«چارچو گردانی» در استهبان؛ آیینی که قدمت 250 ساله دارد
چرخاندن چارچو، طی مراسم خاصی برگزار می شود. در استهبان
چارچوی محله اهر از سایر چارچوها اهمیت بیشتری دارد و مردم اعتقاد دارند که
تنها چارچوبی که زنگ حیدری دارد چارچوی این محله است . محله کرمان نیز زنگ
حیدری را از آن خود می داند.
به هر صورت، شب عاشورا دسته های زنجیرزنی همه محله ها به حسینیه اهر می
روند و پس از نوحه خوانی و سینه زنی چارچو را از داخل حسینیه به میزان جلو
آن می آورند و مردانی که روی کول خود را با حوله پوشانده اند زیر چارچو
رفته و آن را به چرخش در می آورند. این کار را سه بار انجام داده و در هر
بار سه دور آن را می چرخانند مردم نیز در این حین، دستهای خود را بالا می
برند و تکان می دهند و با کشیدن فریاد (یا حسین یا حسین ) شور و حال پیدا
می کنند و اشک می ریزند. زنان از پشت بام خانه های اطراف ضجه می زنند و
مردان فریاد (قتل حسین است و اویلا ) سر می دهند مردم در واقع چارچو را
نشانه مظلومیت امام حسین (ع) می دانند و اعتقاد دارند که اگر چارچو درست
نچرخند سال خوبی در پیش ندارند و اگر به یک طرف لنگی داشت و کول انداخت یکی
از بزرگان همان محله می میرد!
«چارچوی محله های دیگر»:
بعد از ظهر روز عاشورا نوبت چرخاندن چارچوی محله های دیگر است نخست چارجوی در دکان کرمان(حسینیه ولی عصر ) چرخانده می شود و سپس محله پنار و گاهی هم چارچوی محله تیرونجان شام عاشورا و عزاداران با زنجیرزنی و سینه زنی وارد حسینیه محله میری می شوند و آخرین چارچو را در میدان حسینیه می چرخانند . زنان و مردان هر محله با (نوند)(دودکردن اسفند) و گلاب از دسته های سوگوار استقبال می کنند. افرادی که زیر چارچو می روند و مسئولیت چرخاندن چارچو را به عهده می گیرند. هر سال این عمل را به صورت نذر انجام می دهند و سپس از خود به فرزندانشان می سپارند و از پذیرش افراد محله های دیگر خودداری می کنند.