دریاچه خواری با ایجاد معادن نمک غیرقانونی؛
مدیر کل محیط زیست فارس: شيوه هاي كنوني برداشت از معادن نمك مهارلو مورد تاييد محيط زيست نيست / سازمان صمت نبايد اين شيوه هاي برداشت مخرب را تاييد کند
«حمید ظهرابی» گفت:متاسفانه 4 معدن، که نمک مهارلو را استخراج می کنند از محيط زيست مجوز ندارند،سازمان صنعت، معدن و تجارت نبايد شيوه هاي برداشت مخرب نمک را تاييد کند.
«حمید ظهرابی»، مدیر مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس در گفت و گو با خبرنگار "شیرازه" از وضعیت معادن مستقر در تالاب مهارلو و مشکلات عمده آن خبر داد و گفت: حدود ۶ معدن نمک آبی در تالاب مهارلو مستقر می باشد که سه معدن آن فعال و سه معدن دیگر غیر فعال است.
ظهرابی در خصوص مجوز این معادن بیان داشت: ۴ معدن دریاچه مهارلو فاقد مجوز محيط زيست می باشد که از قدیمی ترین معادن این منطقه بوده و از این اداره کل مجوز ندارد اما ما دو معدن دیگر دارای مجوز از این اداره می باشد که یکی فعال و دیگری غیر فعال است.
تخريب زيستگاه، نا امني و آلودگي در کمین مهارلو
وی در ادامه در خصوص مشکلات و اثرات زیست محیطی این معادن برای منطقه افزود: ضروری می باشد که نحوه استحصال نمک مورد بازبینی و ارزیابی قرار گیرد چراکه فعاليت معدني در تالاب ها پيامدهايي نظير تخريب زيستگاه، نا امني و آلودگي به همراه دارد، علاوه بر تاثير بر ارزش هاي بوم شناختي باعث تخريب منظر و از بين رفتن ارزش هاي زيبا شناختي و صدمه به كاركردهاي پايدار و مناسبي مانند گردشگري و تفرج مي شود.
ظهرابی گفت: ايجاد حوضچه هاي مصنوعي و در معرض تبخير قرار دادن آب در محيط هاي كم آبي نظير مهارلو هم از ديگر اثرات منفي برداشت نمك و واملاح از اين تالاب است.
وی در ادامه در خصوص مشکلات و اثرات زیست محیطی این معادن برای منطقه افزود: ضروری می باشد که نحوه استحصال نمک مورد بازبینی و ارزیابی قرار گیرد چراکه فعاليت معدني در تالاب ها پيامدهايي نظير تخريب زيستگاه، نا امني و آلودگي به همراه دارد، علاوه بر تاثير بر ارزش هاي بوم شناختي باعث تخريب منظر و از بين رفتن ارزش هاي زيبا شناختي و صدمه به كاركردهاي پايدار و مناسبي مانند گردشگري و تفرج مي شود.
ظهرابی گفت: ايجاد حوضچه هاي مصنوعي و در معرض تبخير قرار دادن آب در محيط هاي كم آبي نظير مهارلو هم از ديگر اثرات منفي برداشت نمك و واملاح از اين تالاب است.
ممنوعیت برداشت غیرمجاز نمک
مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس اظهار داشت: بر اساس قانون حفاظت و احياي تالاب ها و آيين نامه اجرايي آن بهره برداري از معادن در تالاب ها بدون كسب مجوز از سازمان حفاظت محيط زيست ممنوع می باشد و برداشت از نمك در تالاب هاي آب شور فقط با مجوز سازمان آن هم به روش هاي مدار بسته كه با كمترين هدر رفت آب همراه باشد امكان پذير است.
وي تاكيدكرد: شيوه هاي كنوني برداشت از معادن نمك مهارلو مورد تاييد محيط زيست نيست و سازمان صنعت، معدن و تجارت نبايد اين شيوه هاي برداشت مخرب را تاييد نمايد.
ظهرابی در خصوص آخرين وضعيت درياچه مهارلو گفت: حدود شصت درصد اين تالاب پوشيده از آب می باشد و شرايط اين تالاب به نسبت تالاب هاي حوضه مركزي ايران در شرايط بهتري قرار دارد اما به واسطه نداشتن عمق مناسب هنوز كاركردهاي اكولوژيكي خود را به طور كامل بازيابي نكرده است.
وي به رنگ صورتي درياچه مهارلو اشاره کرد و ادامه داد؛ رنگ درياچه ها و تالاب ها تابعي از املاح موجود و رنگ ميكرو ارگانيسم و جلبك هايي می باشد که در آن محيط رشد مي كند، رنگ درياچه مهارلو نیز در این فصل از سال و همزمان با افزايش تبخير و شور تر شدن درياچه به دليل رشد و افزايش بيوماس باكتري هاي نمك دوست و نوعي جلبك می باشد كه بازتاب دهنده رنگ صورتي است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس اظهار داشت: بر اساس قانون حفاظت و احياي تالاب ها و آيين نامه اجرايي آن بهره برداري از معادن در تالاب ها بدون كسب مجوز از سازمان حفاظت محيط زيست ممنوع می باشد و برداشت از نمك در تالاب هاي آب شور فقط با مجوز سازمان آن هم به روش هاي مدار بسته كه با كمترين هدر رفت آب همراه باشد امكان پذير است.
وي تاكيدكرد: شيوه هاي كنوني برداشت از معادن نمك مهارلو مورد تاييد محيط زيست نيست و سازمان صنعت، معدن و تجارت نبايد اين شيوه هاي برداشت مخرب را تاييد نمايد.
ظهرابی در خصوص آخرين وضعيت درياچه مهارلو گفت: حدود شصت درصد اين تالاب پوشيده از آب می باشد و شرايط اين تالاب به نسبت تالاب هاي حوضه مركزي ايران در شرايط بهتري قرار دارد اما به واسطه نداشتن عمق مناسب هنوز كاركردهاي اكولوژيكي خود را به طور كامل بازيابي نكرده است.
وي به رنگ صورتي درياچه مهارلو اشاره کرد و ادامه داد؛ رنگ درياچه ها و تالاب ها تابعي از املاح موجود و رنگ ميكرو ارگانيسم و جلبك هايي می باشد که در آن محيط رشد مي كند، رنگ درياچه مهارلو نیز در این فصل از سال و همزمان با افزايش تبخير و شور تر شدن درياچه به دليل رشد و افزايش بيوماس باكتري هاي نمك دوست و نوعي جلبك می باشد كه بازتاب دهنده رنگ صورتي است.
مدیر مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس افزود:براي مديريت تالاب مهارلو در حال تدوين برنامه مديريت زيست بومي هستيم، براي تدوين اين برنامه تا كنون چند كارگاه برنامه ريزي مشاركتي با حضور گروه هاي ذينفع انجام شده و پس از برگزاري كارگاه هاي تكميلي فرايند نهايي سازي و تصويب برنامه در دستور كار قرار مي گيرد.
برخورد شدید با هر گونه تغيير كاربري غيرمجاز
وی با بیان این که فعاليت و بهره برداري معادن بايستي متناسب با شرايط و تكنولوژي روز ارتقا يابد، گفت: تالاب مهارلو در منطقه اي با ويژگي هاي كمبود آب و تبخير بالا واقع شده، بنابراين حفظ منابع آب در اين حوضه مهمترين مولفه در پايداري اكوسيستم و پشتيباني پايدار فعاليت هاي اقتصادي مرتبط با اين تالاب است. استفاده از تكنولوژي هاي جديد استحصال املاح از آب هاي شور اولين خواسته اي است كه دنبال خواهد شد. از همین رو در صد هستیم از صدور مجوز هاي جديد جلوگيري و فرصت را براي ارتقاي تكنولوژي معادن مجاز فراهم مي نماييم.
وی با بیان این که فعاليت و بهره برداري معادن بايستي متناسب با شرايط و تكنولوژي روز ارتقا يابد، گفت: تالاب مهارلو در منطقه اي با ويژگي هاي كمبود آب و تبخير بالا واقع شده، بنابراين حفظ منابع آب در اين حوضه مهمترين مولفه در پايداري اكوسيستم و پشتيباني پايدار فعاليت هاي اقتصادي مرتبط با اين تالاب است. استفاده از تكنولوژي هاي جديد استحصال املاح از آب هاي شور اولين خواسته اي است كه دنبال خواهد شد. از همین رو در صد هستیم از صدور مجوز هاي جديد جلوگيري و فرصت را براي ارتقاي تكنولوژي معادن مجاز فراهم مي نماييم.
ظهرابی ادامه داد: هرگونه ساخت و ساز و توسعه در مناطق حفاظت شده بايد بر اساس طرح جامع و تفضيلي مديريت منطقه صورت گيرد چراکه سازمان حفاظت محيط زيست در مناطق حفاظت شده قائم مقام كليه دستگاه هاي دولتي به شمار مي رود و با هر گونه تغيير كاربري غيرمجاز در اين مناطق به شدت برخورد مي شود.
اقدامات عمده آموزش و ترويج قوانين و مقررات تالاب ها و دریاچه ها
مدیر مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس گفت:در خصوص مديريت جامع منعطف درياچه مهارلو مَي بايست از جنبه هاي مختلف مورد بررسي و ارزيابي قرار گيرد. نمي توان فقط با يك ديدگاه و آن هم فقط در خصوص زمين خواري مشكل درياچه را حل كرد.لازم می باشد،همه جنبه ها را مد نظر قرار داد، در این رابطه به صورت خيلي مختصر و ساده رعايت حريم و بستر درياچه، چه از نظر طولي و چه از نظر ارتفاعي اهمیت زیادی دارد که اين حريم را با توجه به قانون توزيع عادلانه آب و قوانين ديگر مَي توان اعمال نمود.
مدیر مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس گفت:در خصوص مديريت جامع منعطف درياچه مهارلو مَي بايست از جنبه هاي مختلف مورد بررسي و ارزيابي قرار گيرد. نمي توان فقط با يك ديدگاه و آن هم فقط در خصوص زمين خواري مشكل درياچه را حل كرد.لازم می باشد،همه جنبه ها را مد نظر قرار داد، در این رابطه به صورت خيلي مختصر و ساده رعايت حريم و بستر درياچه، چه از نظر طولي و چه از نظر ارتفاعي اهمیت زیادی دارد که اين حريم را با توجه به قانون توزيع عادلانه آب و قوانين ديگر مَي توان اعمال نمود.
ظهرابی بیان کرد:محدوده حريم درياچه ها با توجه به بالاترين تراز آب درياچه و تراز متوسط درياچه مشخص مي شود که در اين خصوص بايد بعد از بالاترين تراز با توجه به وضعيت ساحل موردنظر، توپوگرافي و كاربري آن هم حريمي اضافه بر تراز بالاترين حد آب مد نظر قرار داد.
وی به برخی زمينه هاي لازم در مديريت دریاچه خواری اشاره کرد و ادامه داد:اقدامات مديريتي مناسب در درياچه ها شامل:جلوگيري و مديريت ورود آلاينده هاي كشاورزي و شهري، فرسايش و رسوبگذاري می باشد که هر كدام از موارد فوق جزييات خاص خود را مَي طلبد كه در گزارش ديگري مَي توان به آن پرداخت.
وی به برخی زمينه هاي لازم در مديريت دریاچه خواری اشاره کرد و ادامه داد:اقدامات مديريتي مناسب در درياچه ها شامل:جلوگيري و مديريت ورود آلاينده هاي كشاورزي و شهري، فرسايش و رسوبگذاري می باشد که هر كدام از موارد فوق جزييات خاص خود را مَي طلبد كه در گزارش ديگري مَي توان به آن پرداخت.
ظهرابی افزود:تكنيك ها و روش هاي مديريت حوضه آبريز درياچه مانند:حفاظت حوضه آبريز،بازيابي و احيا اكولوژيكي تالاب،تصفيه مناسب جمع آوري آب باران شهري، روش هاي شيميايي كنترل فسفر و اقدامات مديريتي مناسب نرم افزاري ضروریست.
وی با اشاره به اقدامات عمده آموزش و ترويج قوانين و مقررات تالاب ها و دریاچه ها توضیح داد:كنترل فرسايش و رسوب،مديريت جمع آوري آب هاي سطحي،رعایت حريم هاي گياهي در سواحل درياچه ها،عقب راندن تجاوز هاي انجام شده به سواحل با رعايت حريم قانوني،مقررات در خصوص دامداري ها،مديريت جامع پسماند در محدوه درياچه ها و محدوديت در استفاده از فسفر در كودهاي مصرفي در اراضي كشاورزي در محدوده درياچه ها و حوضه آبريز اهمیت بسزایی دارد.
مدیر مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس به روش ها و برنامه هاي حفاظتي اشاره کرد و گفت:برنامه هاي ميان مدت و بلند مدت، عقب راندن تجاوز ها در سواحل و حفظ حريم اكولوژيك،خريداري و يا معوضي أراضي حقوقي در محدوده حريم هاست که باید مد نظر قرار گیرد.
مدیر مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس به روش ها و برنامه هاي حفاظتي اشاره کرد و گفت:برنامه هاي ميان مدت و بلند مدت، عقب راندن تجاوز ها در سواحل و حفظ حريم اكولوژيك،خريداري و يا معوضي أراضي حقوقي در محدوده حريم هاست که باید مد نظر قرار گیرد.
خطر تهدیدات در کمین مهارلو
ظهرابی با اشاره به برنامه توسعه كمتر تاثير گذار در زمينه هاي مختلف كاربري در حريم و خود درياچه ها ادامه داد:قايق راني، اقدامات گردشگري و تفریحی،كاهش رواناب ها با سيستم هاي نفوذپذير،مديريت گونه هاي گياهي و جانوري مهاجم،مديريت سيستم هاي سپتيك تانك ها نیز از موارد مهم دیگری می باشد که رعایت آن ضررویست.علاوه بر این ها موضوع آموزش و اقدامات ترويجي نيز بسيار اهميت دارد كه خود برنامه هاي جداگانه اي مَي طلبد.البته تحقيقات و پژوهش هاي پايه اي و كاربردي هم اهميت خاص خود را دارد.
ظهرابی با اشاره به برنامه توسعه كمتر تاثير گذار در زمينه هاي مختلف كاربري در حريم و خود درياچه ها ادامه داد:قايق راني، اقدامات گردشگري و تفریحی،كاهش رواناب ها با سيستم هاي نفوذپذير،مديريت گونه هاي گياهي و جانوري مهاجم،مديريت سيستم هاي سپتيك تانك ها نیز از موارد مهم دیگری می باشد که رعایت آن ضررویست.علاوه بر این ها موضوع آموزش و اقدامات ترويجي نيز بسيار اهميت دارد كه خود برنامه هاي جداگانه اي مَي طلبد.البته تحقيقات و پژوهش هاي پايه اي و كاربردي هم اهميت خاص خود را دارد.
مدیر کل محیط زیست فارس با تاکید بر این که برای جلوگیری از دریاچه خواری باید اقدامات گسترده و پيوسته ای صورت بگيرد،گفت:درياچه ها جزئی از تالاب ها محسوب مَي شوند كه حفظ و حراست آن ها بايد در دستور سازمان هاي مسئول چون محيط زيست، بهداشت، سازمان آب، گردشگري، منابع طبيعي، آبخيزداري، سازمان هاي مردم نهاد و دوستداران محيط زيست قرار گيرد.
وی با بیان این که تالاب ها و درياچه ها از نظر محلي، منطقه اي و ملي مهم می باشد و از نظر جهاني نیز اهمیت بسزایی دارد، افزود:ارزش ها از تالاب ها از جنبه هاي متعدد تاثير گذار است، برخي از این ارزش ها شامل تنوع زيست گياهي و جانوري، تعديل آب و هواي منطقه، پتانسيل مديريت سيلاب، زيست بوم پرندگان مهاجر بين المللي، پتانسيل گردشگري و تفرجي، منافع اقتصادي براي ساكنان محلي و منطقه اي، مهار ريز گرد ها و غیره می باشد. لذا با توجه به اهميت عمده این تالاب ها، كنوانسيون بين المللي رامسر در اين خصوص در حفظ و نگهداري تالاب ها پيگير زمينه هاي مختلف مديريت جامع منعطف تالاب ها بويژه تالاب هاي ثبت شده جهاني مَي باشد.
وی با بیان این که تالاب ها و درياچه ها از نظر محلي، منطقه اي و ملي مهم می باشد و از نظر جهاني نیز اهمیت بسزایی دارد، افزود:ارزش ها از تالاب ها از جنبه هاي متعدد تاثير گذار است، برخي از این ارزش ها شامل تنوع زيست گياهي و جانوري، تعديل آب و هواي منطقه، پتانسيل مديريت سيلاب، زيست بوم پرندگان مهاجر بين المللي، پتانسيل گردشگري و تفرجي، منافع اقتصادي براي ساكنان محلي و منطقه اي، مهار ريز گرد ها و غیره می باشد. لذا با توجه به اهميت عمده این تالاب ها، كنوانسيون بين المللي رامسر در اين خصوص در حفظ و نگهداري تالاب ها پيگير زمينه هاي مختلف مديريت جامع منعطف تالاب ها بويژه تالاب هاي ثبت شده جهاني مَي باشد.
ضرورت عدم تجاوز به حريم درياچه ها و سواحل آن
این مقام مسئول به تهدیدات تالاب ها و دریاچه ها اشاره و بیان کرد:به طور معمول تالاب ها در معرض خطر و ريسك چالش هاي متعدد از خشكسالي ناشی از بهره برداري بيش از توان سفره هاي آب زيرزميني در محدوده تالاب ها و تغيير اقليم ناشی از گرم شدم كره زمين، هجوم ريز گرد ها، گرد و غبار و نمك ناشی از خشك شدن، ورود آلاينده ها شامل آلودگي هاي شهري مرتبط با جمع آوري آب هاي سطحي ورود فاضلاب شهري و صنعتي، رسوبات بويژه رسوبات آلوده به فلزات سنگين و حتي آلودگي هوا و اثرات آن روي كيفيت آب درياچه ها تاثیر دارد، لذا مديريت جامع و منعطف درياچه ها جنبه هاي متعددي بويژه تجاوز به حريم در ياچه ها و سواحل ان را مَي طلبد.
براین اساس،دریاچه مهارلو که در نزدیکی شیراز، نظر هر گردشگری را به خود جلب می کرد،این روزها حال و روز خوشی ندارد چرا که با برداشت های غیرقانونی و بدون مجوز نمک در آنجا، نه تنها از وسعت و اندازه آن کم شده بلکه رنگ و بوی گذشته را ندارد و دیگر از زلالی آب آن هم خبری نیست.
این مقام مسئول به تهدیدات تالاب ها و دریاچه ها اشاره و بیان کرد:به طور معمول تالاب ها در معرض خطر و ريسك چالش هاي متعدد از خشكسالي ناشی از بهره برداري بيش از توان سفره هاي آب زيرزميني در محدوده تالاب ها و تغيير اقليم ناشی از گرم شدم كره زمين، هجوم ريز گرد ها، گرد و غبار و نمك ناشی از خشك شدن، ورود آلاينده ها شامل آلودگي هاي شهري مرتبط با جمع آوري آب هاي سطحي ورود فاضلاب شهري و صنعتي، رسوبات بويژه رسوبات آلوده به فلزات سنگين و حتي آلودگي هوا و اثرات آن روي كيفيت آب درياچه ها تاثیر دارد، لذا مديريت جامع و منعطف درياچه ها جنبه هاي متعددي بويژه تجاوز به حريم در ياچه ها و سواحل ان را مَي طلبد.
براین اساس،دریاچه مهارلو که در نزدیکی شیراز، نظر هر گردشگری را به خود جلب می کرد،این روزها حال و روز خوشی ندارد چرا که با برداشت های غیرقانونی و بدون مجوز نمک در آنجا، نه تنها از وسعت و اندازه آن کم شده بلکه رنگ و بوی گذشته را ندارد و دیگر از زلالی آب آن هم خبری نیست.
زیستگاه این دریاچه برای جانوران و پرندگان با هجوم رانت خواران در ایجاد معادن نمک، حالا به محیطی ناامن تبدیل شده و با حوضچه هاي مصنوعي که به صورت غیرمجاز و غیرقانونی یکی پس از دیگری سربرآورده اثرات نامطلوبی را به بار آورده است.
به هر روی ،محیط زیست سالم و طبیعی هر روز هم در حال تحدیدشدن است و هم در حال تهدیدشدن است،رشد جمعیت در کنار توسعه فعالیت‌های صنعتی به خطر بزرگی برای آینده محیط زیست در جهان بدل شده که اگر امروز کاری برای محیط زیست نشود، دیگر چیزی از آن برای آیندگان باقی نمی‌ماند.
به هر روی ،محیط زیست سالم و طبیعی هر روز هم در حال تحدیدشدن است و هم در حال تهدیدشدن است،رشد جمعیت در کنار توسعه فعالیت‌های صنعتی به خطر بزرگی برای آینده محیط زیست در جهان بدل شده که اگر امروز کاری برای محیط زیست نشود، دیگر چیزی از آن برای آیندگان باقی نمی‌ماند.
در ایران توجه به محیط زیست، همواره مورد توجه قانونگذاران قرار داشته و علاوه بر تاکید اصل پنجاهم قانون اساسی بر حفاظت از آن، در قوانین عادی نیز بر این امر تاکید شده و حتی برای متخلفان، خاطیان و متعرضان به محیط زیست مجازات نیز تعیین شده است.
گفتنی است،دریاچه مهارلو در شهرستان سروستان از توابع استان فارس قرار دارد که عناوینی چون مهلو، مهلویه، ماهلویه و یا جنکال و دریاچه نمک نیز شناخته می‌شود. نام این دریاچه برگرفته از نام روستای مهارلو از توابع شهرستان سروستان می باشد که در مجاورت آن قرار گرفته و این روستا در بخش ساحلی دریاچه واقع شده است.
این دریاچه وسعتی برابر ۲۵ هزار هکتار دارد و دارای آبی است بسیار شور که همه ساله میزان قابل توجهی نمک از آن برداشت می‌شود. دریاچه مهارلو در فصل‌های خشکی یکی از کانسارهای بزرگ نمک ایران به‌شمار می‌آید. فرآوری نمک از این دریاچه توسط مجتمع استحصال نمک وابسته به پتروشیمی شیراز انجام می‌شود.
آب مهارلو توسط دو رودخانه فصلی سلطان‌آباد و رودخانه خشک تامین می‌شود و برخی قسمت‌های آن نیز از چند چشمه زیرزمینی تغذیه می‌کنند دریاچه مهارلو مامن امنی برای پرندگان کوچک و بزرگ محسوب می‌شود که مهمترین آنها فلامینگو است.
انتهای پیام/
آب مهارلو توسط دو رودخانه فصلی سلطان‌آباد و رودخانه خشک تامین می‌شود و برخی قسمت‌های آن نیز از چند چشمه زیرزمینی تغذیه می‌کنند دریاچه مهارلو مامن امنی برای پرندگان کوچک و بزرگ محسوب می‌شود که مهمترین آنها فلامینگو است.
انتهای پیام/
نظرات بینندگان
