اعلام نظر فرهنگستان علوم پزشکی در نامه‌ای خطاب به آیات عظام؛
با توجه به کرونا، روزه‌داری در ماه رمضان چگونه خواهد بود؟
با توجه به بحران شیوع ویروس کرونا و همه گیری بیماری کووید-۱۹ و در آستانه ماه مبارک رمضان، این سوال ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده که روزه داری در چنین شرایطی چگونه خواهد بود؟ سوالی که فرهنگستان علوم پزشکی با اعلام نظر تخصصی خود خطاب به بیوت آیات عظام، پیش قدم یافتن پاسخش شده است.
به فاصله ده روز تا آغاز ماه مبارک رمضان، همه چیز در ایران و جهان تحت الشعاع شیوع ویروسی است که نزدیک دو میلیون تن را مبتلا ساخته و از این جمع، جان بالغ بر ۱۲۰ هزار تن را ربوده است؛ رویدادی که هرچند با تلاش‌های فراوان در کشورمان به وضعیت مدیریت شده رسیده، به تاکید مسئولان، از جمله متولیان بهداشت و درمان، وضعیتی شکننده است که با یک خطا ممکن است از دست برود.
این در حالی است که به گواه آمار و ارقام، تقریبا ابتلا به این ویروس در گروه‌های نوجوانان و حتی جوانان نگرانی خاصی در بر ندارد و هر چه سن مبتلایان افزایش پیدا می‌کند، بر شدت مرگبار بودن بیماریِ ناشی از ابتلا به این ویروس منحوس افزوده می‌شود تا جایی که همگان تاکید دارند بیماری کووید-۱۹ برای افراد با سنین بالای ۵۵ سال (یا به تعبیری بالای ۶۰ یا ۶۵ سال) و همچنین آن‌هایی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، به شدت خطرناک است.
درباره خطری سخن می‌گوییم که موجب شده بسیاری از کشور‌ها حتی به ضرب و زور قوای نظامی در صدد اجبار مردم به خانه نشینی برآیند و در کشورمان هم تدابیری مانند فاصله گذاری اجتماعی را موجب شده که چند روزی است فاز جدیدی از آن در سراسر کشور به جز تهران به اجرا درآمده و از جمله بایدهایش، ضرورت در خانه ماندن افراد دارای بیمارای زمینه‌ای و افراد سن و سال دار است.
ملاحظه مهمی که موجب شده ساعت کاری ادارات کاهش بیابد، زمان شروع و پایان روز کاری تغییر کند و یک سوم کارمندان ملزم به دورکاری یا خانه نشینی با تدابیری مانند مرخصی اجباری شوند؛ طرحی که به تاکید ستاد ملی مبارزه با کرونا در دست پایش و رصد مداوم قرار دارد تا اگر نگرانی درباره آن بروز کرد، به سرعت اصلاح شود تا مبادا بار دیگر شاهد شیوع بیماری و رقم خوردن پیک جدیدی از ابتلا باشیم.
با این ملاحظات جای تعجب ندارد که چگونگی روزه داری در ماه مبارک رمضان امسال برای بسیاری از مردم سوال آفرین شود، به ویژه وقتی می‌دانیم ماجرا آنقدر حساس و جدی است که حتی حرم های متبرکه و مساجد نیز در سراسر کشور تعطیل شده‌اند تا مبادا هیچ خللی در امر مقابله و مبارزه با کرونا وارد آید و جایی برای دوام زنجیره انتقال ویروس کرونا باقی بماند؛ زنجیره‌ای که تا پاره نشود، پایان دادن به کرونا محال خواهد بود.
بدین ترتیب می‌توان سوال مطرح درباره ماه مبارک رمضان را بسط هم داد و به امور مهمی مانند شب های قدر و مراسم احیا نیز رسید که با توجه به اوضاع فعلی، بعید است مجوز برگزاری در مساجد و اماکن مقدسه و متبرکه بیابد و احتمالا می‌بایست از پای گیرنده ها تلویزیونی و رادیویی برگزار شود؛ اما تکلیف روزه داری چه خواهد شد؟ این سوالی است که فرهنگستان علوم پزشکی با اعلام نظر تخصصی خود خطاب به بیوت آیات عظام، به دنبال کشف پاسخش رفته است.
مرقومه‌ای که علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی آن را به نامه‌ای پیوست کرده و یادآور شده که نظر پزشکی این مجموعه، ماحصل نشستی با حضور اساتید متدین دانشـگاه‌ها از تخصص‌ها و فوق تخصص‌های مختلف و با مشارکت حجت الاسلام فلاح‌زاده، رئیس موسـسه موضوع شناسـی فقهی در محل فرهنگسـتان علوم پزشـکی است که در نهایت جمع بندی آن به سمع و نظر وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشورمان و همچنین برخی مسئولان ستاد مبارزه با کرونا رسیده و تایید ایشان را دریافت نموده است.
متن این مرقومه به این شرح است؛
«روزه داری در بحران ویروس کرونا روزه داری ماه مبارک رمضان یکی از ارکان پنجگانه اسلام است که با قصد قربت و بندگی آفریدگار برای تکامل انسان فریضه واحب برای تمام مسلمانان است. در سال جاری علاوه بر بیماران و مسافرینی که از روزه داری معذورند، با توجه به بحران ویروس کرونا موضوعات خامسی در مورد سلامت انسان در روزه داری ماه مبارک رمضان مطرح می‌شوند که پرداختن به آن‌ها برای امت اسلامی کشور عزیزمان ضروری است.
لازم بذکر است تبعیت محض از توصیه‌های ستاد مبارزه با بیماری کرونا لازم و ضروری است. پزشکان متفق القول هستند که نخوردن غذا به طور متناوب مانند روزه داری اسلامی نه تنها عارضه‌ای در افراد سالم ایجاد نمی‌کند بلکه سبب تقویت ایمنی بدن، کاهش پاسخ‌های التهابی زیان بار و بهبود واکنش بدن در موارد استرس می‌شود؛ لذا کلیه افراد سالم کمتر از ۶۵ سال با رعایت موارد زیر می‌توانند روزه بگیرند:
«روزه داری در بحران ویروس کرونا روزه داری ماه مبارک رمضان یکی از ارکان پنجگانه اسلام است که با قصد قربت و بندگی آفریدگار برای تکامل انسان فریضه واحب برای تمام مسلمانان است. در سال جاری علاوه بر بیماران و مسافرینی که از روزه داری معذورند، با توجه به بحران ویروس کرونا موضوعات خامسی در مورد سلامت انسان در روزه داری ماه مبارک رمضان مطرح می‌شوند که پرداختن به آن‌ها برای امت اسلامی کشور عزیزمان ضروری است.
لازم بذکر است تبعیت محض از توصیه‌های ستاد مبارزه با بیماری کرونا لازم و ضروری است. پزشکان متفق القول هستند که نخوردن غذا به طور متناوب مانند روزه داری اسلامی نه تنها عارضه‌ای در افراد سالم ایجاد نمی‌کند بلکه سبب تقویت ایمنی بدن، کاهش پاسخ‌های التهابی زیان بار و بهبود واکنش بدن در موارد استرس می‌شود؛ لذا کلیه افراد سالم کمتر از ۶۵ سال با رعایت موارد زیر می‌توانند روزه بگیرند:
۱- رعایت کلیه توصیه‌های بهداشتی به منظور پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا مانند رعایت فاصله‌های اجتماعی، شست‌وشوی مکرر دستها، پرهیز از نزدیک شدن به بیماران کرونایی
۲- نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در فاصله افطار تا سحر
۳- استفاده از نبولایزر و یا جوشاندن آب در ظروف در باز به منظور مرطوب نگهداشتن نسبی محیط منزل
۴- کاهش مصرف چای و قهوه و مواد شیرین و افزایش مصرف سبزیجات و میوه جات در فاصله افطار تا سحر
۵- پرهیز از محیط‌های گرم و خشک در افراد سالمند (۶۵ سال و بیشتر)، عوامل مساعد کننده ابتلا به بیماری کرونا به ویژه دیابت قندی، افزایش فشار خون چاقی مفرط، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و بیماری‌های مزمن ریوی شایع هستند و در صد قابل توجهی از سالمندان به علت کمی مراقبت‌های سلامت، از وجود این بیماری‌ها در خود بی اطلاعند.
از طرف دیگر براساس شناخت کنونی ما از ویروس کرونا به نظر می‌آید که افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نظیر فشار خون بالا، بیماری قلبی، سرطان و با دیابت بیش از دیگران در معرض ابتلای شدید به این ویروس هستند. نظر به اینکه در افراد مسن ابتلا به این ویروس ممکن است باعث نوع شدید بیماری شود لذا با احتمال ضرور برای آن‌ها و توصیه می‌شود در صورتی که دسترسی به پزشک ندارند علاوه بر رعایت توصیه‌های بهداشتی به منظور پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا آن‌هایی که مطمئن نیستند روزه برای آن‌ها ضرر ندارد احتیاطا از انجام این فریضه الهی پرهیز نموده و آن را پس از اطمینان از اتمام همه گیری این بیماری قضا نمایند، مگر اینکه با نظر پزشک متخصص اطمینان از بی ضرر بودن روزه برای آن‌ها حاصل شود.
افراد دچار لاغری بسیار شدید و چاقی مفرط نیز در فاصله گذاری‌ها و رعایت توصیه‌های بهداشتی احتیاط بیشتری نمایند. بیماری دیابت عامل مساعد کننده عمده برای ابتلا به ویروس کرونا است و لذا توصیه می‌شود فقط آن گروه از بیماران دیابتی اقدام به روزه داری نمایند که سن کمتر از ۶۵ سال داشته و تحت درمان و مراقبت نزدیک پزشک باشند با رژیم غذایی با متفورمین، آکاربوز، گلوتازون، و گروه گلیپتین‌ها (مهار کننده‌های ۴-DDP) بوده، قند خون ناشتای کمتر از ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر و با هموگلوبولین A. ۱ c. کمتر از ۷ دارند) و آموزش پذیر و متعهد به پایش منظم قند خون هستند و اصول حفاظتی و پیشگیری توصیه شده ستاد بحران کرونای کشوری را به دقت رعایت می‌نمایند.
بیماران دچار فشار خون در صورتی روزه بگیرند که فشار خون آن‌ها در کنترل مطلوبه، یعنی فشار بالا (سیستولیک) کمتر از ۱۴۰ میلیمتر جیوه و فشار پائین (دیاستولیک) کمتر از ۸۰ میلیمتر جیوه باشد بیمارانی که پیوند اعضا شده‌اند نباید روزه بگیرند، روزه گرفتن برای بیماران پیوند قرنیه بلامانع است در بیمارانی که مبتلا به سایر بیماری‌ها هستند و قبلا روزه داری برای آن‌ها منعی نداشته است، روزه داری در شرایط بحران ویروس کرونا متفاوت از سال‌های دیگر نیست و در موارد خاص با نظر پزشک متخصص اقدام نمایند در مورد بیمارانی که مبتلا به ویروس کرونا شده و بهبود یافته‌اند توصیه می‌شود حداقل تا ۶ هفته اقدام به روزه داری نکنند.»
نظرات بینندگان
