آئینهای تاریخی مردم شیراز در ایام محرم
از چاوش خوانی تا حمل کوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعا
مردم شیراز در قلب فارس، یکی از بزرگترین شهرهای مذهبی ایران و معروف به شهر هزار مزار و حالا سومین حرم اهل بیت، چند روز قبل از این که محرم برسد، مساجد را می‌آرایند و با لباس مشکی تکیه‌های محله‌ای درست می‌کنند و...
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی شیرازه، عزاداری مردم
شیراز برای امام حسین(ع) در ایام محرم همواره در سطح کشور زبانزد عام وخاص بوده
اما مدت زمانی است که برخی آئین ها و رسوم خواسته یا ناخواسته به دست فراموشی
سپرده شده است.
در گذشته مردم هر محله در شهر شیراز تلاش می کردند
عزاداریشان زیباتر و پرجمعیت تر از سایر محله ها باشد. مردان قدرتمند هر محله طبق
هایی را که مملو از چراغ و آیینه بود برسر می گذاشتند و سر چهارراه ها به دور خود
می چرخیدند، مردم نیز در این مواقع صلوات می فرستادند.
با دیدن شاهچراغ(ع) تعظیم می کردند
علاوه بر حمل طبق، مردان قدرتمند پایه علامت که از جنس فلز
و بسیار سنگین بود را بر روی شال خود که بر کمر بسته بودند می گذاشتند و با دیدن شاهچراغ(ع)
به گونه ای خم می شدند که فنر بالای علامت که دارای زنگی بزرگ بود نیز به به حرم
مطهر تعظیم می کرد.
در میان عزاداری‌ها قنداق و گهواره علی‌اصغر(ع) گذاشته می‌شد
که مردم در دور آن جمع شده و به عزاداری می‌پرداختند در حالی که اشک چشمانشان جاری
بود.
مقصد تمام گروه های سینه زنی شیراز شاهچراغ(ع) بود
مقصد تمام گروه های سینه زنی در شیراز شاهچراغ(ع) بود اما
گروه سینه زنان در شیرازبه دو گروه تقسیم می شدند و هرگروهی که زودتر به محوطه سید
میر محمد می رسید وارد بازار آقا و سپس وارد صحن شاهچراغ می شد، سپس گروه سینه زنان
در مقابل حرم شاهچراغ می ایستادند و نوحه خوان آن دسته برای سایرین نوحه می خواند
در پایان نیز هیئت از در دیگر شاهچراغ خارج می شد تا نوبت به گروه های دیگر برسد.
گِل اندود کردن تمام یا بخشی از بدن، تراشیدن موی سر،
و …از دیگر مراسم و آیین خاص شیرازی ها در این ایام بود.
سینه‌زنی مخصوص شیراز به طریقه‌ای خاص صورت می‌گرفت به طوری که در حجم‌هایی کوچک و با بالا و پایین رفتن بالا تنه بر سینه خود می‌زدند و اشعاری بسیار کهن را تکرار می‌کردند و ناگهان با اشاره میاندار آرام شده اندکی به جلو راه می‌پیمودند و مجددا دور هم حلقه زده و آن شیوه را از سر می‌گرفتند.
جمع کردن مسافر برای سفر با اسب به کربلا
تعزیه خوانی و پرده خوانی، چاوش خوانی(شعر خوانی در مورد
کربلا و جمع کردن مسافر برای سفر با اسب به کربلا )از دیگر مراسم دهه اول محرم در
شیراز بود که به شکلی متفاوت با اجراهای امروزی انجام می شد.
حمل کوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعا
حضور مردم در دارالرحمه و جوانان آباد به منظور دیدار با
اهل قبور ، حمل کوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعا و سر دادن شعار
"روز تاسوعا ست امروز کربلا غوغاست امروز" از دیگر مراسم اجرا شد توسط
مردم شیراز در دهه اول محرم بود.
مردم مریض های خود را از زیر شکم اسب ذوالجناح عبور می
دادند
در شیراز قدیم افرادی خاص اسبی با لباس های مخصوص به اسم
اسب ذوالجناح را تزئین می کردند و آن را در کوچه ها می چرخانند ، کسانی که تمایل
داشتند این اسب را به منزل خود دعوت می کردند و سپس مراسم عزاداری برپا می گردید.
بسیاری از مردم شیراز اعتقاد داشتند اگر کودکان و مریض های خود را از زیر شکم اسب ذوالجنان عبوردهند فرد بیمه امام حسین (ع) می شود و بیمار شفا می یابد و در بسیاری مواقع به خاطر خلوص نیت مردم این اتفاق می افتاد.
شیرازی ها تلاش می کردند سفره امام حسین مجلل باشد
نحوه پذیرای مردم شیراز دردهه اول محرم از هیئت های عزاداری نیز جالب بود. شیرازی ها تلاش می کردند سفره و غذایی که برای امام حسین (ع) برپا می شود بسیار مجلل باشد که در همین راستا پلو و خورشت سبزی، شکر پلو و قیمه، پلو و خورشت بادنجان، حلوای کاسه، آش ماست، و میوهای مربوط به آن فصل به طور حتم در سفرهای ایجاد شده برای امام حسین(ع) وجود داشت.
در زمان برپایی سفره برای امام حسین(ع) در شیراز تمامی اهالی محل برای کمک کردن به صاحبخانه اعلام آمادگی می کردند و اعتقاد داشتند هر عمل خیری که برای سالار شهیداَن انجام شود به واقع آن شخص و خانواه اش را در برابر مشکلات و بیماری ها یک ساله پیشرو بیمه می کند.
نوشیدنی های که مردم شیراز در گذشته برای پذیرایی از هیئت های عزاداری استفاده می کردند شامل گلاب، عرق نسترن، عرق بیدمشک بود که در برخی موارد افراد علاقمندان برای پذیرای به همراه هیئت ها تا شاهچراغ(ع) نیز می رفتند.
نظرات بینندگان
