سرمایه‌گذاری شهرداری شیراز در یک طرح ورشکست شده!/ آیا بیدود شیراز هم شکست می‌خورد؟
حال که خبر از جمع‌آوری دوچرخه‌های بیدود از سطح تهران به گوش می‌رسد، این نگرانی به وجود آمده که سرنوشت فعالیت این شرکت در شیراز چگونه خواهد شد؟
به گزارش شیرازه، «جمع‌آوری دوچرخه‌های بیدود در تهران» و «بیدود دود شد!/ تعطیلی بیدود/تکلیف ودیعه‌های مردم چه می‌شود؟» و... تیتر این روزهای برخی رسانه‌های کشور است و از آنجا که حدود یک ماه است خبر ورود این دوچرخه‌های هوشمند به شیراز به گوش می‌رسد؛ این دغدغه به وجود آمد که اطلاعات دقیق‌تری از مسئولان شهر جویا شویم.
در سایت این شرکت آمده: شرکت «پاک چرخ ایرانیان»، در سال ۱۳۹۶ به عنوان اولین و تنها مجری انحصاری دوچرخه‌های اشتراکی هوشمند با نام تجاری «بیدود»، فعالیت خود را آغاز کرد."
نحوه کار بیدون نیز اینگونه است که شهروندان پس از ورود به سایت شرکت متولی به نشانی bdood.ir یا نصب اپلیکیشن آن، پس از ثبت‌نام و پرداخت مبلغی به عنوان ودیعه، می‌توانند آنها را در اختیار بگیرند و در هر نقطه‌ای که خواستند آن را قفل و رها کنند.
نحوه کار بیدون نیز اینگونه است که شهروندان پس از ورود به سایت شرکت متولی به نشانی bdood.ir یا نصب اپلیکیشن آن، پس از ثبت‌نام و پرداخت مبلغی به عنوان ودیعه، می‌توانند آنها را در اختیار بگیرند و در هر نقطه‌ای که خواستند آن را قفل و رها کنند.
شیراز مقصد دوم بیدود
سر و کله دوچرخه‌های بیدود از مرداد ماه ۱۳۹۷ و در نمایشگاه الکامپ تهران پیدا شد. دوچرخه‌های نارنجی رنگی که ابتدا در منطقه ۲ تهران و سپس در منطقه ۶ خودنمایی کردند. هر چند جانمایی اولیه این دوچرخه‌ها در منطقه ۲ تهران که جزء مرفه‌ترین منطقه پایتخت محسوب می‌شد به مزاج خیلی از تهرانی‌ها خوش نیامد؛ اما این نارنجی‌های دو چرخ خیلی زود در گوشه و کنار پایتخت دیده شدند و همه توانستند از این وسیله نقلیه استفاده کنند. این طرح از همان اول با انتقادهایی روبه‌رو شد. نقدهایی که هنوز به قوت خودش باقی است و حتی بعضی کارشناسان پیش‌بینی شکست این طرح را کرده‌اند چرا که هنوز معابر ما برای دوچرخه‌سواری آماده نیست. البته تنها نقطه ضعف بیدود نداشتن معابر مناسب نیست.
بیدود نسل دوم دوچرخه‌های اشتراکی
طرح کرایه دوچرخه در شهر اولین بار توسط شهرداری اجرا شد. دوچرخه‌هایی که در اتاقک‌هایی به صف چیده شده و اغلب آنها نزدیک مترو، خطوط بی‌آرتی و معابر اصلی ساخته شده‌اند. داستان از این قرار بود که شهروندان با مراجعه به خانه‌های دوچرخه و با ارائه کارت شناسایی می‌توانستند دوچرخه‌ای را برای حداکثر ۴ ساعت کرایه کنند.
بیدود نمونه همتای چینی‌اش!
زادگاه ایده اشتراک‌گذاری دوچرخه‌های هوشمند کشور چین است که برای نخستین بار در سال ۲۰۱۴ به مرحله عمل رسید. موبایک در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۵ در پکن تأسیس شد و امروز به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت اشتراک‌گذاری دوچرخه در دنیا فعالیت می‌کند. برای دریافت این دوچرخه‌ها ابتدا باید در اپلیکیشن موبایک ثبت نام کرد و برای استفاده از دوچرخه‌های آن باید مبلغی به‌عنوان سپرده پرداخت شود. دقیقاً روالی که برای بیدود نیز وجود دارد. با مراجعه به پایگاه مجازی این شرکت که به‌سادگی در دسترس است و گشت‌زنی در آن به آسانی می‌توان پی برد، که Mobike و بیدود در بخش‌های گوناگون از جمله قوانین کرایه و پرداخت و سازوکار عملی شرکت و روند دریافت و به‌کارگیری دوچرخه و حتی ظاهر پایگاه مجازی، شباهت بسیار دقیقی با هم دارند.از نظر دوچرخه‌ها نیز همانندی دوچرخه بیدود و یک مدل از دوچرخه‌های Mobike شگفت‌انگیز است.
رقابتی وجود ندارد
در حال حاضر هیچ شرکتی رقیب بیدود نیست. این موضوع شاید برای مدیران بیدود خوشایند باشد؛ اما می‌تواند بعد از مدتی ضعف بزرگی محسوب شود. این شرکت قرار نیست با همتای خود رقابت کند. پس می‌تواند خدماتش را بهتر نکند و هزینه‌ها را هم پایین نیاورد. کاربران هم حق انتخاب دیگری نخواهند داشت. «علیرضا تندپور» سرپرست دیجیتال مارکتینگ این شرکت می‌گوید: «ما یک شرکت خصوصی هستیم که روال‌های قانونی برای اخذ مجوزها را طی کرده و شروع به فعالیت کردیم. در این حوزه هیچ شرکت دیگری فعالیت نمی‌کند اما باعث خوشحالی ما می‌شود که رقابت به وجود بیاید چون قطعاً باعث پیشرفت خدمات طرفین و افزایش رضایت نهایی کاربران می‌شود.»
دوچرخه‌های بدون دنده/ حرکت لاک پشتی در سراشیبی‌های پایتخت
اگر نظر کاربران در اپلیکیشن بیدود را بخوانید بیشترین اعتراض‌ها به دنده‌ای نبودن دوچرخه‌هاست. چرا که در سر بالایی‌های جنوبی به شمالی شهر عملاً باید از دوچرخه پیاده شد و آن را هل داد. هرچند به‌تازگی تعداد محدودی دوچرخه دنده‌ای به بیدود اضافه شده است اما این کفاف دوچرخه‌سواران را نمی‌دهد. تندپور می‌گوید: «دوچرخه‌های دنده‌ای و برقی وارد چرخه خواهند شد اما فعلاً درگیر شهر شیراز هستیم و قرار است بیدود را به آن شهر هم برسانیم.»
دوچرخه‌ها استاندارد هستند؟
دوچرخه‌سواران بیدود در مورد ایرادات این دوچرخه ها می‌گویند: «زین دوچرخه برای افرادی که قد کوتاهی دارند بسیار بلند است، به خصوص برای بانوان که متوسط قد آنها ۱۶۰ سانتی متر است. البته سنگینی دوچرخه هم غیر استاندارد است. مثلاً در سراشیبی‌ها حرکت آن بسیار سخت است، مرضیه نداشتن کلاه کاسکت را هم یکی از معایب این طرح می‌داند و می‌گوید دوچرخه‌ها را غیر استاندارد کرده است درحالی‌که تندپور در این رابطه می‌گوید: «قرار نیست هیچ وقت کلاه کاسکت به دوچرخه‌ها اضافه شود. در هیچ جای دنیا هم کلاه کاسکت همراه دوچرخه نیست. چون بحث بهداشت در میان است اما ترتیبی داده شده تا کاربران با امتیازهایی که کسب می‌کنند بتوانند از فروشگاه بیدود کلاه و دستکش تهیه کنند.»
یک مشکل جدی در اپلیکیشن
برای اینکه بفهمیم این اپلیکیشن چه نقاط ضعف و قوتی دارد، سراغ چند نفر از استفاده‌کنندگان بیدود رفتیم. احمدرضا یکی از آنهاست. او می‌گوید: «برخلاف تمام تبلیغاتی که برای بیدود می‌شود اپلیکیشن بیدود آن‌طور که می‌گویند هیجان‌انگیز و فوق‌العاده نیست. یعنی یک اپلیکیشن معمولی است که بعضی وقت‌ها هم درست کار نمی‌کند. مشکل اصلی این اپلیکیشن نشان دادن یک دوچرخه در خیابانی اشتباه است. به قول استفاده‌کنندگان بیدود، اپلیکیشن هنوز یک دوچرخه را وسط فرودگاه مهرآباد نشان می‌دهد.»
می‌پرسیم منظورش چیست و واضح‌تر برایمان بگوید، ادامه می‌دهد: «مثلاً شما می‌خواهید ببینید نزدیک‌ترین دوچرخه به شما کجاست، اپلیکیشن اولین چهارراه را نشان می‌دهد. تا آنجا پیاده می‌رویم می‌بینیم اثری از دوچرخه نیست درحالی‌که هنوز در نقشه نشان می‌دهد که اینجا یک دوچرخه است. این‌طور هم وقت ما گرفته می‌شود هم اینکه برای رسیدن به دوچرخه یک مسیر طولانی پیاده آمده‌ایم.»
احمدرضا ادعا می‌کند مشکلات اپلیکیشن تنها به این یک مورد ختم نمی‌شود؛ یکی دیگر از مشکلات مسیریاب اشتباه است. یعنی مسیریاب بهترین مسیر برای تردد دوچرخه را انتخاب نمی‌کند. گاهی مسیر‌هایی را پیشنهاد می دهد که بسیار شلوغ است و بدترین مسیر برای عبور دوچرخه است.
شیراز مقصد دوم بیدود
از مرداد ۹۷ که دوچرخه‌های بیدود در سطح تهران دیده و تصاویر بسیای از آن در فضای مجازی منتشر شد شرکت بیدود ابراز امیدواری می‌کرد که فعالیت‌هایش در شهرهای دیگر کشور گسترش یابد. تا اینکه شهرداری شیراز در ماه گذشته خبر از انعقاد قرارداد با شرکت بیدود و ورود دوچرخه‌های اشتراکی هوشمند این شرکت به شیراز داد. این خبر با نصب بنرهای بیشمار تبلیغاتی و احداث ایستگاه‌های ویژه این دوچرخه‌ها در سطح شهر همراه بود.
البته قرار بود که ثبت‌نام برای استفاده از دوچرخه‌های بیدود از ۲۸ آبان در شیراز آغاز شود که به دلیل ناآرامی‌های اخیر این امر به تعویق افتاد.بانوان شیرازی هم برای استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی ثبت‌نام کنند
۲۱ آبان ۱۳۹۸ معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری شیراز در یک نشست خبری گفت: از سه‌شنبه ۲۸ آبان‌ماه ۹۸ ثبت نام شهروندان شیرازی برای استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی آغاز می‌شود و در این راستا هیچ محدودیت جنسیتی وجود ندارد و بانوان نیز می‌توانند ثبت‌نام کنند.
مجتبی زوربخش افزود: براساس الگویی که در تهران نیز اجرا شده بانوان نیز می توانند از دوچرخه های اشتراکی استفاده کنند؛ آنها همانند آقایان از سه‌شنبه هفته آینده ۲۸ آبان ۹۸ با استفاده از اپلیکیشن بیدود برای ثبت نام و استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی در شیراز اقدام کنند.
زوربخش پیشتر از در نظر گرفتن تخفیف‌هایی برای گروه‌های خاص از بهره‌برداران خبر داده و گفته بود: اضافه شدن اسکوتر و دوچرخه‌های برقی هم در دستور کار قراردارد و اگر دوچرخه هوشمند با استقبال خوبی مواجه شود، این سیستم‌ها نیز اضافه خواهد شد.
زوربخش پیشتر از در نظر گرفتن تخفیف‌هایی برای گروه‌های خاص از بهره‌برداران خبر داده و گفته بود: اضافه شدن اسکوتر و دوچرخه‌های برقی هم در دستور کار قراردارد و اگر دوچرخه هوشمند با استقبال خوبی مواجه شود، این سیستم‌ها نیز اضافه خواهد شد.
طبق اعلام شهرداری شیراز، «طرح دوچرخه هوشمند در شیراز پنج ساله است و در گام نخست با ۲۰۰ دستگاه دوچرخه و ۲۶ ایستگاه ثابت، کار اجرایی خواهد شد. تعداد دوچرخه‌ها در پایان سال ۹۸ به دو هزار دستگاه و در پایان دوره پنج ساله به ۱۰ هزار دستگاه افزایش می‌یابد. همچنین تعداد ایستگاه‌های ثابت به ۲۵۷ ایستگاه افزایش خواهد یافت».
وی هزینه تامین هر دستگاه دوچرخه اشتراکی را حدود یک و نیم میلیون تومان عنوان کرد و افزود: این دوچرخه ها نسل چهارمی است و منتسب به یک ایستگاه مشخص نیست و شهروندان می‌توانند در هر ایستگاهی قفل دوچرخه را باز کنند و در ایستگاهی دیگر در مناطق مختلف شیراز آن را تحویل دهند.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز در ادامه سخنان خود گفت: این طرح کل شهر شیراز را در بر می‌گیرد و منحصر به زمان خاصی نیست و در ایام تعطیل و غیر تعطیل در ۲۴ ساعت شبانه روز این دوچرخه‌ها قابل استفاده است.
وی با بیان اینکه ۲۳۸ کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری در شیراز مطالعه شده که براساس برنامه پنج ساله توسعه در این کلانشهر ایجاد خواهد شد، گفت: تاکنون ۱۸ کیلومتر از این مسیر در شیراز ایجاد شده که در سال ۹۹ نیز حدود 36 کیلومتر دیگر و در سال ۱۴۰۰ نیز 50 کیلومتر مسیر جدید ایجاد خواهد شد.
زوربخش عنوان کرد: این دوچرخه‌ها مجهز به ردیاب هستند و در سطح و عمق محلات نیز قابل استفاده است و شهروندان می‌توانند از آنها بهره ببرند.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز هزینه استفاده از این دوچرخه‌ها را براساس مصوبه شورای شهر شیراز به ازای هر نیم ساعت هزار و ۵۰۰ تومان عنوان کرد و افزود: همه سرنشینان و شهروندانی که از این دوچرخه‌ها استفاده می کنند از بیمه حوادث و بیمه تمام خطرات و تصادف و ... بهره مند هستند و ثبت نام هر شهروند تا ۵ سال اعتبار خواهد داشت.
ورشکستگی بیدود در تهران!
زمان چندانی از انتشار خبر ورود بیدود به شیراز نمی‌گذرد که در روزهای اخیر یوسف حجت، سرپرست معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرد:«بعد از تغییر قیمت بنزین و اغتشاشات مربوط به آن، یک دفعه شرکت بیدود دوچرخه‌هایش را از سطح شهر جمع کرد و شفاهی به ما اعلام کردند که به مشکل مالی برخورد کرده‌ایم.»
به گفته حجت، بیدود بین 60 تا 70 ایستگاه و 2500 دوچرخه را در تهران تحت پوشش داشت و روزانه 4000 سفر به وسیله این دوچرخه‌ها صورت می‌گرفت. سفرهایی که برای سود دهی مالی بسیار کم بود. به گفته مسئولان این شرکت هر یک از این دوچرخه‌ها حداکثر روزانه دو سفر را داشتند و برای اینکه به سوددهی برسند باید حداقل 6 تا 7 سفر از طریق آنها انجام گیرد.
سرمایه‌گذاری پرریسک شهرداری شیراز
حال که خبر از جمع‌آوری دوچرخه‌های بیدود از سطح تهران به گوش می‌رسد، این نگرانی به وجود آمده است که آیا این شرکت در شیراز آغاز فعالیت می‌کند؟ آیا بیدود تعطیل و ورشکست شده است؟ با تجربه تهران، چه تضمینی وجود دارد که بیدود ناگهان، از تعهدات خود در شیراز سرپیچی نکند و ودیعه شهرداری به بیدود، چه سرنوشتی خواهد داشت؟
حال که خبر از جمع‌آوری دوچرخه‌های بیدود از سطح تهران به گوش می‌رسد، این نگرانی به وجود آمده است که آیا این شرکت در شیراز آغاز فعالیت می‌کند؟ آیا بیدود تعطیل و ورشکست شده است؟ با تجربه تهران، چه تضمینی وجود دارد که بیدود ناگهان، از تعهدات خود در شیراز سرپیچی نکند و ودیعه شهرداری به بیدود، چه سرنوشتی خواهد داشت؟
در همین رابطه روز گذشته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز در پاسخ به شایعه تعطیلی بیدود، به شیرازه گفت: این شرکت تعطیل نشده و در هفته حمل و نقل، از دوچرخه‌های بیدود در شیراز رونمایی می‌شود.
مجتبی زوربخش افزود: ما با شرکت بیدود، قرارداد منعقد شده داریم و تمام ضوابط و نیازها برای خدمت بهتر به کلان شهر شیراز، پیش‌بینی شده است.
وی خاطرنشان کرد: نوع قرارداد بیدود و شهرداری تهران به گونه‌ای است که نیاز به تمدید، بازنگری و ریشه‌دار شدن دارد و رایزنی‌ها همچنان در مرحله کارشناسی بین این دو در جریان است.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز تاکید کرد: نوع تفاهم و اقدامات شهرداری تهران در مورد بیدود، تاثیری بر قرارداد و همکاری ما با این شرکت نخواهد داشت و بر اساس قراداد، طرفین به تعهدات خود عمل می‌کنند.
قرارداد داریم با ضمانتهای لازم!
نواب قائدی، رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر شیراز، نیز دلیل مشکلات بیدود در تهران را نبود قرارداد با کیفیت و ضمانتهای اجرایی لازم دانست.
نواب قائدی، رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر شیراز، نیز دلیل مشکلات بیدود در تهران را نبود قرارداد با کیفیت و ضمانتهای اجرایی لازم دانست.
وی به شیرازه گفت: قرار بود که ۲۸ آبان گذشته، از دوچرخه‌های بیدود رونمایی شود اما به دلیل ناآرامی‌های این ماه، این برنامه به تعویق افتاد و پنجشنبه ۲۸ آذر، از این دوچرخه‌های هوشمند رونمایی می‌شود.
قائدی اظهار داشت: شهرداری تهران در دو یا سه منطقه در قالب «تفاهم‌نامه» با شرکت بیدود، وارد مذاکره شده بود اما شهراری شیراز، در قالب «قرارداد» همراه با ضمانتهای لازم، این کار را پیگیری کرده است.
این عضو شورای شهر عنوان کرد: شهرداری شیراز همچنین با سوبسیتی که برای ودیعه استفاده از این دوچرخه‌ها، تعیین کرده است، هم به شهروندان کمک می‌کند و هم به این شرکت؛ در حالی که در تهران مبلغ ودیعه ۱۶۰ هزار تومانی به صورت کامل از شهروندان گرفته می‌شد.
قائدی خاطرنشان کرد که از مبلغ ودیعه ۱۶۰ هزار تومانی، ۱۳۲ هزار تومان را شهرداری شیراز متقبل شده و تنها مبلغ ۲۰ هزار تومان به عهده شهروندان است.
حال باید منتظر ماند و دید آیا "قرارداد با ضمانتهای لازم" شهرداری شیراز و شرکت بیدود به چه سرانجامی خواهد رسید.
انتهای پیام/
نظرات بینندگان
