شیرازه،مناظره صادق زیبا کلام استاد دانشگاه وعضو هیئت علمی دانشگاه تهران و عباس سلیمی نمین، مدیر مرکز مطالعات و تدوین تاریخ ایران در روز13آذر در سالن صدرای وسینای دانشگاه علوم پزشکی شیراز برگزار شد.

به گزارش غریو، مناظره با تحلیل طرفین درباره تاریخچه نهضت دانشجویی در کشور شروع شد.زیبا کلام معتقد بود جنبش دانشجویی امروز ذاتا دموکراسی خواه و به دنبال ایده آل ها ی دموکراسی است. این مهم ترین تحولی است که در جنبش دانشجویی به وجود آمده و بعید به نظر می رسد که دچار تزلزلی شود. این نوعی بلوغ سیاسی و اجتماعی در بلوغ دانشجویی است و به عقیده ی من آینده ی جنبش دانشجویی در گرو دموکراسی خواهی خواهد بود.متن کامل تحلیل را اینجا بخوانید.

  سلیمی نمین بر این عقیده بود که رهبری انقلاب اسلامی برای اولین بار در تاریخ جنبش دانشجویی اعتماد به دانشجو را اصل قرار داد و جنبش دانشجویی توانست همه ی جریانات سیاسی را به دنبال خود بکشاند(شورای انقلاب-احزاب سیاسی) چند سال جنبش دانشجویی توده های ملت را به دنبال خود داشت.متن کامل تحلیل را اینجا بخوانید.

 در ادامه مناظره به سوالات دانشجویان پاسخ داده شد.

سوال دانشجو :تحلیل جنبش دانشجویی بعد از تیر 84 و 16 آذر

دکتر زیبا کلام :

مهم ترین تحول جنبش دانشجویی در حال حاضر دموکراسی خواهی است و منظور از دموکراسی خواهی یعنی آزادی بیان – آزادی مطبوعات و.... است. جنبش دانشجویی بخشی از جنبش گسترده ی مردمی است که در سطح جامعه وجود دارد. اصلاح طلب یعنی دموکراسی خواهی. اساسا دموکراسی خواهی بزرگترین مطالبات سیاسی اجتماعی امروز جامعه ایران است. و دلیل دیگر آن سرکوب جنبش دانشجویی است که این سرکوب از تیر 84 شروع شد و بعد از 22 خرداد 88 به اوج خود رسید. ما برگشتیم به سال های نخست شورای عالی انقلاب فرهنگی. بنابراین بخشی از آن رفتاری است که با نخبگان سیاسی و فرهنگی جامعه می شود و شامل دانشجوها هم می شود.

16 آذر یک پدیده ی کاملا تصادفی بود . اولین سال تحصیلی بعد از کودتای 28 مرداد 1332 است. روز 16 آذر همه چیز در دانشگاه فنی عادی بود

مهندس سلیمی نمین:

16 آذر اصلا اتفاقی نبوده و حرکت کاملا ضد آمریکایی است در پاسخ به کودتایی که آمریکایی ها در ایران انجام دادند. هر جریانی که در کشور روی کار می آید وقتی تمایل ماندگاری قدرت و نفی دموکراسی (به معنای تامین حقوق اساسی ملت ایران) مطرح می شود بحث اتباط با غرب مطرح می شود چون ارتباط با غرب دموکراسی را در ایران تقویت می کند یا عکس آن را؟ در طول تاریخ غرب همواره تلاش کرده یک جریان را در کشور برپا کند که با یک جریان در ارتباط باشد نه با یک دموکراسی و یک مجلس.

اگر مبنای دموکراسی خواهی شما این است که هر دولتی نتواند هر کاری که می خواهد بکند چرا زمانی که جنبش دانشجویی خواست جلوی آقای هاشمی رفسنجانی را بگیرد و نگذارد کاری برخلاف قانون اساسی انجام دهد این را به عنوان یک حرکت مارکسیستی می دادنند؟ و براساس تمایل دولت ها نسبت به غرب از آنها حمایت می کنید و تلقی آقای حجاریان از جنبش ها ی دانشجویی را حمایت می کنید که هیچ هویتی برای جنبش دانشجویی قائل نبود. و هرگز در ایران گرایش به غرب دموکراسی نیاورده حتی روشنفکران دوران رضاخان به دلیل اینکه انگلیس را سردم دار دموکراسی غرب می دانستند دفاع کردند خود اولین قربانیان انگلیس در ایران شدند.

سوال دانشجو: جنبش دانشجویی به سمت خردورزی می رود نه دموکراسی

دکتر زیباکلام :

اساسا بنیان دموکراسی یعنی اینکه امور به عقل بشر حواله داده می شوند. جریان روشنفکری قرن 18 پاسخش به این سوال بود که انسان می تواند به کمک خرد خود خیر و سعادتش را در این دنیا ایجاد کند بدون اینکه نیاز به مذهب داشته باشد. موتور رفتن به سمت و سوی دموکراسی را خردورزی هست. روی دیگر خردورزی دموکراسی است.

مهندس سلیمی نمین:

اگر ما دموکراسی خواه باشیم باید نسبت به تهدیدات دموکراسی خواهی حساس باشیم. تعبیر جنبش های دموکراسی خواه تعبیری است که جایی که غربی ها می خواهند حرکتی به نفع خودشان انجام دهند برای اینکه به آن برچسب مثبتی بزنند به آن جنبش دموکراسی خواهی می گویند

سوال دانشجو: اصلاح طلبی را آقای زیباکلام همان دموکراسی می دانید و نماد اصلاح طلبی آقای خاتمی هستند پس جنبش دانشجویی باید از سردمداران اصلاح طلبی پیروی کنند من به عنوان یک دانشجو از کدام دموکراسی باید تاثیر بپذیرم؟ از حرف های سال 88 آقای خاتمی که گفتند تقلب شده یا چندی پیش که گفتند تقلب نشده؟  

دکتر زیباکلام:

من جایی ندیده ام و یادم هم نمی آید که آقای خاتمی بعد از جریانات بعد از انتخابات 22 خرداد صراحتا جایی گفته باشند که تقلب شد و از دانشجوها مستقیم یا غیرمستقیم خواسته باشند که قیام کنند. اصلاح طلبان به دنبال آزادی بیان و اندیشه- انتخابات آزاد و..... هستند.

سوال دانشجو: توضیح تسخیر لانه ی جاسوسی و قضایای تیر 78 و دموکراسی خواهی که آفای زیبا کلا به آن معتقد هستید در پایان منتهی می شود  به قضیه ی تیر 78 که در اتاق جهاد به بچه های بسیج حمله شد آیا دموکراسی این است که نظر منتقد یعنی بسیج باید له شود و بچه های بسیج کتک بخورند؟ ایا دموکراسی احترام به قوانین و حقوق دیگران نیست؟ آیا آزادی بیان یعنی اینکه هرچه از دهانمان در آمد در روزنامه ها به بهانه ی آزادی بیان بگوییم؟

مهندس سلیمی نمین:

جریانات سیاسی در طول تاریخ هیچ کدام چندان اعتقاد به دموکراسی نداشتند. حرف از دموکراسی می زنند اما در عمل به گونه ی دیگری عمل می کنند. و نظرات دانشجویان را بر نمی تابد.

دکتر زیباکلام:

اشغال سفارت آمریکا محصول یک فکر پخته نبوده و میدانستند که آمریکا در شرایطی نیست که بتواند در ایران کودتا کند. اشغال سفارت آمریکا در نتیجه ی رقابت شدیدی که بین دانشجویان مسلمان خط امام با چریک ها ی فدایی خلق و سازمان مجاهدین خلق بود. ایجاد شک و شبهه و تردید یکی از ابزار هایی  بود که مخالفین انقلاب به سمت و سوی آن رفته بودند و گفته می شد رهبران انقلاب با سفارت امریکا مذاکراتی کردند.دانشجویان مسلمان خط انان با اشغال سفارت آمریکا خواستند به مارکسیست ها بگویند که شما اشتباه می کنید و ما از شما انقلابی تریم.

علت اینکه حمله به اتاق بسیج را نگفتم به این دلیل بود که برای مظلومیت بسیج بغض گلویم را می گیرد و زبانم از گفتن آن قاصر است.

سوال دانشجو: در وضعیت سیاسی کنونی کشور آیا جایی برای جنبش دانشجویی باقی است یا سخن از جنبش به معنی همکاری با گروه اصولگرای حاکم است؟ به طور کلی امکان چنین جنبشی وجود دارد؟

دکتر زیباکلام:

ما نمی توانیم بگوییم چون اصولگرایان حاکمیت دارند اجازه نمی دهند جنبش دانشجویی وجود داشته باشد. به نظر من جنبش دانشجویی مستقل از حاکمیت راه خود را به جلو پیدا می کند. جنبش دانشجویی از خودش عقل و شعور دارد. جنبش دانشجویی با آرمان های دموکراسی خواهی همواره وجود داشته

مهندس سلیمی نمین:

این اتهام بزرگی است که بگوییم اصولگرایان جنبش دانشجویی را نمی خواهند همین جلسه ی حاضر توسط اصولگرایان برگذار می شود. البته تنگ نظری برخی از نیروهای اصولگرا را هرگز نفی نمی کنم.

سوال دانشجو: با توجه به تهدید جنبش دانشجویی بعد از خرداد 88 و درحال حاضر نقش جنبش دانشجویی را در انتخابات آینده را چگونه پیش بینی می کنید؟

دکتر زیباکلام:

بستگی به این دارد که آیا اصلاح طلبابان(منظور من رهبری اصلاح طلبان است) در انتخابات پیشرو شرکت کنند یا خیر؟ تا الان این مسئله معلوم نیست. اگر اصلاح طلبان در انتخابات شرکت کنند معتقدم که جنبش دانشجویی با تمام توان در این انتخابات شرکت خواهد کرد و در اردوگاه اصلاح طلبان دفاع از نامزد اصلاح طلب خواهد بود.

مهندس سلیمی نمین:

جنبش دانشجویی عقل دارد و انتخاب خواهد کرد. هنوز کاندیدها مشخص نیست نمی توان گفت جنبش دانشجویی قطعا پشت سر چه کسی خواهد بود این به این معناست که برای جنبش دانشجویی عقل و تفکری قائل نباشیم. جنبش دانشجویی را باید به تعقل دعوت کرد و اینکه پشت سر کسی باشید که این ویژگی ها را داشته باشد. الان تعیین وظیفه برای جنبش دانشجویی یعنی برای آن عقل قائل نبودن.