شیرازه

اوستا، شاهنامه و به طور کلى تاریخ، حکایت از وضع دفاعى همیشگى ایران دارند. از آنجا که تاریخ ایران بر خط دفاعى جریان داشته، تمدن ایران، به خصوص در دوران بعد از اسلام، از واکنش شکل گرفته است؛ بنابراین نباید دو کلمه واکنش و دفاع را از یاد ببریم.(1) نگاهى به تاریخ ایران نشان مى‏دهد که موقعیت خاص جغرافیایى آن سبب شده تا قدرت‏هاى بزرگ مانند یونانى‏ها، رومى‏ها، ترک‏ها، عرب‏ها، پرتغالى‏ها، انگلیسى‏ها و روس‏ها آن را مورد حمله و تاخت و تاز قرار دهند.