شیرازه - سرویس فرهنگی: وجود آثاردوره های تاریخی قبل از اسلام از جمله دوره های هخامنشی وساسانی دراستان فارس و همچنین آثار دوره های تاریخی بعد از اسلام به ویژه آثار تاریخی دوره زندیه و قاجاریه، امکان گردشگری را برای مسافران و میهمانان نوروزی در استان فارس فراهم کرده است. 

از بقاع متبرکه و مرقد امامزادگان شریف در شیراز از جمله آستان قدسی حضرت احمدابن موسی شاهچراغ (ع)، مرقدحضرت سیدعلاء الدین حسین (ع)، مرقد حضرت سید میرمحمد(ع)، مرقدحضرت علی ابن حمزه (ع)، امامزاده اسماعیل (ع) و دیگر قبور امامزادگان تا وجود آرامگاه شاعران پارسی گو تا آثار باستانی مربوط به دوره هخامنشیان و ساسانیان و هزاران هزار جاذبه طبیعی دیگر.

شیرازه در گزارشی به معرفی گوشه ای از این پیشینه کهن و فرصت های گردشگری در فارس پرداخته است.

سپیدان

مرکزشهرستان سپیدان اردکان است. اردکان درلغت به معنی نوعی از جدول ها واشکال نجومی است. براساس منابع موجود قدمت این شهرستان به زمان هخامنشیان باز می گردد ظاهرا این شهرستان آخرین اقامتگاه اسکندرمقدونی پیش ازحمله به تخت جمشیدبوده است. اردکان ازحوادث روزگار درامان نماند. حملات افغان درزمان افشاریه ویورش های ایالت بویر احمد دردوقرن پیش خرابی های بسیاری دراین شهر به بار آورد. پنجاه سال پیش نیز سیل این شهررانیمه ویران کرد وجود طبیعت زیبای آن شهرستان که دربرگیرنده آبشار مارگون تنگ تیزاب منطقه شش پیر دریاچه برم فیروز ومنطقه برف گیر شکرک است که اکنون به یک پیست اسکی مجهز تبدیل گشته است و نیز فضای کوهستانی بکر و سردسیر منطقه با پوشش های گیاهی و سبز و آب و هوای خنک آن در تابستان فضاهای مناسب و استثنایی برای گردشگری شهرستان محسوب می شود.
جاذبه های طبیعی

آبشارمارگون:

آبشارمارگون حاصل آب رودخانه کمهر وحوزه آبخیز آن است که از میان صخره ها به طرزشگفت آوری سرریز می شود .موقعت طبیعی وچشم اندازهای اطراف آبشار مارگون جلوه هایی اعجاب انگیز پدید آورده است .هم آمیزی درختان جنگلی باتوپوگرافی ناحیه کوهستانی ورودخانه ای زیباچشم اندازهای طبیعی آبشارمارگون راصدچندان کرده است.

برم فیروز:

درارتفاع 3500 متری از سطح دریا دریاچه ای وجود دارد که برم فیروز نام دارد.

چشمه شش پیر:

ازجاذبه های طبیعی شهرستان سپیدان است که حدود15 کیلومتری شهرستان سپیدان است وبه واسطه وجود امام زاده (ع) به این نام معروف است این تفرجگاه علاوه بر جذابیت چشم انداز طبیعی دارای وجهه ای مقدس در بین مردم منطقه می باشد.

تنگ تیزاب:

تنگ تیزاب ازتفرجگاههای طبیعی شهرستان سپیدان است که آب آن از کوههای سپیدان ویاسوج سرچشمه گرفته وگذرگاه یکی ازشعبه های رودخانه بشارمی باشد که درفاصله 20کیلومتری شمال غربی سپیدان واقع شده است. گونه های مختلف ماهیان بومی در این رودخانه دایمی آب شیرین دیده می شود.

چله گاه:

از دیگر تفریحگاه های طبیعی در 5 کیلومتری شمال سپیدان که دارای پوشش گیاهی زیبا و چندین چشمه جوشان می باشد .

شهرستان سروستان

این شهرستان علاوه برآثارتاریخی دارای طبیعتی زیبا است که شامل دشت های وسیع وباغات فراوان میوه بوده و در بهار جلوه خاصی دارد. آب و هوای گرم و معتدل آن باعث رویش درختان مختلف ومحصولات فراوان به ویژه مرکبات می گردد. دشت های حاصلخیز ومزارع بزرگ کشاورزی آن از چشم اندازهای زیبای گردشگری این منطقه محسوب می شود.

جاذبه های مذهبی
بقعه شیخ یوسف سروستانی :

این بنا درمرکز سروستان واقع گردیده است .بقعه شامل دوچهار طاقی باستون های سنگی می باشد که با ظرافت واستادی تراشیده شده است. برسنگ قبر که دروسط بقعه قراردارد نام شیخ یوسف بن یعقوب سروستانی و تاریخ 680 هجری قمری نگاشته شده است ودرکنار آن برسنگ قبر دیگر نام محمدبن حسن علی البیضاوی و تاریخ 710 هجری قمری نوشته شده است بر حجاریهای سه در جنوبی در کتیبه ای نام استاد علی بن حسین علی الغاوی و تاریخ 680 هجری قمری آمده است.

جاذبه های تاریخی
کاخ سروستان:

این کاخ ازآثاردوره ساسانی می باشد ودر9 کیلومتری جنوب شرقی سروستان ودرمسیر روستای نظر آباد واقع گردیده است. قسمت اصلی بنا درضلع شرقی بوده که شامل یک ایوان بزرگ و دو ایوان کوچکتراست. ایوان اصلی به تالار مرکزی و سپس حیاط مرتبط می شود. در دو طرف آن دوتالار بزرگ باسقف گنبدی مرتفع قراردارد. در دو تالار گنبد دار، در حاشیه زیر سقف بقایای گچبری دیده می شود.

قلعه گبری:

درشمال سروستان درمنطقه ای به نام کوه قدرت آثارقلعه ای وجوددارد که بامصالح گچ سنگ وساروج ساخته شده است .این قلعه دارای چهارموج درچهارگوشه وفضای اتاقی دراطراف ووسط بوده وظاهرا کاربرددفاعی داشته است.

شهرستان خنج

درشهرستان خنج نوع آب وهوا زمستانی معتدل وبهاری زود هنگام رابوجود می آورد .درختان نخل که درتمام طول سال سرسبزهستند دراواخرزمستان طراوت خاصی رابه منطقه می بخشد وجود آب انبارهایی باشکل ظاهری زیبادرمسیرراه اطراف ودرون خنج جلوه دیگری به این شهرستان می دهد.
جاذبه های مذهبی
آرامگاه شیخ محمدابونجم:

این آرامگاه به سبک مسجدالحرام از سنگ کاشی و گچ ساخته شده و از آثار تاریخی مذهبی مربوط به قرن 8 هجری می باشد نسب شیخ محمد ابو نجم به امام موسی کاظم (ع) می‌رسد.

جاذبه های تاریخی

مناره شیخ دانیال:

بنای مناره مربوط به سال789 هجری قمری است پایه بنا به شکل استوانه ای است که بر بدنه آن آثار آجر و کاشی دیده می شود. ارتفاع آن حدود 25 متراست.

آتشکده محلچه:

ازآثار دوره ساسانی منطقه محلچه دربین راه خنج-لار است. بنای فعلی چهارطاقی به سه پایه استوار است و همانند دیگر چهارطاقی ها از سنگوساروج ساخته شده است.

از دیگرآثارموجوددرشهرستان خنج مسجدجامع فیشور مقبره شاه فخرالدین احمد مقبره شیخ قاضی دربخش کوره مقبره شیخ شعیب قلعه های خلوت شاه نشین نرگسی و مقبره شاه عبدالسلام رامی‌توان نام برد.

شهرستان ني ريز

شهرستان نی­ریز از شهرستان­های غربی استان فارس است که از شمال به شهرستان بوانات، از شمال شرقی به استان کرمان، از جنوب به شهرستان داراب، از جنوب غربی به شهرستان استهبان، از غرب به شهرستان شیراز و از شمال غربی به شهرستان ارسنجان محدود می­‌شود.

این شهرستان با مرکزیت شهر نی­ریز، دارای 10630 کیلومتر مربع وسعت و فاصل آن تا شیراز 222 کیلومتر است. میانگین ارتفاع آن از سطح دریا 605 متر می­باشد.

با توجه به نگاشته­های الواح گلی تخت­ جمشید، این شهرستان بنام «نای­زی» یعنی «کارگاه اسلحه ­سازی» معروف بوده، بنابراین می­توان آن را از شهرستان­های قدیمی و کهن استان برشمرد. آب و هوای آن معتدل و گرم می­باشد و در شمال غربی آن دریاچه بختگان واقع شده است. جاذبه­ های طبیعی همچون دریاچه بختگان و جزیره نرگس، چشمه برنج­ زار و برکه احمدشاه و نیز باغ­ های انجیر و انار از چشم اندازهای گردشگری این منطقه است.

سوغات شهرستان، انجیر، بادام، انار، پسته و حلوی ارده است.

درکنار چشم­اندازهای تاریخی و طبیعی شهرستان وجود دانشمندانی چون حاتم نیریزی و خوشنویسانی چون میرزا  احمد نیریزی، محمد شفیع نیریزی و ساکت نیریزی بر زیور آن افزوده است.

 جاذبه های تاريخي

قلعه اس.پی. آر (S.P.R)
از قلعه­های نظامی نیروهای انگلیسی و هندی در جنگ جهانی اول است که از سنگ وساروج ساخته شده است.در وسط آن حیاط و در اطراف آن حجره و اتاق­های متعدد واقع شده و در چهارگوش آن چهار برج جهت نگهبانی وجود دارد. از دیگر آثار شهرستان نی­ریز مقبره احمد نیریزی، کاروانسرای نی­ریز، دره زیبای پلنگان و بیدخویه، آبشار فصلی تارم، قنات­های شادابخت، کتان و خباز است. 

 جاذبه های طبيعي

منطقه حفاظت شده بهرام گور

این منطقه با وسعت 260 هزار هکتار در فاصل 40 کیلومتری شهرستان نی­ریز در بخش قطرویه قرار گرفته است. گونه­های نادری از جانوران شامل یوزپلنگ، گورخر آسیائی قوچ، میش، هوبره و گربه وحشی در این منطقه وجود دارد. پوشش گیاهی این منطقه شامل قیچ، گز، بادام کوهی، درمنه، انواع گون، آویشن و آنغوزه می­‌باشد.

منطقه حفاظت شده بختگان

این منطقه با وسعت بیش از 300 هزار هکتار متشکل از دریاچه بختگان و جزیر نرگس است که با پوشش گیاهی متنوع و گونه ­های متفاوت جانوری و پرندگان مهاجر از جمله فلامینگو، پلیکان، درنا، اردک و غاز وحشی مکانی مناسب جهت بازدید گردشگران می‌­باشد.

شهرستان اقلید

شهرستان اقلید ازشهرستان های شمالی استان فارس می باشد. این منطقه یکی از مناطق کوهستانی وسرسبز فارس است ودارای آب هوای سرد وزمستانی است. ارتفاعاتی برفگیر دارد که موجب میشود مناظر زیبای برفی آن تقریبا تا اوایل فصل بهار درآن مشاهده شود. کوه های بلند درطول مسیرجاده ای زیبا پدید می آورند وجود دشت های بسیار وسیع و حاصل خیز مانند آسپاس وپکان در فصل بهار چشم اندازی روح نوازرابرای هرگردشگر تصویر می کنند. در فصل تابستان درکنار هوای خنک و مطبوع حضورعشایر بر رونق تفریحی آن می افزاید.

تنگ براق اقلید

تنگ براق اقلید با مناظر طبیعی زیبا از جمله آثار دیدنی این شهرستان است.

درتنگ براق رودخانه‌ای، دیواره کوه را به پهنای چهل متر و ارتفاع  صد متر شکافته و چشم‌انداز زیبایی به وجود آورده است. گفته شده که شاپور در اینجا استراحت می‌کرده قسمتی از نبشته از دل صخره کنده شده  و نزدیک شیب تند کنار رودخانه افتاده است. روی سنگ نبشته دو زبان فارسی میانه و پارتی اشکانی دیده‌ می شود. 

امام‌زاده سید محمد (ع):

بقعه متبرک این امام‌زاده در فاصله 79 کیلومتری جنوب شرقی اقلید در نزدیکی دریاچه کافتر واقع شده است. امام‌زاده سید محمد از نوادگان حضرت علی (ع) است. اطراف این امام‌زاده درختان فراوان و چشمه‌سارهایی  وجود دارد که طراوت خاصی به منطقه داده است.

امام‌زاده عبدالرحمن (ع):

بقعه متبرکه امام‌زاده در مرکز شهر و در کنار کوه حوض دختر گبر قرار دارد. بقعه این امام زاده دارای دو گلدسته و گنبد است که در شبستان و صحن جلوی آن گلزار شهدای اقلید قراردارد و در انتهای شرقی آن مرقد امام‌زاده عبدالرحمن (ع) قراردارد. ضریح این امام زاده با قلم‌کاری‌های زیبا مزین شده است.

چشمه محمد رسول الله(ص):

این چشمه درجنوب غربی شهر اقلید و در فاصله 5 کیلومتری آن قرار دارد. این چشمه که از زیر یک تپه سنگی و خاکی می‌جوشد پس از ورود به یک حوضچه از طریق نهری کوچک  باغ‌های اطراف را آبیاری می کند. نام قدیمی این چشمه رودخانه شکاب بوده که در 100 سال گذشته به چشمه محمد رسول الله(ص) مشهور شده است .

رودخانه کر:

رودی که ازکوه‌های سیدمحمد و پالان‌گری درشهرستان اقلید سرچشمه می‌گیرد و پس از پیوستن آب تعدادی از چشمه‌های این شهرستان به آن با نام رودخانه کر از ناحیه تنگ براق به شهرستان مرودشت وارد می‌شود.

چشمه بالنگان:

چشمه حاجی‌آباد (بالنگان) با جلوه‌های بسیار زیبا و تفرجگاهی در منطقه‌ای به وسعت سه کیلومتر در محدوده شهرستان اقلید قرار دارد.

چشمه قدمگاه:

این چشمه در بخش سده و در محلی با پوشش گیاهی مناسب و محوطه‌ای سرسبز و درختکاری شده قرار دارد. موقعیت این چشمه برای ایجاد تاسیسات پذیرایی بین راهی بسیارمناسب است. درحال حاضر چشمه فوق پس از انباشت در یک حوضچه بخشی از زمین‌های اطراف را آبیاری می‌کند.

چشمه جوتو:

این چشمه درمجاورت جاده آسپاس شهرستان اقلید در دامنه ارتفاعات کوه حسینی قرارگرفته و منطقه‌ای مناسب برای تاسیس پارک جنگلی و ایجادگردشگاه است.

کوه سفید 

این کوه مطابق جهت عمومی زاگرس ازشمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده است و با 3943 متر ارتفاع بلندترین نقطه شهرستان اقلید است که درشمال شرقی استان فارس قرار دارد.

روستای محمدآباد:

این روستا که از توابع شهرستان اقلید است و در بخش مرکزی دهستان خسرو و شیرین قرار دارد. درضلع جنوبی این روستا محوطه‌ای با مساحت شش کیلومتر وجود دارد که آب‌های سطحی و پوشش گیاهی مرکب از درختان بید سپیدار و نارون چشم‌انداز زیبایی به آن بخشیده و ارزش گیاهی ویژه ایجادکرده است.

روستای دژ کرد:

این روستا چشم‌انداز طبیعی زیبایی دارد و در طول سال مورد بازدید گردشگران بسیاری قرار می‌گیرد. این روستا در فاصله 10 کیلومتری تنگ براق قرار دارد و فراوانی آب‌های سطحی، کیفیت مناسب پوشش گیاهی درختان جنگلی و آب هوای مطبوع کوهستانی از ویژگی‌های ارزشمندی است که این منطقه را در شمار یکی از جاذبه‌های طبیعی استان قرار داده است.

قالیبافی، گبه بافی، گلیم بافی، منبت‌کاری، معرق‌کاری و رودوزی سنتی از صنایع دستی و سوغات شهرستان اقلید است.

شهرستان مرودشت

شهرستان مرودشت از شهرستان­های مرکزی استان فارس است که از جنوب به شهرستان شیراز، از غرب به شهرستان سپیدان، از شمال به شهرستان اقلید، از شمال شرقی به شهرستان پاسارگاد و از شرق به شهرستان ارسنجان محدود می­‌شود. این شهرستان با مرکزیت شهر مرودشت دارای 4649 کیلومتر مربع وسعت و فاصله آن تا شیراز 45 کیلومتر است.

این شهرستان جلگه­ای، آبرفتی و هموار است. که از ضلع شمالی، غربی و جنوبی به کوهستان منتهی می­شود و از جنوب شرقی و شرقی تا دریاچه بختگان امتداد می­یابد. بخشی از رود کر از این شهرستان عبور کرده و با رود سیوند در نزدیکی پل­خان یکی شده به دریاچه بختگان می­ریزد. میانگین ارتفاع آن از سطح دریا 1620 متر است.

این شهرستان علاوه بر ویژگی­های تاریخی و طبیعی از جهت کشاورزی به ویژه گندم و ذرت و صنت پتروشیمی نیز دارای اهمیت است.

دوچشم­انداز طبیعی و بسیار زیبای تنگ بستانک یا بهشت گمشده و دریاچه سد درودزن از جاذبه­ های طبیعی این شهرستان جهت بازدید گردشگران می­باشد. شهرستان مرودشت دارای یک واحد اقامتی جهت پذیرایی میهمانان و گردشگران می­باشد.

جاذبه های تاريخي

تخت­ جمشید

از باشکوه­ترین مجموعه­‌های تاریخی ایران با وسعت 125000 متر مربع است که در زمان داریوش اول به سال (518 م) در جلگه مرودشت بر دامنه کوه رحمت بنا گردیده است.

این مجموعه باستانی شامل پلکان ورودی، دروازه ملل، کاخ آپادانا، کاخ مرکزی یا شورا، کاخ تچر، کاخ هدیش، کاخ اردشیر، کاخ صدستون، کاخ ملکه (حرمسرا)، کاخ خزانه، خیابان سپاهان، دروازه ناتمام و دو مقبره اردشیر دوم و سوم است.
نقش رستم

این مجموعه که بر دامنه کوه حاجی­آباد ودر فاصله 3 کیلومتری تخت جمشید نقر شده است، شامل یک نقش ایلامی، 4 مقبره از پادشاهان هخامنشی، مجموعه­ای سنگی به نام مکعب زرتشت، هشت نقش برجسته ساسانی، نقش تاجگذاری اردشیر اول، نقش بهرام و درباریان، نقش تاجگذاری مهر نرسی، نقش پیروزی شاپور و چند نقش جنگ­سواران، دوآتشدان سنگی و چند کتیبه است.

نقش رجب

این مجموعه که در فاصله 2 کیلومتری تخت جمشید و بر دامنه کوه رحمت حک شده است. شامل 4 نقش برجسته ساسانی: نقش شاپور در کنار درباریان، نقش تاجگذاری شاپور اول، نقش موبد موبدان، کرتیر، نقش تاجگذاری اردشیر بابکان و دو کتیبه پهلوی است.

شهر استخر

استخر یکی از شهرهای قدیمی فارس است که در زمان هخامنشیان و ساسانیان مورد توجه بوده است. بر اثر کاوش­های انجام شده تعدادی از ستون­ ها و پایه ستون­ های آن از خاک بیرون آورده شده است.

از دیگر آثار شهرستان مرودشت می­‌توان به پل­‌خان، غار و کتیبه‌­های حاجی‌­آباد و تپه­‌های متعدد باستانی و تاریخی اشاره کرد.

شهرستان فسا

شهرستان فسا از شهرستان­های مرکزی و جنوبی استان فارس است که از شمال به شهرستان شیراز، از غرب به شهرستان جهرم، از جنوب شرقی به شهرستان داراب و از شمال شرق به شهرستان نی­ریز محدود می­‌شود. این شهرستان به مرکزیت شهر فسا دارای 4205 کیلومتر مربع وسعت و فاصله آن تا شیراز 124 کیلومتر است.

ارتفاع آن از سطح دریا نیز 1400 متر است. در الواح گلی تخت­جمشید نام فسا به صورت (پسه) یا (باشیا) آمده که خود نشان از آبادانی و قدمت این شهرستان است. علاوه بر آثار مذهبی و تاریخی، این شهرستان دارای چشم­ انداز طبیعی زیبایی می­باشد. همچنین دارای صنایع­دستی مختلف بوده وکلوچه خوشمزه نان فسایی نیز از سوغاتی­ های معروف آن است. فسا دارای آب و هوای معتدل و گرم است. این شهرستان با دارا بودن دو واحد اقامتی پذیرای میهمانان و گردشگران می­باشد.
جاذبه هاي تاريخي

قمپ آتشکده

از آثار دوران ساسانی فسا است که در 20 کیلومتری شمال آن واقع شده است. احداث بنای آن را به پارس پسر طهمورث نسبت می­ دهند و احتمالاً آتشکده و بناهایی در آنجا وجود داشته که هم اینک قسمتی از بقایای سنگ چین آن در کنار آبگیری زیبا دیده می­شود.

سنگ قبر سلمان

سنگ قبر در بالای چهل چشمه و پایین کوه تودج و بالاتر از روستای تنگ کرم قرار دارد که احتمالاً مدخل یا دروازه شهر در زمان ساسانیان بوده و به شکل مکعب است که خطوط آن صدمه دیده است. سنگ قبر دارای 2 متر طول و 5/0 عرض می­باشد.

تل ضخاک

تل خاکی مشهور به تل ضحاک در 3 کیلومتری جنوب فسا واقع شده است. طبق بررسی کارشناسان اروپایی آثار به دست آمده از تل ضحاک متعلق به دوران ماقبل تاریخ تا قرن 4 هجری قمری است. از تل ضحاک لوازم زندگی بعد از اسلام نیز کشف شده که بیانگر آبادی و رونق آن تا دوران حکمای عباسی است.

از دیگر آثار شهرستان فسا دریاچه و چشمه قمپ آتشکده، تنگ کرم، مرقد امامزاده حسن (ع)، تپه­های باستانی نعلکی، تل سیاه، چهل چشمه و آثار منطقه جلیان می­باشد.

شهرستان كازرون

شهرستان کازرون از شهرستان­های غربی استان فارس است که از جنوب به شهرستان فراشبند، از غرب به استان بوشهر، از شمال به شهرستان ممسنی و از شرق به شهرستان شیراز محدود می­‌باشد.

این شهرستان با مرکزیت شهر کازرون، دارای 4060 کیلومتر مربع وسعت و فاصله آن تا شیراز 154 کیلومتر است. این شهرستان منطقه­ای است کوهستانی که دشت کازرون و دریاچه پریشان حد فاصل دو رشته کوه آن واقع شده و میانگین ارتفاع آن از سطح دریا 732 متر است.

شهرستان کازرون علاوه بر آثار تاریخی و مذهبی دارای یک جلوه طبیعی خاص می ­باشد. دریاچه پریشان آن که مأمن انواع آبزیان و پرندگان مهاجر است. طبیعت اطراف رودخانه شاپور و نرگس­زارهای بی­نظیر فامور وجره، باغ­های فراوان انواع مرکبات، پرتغال، نارنگی، لیموترش، لیموشیرین آن در کنار خرما و رطب، این شهرستان را به منطقه­ ای زیبا جهت گردشگری تبدیل نموده است.

این شهرستان با 3 واحد اقامتی پذیرای میهمانان و گردشگران می­باشد.

جاذبه های مذهبی

امازاده سید حسین(ع)

امامزاده سیدحسین بن امیر بن ابراهیم بن زین العابدین(ع) معروف به امامزاده سید حسین، نتیجه امام سجاد است که آرامگاهش در کازرون قرار گرفته است. آرامگاه وی در شمال شهر بیشاپور در کازرون واقع شده است. وجود چشمه های فراوان که مشهورترین آن ها سر آب اردشیر است و همچنین باغ های مرکبات زیبا و سرسبز در اطراف آن، این مکان را به یک مکان زیارتی و سیاحتی تبدیل کرده است. امامزاده سیدحسین(ع) در نوروز 1389 بیش از 150 هزار نفر مسافر پذیرفت. این مکان هم اکنون در حال بازسازی است و امکاناتی همچون سالن اجتماعات،آمفی تئاتر، درمانگاه، زائرسرا، ساختمان اداری، پارک، زمین ورزشی، چای خانه و فضای سبز برای آن در نظر گرفته شده است.

جاذبه هاي تاريخي

شهر بیشاپور

در فاصله 25 کیلومتری غرب کازرون و در حاشیه رودخانه شاپور، شهر باستانی بیشابور مربوط به دوره ساسانی قرار دارد.

این شهر به دستور شاپور اول ساخته شده و تاریخ ساخت آن براساس کتیبه پهلوی ستون­های نیایشگاه مربوط به سال 266 میلادی است. شهر بیشاپور شامل سه بخش می­باشد. بخش نخست یا اصلی که توسط یک حصار ودیوار سنگ چین محصور بوده و بناهای حکومتی و مذهبی همچون تالار تشریفات، کاخ والرین، ایوان و حیاط موازئیک و معبد آناهیتا را شامل می­شود. بخش دوم که قسمت حفاظتی و نگهبانی شهر بوده، شامل قلعه­ای بنام قلعه دختر می­باشد که در طرف شمال بر سینه کوه تنگ چوگان قرار گرفته است.

غار شاپور

غار شاپور در 6 کیلومتری شهر تاریخی بیشابور و 25 کیلومتری شهر کازرون در انتهای تنگ چوگان، در سینه کوه و در ارتفاع حدود 800 متری از سطح زمین قرار دارد که قطر دهانه آن حدود 30 متر است و به سبب قرار گرفتن مجسمه شاپور بر دهانه آن به غار شاپور معروف شده است. مجسمه 6 متری شاپور بر دهانه این غار، شاهکار پیکرتراشی ایران باستان است که پس از نزدیک به 1700 سال هنوز باقی مانده است. اما این تندیس دچار آسیب‌های فراوان شده و ظرافت‌های آن اندکی از بین رفته است. ظاهراً این مجسمه بر اثر زمین‌لرزه واژگون شده بوده که در سال 1336 توسط ارتش ایران و بدون لحاظ کردن اصول باستان شناسی تعمیر شده و دوباره به حالت اولش بازگشته است. 

درياچه‌ي پريشان (فامور)

اين درياچه كه به زبان محلي «پيرشون»  ناميده مي‌شود در فاصله‌ي 15 كيلومتري شرق شهر كازرون واقع شده كه آب‌هاي سطحي حاصل از ريزش‌هاي جوي حوضه‌اي به مساحت 263 كيلومتر مربع را در خود ذخيره مي‌كند . آب اين درياچه از صدها چشمه‌ي كوچك و بزرگ مناطق دشت ارژن و دشت فامور فراهم مي‌شود.

آبشار کوهمره سرخی

دریاچه پریشان

    دشت برم

شهرستان گراش

برکه کل شهرستان گراش: این بنای تاریخی و با شکوه در شهرستان گراش استان فارس قرار دارد و بزرگ‌ترین آب انبار (برکه) ایران است قدمت این آب انبار به حدود ۳۰۰ سال پیش و زمان حکومت صفویان می‌رسد سقف این آب انبار در زمین‌لرزه سال ۱۳۳۱ منطقه لارستان به طور کامل فروریخته متاسفانه کتیبه یا نوشته‌ای درباره آن به دست نیامده‌است این بنا که برای مصارف کشاورزی و آب آشامیدنی مردم ساخته شده هنوز کاربرد دارد.این بنا از تابستان (۱۳۸۰) از سوی میراث فرهنگی کشور در شمار آثار ملی به ثبت رسیده‌است.

هفت برکه:

این هفت آب انبار که در شهرستان گراش، استان فارس قرار دارد در اندازه‌های مختلف و زمانهای متفاوت ساخته شده‌است. در فاصله‌کمی نسبت به هم قرار دارند و در مسیر رود خانه فصلی بنام بزئرد (bezerd) در محله ناساگ، واقع می‌باشد، از این هفت آب‌انبار، پنج حلقه آن دارای سقف گنبدی شکل و دوحلقه دیگر بدون سقف است که بزرگترین و معرفترین آنها به برکه حاج ابوالحسن موسوم گردیده که مشخصات آن بشرح ذیل است.

بر طبق سنگ نوشته‌ای که در دهانه شمالی شرقی نصب است این آب‌انبار به همت حاج ابوالحسن، فرزندحاج حسن (بانی برکه چهار تاخ)، ساخته شده‌است خصوصیت منحصر به فرد آن، این است که در دیواره مخزن در سمت دهنه جنوب شرقی تا کف آب‌انبار و در سمت بقیه دهنه‌ها تا چهار ردیف، ادامه دارد. مخزن آن دایره‌ای شکل بوده، همچنین طاق‌های مجراهای ورودی و خروجی آب که در سمت غربی دهانه شماره یک و چهارقرار دارد وکف آن، بر خلاف دیگر آب‌انبارها هم سطح دهانه‌ها و طاق‌هاآن، بصورت هلالی است. طاقها سردرها و دهنه‌ها به شکا تیزه دار ساخته شده که طاق‌های سر در شماره دو و پنج تزئینات مقرنس و سردرها از دیواره مرتفع‌تر بوده و مانند دیوار بدنه (شاوره)، از سنگ و ملاط گچ تشکیل شده‌است...گنبد آب‌انبار با سنگ ملاط گچ ساخته شده و با ساروج اندود شده‌است.هفت برکه گراش در تاریخ ۱۳۵۵ به ثبت میراث فرهنگی کشور رسیده‌است.

شهرستان کوار

زیارتگاه های کوار

شهرستان کوار دارای زیارتگاه های متعددی است که همواره مورد توجه خاص مردم با ایمان این خطه بوده است.

بقعه شاهزاده ابوالقاسم (ع)

در کیلومتر 40 جاده شیراز - کوار و به فاصله حدود 500 متری روستای ولیعصر(عج) و در ابتدای سه راهی طسوج، جاده ی آسفالته بقعه ی امامزاده شاهزاده ابوالقاسم از جاده شیراز- کوار جدا می شود و با طی حدود 1300 متر به آن مکان مقدس می رسد.

قدمگاه و زیارتگاه خضر نبی (ع)

این تفرجگاه و زیارتگاه در کیلومتر 45 جاده شیراز - جهرم و در دامنه کوه اکبرآبادکوار قرار دارد و دسترسی به آن با هر وسیله نقلیه ای امکان پذیر است. درونی ترین قسمت زیارتگاه محل تلاقی سه سنگ عظیم است که زیارتگاه اصلی می باشد. سنگ سوم عمود بر راستای قبله می باشد و روی آن علامت یک دست به صورت کنده کاری مشاهده می شود و کلمه جلاله «الله» نیز درون دست دیده می شود. البته سند معتبری وجود ندارد که نشان دهنده قدمت و دلیل این علامت ها باشد. 

اطلاعات تکمیلی را می توانید در اینجا مشاهده نمائید.

بقعه ی شاه غیب

در ارتفاع 1507 متری از سطح دریا و به فاصله یک کیلومتری روستای ده شیب، بقعه ی این زیارتگاه در محوطه پنج هزارمتری قرار دارد. ساختمان بقعه ی این امامزاده هشت ضلعی است و یک راهرو دارد. ضریح فلزی ساده کوچکی در بقعه قرار دارد و گنبد هم ندارد.

اطلاعات تکمیلی به همراه معرفی دیگر اماکن زیارتی شهرستان را می توانید در اینجا مشاهده نمائید.

بند بهمن کوار

بند بهمن، اثر باستانی است که چند کیلومتری غرب شهر کوار روی رودخانه قره آغاج زده شده است. بنابر اظهار نظر متخصصان، این سد در دوره ی هخامنشی احداث شده و هم چنین در طول 25 سده سرفراز ایستاده و کشتگران و کشاورزان کواری رهین منت آنند. درازی این سد 126 متر،(2) پنای آن 4 متر و ارتفاع آن به طور متوسط 5 متر می باشد.

اطلاعات تکمیلی را می توانید در اینجا مشاهده نمائید.

پل ساسانی کوار

پل ساسانی کوار اثر تاریخی بجا مانده از دوران ساسانیان می باشد که بر روی رودخانه قره آغاج و در ابتدای خروجی شهر کوار به سمت فیروزآباد بنا شده است.

پایه های این پل در دوره ساسانی ساخته شده و در دوره اسلامی بازسازی شده است.

نوع پلان این پل به صورت شش دهانه با عرض متفاوت است. دو دهانه ی میانی آن ویران شده و پل روی صخره ی طبیعی ساخته شده است.(مخلصی، محمدعلی،1379، ص 318)

حوضچه ی آرامش آن نیز به طور طبیعی در قسمت صخره انتخاب شده و دست ساز نیست.

آب بر های این پل با شکلی مثلثی و نیم دایره می باشد. مصالح به کار برده شده در آن شامل سنگ های حجاری شده ی تراش دار در پایه ها و در بدنه ی آن سنگ لاشه و ساروج ، و در تاق ها آجر به کار رفته و تزیینات هم ندارد.( همان،همان ص)

شماره ی ثبت تاریخی این اثر در آثار ملی ایران 947 می باشد.

قلعه قلات (قصر قباد)

قصر قباد (قلعه قلات) ظاهراً در زمان ساسانیان مربوط به حاکمی به اسم قباد بوده و در بالای کوه بلند و صعب العبوری در بخش کوار، کیلومتر 40 جاده شیراز به جهرم و نرسیده به اکبرآباد (بین ارباب علیا و روستای بورکی نزدیک به معدن شن و ماسه) قرار دارد.

اطلاعات تکمیلی را می توانید در اینجا مشاهده نمائید.

باغ نشاط:

یکی از یادمانهای بی نظیر تاریخی لارستان است که اهمیت ایجاد فضاهای سبز و فرح انگیز در تمدن ایرانی را به نمایش می گذارد.
باغ نشاط لار که در نوع خود بنایی بی نظیر از اصالت معماری هزار ساله ایرانی است ، نمونه این بناها در اغلب شهرهای تاریخی به چشم می خورد.

باغ نشاط یکی از یادمانهای بی نظیر تاریخی لارستان است که اهمیت ایجاد فضاهای سبز و فرح انگیز در تمدن ایرانی را به نمایش می گذارد.
باغ نشاط لار که در نوع خود بنایی بی نظیر از اصالت معماری هزار ساله ایرانی است ، نمونه این بناها در اغلب شهرهای تاریخی به چشم می خورد.

 

بازار قیصریه لار، بنایی ماندگار از عهد صفوی نمونه ای شاخص از سبک بازارهای ایرانی، معماری زیبا، اصیل و مهندسی قوی در تاریخ ایران زمین دارد.

بنای اصلی بازار یادمانی از ۴۰۰ سال پیش است که بارها در دوره های مختلف تعمیر شده و و آخرین تعمیر اساسی بازار در دوران قاجاریه صورت گرفته اما شکل اصلی بازار در همه دوره ها حفظ و حراست شده است.بازار قیصیریه در دو رشته شمالی ،جنوبی و شرقی و غربی است که در تقاطع بازار شمالی جنوبی چهار سوق وسیع صورت هشت گوش احداث شده و ترکیبی بی نظیر را بوجود آورده که در میان بازارهای ایران منحصر بفرد است.

جالبترین قسمت بازار قیصریه لار طرح چهار سوق آن است که در نوع خود از نظر معماری منحصر به فرد محسوب می شود.معماری طرح و بنای بازار قیصریه لار نمونه ای برای ساختن سایر بازارهای قدیمی ایران بوده و از روی طرح این بازار ، بازارچه مشهور اصفهان و بازار وکیل شیراز بنا شده است .

علاوه بر بازار تعدادی کاروانسرا نیز از دوره صفویه در اطراف آن باقی است که هر یک از نمونه های جالب معماری دوره صفویه به حساب می آید از جمله در گوشه جنوب شرقی میدان جدید الاحداث کاروانسرای جالبی است که سر در آن روبه خیابان باز می شود.

بر فراز تپه ای در غرب لار، قلعه ی پرابهت اژدها پیکر بر این شهر نظاره دارد که یادمانی از دورانهای بسیار دور تمدن ایرانی در خطه جنوبی فارس است.این قلعه با ۵۰۰ متر طول و ۱۵۰ متر عرض، به سه بخش سنگی محاطی ، بالا قلعه و قلعه وسطی نامگذاری شده و پیکره اژدهایی را بر فراز کوه به تصویر می کشد.

به اعتقاد برخی باستانشناسان و بر اساس یافته های موجود این قلعه به دوران پیش از اسلام و ساسانیان برمی گردد و به عقیده برخی دیگر این بنا مربوط به دوره اشکانیان است.

بر اساس متون تاریخی، قلعه اژدها پیکر تا زمان نادرشاه سکونتگاه بوده و پس از آن از رونق حکومتی آن کاسته شده اما تا یک سده قبل مسکونی بوده است.

در گوشه شرقی این قلعه بنایی معروف به مقبره مادر نادرشاه وجود دارد که خود گویای این ادعاست ، این بنا نیز تا پنج دهه قبل مورد استفاده بوده است.در شهرستان لارستان دهها آب انبار تاریخی وجود دارد که همه این یادمانها بردور اندیشی ایرانیان در ذخیره سازی آب در مناطق گرمسیری تاکید دارد که بناهای آن بسیار جالب و دیدنی است.

آب انبار سلفی در محله محمودی اوز با پلان مدور وسقف مخروطی ساخته شده است.
بر پیشانی طاق جنوبی یک لوح سنگی نصب شده است که بر روی آن کتیبه ای حک شده که برکه را به سال ۷۷۱ هجری قمری یعنی عهد تیموریان یر می گرداند.
این اب انبار در طول تاریخ چند بار مورد مرمت قرار گرفته است ودارای سه دهانه برداشت آب ویکی از آب انبارهای شاخص در منطقه لارستان محسوب می شود.

از دیگر بناهای شاخص در این منطقه می توان از قلعه قدمگاه ، حسینیه حاج علی وکیل ، کاروانسرای بست فاریاب ، آب انبار دهن شیر، مسجد جامع خور یاد کرد.

همچنین چهار طاقی محلچه اوز از دوره ساسانی ، هفت آب انبار معروف اوز ، خانه سوداگر اووز ، خانه فضل الله شکوه زاده ، غار بن بو عماده ، کاروانسرای خواجه ابوالحسن جویم و پل عباسی از یادمانهای تاریخی است که پذیرای قدوم گردشگران است.