به گزارش شیرازه به نقل از مهر٬‌ سال 1384 با مرگ محمدعلی شیوایی که درمیان هنرمندان با تخلص "کاکو" از وی نامبرده می شود، یکی از موضوعاتی  که دوستداران آثار تجسمی را از بیم به یغما رفتن نقاشی های این هنرمند بزرگ که هیچگاه به دنبال مطرح کردن خویش نبود نگران می کرد، پراکندگی و گمنامی این آثار در میان نبود موزه ای که به شکل تخصصی هنرهای معاصر را پوشش دهد، بود.

این هنرمند معاصر که سالها پس از آموختن و آمیختن هنر کلاژ و نقاشی زندگی در روستایی در حاشیه شیراز را به زندگی در قلب هنر دنیا، برتری می داد گرچه هیچگاه در شهر خود قدر ندید، اما کیلومترها دور از شهر ادب و هنر آثار وی با احترام فراوان در موزه های هنر معاصر کرمان و تهران چشم هنردوستان ایرانی و خارجی را به هنر مدرن ایران آشنا کرد در حالیکه در گوشه، گوشه شیراز نقاشی های این هنرمند هم عصر و نزدیک تینا تهرانی و رفیق سال های دور سهراب سپهری در خانه ها و اتاق ها نگهداری می شود تا اگر به قدر یک نمایشگاه سالانه از کنج پستوها به در آمده و نگاهی هرچند کوتاه به خود معطوف کند.

اوکه از پیشگامان هنر نوگرای ایران و به نوعی از اولین هنرمندان علاقه مند به شیوه کوبیسم و کلاژ در ایران شناخته می شود، درس خوانده مدرسه هنرهای زیبای پاریس در دوران پس از جنگ جهانی دوّم است که با تأثیرپذیری از آثار پیکاسو و براک و با بکارگیری خطّ و سطح و ترکیب و فرم به فضایی دیگر گونه و شخصی یعنی کوبیسم اکسپرسیو رسید و با توجه به تفکرات عرفانی، سوژه ها و فضای آثارش رنگ شرقی بخود گرفت.

پس از بازگشت به ایران و آشنائی و دوستی اش با «سهراب سپهری»، نقاش و شاعر رویکرد به مسائل عرفانی، به انزواطلبی روی آورد.

سوژه های مورد علاقه او، مرد نوازنده، زن نوازنده، طبیعت بیجان با میز و سازهای ایرانی مانند تنبک، تار، سه تار، دف و گاهی گل و ظرف و میوه و بخصوص پرنده است.

در حالیکه سال 1384 تعدادی از تابلوهای او توسط موزه خریداری و همراه با وسائل و ابزار نقاشی اهدایی خانواده اش به موزه هنر مشکین فام منتقل و در بخش ویژه ای به نمایش درآمد، سرنوشت بخشی از میراث این هنرمند نوگرا هنوز مشخص نیست و گرچه تعدادی از این آثار در موزه های هنر معاصر تهران و کرمان نگهداری می شود، بخشی از این آثار نیز که نزد دوستان و همراهان وی به یادگار مانده در حالی نگهداری می شود که می شد این آثار را در قالب بخشی ویژه از موزه هنرهای معاصر شیراز به گونه ای که در اتاق آبی موزه هنرهای معاصر علی اکبر صنعتی کرمان آثار و میراث به جامانده سهراب سپهری را در خود جای داده، نگهداری شود.

نقاشی های مدرن شیوایی در جایی غیر از موزه

اما آنچه امروز بر میراث هنری و ارزشمند محمدعلی شیوایی در شیراز می رود به گونه ای است که یکی از شاگردان و همراهان این هنرمند که در سالهای پایانی زندگی، وی را تنها نگذاشت با گذشت هشت سال از مرگ این هنرمند ناچار است تنها اثر به جامانده از این پیکاسوی ایرانی را برای نگهداری بهتر و ارزشمندتر به هر بهایی به فروش بگذارد تا یکبار دیگر این نگرانی باقی بماند که آثار هنرمندان شهر فرهنگ و هنر در نبود موزه هنرهای معاصر در هاله ای از ابهام قرار خواهند گرفت.

وی که در سالهای پایانی زندگی کاکو مانند بخشی از خانواده این هنرمند وی را تنها نگذاشت و در واپسین شبهای بستری شدن او در بیمارستان بر بالین وی قرار داشت در گفتگو با خبرنگار مهر در شیراز، گفت: با اینکه این نقاش بزرگ همواره از شهرت و مطرح شدن گریزان بود، اما هرگاه گالری داری تمایل به برپایی نمایشگاهی از آثار وی داشت با اشتیاق آثار خود را در اختیار گالری ها قرار می داد و از نمایش آثارش به رایگان دریغ نمی کرد.

این هنرمند عکاس که نخواست نامش مطرح شود، با اشاره به اینکه زندگی شیوایی در روستای "دست خضر" در حالتی درویش مابانه طی می شد، خاطرنشان کرد: در همان زمان او با استقبال از در اختیار گذاشتن هنرش به جوانان هنردوست از آموزش نقاشی به من دریغ نکرد و با اینکه می توانست در اوج شهرت به زندگی در پاریس و ارایه هنر در این شهر بپردازد، ترجیح داد در گوشه عزلت به کار هنری خود ادامه دهد.

وی علاقه شیوایی را به نقاشی ستودنی دانست و افزود: او هرگاه بومی را روی دیوار خانه محقرش به کار می گرفت اثری بی نظیر خلق می کرد تا دیوارهای خانه اش خود گالری پرباری از نقاشی های مدرن باشد.

نمونه از نقاشی های محمد علی شیوایی

اوکه نقاشی و کلاژ را نزد شیوایی آموخته با اشاره به اینکه کاکو در سالهای پایانی با گوشه گیری زندگی را طی می کرد، اشاره داشت: گرچه همواره از موزه ها و گالری های تهران آثار این هنرمند به نمایش عمومی در می آمد، اما وی در شیراز برای برگزاری نمایشگاه انفرادی ناچار بود از گالری های خصوصی کمک گرفته تا آثارش به نمایش عمومی درآید. گرچه همزمان گالری های دولتی به رایگان آثاری نه چندان ارزشمند و چه بسا بازاری و اصطلاحا کپیه به نمایش می گذاشتند.

وی که در سالهای واپسین عمر شیوایی تابلویی با عنوان "مرد تارزن" را از وی به هدیه گرفت، خاطرنشان می کند در تلاش است این تابلو را در بهترین شرایط ممکن در اختیار موزه ای ویژه هنرهای معاصر در شیراز قرار دهد.

اکنون پس از گذشت سالها از مرگ محمدعلی شیوایی که تنها یکبار به اهتمام یک مستندساز بخشی از زندگی هنری و تلاش های وی در معرفی نقاشی مدرن ایرانی در قالب مستندی 10 دقیقه ای به تصویر کشیده شد، یکی از نقاشی های این هنرمند صاحب سبک نقاشی مدرن ایران در بلاتکلیفی قرار دارد و تنها بازمانده شاگردان شیوایی به ناچار مجبور است این نقاشی را که بارها روی دیوار گالری های ایران بویژه شیراز قرار گرفته به هر قیمتی شده به فروش بگذارد تا این میراث هنری کشور در جایگاهی والاتر از کنج انباری ها نگهداری و ارج نهاده شود.

پراکندگی آثار هنری محمدعلی شیوایی به شیراز محدود نمی شود

یادداشت رسول معرک نژاد کارشناس ارشد نقاشی در تارنمای شخصی خودش موید این موضوع است که پراکندگی آثار هنری محمدعلی شیوایی به شیراز محدود نمی شود چراکه وی در اردیبهشت 1379 در حاشیه نمایشگاهی که به اهتمام "فرشته غازی راد" در نقاشخانه فرشته تهران ترتیب می یابد در ازای دعوت نامه ای که "بابک گرمچی" برای نمایشگاه وی طراحی می کند یکی از تابلوهای خود را به او هدیه می دهد.

آخرین نمایشگاه زنده‌یاد محمدعلی شیوایی (کاکو) اول مهر ماه 84 در گالری هما تهران گشایش یافت. سه روز پس از آن، این هنرمند پیشکسوت نقاشی در سن 71 سالگی در شیراز چشم از جهان فروبست.

سال 2011 میلادی نیز بخشی از آثار شیوایی که در اختیار گالری شیراز آرت است در قالب آرت اکسپوی مالزی با حضور 2 گالری از ایران و نمایش آثار هنرمندان ایرانی در کوالالامپور نمایش یافت.

زنده‌یاد محمدعلی شیوایی (کاکو) در سال 1313 در شیراز به دنیا آمد. وی در سال 1337 با بورسیه هنرستان هنرهای زیبای پسران برای ادامه تحصیل به پاریس رفت و از مدرسه هنرهای زیبا (بوزار) پاریس فارغ‌التحصیل شد. این هنرمند علاوه بر نمایشگاه‌هایی در ایتالیا، فرانسه، یونان از سال 1350 در 12 نمایشگاه انفرادی و گروهی آثار خود را به تماشا گذاشت.