شعله سرکشی که طبیعت را به کام مرگ می کشاند/ از دست رفتن خاک و به خطر افتادن امنیت غذایی/لزوم فرهنگسازی در حفظ منابع طبیعی
در سال جاری بیش از سال های گذشته از آتشسوزی مراتع بر اثر شدت گرما و افزایش دمای هوا به گوش می رسد،در روزهای اخیر شاهد آتشسوزی های زیادی در ارتفاعات و مراتع شهرستان های مختلف از جمله کازرون،جهرم،فراشبند،فسا و غیره در فارس هستیم که عده ای از مسئولین و کارشناسان بیشترین علت آن را انسانی می دانند.معضلی که گریبانگیر خاک کشاورزی و مراتع شده نه تنها از مرغوبیت آن می کاهد بلکه امنیت غذایی و اقتصاد استان را نیز به خطر می اندازد.
به گزارش "شیرازه"، هر چند که دیگر کشور ها نیز با این مشکل مواجه هستند اما شمار این آتشسوزی ها در کشور ما به خصوص در ماه جاری روبه افزایش می باشد،معضلی که چرخه اقتصادی را در هم می شکند.
خطر در کمین امنیت غذایی با وفور آتشسوزی ها
«سید علی اکبر کاظمینی»،دبیر شورای هماهنگی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی استان فارس در گفت و گو با خبرنگار"شیرازه" بیشتر این آتشسوزی ها را عمدی و انسانی دانست و بیان کرد: متاسفانه با به آتش کشیدن گونه های گیاهی و امنیت غذایی از میان می رود چرخه محیط زیست برهم می خورد.شواهد حاکی است، طی چندسال اخیر میزان آتشسوزی ها به شدت بالارفته و این که گفته می شود، رهاسازی بطری های پلاستیکی در مراتع و بیابان ها باعث این آتسوزی ها شده، زیاده روی در این مسئله است.
«سید علی اکبر کاظمینی»،دبیر شورای هماهنگی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی استان فارس در گفت و گو با خبرنگار"شیرازه" بیشتر این آتشسوزی ها را عمدی و انسانی دانست و بیان کرد: متاسفانه با به آتش کشیدن گونه های گیاهی و امنیت غذایی از میان می رود چرخه محیط زیست برهم می خورد.شواهد حاکی است، طی چندسال اخیر میزان آتشسوزی ها به شدت بالارفته و این که گفته می شود، رهاسازی بطری های پلاستیکی در مراتع و بیابان ها باعث این آتسوزی ها شده، زیاده روی در این مسئله است.
وی به برخی راهکارها اشاره کردو گفت: چرای دام و مصرف علوفه های خشک بلافاصله بعد از برداشت بذر از وقوع چنین وقایعی جلوگیری کرده و هزینه کرد برای آموزش و فرهنگسازی جوامع محلی نیز باعث می شود تا آن ها در این چرخه سهیم شوند و به عنوان نگهبانان و حافظان محیط زیست احساس مسئولیت کنند.
لزوم بررسی علت این که چرا برخی افراد به چنین اقداماتی دست می زنند
کاظمینی افزود:لازم می باشد که منابع طبیعی عوامل اصلی را شناسایی کنند و علت این که چرا برخی افراد به چنین اقداماتی دست می زنند را بررسی نمایند.چرا که بی توجهی به این مسائل موجب می شود که به یکباره در صبح یا ظهر خبر آتشسوزی زمین هایی که استفاده نمی شده شنیده شود، یعنی زمانی که کار از کار گذشته و نمی توان از شیوع آن جلوگیری کرد.البته این آتشسوزی ها در کشورهای استرالیا،اروپا و آمریکا دیده می شود اما به گستردگی کشور ما نبوده و این گستردگی ها معنادار می باشد چرا که این آتشسوزی ها در تمام استان های ما در حال وقوع است.
کاظمینی افزود:لازم می باشد که منابع طبیعی عوامل اصلی را شناسایی کنند و علت این که چرا برخی افراد به چنین اقداماتی دست می زنند را بررسی نمایند.چرا که بی توجهی به این مسائل موجب می شود که به یکباره در صبح یا ظهر خبر آتشسوزی زمین هایی که استفاده نمی شده شنیده شود، یعنی زمانی که کار از کار گذشته و نمی توان از شیوع آن جلوگیری کرد.البته این آتشسوزی ها در کشورهای استرالیا،اروپا و آمریکا دیده می شود اما به گستردگی کشور ما نبوده و این گستردگی ها معنادار می باشد چرا که این آتشسوزی ها در تمام استان های ما در حال وقوع است.
که۴۰۰ سال طول می کشد تا یک سانت خاک بوجود آید
دبیر شورای هماهنگی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی استان فارس گفت:همه این عوامل موجب از دست رفتن خاک و مرغوبیت آن می شود و بازیافت آن غیرممکن است چرا که۴۰۰ سال طول می کشد تا یک سانت خاک بوجود آید.وی با اشاره به این که آتشسوزی مراتع اقتصاد را به زانو در می آورد، ادامه داد:با این رویه سیستم امنیت غدایی آسیب می بیند و چرخه تولید و کشاورزی را متخل می کند.
دبیر شورای هماهنگی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی استان فارس گفت:همه این عوامل موجب از دست رفتن خاک و مرغوبیت آن می شود و بازیافت آن غیرممکن است چرا که۴۰۰ سال طول می کشد تا یک سانت خاک بوجود آید.وی با اشاره به این که آتشسوزی مراتع اقتصاد را به زانو در می آورد، ادامه داد:با این رویه سیستم امنیت غدایی آسیب می بیند و چرخه تولید و کشاورزی را متخل می کند.
کاظمینی گفت:ازآنجایی که کشور ما برروی کمربند خشک و نیمه خشک کره زمین قرار گرفته، هر نوع بارش در آن تاثیر گذار بوده و منجر به رویش گیاهان و در نتیجه تنوع زیست محیطی می شود.
این مقام مسئول با بیان این که بالغ بر ۸ هزار گونه گیاهی متنوع شناسایی شده، افزود:استان فارس انواع و اقسام گونه های گیاهی و جانوری را در خود جاداده و این تنوع موجب شده حلقه های اکوسیستم زندگی را به هم متصل کند و نعمت های زیادی را در اختیار ساکنین قراردهد.بنابراین ضروریست که این چرخه را به خوبی حفظ و در جهت رشد آن کوشا باشیم.
این مقام مسئول با بیان این که بالغ بر ۸ هزار گونه گیاهی متنوع شناسایی شده، افزود:استان فارس انواع و اقسام گونه های گیاهی و جانوری را در خود جاداده و این تنوع موجب شده حلقه های اکوسیستم زندگی را به هم متصل کند و نعمت های زیادی را در اختیار ساکنین قراردهد.بنابراین ضروریست که این چرخه را به خوبی حفظ و در جهت رشد آن کوشا باشیم.
گرمای هوا ،سهل انگاری برخی گردشگران و کمبود امکانات بر آشتسوزی ها دامن می زند
«دکتر حمید ظهرابی»، مدیر کل محیط زیست استان فارس نیز با اشاره به آتشسوزی ها در سال جاری گفت:متاسفانه از ابتدای فروردین ماه 5 مورد حریق در مناطق تحت حفاظت شده محیط زیست (منطقه میان جنگل فسا، ارژن) صورت گرفت که 10 هکتار زمین را دچار سانحه کرد و باعث از میان رفتن و سوختن ۳ هکتار از پوشش گیاهی شد.
«دکتر حمید ظهرابی»، مدیر کل محیط زیست استان فارس نیز با اشاره به آتشسوزی ها در سال جاری گفت:متاسفانه از ابتدای فروردین ماه 5 مورد حریق در مناطق تحت حفاظت شده محیط زیست (منطقه میان جنگل فسا، ارژن) صورت گرفت که 10 هکتار زمین را دچار سانحه کرد و باعث از میان رفتن و سوختن ۳ هکتار از پوشش گیاهی شد.
وی با اشاره به برخی از علل های این نوع آتشسوزی ها افزود:گرمای هوا ،سهل انگاری برخی گردشگران و کمبود امکانات پایش آتش سوزی موجب شده که این وقایع ناخوشایند رخ دهد و آتشسوزی های مهیبی به وقوع بپیوندد.
ظهرابی با تاکید بر مراقبت های مردمی از محیط زیست بیان کرد: در برخی از موارد حتی جان مسئولین در حین مهار حریق به خطر می افتد از این رو از آن ها خواهشمندم که در مراقبت از محیط زیست کوشا باشند.وی افزود:در روزهای اخیر در منطقه «یقه حسنی» آبشخور قدیم منطقه حفاظت شده میان جنگل فسا آتش سوزی اتفاق افتاد که با اقدام به موقع و عملیات سریع نیروهای یگان حفاظت محیط زیست از گسترش آن جلوگیری بعمل آمد.
بیش از ۱۳۰ هکتار از عرصه های منابع طبیعی و مراتع فارس نابود شده است
«دکتر شهرام منتصری»،مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس هم با بیان این که آتشسوزی ها در ماه جاری بیش از مدت مشابه در سال گذشته می باشد، گفت: به دنبال این حوادث بیش از ۱۳۰ هکتار از عرصه های منابع طبیعی و مراتع فارس نابود شده و به این دلیل می باشد که بارندگی‌های گسترده امسال پوشش گیاهی به نسبت سال های گذشته در اراضی منابع طبیعی و عرصه های جنگلی این استان بیشتر شده بگونه ای که در بعضی موارد ارتفاع این گیاهان به چند متر رسیده و با گرم شدن هوا و فرارسیدن تابستان این گیاهان خشک و زمینه ای برای شکل گیری آتش است.
«دکتر شهرام منتصری»،مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس هم با بیان این که آتشسوزی ها در ماه جاری بیش از مدت مشابه در سال گذشته می باشد، گفت: به دنبال این حوادث بیش از ۱۳۰ هکتار از عرصه های منابع طبیعی و مراتع فارس نابود شده و به این دلیل می باشد که بارندگی‌های گسترده امسال پوشش گیاهی به نسبت سال های گذشته در اراضی منابع طبیعی و عرصه های جنگلی این استان بیشتر شده بگونه ای که در بعضی موارد ارتفاع این گیاهان به چند متر رسیده و با گرم شدن هوا و فرارسیدن تابستان این گیاهان خشک و زمینه ای برای شکل گیری آتش است.
وی افزود: بزرگترین آتش سوزی در عرصه منابع طبیعی این استان طی سال جاری در ارتفاعات شهرستان کازرون در تپه ماهور و کوه‌های منطقه کوه پهن رخ داد و آتش بیشتر به جان علف های یکساله این محل افتاد. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس با اشاره به این که بیش از 90 درصد آتشسوزی جنگل‌ها و مراتع، انسانی می باشد، ادامه داد: ۱۰ تا ۱۵ درصد این حریق‌ها عمدی و ۸۰ تا ۹۰ درصد آن غیرعمدی می باشد.
سوختن 85 درصدی علوفه های یک شهر در چند روز
«شهرام منتصری»،مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس گفت:در همین چند روز اخیر بر اثر صاعقه در مراتع فراشبند آتشسوزی به پا شد و 85 درصد مراتع سوخت.
وی با اشاره به کمک های مردمی افزود:هرچند با همکاری نیروی بسیج، سپاه، فرمانداری و عده زیادی از کشاورزان و مردم محلی این خطر رفع شد اما مردم باید در حفظ محیط زیست و مراقبت از آن سعی و تلاش نمایند و به اندازه ای این مسائل و خطرات را جدی بگیرند که برای همیشه در آن ها نهادینه شود.با این وجود امیدورایم با توجه به این که هوا رو به گرمی می رود اما دیگر شاهد چنین رویداد هایی نباشیم.
«شهرام منتصری»،مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس گفت:در همین چند روز اخیر بر اثر صاعقه در مراتع فراشبند آتشسوزی به پا شد و 85 درصد مراتع سوخت.
وی با اشاره به کمک های مردمی افزود:هرچند با همکاری نیروی بسیج، سپاه، فرمانداری و عده زیادی از کشاورزان و مردم محلی این خطر رفع شد اما مردم باید در حفظ محیط زیست و مراقبت از آن سعی و تلاش نمایند و به اندازه ای این مسائل و خطرات را جدی بگیرند که برای همیشه در آن ها نهادینه شود.با این وجود امیدورایم با توجه به این که هوا رو به گرمی می رود اما دیگر شاهد چنین رویداد هایی نباشیم.
منتصری با بیان این که در این گونه مناطق به خاطر این که پوشش سنگین و متراکم می باشد، احتمال دارد که آتشسوزی ها مجددا شروع شود، گفت: به جز این موارد،عامل انسانی،گرما، صاعقه و رعد و برق در بروز چنین حوادثی دخیل بوده که ضروریست دستگاه های مربوطه نیز در این خصوص کمک رسانی نمایند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری به برخی مشکلات برای مهار حریق اشاره کرد و گفت:کمبود اعتبارات لازم برای خرید وسایل اطفای حریق و راه‌اندازی شبکه رادیویی، کمبود نیروی انسانی در امر اطفای آتش، عدم تجهیزات به روز در حوزه اطفای حریق و نبود اعتبار مورد نیاز برای اجاره بالگرد از جمله مشکلات موجود برای مقابله با آتشسوزی در عرصه منابع طبیعی می باشد.
وی افزود:گردشگران در صورت هر نوع آتشسوزی در سطح مراتع و بیابان ها آن را با شماره ۱۵۰۴ در میان گذارند تا یگان حفاظت منابع طبیعی برای خاموش کردن حریق اقدام کند.
این مقام مسئول تاکید کرد:مردم نباید به هیچ وجه در عرصه های منابع طبیعی و جنگلی آتش به پا نکنند و اگر به دامان طبیعت می روند در صورت لزوم دور از بوته ها این کار را انجام دهند و حتما قبل از ترک محل نسبت به خاموش شدن آن اطمینان حاصل کنند و روی خاکسترها را نیز با سنگ بپوشانند.آن ها هرگز زباله های خود، خصوصا شیشه و پلاستیک را در طبیعت رها نکنند چرا که هرکدام از این وسایل می تواند مانند ذره بین عمل کرده و موجب آتش سوزی شود.
این مقام مسئول تاکید کرد:مردم نباید به هیچ وجه در عرصه های منابع طبیعی و جنگلی آتش به پا نکنند و اگر به دامان طبیعت می روند در صورت لزوم دور از بوته ها این کار را انجام دهند و حتما قبل از ترک محل نسبت به خاموش شدن آن اطمینان حاصل کنند و روی خاکسترها را نیز با سنگ بپوشانند.آن ها هرگز زباله های خود، خصوصا شیشه و پلاستیک را در طبیعت رها نکنند چرا که هرکدام از این وسایل می تواند مانند ذره بین عمل کرده و موجب آتش سوزی شود.
لزوم استفاده از فناوري هاي مدرن در پيش بيني و مدلسازي
در این میان دکتر طالع بیدختی،استاد دانشگاه شیراز و کارشناس محیط زیست به برخی راهکارها اشاره کرد و گفت: مشخص كردن و شفاف سازي اطلاعات در خصوص ساختار هاي سازماني و مسوليت ها در كنترل آتش،ایجاد بانك اطلاعاتي مقالات، گزارش ها و نواوري ها و تحقيقات روز در زمينه مديریت آتش موثر می باشد.
در این میان دکتر طالع بیدختی،استاد دانشگاه شیراز و کارشناس محیط زیست به برخی راهکارها اشاره کرد و گفت: مشخص كردن و شفاف سازي اطلاعات در خصوص ساختار هاي سازماني و مسوليت ها در كنترل آتش،ایجاد بانك اطلاعاتي مقالات، گزارش ها و نواوري ها و تحقيقات روز در زمينه مديریت آتش موثر می باشد.
وی افزود: تبادل اطلاعات و داده و تحقيقات و نواوري بين كشور ها و سازمان ها و چگونگي اطلاع رساني به عموم ،تدوين ضوابط و معيار ها، مدلسازي پيش بيني خطر آتش و روش هاي احيا مراتع و جنگل ها قبل و بعد از آن مثمر ثمر می باشد.
دکتر طالع بیدختی تاکید کرد: استفاده از فناوري هاي مدرن در پيش بيني و مدلسازي و پايش چون ماهواره ها، سنجش از دور و مجهز كردن سازمان هاي مربوطه به تجهيزات مدرن كنترل آتش با استفاده از هواپيما و هلي كوپتر از دیگر مواردی می باشد که باید اجرایی شود.وی در پایان گفت: چاه هاي غير مجاز در محدوده مراتع و جنگل ها هر چه زودتر بايد بسته و بهره برداري از چاه هاي مجاز هم با نصب ابزار دقيق كنترل شود.چرا که بخشي از خشكي مراتع و جنگل ها مرتبط با بهره برداري بيش از توان سفره هاي آب زيرزميني مَي باشد.
البته پیش از این،دکتر رحیمی استاندار فارس بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان به ویژه شرکت‌های فعال در حوزه تولید تاکید کرده بود تا بواسطه ریزپرنده‌ها و ایده های خلاقانه به اطفای حریق در مقابله با آتشسوزی در عرصه‌های منابع طبیعی کمک کنند.
بر پایه این گزارش، آتش سوزی‌های متعددی که از همین ابتدای سال جدید به جان مراتع و منابع طبیعی فارس افتاده و نفس آن‌ها را به شماره انداخته، لزوم همکاری دستگاه های متولی و اعضای ستاد مدیریت بحران استانداری را دوچندان می کند چرا که استان فارس از دو سال پیش تا کنون شاهد بارش برف و بارندگی های زیادی بوده در ایجاد فضای سرسبز و بانشاط تاثیر بسزایی داشته به طوری که پوشش گیاهی را به اندازه یک و نیم متر ارتفاع بالاتر برده همین موضوع موجب شده که نگرانی برای خشک شدن و در نهایت آتشسوزی آن بیشتر شود.
از اواسط اردیبهشت سال جاری ده‌ها مورد آتش سوزی در نقاط مختلف استان فارس گزارش شده چرا که با کوچکترین سهل انگاری در این شرایط اعم از روشن کردن آتش در دل طبیعت و یا رها کردن شیشه و بطری آب معدنی در عرصه های منابع طبیعی و باغ ها و اراضی کشاورزی می تواند به آتشی بزرگ بدل شود. عرصه‌های طبیعی و جنگلی فارس طعمه شعله‌های سرکشی می‌شوند که عاملِ انسانی با بیش از ۹۰ درصد در بر پایی آن نقش اساسی دارد.
آمار نشان می‌دهد سالانه ۱۵ هزار هکتار از جنگل‌های کشور طعمه حریق می‌شود. در این میان استان فارس دارای سه ناحیه رویشی زاگرس، ایرانی تورانی و خلیج عمانی است که در مجموع، منطقه رویشی زاگرس از اهمیت و اولویت خاصی برخوردار است، زیرا ۳۰ درصد از عرصه‌های زاگرس در فارس واقع شده است؛ اما هر سال شعله‌های بی‌رحم آتش به جانش می‌افتد و بخشی از این طلای سبز خاکستر می‌شود.
آمار نشان می‌دهد سالانه ۱۵ هزار هکتار از جنگل‌های کشور طعمه حریق می‌شود. در این میان استان فارس دارای سه ناحیه رویشی زاگرس، ایرانی تورانی و خلیج عمانی است که در مجموع، منطقه رویشی زاگرس از اهمیت و اولویت خاصی برخوردار است، زیرا ۳۰ درصد از عرصه‌های زاگرس در فارس واقع شده است؛ اما هر سال شعله‌های بی‌رحم آتش به جانش می‌افتد و بخشی از این طلای سبز خاکستر می‌شود.
گفتنی است، سرعت عمل در مهار آتشوزی جنگل ها و مراتع از نکات حیاتی در این زمینه بوده و مهار حریق در بدو امر آسانتر و با کمترین امکانات قابل انجام می باشد اما با گسترش حریق ضمن افزایش خسارت مهار آن نیز نیرو و امکانات زیادی طلب می کند. با این وجود،طی ۲ ماه و نیم گذشته ۲۴۰ مورد آتشسوزی در جنگل‌های کشور رخ داده است.
فارس دارای وسعت حدود ۱۲.۴ میلیون هکتار است که تقریباً ۷.۵ درصد از مساحت ایران را در بر گرفته و از سطح ۱۰ میلیون و ۶۵۶ هزار و ۳۱۱ هکتاری عرصه های منابع طبیعی این استان ، ۲۰.۸ درصد را جنگل، ۱۰.۶ درصد را بیابان و ۶۸.۶ درصد را اراضی مرتعی تشکیل داده است.
انتهای پیام/
گزارش:بهاره یاری
انتهای پیام/
گزارش:بهاره یاری
نظرات بینندگان
