رهبر انقلاب دقیقا چه مواردی را مطرح کردند؟

نگاهی به بیانات ایشان نشان می‌دهد که بیشترین مطالب مطرح شده سلبی بوده‌اند تا ایجابی. به عبارت دیگر رهبر انقلاب اسلامی سعی کرده‌اند نگرانی‌های خود را از برخی کوتاهی‌ها بیان دارند تا این‌که بخواهند موارد ایجابی و ضرورت‌های فرهنگی را مطرح سازند. ایشان پس از این‌که ابراز داشتند که نسبت به مسئله فرهنگ نگران هستند، اساس ایستادگی را بر حفظ فرهنگ اسلامى و انقلابى و تقویت جناح فرهنگى مؤمن دانستند. ایشان سپس با بیان این‌که «عامل فرهنگی کم نداریم» دولت را به صورت خاص و دیگران را به صورت عام به این مسئله توجه دادند که باید نسبت به مسئله فرهنگ توجه کنیم. اما اصلی‌ترین جملات سلبی ایشان این‌جا بود که فرمودند: «بنده هم در این نگرانى با شما سهیم هستم و امیدوارم كه مسئولین فرهنگى توجه داشته باشند كه چه می كنند. با مسائل فرهنگى شوخى نمی شود كرد، بى‌ملاحظگى نمی شود كرد... واقعاً باید قدر جوانان مؤمن و انقلابى را همه بدانند... این جوان ها را باید حفظ كرد، باید از اینها قدردانى كرد، امروز هم بحمدالله كم نیستند و زیادند. [نباید] با عناوین گوناگونى بخواهیم این جوان هاى مؤمن را طَرد كنیم و منزوى كنیم؛ كه البته منزوى هم نمی شوند؛ آن جوان هاى مؤمنِ پرانگیزه، با این حرف ها منزوى نمی شوند این ها؛ لكن خب، ما باید قدر این ها را بدانیم».

منظور رهبری چه کسی بود؟

«تحلیل گفتمان » بیانات رهبری که تا مقداری در عبارات فوق انجام شد، به خوبی نشان می‌دهد که رهبری از برخی مسائل رخ داده در عرصه فرهنگ نگران بوده و احساس خطر می‌کنند. چه به صورت ظاهری و چه به صورت تحلیل گفتمانی، مشخص است که اصلی‌ترین مخاطب رهبر انقلاب در جملات فوق، «دولت تدبیر و امید» است کما این‌که این دولت طی ماه‌های اخیر با مطرح کردن برخی مسائل و زمینه‌سازی برای طرح برخی افکار و اظهارات، عرصه فرهنگ را دچار خدشه کرده‌ که موجب نگرانی شده است. آیا غیر از این است که نیروهای انقلابی در حوزه فرهنگ طی ماه‌های اخیر توسط دولت طرد شده‌اند؟ برخورد با رسانه‌های انقلابی و توقیف کردن برخی از آن‌ها و شکایت از برخی دیگر، برجسته کردن برخی اشخاص و فیلم‌های ناهمسو با جهت‌گیری جمهوری اسلامی ایران در جشنواره فیلم فجر و ... همه نشان می‌دهد که مخاطب رهبری دقیقا دولت بوده است. رهبری در زمان دولت احمدی‌نژاد هم اگرچه فرهنگ را مظلوم دانسته بودند اما دغدغه ایشان عمدتا دغدغه ایجابی و تاکید بر کارهایی بود که باید انجام شود و نمی‌شود اما این بار رهبری مشخصا روی برخی موارد دست گذاشته‌اند که نباید انجام شود ولی از سوی دولت انجام می‌شود مثل طرد نیروهای انقلابی.

تلاش دولت و برخی رسانه‌ها برای تفسیر به رای بیانات رهبری

پس از بیانات رهبری، وزیر ارشاد هم به صورت شفاهی و هم مکتوب، به خواسته رهبری لبیک گفتند که البته به نظر می‌رسد لبیک واقعی باید در حوزه عملی انجام شود. اما با این حال، دیروز دکتر روحانی در جشنواره مطبوعات گفت: «البته خوشحالم که وزیر ارشاد به ندای رهبر انقلاب بلافاصله پاسخ داد اما باید پرسید چه مقدار از مسائل فرهنگی در اختیار وزیر است و چه مقدار بودجه فرهنگی در اختیار دولت قرار دارد؟ ... چند برابر بودجه فرهنگی که در اختیار دولت قرار دارد در اختیار نهادهای دیگر و مراکزی است که از بودجه عمومی استفاده می‌کنند.» این سخنان روحانی دقیقا نشان می‌دهد که او عمیقا متوجه سخنان رهبری نشده است. رهبری از انجام برخی امور گلایه کردند در حالی که روحانی می‌گوید مگر دولت چقدر امکانات دارد که بتواند برخی مسائل فرهنگی را پیگیری کند؟! این اظهار نظر جالب و فهم نادرست روحانی تنها دو روز پس از بیانات رهبر مطرح شد. برخی تحلیل‌گران بر این باورند که سخنان روحانی نوعی تغییر بازی و فرار رو به جلو محسوب می‌شود؛ چرا که کاملا مشخص است رهبر معظم انقلاب چه گلایه‌ای را از دولت و نه همه نهادهای فرهنگی مستقل از دولت مطرح کردند. جالب این‌جاست که سایت تابناک نیز در اقدامی همسو با روحانی، سعی کرده است با بازخوانی جملات رهبری در خصوص مقوله فرهنگ، مخاطب ایشان را از بسیجیان تا معلم‌ها و... معرفی کند!

به نظر می‌رسد برخلاف وزیر ارشاد که به خوبی متوجه شد رهبری او را خطاب قرار داده، روحانی سعی دارد تا همه را مخاطب رهبری بداند! امری که با محتوای جملات رهبری، کاملا متفاوت است.