تنها بازمانده مترجم خط میخی در جهان در گفتگو با شیرازه:
هیچ کدام از سنگ نوشته های تخت جمشید یا نقش رستم، تاریخ را به ما نمی گویند/ خیلی از قسمت های تاریخ شیراز غیرواقعی و افسانه های یونانی است نه رفتار و تاریخ ایرانی
تنها بازمانده مترجم خط میخی در جهان گفت: هیچ کدام از سنگ نوشته های تخت جمشید یا نقش رستم به شما تاریخ نمی گوید، بخشی از تاریخ را بابلی ها به شما می گویند و مقداری هم افسانه یونانی ها.
به گزارش شیرازه، شامگاه چهارشنبه گذشته بود که نام عبدالمجید ارفعی پای پوستر برنامه همایش "شیراز در گل نبشته های تخت جمشید" ما را سر ذوق آورد و به سمت سالن همایش های شهر هدایتمان کرد.
سالنی مملو از جمعیت به افتخار حضور تنها بازمانده مترجم خط میخی جهان در شیراز، مقابل چشمانمان در حالیکه نگاه ها و گوش ها متمرکز بر روی استاد بود چنانکه مدتها تشنه شنیدن اطلاعاتی از گذشته خود بوده اند.
نام شیراز در کلام این کتیبه خوان ایرانی، شنوندگان را چنان به سر ذوق می آورد که گویا تاکنون اینگونه از نشستن در پای کلاسِ درسِ یک استاد و فرهیختهِ تاریخ مشعوف نشده بودند.
دقایق طولانی تشویق و قدردانی از استاد به پایان رسید و مخاطبان نیم ساعتی را غرق در ثبت کردن عکس های گروهی و فردی با یک استادِ باتجربه بودند و علیرغم کهولت سن استاد، همه راضی و حداقل با یک عکس سلفی از سالن بیرون رفتند.
صبوریِ استاد به حدی بود که خستگی هایش مانع ارائه درخواست مصاحبه نشد و با حوصله به تمامی سوالات پاسخ دادند.
آخرین بازمانده مترجم خط میخی ایلامی در جهان در گفتگو با خبرنگار شیرازه، از ضروریات تاریخ نگاری و تلخ و شیرین های کارش گفت و اظهار داشت: من وظیفه دارم هر آنچه از زبان ها آموخته ام را (به امید اینکه فردا اگر گل نوشته های تحت جمشید را به ایران برگرداندند خوانده شود و این راه ادامه داده شود) به دیگران انتقال بدهم. حدود ۳۰ هزار از گل نبشته های تخت جمشید در موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگوی آمریکاست. تنها ۳۰۰ گل نبشته از این تعداد به ایران منتقل شده و دانشگاه شیکاگو گفته که بقیه گل نبشته ها را به ایران تحویل نخواهد داد.
ارفعی با اظهار اینکه مسئولیت دارم هر آنچه می دانم را به مردم دنیا به خصوص مردم ایران عرضه کنم که بدانند در گذشته چه اتفاقاتی افتاده است، اعلام کرد: اگرچه این اطلاعات تاریخ نیستند و تنها اسناد اداری هستند.
وی ارتباط مستقیم و بدون واسطه با گذشته را از امتیازات فراگرفتن زبان هایی از جمله ایلامی دانست و گفت: اطلاعاتی که از این طریق کسب می شود بدون غلو یا کوتاهی در گفتار، بدون قضاوت و حشو ظواهر است.
پژوهشگر و متخصص زبان های باستانی اکدی و ایلامی در ادمه بیان کرد: آنچه که در گذشته بدون دخالت ما و یا دیگران رخ داده را می توانیم به اطلاع دیگران برسانیم تا همه از گذشته خود باخبر شوند.
ارفعی درخصوص نقش و جایگاه شیراز در گل نوشته های پارسی اظهار داشت: شیراز یکی از چند شهر مهم و اصلی تحت جمشید و از لحاظ بسامدی سومین شهر در ایالت فارس است.
وی افزود: تخت جمشید و شهر کنار دستش، شیراز و یک شهر در نزدیک نورآباد، از لحاظ اعتبار و تعداد کارگر مهمترین شهرها هستند.
آخرین بازمانده مترجم خط میخی ایلامی در جهان، درخصوص اینکه آیا دست نوشته ها و گل نوشته ها تغییراتی داشته اند و اطلاعات درباره تاریخ شیراز مبهم است، گفت: اطلاعات خام و اصلی که به ما منتقل می شود توسط تاریخ نگاران ایرانی نوشته نشده است.
ارفعی در ادامه بیان کرد: به نٰظر می رسد ما ایرانی ها به حافظه مان بیش از نوشتن اعتماد کرده ایم بگونه ای که ما تنها از به پادشاهی رسیدن داریوش در بیستون خبردار می شویم.
وی افزود: هیچ کدام از سنگ نوشته های تخت جمشید یا نقش رستم به شما تاریخ را نمی گوید، بخشی از تاریخ را بابلی ها به شما می گویند و مقداری افسانه هم یونانی ها؛ اینکه چه اندازه افسانه یونانی ها حقیقت داشته و چه بخشی از آنها غیرواقعی است را نمی دانم.
این پژوهشگر ایرانی بیان کرد: به نظر من خیلی از قسمت های تاریخ ما غیرواقعی و افسانه تفکرات یونانی است نه رفتار و تاریخ ایرانی؛ متاسفانه ما کوتاهی کرده و تاریخ خود را ننوشته ایم.
ارفعی اظهار داشت: اگر من این اسناد اداری را ترجمه نکنم هیچ اطلاعات خامی نداریم که بر روی آن ها کار شود.
وی با تاکید بر غنی بودن محتوای خام گل نوشته ها، افزود: هر فردی باید بخشی از اطلاعات خام درباره گذشتکان را در حوزه های مختلف دینی و یا غیره را بنویسد مثلاً خود من از این گل نوشته ها، شهرهای فارس را روی نقشه پیاده کردم.
این پژوهشگر ایرانی از خاطرات تلخ و شیرین خود گفت و گریزی به موفقیت هایش در دوران تحصیل زد؛ شکست را علت ناراحتی و موفقیت ها را دلیل شادی های خود دانست.
ارفعی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر اینکه یک شبه نمی توان به نتیجه و موفقیت رسید، به قرائت یک بیت از اشعار سنایی ( سالها باید که تا یک سنگ اصلی ز آفتاب. لعل گردد در بدخشان یا عقیق اندر یمن) پرداخت و گفت: برخی می خواهند یک شبه با هوچی گری به خیلی چیزها برسند اما وقتی این اتفاق نیفتاد با شرمندگی محبور به کناره گیری می شوند.
وی افزود: از گذشته آموخته ام وقتی فردی بدی می کند به خودش بد کرده و نمی توان از آن فرد گلایه داشت.
به گزارش شیرازه، این استاد و پژوهشگر، ناآگاهی نسبت به تاریخ و گذشته مان را به یک فردی که آلزایمر دارد تشبیه کرد و گفت: انسانِ بیگانه با گذشته، همچون فردی که آلزایمر دارد دچار بی هویتی می شود.
ارفعی در انتها علت خود از خواندن تاریخ را درس گرفتن برای بهتر شدن زندگی دانست و بیان کرد: وقتی بدانیم حاصل و دستاورد جنگ چه بوده و از آن عبرت بگیریم، جهانی بهتر خواهیم ساخت.
بیشتر بدانیم؛ عبدالمجید ارفعی، زادهٔ ۹ شهریور ۱۳۱۸ اهل اوز فارس پژوهشگر و متخصص زبان‌های باستانی اکدی و ایلامی، ایلام شناس و از آخرین بازماندگان مترجم خط میخی ایلامی در جهان و از مهم ترین کتیبه خوانان ایرانی است و برخی از لوح های گلی تخت جمشید با تلاش وی ترجمه شده است.
وی نخستین مترجم استوانه کوروش بزرگ از زبان اصلی بابلی نو به فارسی است و در سال ۱۳۹۴ نیز جایزه سرو ایرانی، در زمینهٔ میراث فرهنگی را به عنوان یک عمر کوشش فرهنگی دریافت کرد.
نظرات بینندگان
