همکلام با حافظان کل قرآن استان فارس؛
مجتبی فردفانی: حفظ قرآن کریم مسیر زندگی مرا تغییر داد / قبل از مسابقات برای رقبایم دعا میکنم/ رهبر معظم انقلاب خطبه عقد ما را جاری کردند
گفتگوی مفصل شیرازه با مجتبی فردفانی، افتخار قرآنی جهان اسلام ،حافظ بین المللی کل قرآن کریم از شهرستان گراش در جنوب فارس را در ادامه بخوانید.
به گزارش شیرازه، ماه مبارک رمضان؛ ماهی که ابتدایش رحمت، میانه‌اش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم است، ماهی که درهاى آسمان در شب اولش باز می‌شود و تا شب آخر آن بسته نخواهد شد، ماهی که اگر بنده می‌دانست [چه چیزی در این ماه وجود دارد] آرزو می‌کرد تمام سال، ماه رمضان باشد.
ماه مبارک رمضان به جهت نزول قرآن کریم در آن و ویژگى هاى منحصرى که دارد در میان ماه هاى سال قمرى برترین ماه است. به همین مناسبت در پایگاه خبری تحلیلی شیرازه بنا داریم هر روز با یکی از حافظان کلام وحی گفتگویی داشته باشیم، مصاحبه های مفصلی که در آن از هر دری صحبت به میان آمده است، از آرزوهای قرآنی حفاظ کل قرآن تا ...
مجتبی فردفانی، متولد ۳۱ شهریورماه سال ۱۳۷۰ در گراش استان فارس.
فعالیت های قرآنی ام را از 8- 7 سالگی زیر نظر موسسه مجتمع القرآن فاطمیون شهرستان گراش آغاز کردم.
در ابتدا کلاس های روخوانی، روان خوانی و تجوید را گذراندم و بعد از آن قرائت کار می کردم.
در سن 16 سالگی در سال 86 بعد از اتمام دوم دبیرستان در رشته ریاضی فیزیک ، یک سال مرخصی تحصیلی گرفتم و در موسسه بیت الاحزان حضرت زهرا (سلام الله علیها) در شهرستان استهبان استان فارس حفظ یک سال را شروع کردم. آنجا قرآن را حفظ کردم و بعد از یک سال، دوباره به مدرسه برگشتم و تحصیلاتم را ادامه دادم.
سوم و پیش دانشگاهی را خواندم، کنکور شرکت کردم و در سال 89 اولین رشته ای که انتخاب کردم قبول شدم ؛ رشته فنون قرائت، تلاوت و کتابت قرآن در دانشگاه فردوسی مشهد دوره کارشناسی را با معدل 15/ 19 به عنوان شاگرد نمونه گذراندم و در مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد به پایان برده ام.
حفظ قرآن را از چه سالی شروع کردید؟
سال تحصیلی ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ زمانی که سال دوم دبیرستان بودم که با مؤسسه قرآنی بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) شهرستان استهبان آشنا شدم و پس از یک سال حضور در آنجا موفق به حفظ قرآن کریم شدم.
شما بحث حافظ قرآن شدنتان را در یک خط توضیح دادید، مطئمناً به این راحتی حافظ کل قرآن نشده‌اید که در یک خط خلاصه آن را بگوئید، اصلاً چطور شد که وارد کار حفظ قرآن شدید؟
قبل از اینکه وارد کار حفظ قرآن کریم شوم در زمینه قرائت البته نه به صورت حرفه‌ای فعالیت داشتم، یعنی بیشتر بر اساس علاقه شخصی بود. بعد از آن با توصیه یکی از دوستان که قاری قرآن بود به سمت حفظ قرآن آمدم. توصیه آن دوستم این بود که در دوره حفظ یک ساله قرآن در مؤسسه بیت‌الاحزان شرکت کنم و من نیز همین کار را انجام دادم.
با این حساب بیشترین عامل تشویق همان دوست قاری شما بوده است؟
من در یک خانواده قرآنی پرورش یافتم. مادرم با قرآن بسیار ارتباط داشتند مخصوصاً بعد از نمازها خیلی قرآن می خواندند. خواهرم استاد حوزه و دانشگاه هستند، خلاصه اینکه جو قرآنی بر زندگی من حاکم بود.
تشویق دوستان هم موثر بود که به کار حفظ پرداختم، قبل از آن تجربه هیچ دوره حفظ قرآنی را نداشتم، بعد از توصیه آن دوستم به استهبان رفتم و در دوره‌های آزمایشی شرکت کردم، در این دوره‌های آزمایشی افرادی که بتوانند در طی یک ماه چند جزء را حفظ کنند برای ادامه کار حفظ می‌مانند و سایر افراد نیز پذیرش نخواهند شد.
حفظ یک ساله قرآن کریم سختی‌ها بسیار زیادی دارد، گرفتن مرخصی تحصیلی تنها یکی از آنها است، در حین حفظ قرآن موردی پیش نیامد که عطای حضور در این دوره‌ها را به لقایش ببخشید؟
دوره حفظ من یک ساله بود، در حین حفظ تعدادی از هم دوره‌ای‌ها بودند که بعد از مدتی خسته شده و حفظ قرآن را رها می‌کردند اما این مورد برای من پیش نیامد، البته من نیز دچار خستگی می‌شدم اما از اتمام حفظ قرآن کریم ناامید نمی‌شدم.
بخشی از زندگی هر قاری یا حافظ قرآن به حضور در مسابقات سپری می‌شود، تا کنون در چه مسابقاتی شرکت کرده و چه رتبه‌هایی به دست آورده‌اید؟
حضور در مسابقات را بلافاصله بعد از حفظ قرآن کریم آغاز کردم، یعنی در سال ۸۶ که کار حفظ را به پایان رساندم، بلافاصله در سال ۸۷ در مسابقات دانش‌آموزی شرکت کردم و رتبه دوم کشوری را به دست آوردم، همچنین در مسابقات کشوری اوقاف در سالهای ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ در رشته حفظ ۲۰ جزء به ترتیب رتبه‌های دوم و اول را کسب کردم.
در سال ۱۳۹۳ هم در مسابقات اوقاف در مرحله کشوری و در رشته حفظ کل قرآن کریم حضور یافتم که موفق به کسب رتبهای نشدم. در جشنواره ملی قرآن دانشجویان در سال ۱۳۹۰ در رشته حفظ ۲۰ جزء رتبه دوم را کسب کردم و در سال ۱۳۹۲ نیز موفق به کسب رتبه اول شدم. همچنین نفر اول مسابقات قرآنی دانشجویان در سال97
در رقابت‌های بین‌المللی هم حضور داشته‌اید؟
بله . سال 95 مقام اول مسابقات بین الملی تهران در رشته حفظ کل، برترین حافظ قرآن کریم در جشنواره بین المللی قران جوانان جهان اسلام در شیراز، همچنین سال 97 برای تلاوت در کاروان قرانی نور به حج تمتع مشرف شده و در آنجا تلاوت داشتم.
ظاهراً دیداری نیز با مقام معظم رهبری بعد از سی و سومین دوره مسابقات بین المللی قرآن کریم داشتید، خاطره آن دیدار را برایمان بگویید؟
نفر اول مسابقات بعد از کسب امتیاز خود در حضور رهبر انقلاب نیز تلاوت دارد. در دیدار متسابقان ان دوره با رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی) پس از اجرای محفوظاتم، زمانی که خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدم؛ ایشان گفتند: احسنت، خیلی خوب بود. بنده به ایشان گفتم یک درخواست دارم و دلم می‌خواهد، صیغه عقدم را شما جاری بفرمایید که ایشان گفتند: اشکال ندارد. گفتم یعنی مشکلی نیست؟ گفتند: نه مشکلی نیست. گفتم: در کش‌وقوس نمانیم؛ گفتند: نه مشکلی نیست. حضوری نمی توانند و غیابی می خوانند و یک انگشتر هم از ایشان خواستم و ایشان لطف کردند و دادند.
نفر اول مسابقات بعد از کسب امتیاز خود در حضور رهبر انقلاب نیز تلاوت دارد. در دیدار متسابقان ان دوره با رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی) پس از اجرای محفوظاتم، زمانی که خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدم؛ ایشان گفتند: احسنت، خیلی خوب بود. بنده به ایشان گفتم یک درخواست دارم و دلم می‌خواهد، صیغه عقدم را شما جاری بفرمایید که ایشان گفتند: اشکال ندارد. گفتم یعنی مشکلی نیست؟ گفتند: نه مشکلی نیست. گفتم: در کش‌وقوس نمانیم؛ گفتند: نه مشکلی نیست. حضوری نمی توانند و غیابی می خوانند و یک انگشتر هم از ایشان خواستم و ایشان لطف کردند و دادند.
همچنین مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به بنده گفتند که اهل کجا هستی؟ گفتم اهل گراش. من سلام مردم گراش را نیز خدمت رهبر انقلاب رساندم. در این دیدار سعی کردم آیاتی را انتخاب و تلاوت کنم که مناسب با شرایط امروز مسلمانان باشد و آیاتی از سوره حجرات که آیات اخلاقی و جهاد بود، تلاوت کردم. در تاریخ 2 مرداد 95 نیز ایشان خطبه عقد ما را جاری کردند.
صاحب فرزند هم شده اید؟
انشالله یکی دو ماه آینده
حضور شما در عرصه حفظ قرآن کریم چه تحولاتی را به همراه داشته است، یعنی بعد از اینکه حافظ کل قرآن کریم شدید تغییرات محسوسی را در زندگی خود احساس کردید؟
مهم‌ترین تغییری که ایجاد شد همان مأنوس شدن با قرآن کریم بود، حافظان کل قرآن کریم زیاد مرور می‌کنند و در طول روز زیاد آیات قرآن را تلاوت می‌کنیم، همین موضوع به نوعی تبدیل به یک سرگرمی شده است. در زمان مرور آیات به کشف بین ارتباط آیات و مواردی از این دست می‌پردازم.
مرور زیاد باعث می‌شود تا حافظ قرآن مجبور به ارتباط آیات با یکدیگر شود و خود به خود زمینه انس با قرآن کریم میسر شود، هر کسی که در زمینه ترجمه و تفسیر قرآن کریم بیشتر کار کرده باشد، در این راه موفق‌تر خواهد بود.
تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که اگر دانشجوی رشته علوم قرآن و حدیث نمی‌شدید بیشتر کدام رشته دانشگاهی را دوست داشتید ادامه دهید؟
اگر حافظ قرآن نمی‌شدم صددرصد دانشجوی رشته علوم قرآن و حدیث نمی شدم و قطعاً رشته دیگری را انتخاب می‌کردم، با توجه اینکه در دبیرستان در رشته ریاضی فیزیک تحصیل می‌کردم و معدل نبستاً خوبی هم داشتم بعید نبود در یک رشته مهندسی و یا ... تحصیل کنم. به هر حال حفظ قرآن کریم بود که مسیر تحصیل من را تغییر داد.
به عنوان یک حافظ کل قرآن کریم بیشتر با کدام آیات ارتباط برقرار می‌کنید؟
البته حفاظ قرآن به دلیل مرورهایی که دارند با اکثر آیات ارتباط خوبی دارند اما من به شخصه بیشتر آیاتی که در مورد هشدار است را مورد توجه قرار می‌دهم مانند آیات ۳۳ به بعد سوره مبارکه عبس و ...از این دست آیات است.
مهم‌ترین آیاتی که در زمان حفظ با آنها مشکل داشتید و سخت حفظ می‌شد کدام آیات بود؟
نکته جالب در مورد حفظ من این است که آیاتی که در زمان حفظ خیلی راحت حفظ می‌کردم الان برایم سخت شده است و بر عکس آیاتی که در زمان حفظ به سختی موفق به حفظ آنها می‌شدم را الان بدون هیچ مشکلی تسلط دارم. مثلاً سوره مبارکه یوسف را در زمان حفظ به سختی حفظ کردم اما الان هیچ مشکلی با این سوره ندارم و راحت قرائت میکنم.
شما به عنوان یک حافظ جوان با تجربه چه توصیه‌هایی برای افرادی که تازه قصد ورود به عرصه را دارند دارید؟
افرادی که در بحث حفظ کار می‌کنند باید حتماً علاقه، پشتکار، استعداد و ... را داشته باشند، علاوه بر این بحث مهم‌تر این است که با کیفیت حفظ کنند، یعنی باید در کار حفظ مداومت داشته باشند، این نباشد که یک روز ۳۰ صفحه حفظ کنند و روز بعد و یا دو روز بعد اصلاً چیزی حفظ نکنند. حفظ هر روزه مسئله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
شما چه روش حفظی را توصیه می‌کنید یک حافظ قرآن حفظ یکساله را انجام دهد بهتر راست یا دوره‌های طولانی‌تر را توصیه می‌کنید؟
واقعاً نمی‌توان یک نسخه واحد را پیچید و گفت که به سمت کدام نوع حفظ قرآن کریم بروند، بستگی به استعداد، شرایط حافظ، زمینه قرآنی، علاقه و پشتکار شخص دارد، ممکن است فردی در یک سال نتواند اما در پنج سال موفق به این کار شود.
تثبیتِ آیات را چگونه انجام دادید؟ فکر می‌کنید برنامۀ تثبیت آیات چقدر به حفظیات کمک می‌کند و چه جایگاهی دارد؟ و از چه زمانی باید شروع شود؟
مرور کردن یک چیز لازم و جدانشدنی در حفظ قرآن است. معروف است که می‌گویند مرور نسبت به حفظ سخت‌تر است. به نظر من سخت‌تر که نیست، ولی آن ارادهای که برای مرور است خیلی مهم است و قرآن پژوه باید حتماً پشت کار داشته باشد که بتواند حافظِ موفقی شود. چون حافظ کل باید نهایتاً هر ۱۰ روز یکبار محفوظاتش را مرور کند یعنی تقریباً روزی سه جزء؛ حالا اگر مسابقات مهمی باشد مثلاً محفل انس با قرآنی داشته یا در جلسه ای اجرا داشته باشد، این مقدار باید بیشتر شود. اگر اینها نباشد بستگی دارد چند سال از حفظ او می‌گذرد، مثلاً الان ۱۰ سال از حفظ من گذشته اگر روزی یک جزء مرور کنم، خیلی زود فراموش نمی‌کنم یعنی ضعیف نمی‌شوم. اما اگر مسابقات بین المللی داشته باشم، ممکن است روزی پنج یا شش جزء بخوانم.
در حال حاضر چون جلسه قرآنی دارم و از آن طرف استماع میکنم، همچنین درس دانشگاه هم بحث قرآنی است، روزی یک جزء مرور کنم برای من کفایت می‌کند و فراموش نمی‌کنم.
طبیعی است که هر حافظی هر مقداری که حفظ است باید مرور کند مثلاً کسی که ۱۰ جزء حفظ است باید حداقل روزی یک جزء بخواند که ۱۰ روز یکبار کل محفوظاتش مرور شود. البته مرور شیوه‌های مختلفی دارد مثلاً در مشهد باید برود پیش یک استادی تحویل بدهد.
مهم‌ترین آرزوی خارج از حیطه فعالیت‌های قرآنی که احتمالاً داشته باشید چیست؟
ادامه تحصیل تا مقاطع بالا
در ابتدای صحبت‌های خودتان گفتید که به تلاوت قرآن هم علاقه دارید؟ برنامه‌ای در این زمینه ندارید؟
به تلاوت قرآن بسیار علاقه دارم و حتی اگر بگویم به تلاوت علاقه‌ای بسیار بیشتر از حفظ دارم دروغ نگفته‌ام. برای خودم هم تلاوت دارم. معمولا ماه مبارک طی سالهای دانشجویی در مشهد در حرم مطهر امام رضا(ع) و امسال نیز حرم مطهر احمدبن موسی شاهچراغ تلاوت داشته ام.
حالا که بیشتر از حفظ به تلاوت علاقه دارید، بیشتر تلاوت‌های کدام اساتید را گوش می‌کنید؟
من سعی میکنم که تلاوت قاریان ایرانی را کمتر گوش دهم و بیشتر اگر قرار بر گوش دادن تلاوتی باشد سعی دارم تا تلاوت قاریان مصری باشد.
دلیل خاصی دارد؟
چون در هر کاری دنبال اصل آن بروید بهتر است، شما اگر تلاوت یک قاری مصری سطح بالا را گوش کنید ممکن است در نهایت به یک قاری خوب ایرانی تبدیل شوید، اما اگر تلاوت یک قاری ایرانی را گوش دهید ممکن است شبیه قاریان کشورهای دیگر مثلاً بنگلادش تلاوت کنید. بنابراین من معمولاً مصری گوش میکنم.
بیشتر تلاوت کدام قاری را می‌شنوید؟
تنها برای لذت بردن گوش می‌دهم و بیشتر تلاوت‌های استاد «شحات انور» را گوش میکنم.
این موقعیت و موفقیت خود را مدیون چه کسی می دانید؟
اول لطف و عنایت خداوند- و بعد با توجه به اینکه در مشهد تحصیل می کردم با امام رضا (علیه السلام) ارتباط بیشتری دارم و از ایشان خیلی کمک می گیرم. به طوری که قبل از مسابقات زیارت می رفتم، دعا کردم و برای رقبای خودم، قبل از خودم دعا می کردم که آنها هم تلاوت مورد نظرشان را بتوانند اجرا کنند. از پدر و مادرم که بسیار پیگیر کارهایم هستند، مخصوصاً مادرم که خیلی برایم دعا می کند بسیار ممنون و سپاسگزارم. این چند عامل و دعای همه مردم رمز موفقیت بنده می باشند.
در کنار همه این عوامل، اراده و همت و تلاش خودم و اساتیدی که در این سال ها از خدمتشان در دوره های مختلف در گراش، استهبان و مشهد بهره مند شده ام نیز موثر بوده اند؛ استاد محمد صادق صالحی ، استاد مهدی حسنی و استاد سعید بیژنی هستند که برای من خیلی زحمت کشیدند.
نقطه اوج فعالیت های قرآنی کشورمان چه زمانی رقم خواهد خورد و در واقع اوج فعالیت‌های قرآنی در کشور چه زمانی است؟
اوج فعالیت‌های قرآنی در کشور زمانی است که به قرآنی‌ها بیشتر از این توجه شود، اوج خدمت به قرآنی زمانی است که به قرآنیان برسند، شک نکنید که اوج خدمت به قرآنی‌ها مساوی با اوجگیری فعالیت‌های قرآنی در کشور خواهد بود. زمانی که وضعیت قاریان، حافظان، مفسران، مترجمان و ... مورد رسیدگی قرار گیرد و حمایت‌های مختلفی از به عمل بیاید فعالیت‌های قرآنی در کشور اوج خواهد گرفت.
بسیاری از حفاظ و قاریان که به رتبهای می‌رسند به تهران آمده و از امکانات اینجا بیشتر استفاده می‌کنند و در تهران ساکن می‌شوند؟ شما برنامه‌ای در این زمینه ندارید؟
تهران واقعاً امکانات بسیار زیادی دارد، رسانه‌ها و دستگاه‌‌های قرآنی متعددی در آنجا فعالیت دارند و دست قاریان و حافظان برای فعالیت بیشتر باز است، با این وجود حضور و سکونت در تهران کار عقلانی‌ای است و به این موضوع هم فکر کرده‌ام که شاید بعدها در تهران ساکن شوم.
نظر شما در مورد سطح فعالیت‌های قرآنی استان فارس که در آنجا رشد کرده‌اید چیست، این فعالیت‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به نظر شما استان فارس در این زمینه توانسته است جایگاه خود را پیدا کند؟
در مجموع فعالیت‌های قرآنی شاخصی ندارد اما چند سالی است به خاطر فعالیت مؤسسات حفظ قرآن کریم، رشد بسیار خوبی پیدا کرده است. تعدادی از افرادی که در مسابقات کشوری رتبه کسب می‌کنند از بیت‌الاحزان بیرون آمده‌اند و این یعنی سطح حفظ قرآن کریم در استان فارس بالا است. تعداد حفاظ از لحاظ کمی بسیار زیاد هستند و از لحاظ کیفی نیز به رشد بسیار خوبی رسیده‌اند.
در حال حاضر علاوه بر تحصیل، فعالیت خاصی در زمینه فعالیت‌های قرآنی دارید؟
بله، در مؤسسه بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) مشغول تدریس هستم.
به عنوان آخرین سؤال و حسن ختام این مصاحبه مهم‌ترین آیه‌ای که سرلوحه زندگی خودتان قرار داده‌اید کدام آیه بوده است؟
آیه خاصی نبوده و ممکن است مجموعه‌ای از آیات باشد، برخی وقت‌ها آیاتی مانند آیه ۸۶ سوره مبارکه نساء «وَإِذَا حُیِّیْتُم بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا إِنَّ اللّهَ کَانَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ حَسِیبًا» و آیاتی از این دست را بیشتر مورد توجه قرار می‌دهم.
انتهای پیام/
نظرات بینندگان
