه های آوارگان پناه بدهد. جامعه جهانی باید بر حکومت میانمار فشار وارد کند تا مسلمانان مذکور را به عنوان شهروندان میانمار به رسمیت بشناسد.
- منابع رسمی و غیر رسمی عددهای متفاوتی را از کشتارهای صورت گرفته در میانمار مخابره کرده اند (از 50 نفر تا دهها هزار نفر) ؛ به نظر شما کدام یک از این ارقام صحت بیشتری دارد؟
آمار منتشره در هفته های گذشته قربانیان مسلمان را بیش از 20 هزار تن اعلام کرده که به دست گروه های افراطی در استان \'راخین\' کشته، شکنجه و با بی خانمان شده اند.فعلا نمی توان در مورد صحت یا سقم این آمار اظهارنظر کرد و باید منتظر دریافت اطلاعات تکمیلی بود.
- پس از این کشتار ؛ برخی از نهادهای بین المللی و حقوق بشری و همچنین سازمان کنفرانس اسلامی بیانیه هایی در محکومیت این اقدام منتشر کرده اند. به نظر شما جمهوری اسلامی ایران چه اقدامی باید در این زمینه انجام دهد.
اتفاقا جمهوری اسلامی ایران از همان اولین ساعات انتشار این خبر،از طریق سخنگوی وزارت امورخارجه موضع گرفت و با محکومیت این جنایات،ازمسئولان کشور میانمار خواست که ضمن رعایت حقوق اقلیت مسلمان این کشور، گزارش دقیق و جامعی به مسلمانان جهان و ملت ایران ارائه کند.وزیر امور خارجه نیز متعاقبا اعلام کرد که ایران این موضوع را بطور جدی پیگیری خواهد کرد.به اعتقاد من باید مجامع بین المللی و کشورهای جهان بخصوص مسلمانان باید بطور مستمر با اعمال فشار به دولت نطامی میانمار، شرایطی را فراهم کنند که خشونت ها پایان یافته و امنیت مسلمانان تامین شود.سفارت ایران در تایلند که اکردیته در میانمار می باشد نیز قضایا را از نزدیک دنبال کرده تا اطلاعات دقیق برای تصمیم گیری های بعدی را به تهران مخابره کند.
- چرا ایران در میانمار سفارت خانه ندارد؟ آیا پس از تصویب ابرقراری سفارتخانه در اسفند سال گذشته در این زمینه فعالیتی صورت گرفته است؟
تاسیس سفارت در میانمار از اولویت های وزارت امور خارجه است و در دستورکار نظام قرار دارد.
نظرات بینندگان
