شوک هایی که تن شیراز را می لرزاند؛
نفَس زمین لرزه ها در زیر پوست شهر/امکان فرونشست زمین های اطراف بزرگراه حسینی‌الهاشمی/ چه خبر از نقشه حریم گسل‌هاى شهر شیراز؟
شیراز بر روی گسلی بزرگ بنا شده و پیش روی ساخت و سازها بر روی غارهای آهکی و زمین های سست و آبرفتی بر خطر آن می افزاید و هر از گاهی نفس کشیدن این گسل ها در زیر پوست شهر شیراز شنیده می شود و عده بیشماری از کودک،زن و مرد و پیر و جوان را بی خانمان و عزادار می کند.
به گزارش پایگاه تحلیلی-خبری"شیرازه"،از گذشته های دور تا کنون خطر زلزله و شوک آن به آدمی وجود داشته و همچنان پابرجاست،معضلی که در کشورهای پیشرفته تا حدود زیادی مرتفع شده اما در ایران هنوز به آن مرحله که باید نرسیده، یکی از استان های اینجا که در معرض این حادثه های یک هویی و هولناک قرار گرفته استان فارس و شهر شیراز است.
سال گذشته درهمین روزها بود که صحبت از تهیه نقشه حریم گسل‌هاى شهر شیراز به میان آمد؛ نقشه اى که مبناى کار ساخت وساز و شهرسازى در شیراز را به خوبی نشان دهد،چرا که این شهر از دیرباز یکى از مراکز زمین لرزه در فلات ایران زمین بوده و در سده هاى اخیر نیز زمین لرزه هاى قابل توجهى در این استان رخ داده است.
شیراز روی گسل زاگرس
«نوذر امامی»،رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر شیراز با بیان این که شیراز به صورت دشت در یک منطقه گسلی زاگرس قرار دارد،گفت: زاگرس خود یک گسل می باشد و به دلیل آبرفتی بودن این شهر تشخیص گسل ها در محدوده دشت شیراز مگر با مطالعات دقیق زمین شناسی امکان پذیر نمی باشد.
خطر گسل های «سبز پوشان»،« قلات»،«کره بس »و «پشت مله»
وی به گسل های شیراز و گسل هایی که می تواند این شهر را مورد لرزش و خطر قرار دهد، اشاره کرد و ادامه داد: یکی از این گسل ها «گسل سبز پوشان»می باشد که انتهای شمالی آن از منطقه شهرک صنعتی و حاشه کوه دراک عبور کرده و فعال است، موارد دیگر گسل قلات،گسل «کره بس» در منطقه کهمره سرخی،(زمین لرزه اخیر خان زنیان احتمالا از همین گسل بود( ،گسل در منطقه دروازه قران که نشانه به وجود آمدن«تنگه الله اکبر»یکی از نشانه های آن می باشد و گسل های احتمالی به عقیده بعضی از کارشناسان مانند گسل «پشت مله» می باشد که شاید فقط به صورت لغزش رخ دهد.
وی به گسل های شیراز و گسل هایی که می تواند این شهر را مورد لرزش و خطر قرار دهد، اشاره کرد و ادامه داد: یکی از این گسل ها «گسل سبز پوشان»می باشد که انتهای شمالی آن از منطقه شهرک صنعتی و حاشه کوه دراک عبور کرده و فعال است، موارد دیگر گسل قلات،گسل «کره بس» در منطقه کهمره سرخی،(زمین لرزه اخیر خان زنیان احتمالا از همین گسل بود( ،گسل در منطقه دروازه قران که نشانه به وجود آمدن«تنگه الله اکبر»یکی از نشانه های آن می باشد و گسل های احتمالی به عقیده بعضی از کارشناسان مانند گسل «پشت مله» می باشد که شاید فقط به صورت لغزش رخ دهد.
امامی با بیان این که با استفاده از مطالعات دقیق زمین شناسی و تاریخچه زمین لرزه های شیراز می توان نقشه دقیق ترسیم نمود، گفت: تعیین حریم گسل ها در شهر مطابق آیین نامه 2800 بسیار مهم می باشد و با چینش و قرار دادن مراکز و ساختمان های خدماتی وخطوط آب، برق ،گاز و مخابرات در هنگام وقوع پدیده طبیعی زمین لرزه باعث پایین آمدن خسارات می شود.
وی در ادامه بیان کرد: انجام مطالعات گسل باهمکاری استانداری، سازمان راه وشهرسازی ،نظام مهندسی و مرکز زمین شناسی دردست پی گیری می باشد که هزینه مطالعات برعهده شهرداری و مشاوره نیز وظیفه مرکزتحقیقات راه وشهرسازی است.امامی توضیح داد: مدت هاست که کار مطالعه گسل ها توسط مشاور شروع شده و به محض اتمام اقدامات لازم در زمینه آیین نامه های ساخت و ساز بر اساس میزان مقاومت و لغزش های هر پهنه بعمل خواهد آمد.رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی تعریف گسل را شکستگی در پوسته سطحی که همراه با جابجایی اتفاق افتد،عنوان کرد و گفت:گسل ها دارای توان لرزه ای نهفته هستند که با آزاد شدن انرژی نهفته باعث زمین لرزه می شوند.
وی در ادامه بیان کرد: انجام مطالعات گسل باهمکاری استانداری، سازمان راه وشهرسازی ،نظام مهندسی و مرکز زمین شناسی دردست پی گیری می باشد که هزینه مطالعات برعهده شهرداری و مشاوره نیز وظیفه مرکزتحقیقات راه وشهرسازی است.امامی توضیح داد: مدت هاست که کار مطالعه گسل ها توسط مشاور شروع شده و به محض اتمام اقدامات لازم در زمینه آیین نامه های ساخت و ساز بر اساس میزان مقاومت و لغزش های هر پهنه بعمل خواهد آمد.رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی تعریف گسل را شکستگی در پوسته سطحی که همراه با جابجایی اتفاق افتد،عنوان کرد و گفت:گسل ها دارای توان لرزه ای نهفته هستند که با آزاد شدن انرژی نهفته باعث زمین لرزه می شوند.
امامی با بیان این که گسل ها به دو دسته فعال و غیر فعال تقسیم می شود، ادامه داد:یکی از این گسل ها در امتداد لغز بوده که صفحات دو طرف گسل درکنار هم به صورت افقی جابجا می شود و دیگری گسل های شیب لغز می باشد که به دو دسته نرمال و معکوس تقسیم بندی می شود.از این رو گسل ها نشانه های خاصی دارند و از روی این نشانه ها قابل تشخیص و دسته بندی می شود.
پیش تر از این ها یوسفی، رئیس سازمان زمین‌شناسى و اکتشافات معدنى منطقه جنوب با اشاره به این که استان فارس یکى از استان هاى زلزله خیز کشور به شمارمی رود گفته بود که بخش هایى از شمال به غرب، غرب، جنوب و جنوب شرق استان فارس بر روى گسل قرار دارد.
به گفته نواب قائدی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر شیراز اگرچه در آئین نامه ساختوساز در مناطق واقع شده بر روی گسل ممنوع نیست اما این نکته حائز اهمیت است که باید در این بخش ها مطالعات ویژه‌تر انجام و نوع ساختوساز باید متفاوت ،مقاوم و مستحکم باشد.
بیشترین آمار زلزله در مناطق جنوبی
یوسفی،مدیر کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی فارس بر این باور است که گسل «کره‌بس» به عنوان یکی از گسل‌های فعال و بنیادی زاگرس در استان فارس یک گسل یکپارچه نیست بلکه از قطعات مختلف تشکیل شده که این واقعه هر بار در یکی از قطعات آن روی می‌دهد و تاکنون سرمنشاء زلزله‌های بسیاری از گذشته دور تاکنون است.
یوسفی،مدیر کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی فارس بر این باور است که گسل «کره‌بس» به عنوان یکی از گسل‌های فعال و بنیادی زاگرس در استان فارس یک گسل یکپارچه نیست بلکه از قطعات مختلف تشکیل شده که این واقعه هر بار در یکی از قطعات آن روی می‌دهد و تاکنون سرمنشاء زلزله‌های بسیاری از گذشته دور تاکنون است.
وی معتقد است، در استان فارس پنج گسل کازرون (که از منطقه نورآباد و کازرون می‌گذرد)، گسل کره‌بس (که از منطقه کهمره سرخی می گذرد)، گسل سبزپوشان (که از غرب شیراز می گذرد)، گسل سروستان و گسل نی‌ریز وجود دارد که برخی از این گسل ها از شمال تا جنوب استان امتداد دارد.
یوسفی گفت: از لحاظ آمار، زلزله‌های جنوب استان بیشتر بوده یعنی در کمربند اصلی و لرزه‌خیزی استان از شمال غرب، غرب و جنوب استان بوده و فراوانی زلزله در این مناطق به نسبت شمال استان بیشتر است.
آبدار شدن غارهای آهکی و سست شدن زمین در منطقه «حسینی‌الهاشمی»
با این وجود از چندی پیش و در مدتی کوتاه آپارتمان‌ها و ساختمان‌های آسمانخراش در بزرگراه حسینی‌الهاشمی سربرافراشت. سازه‌هایی عظیمی که جمعیت بسیاری را در خود جای داده و هم‌اکنون نیز برج‌های مسکونی دیگری یکی پس از دیگری سر بر می آورند اما پژوهشگران خبر از وجود غارهای آهکی و گچی در زمین منطقه می‌دهند. چرا که در زمین سست بوده و هر لحظه امکان فرونشست آن وجود دارد. این در حالیست که احداث سد تنگ‌سرخ نیز بر خطر این منطقه دامن می زند چراکه وجود یک سد هر چقدر هم کم‌حجم، شرایط را به مراتب بحرانی‌تر کرده و موجبات آبدار شدن این غارهای آهکی و سستی را رقم می زند.
آبدار شدن غارهای آهکی و سست شدن زمین در منطقه «حسینی‌الهاشمی»
با این وجود از چندی پیش و در مدتی کوتاه آپارتمان‌ها و ساختمان‌های آسمانخراش در بزرگراه حسینی‌الهاشمی سربرافراشت. سازه‌هایی عظیمی که جمعیت بسیاری را در خود جای داده و هم‌اکنون نیز برج‌های مسکونی دیگری یکی پس از دیگری سر بر می آورند اما پژوهشگران خبر از وجود غارهای آهکی و گچی در زمین منطقه می‌دهند. چرا که در زمین سست بوده و هر لحظه امکان فرونشست آن وجود دارد. این در حالیست که احداث سد تنگ‌سرخ نیز بر خطر این منطقه دامن می زند چراکه وجود یک سد هر چقدر هم کم‌حجم، شرایط را به مراتب بحرانی‌تر کرده و موجبات آبدار شدن این غارهای آهکی و سستی را رقم می زند.
به گفته کارشناسان، پر کردن غارهای آهکی زیرین این منطقه و مقاوم‌سازی ساختمان‌های ساخته شده حدود صدها میلیارد تومان هزینه بردار بوده که توجیه اقتصادی ندارد، بنابراین پیشنهاد شد که مجوز ساختوساز جدید صادر نشود و زمین‌های این منطقه مورد بررسی دقیق‌تر قرار بگیرد.
عبدالمجید اسدی، زمین‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد شیراز نیز هشدار داده که بافت اطراف بزرگراه دراک شیراز نیز «گچی» بوده و می تواند باعث خطر برای ساخت و سازها شود.به گفته او در دامنه این کوه و بزرگراه کنار آن، غارهای بزرگ آهکی و گچی کشف شده و ساخت سد تنگ سرخ در بالادست آن و آبگیری در آینده سبب بالا رفتن سطح آب زیرزمینی در این منطقه شده و از بین رفتن بافت گچی و آهکی این منطقه و در نتیجه کاهش استحکام زمین را به دنبال دارد.
به هر روی باید در نظر داشت که کشور ما در منطقه‌ای زلزله‌خیز واقع شده، وقوع هر زلزله در هر ماه یا سال تلفات زیادی را به دنبال خواهد داشت و عده زیادی را عزادار و بی خانمان می کند. امروزه توجه به امر مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، امری بسیار حیاتی و ضروری به نظر می‌رسد. از طریق مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله می توان جان انسان‌های بسیاری را نجات داد.با افزایش پایداری سازه‌های مهم در برابر زلزله، می توان سرمایه‌های ملی را نیز حفظ کرد و توان کشور را برای مدیریت مطلوب ارتقا داد.
به هر روی باید در نظر داشت که کشور ما در منطقه‌ای زلزله‌خیز واقع شده، وقوع هر زلزله در هر ماه یا سال تلفات زیادی را به دنبال خواهد داشت و عده زیادی را عزادار و بی خانمان می کند. امروزه توجه به امر مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، امری بسیار حیاتی و ضروری به نظر می‌رسد. از طریق مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله می توان جان انسان‌های بسیاری را نجات داد.با افزایش پایداری سازه‌های مهم در برابر زلزله، می توان سرمایه‌های ملی را نیز حفظ کرد و توان کشور را برای مدیریت مطلوب ارتقا داد.
از این رو ضروریست که متخصصین و متولیان امر دست در دست یکدیگر دهند و با هم اندیشی و همکاری راهکارهای نوینی را ارائه دهند تا با استفاده از دانش روز و بودجه های دولتی از آسیب های آن کم کنند.چرا که در برخی کشورهای پیشرفته دنیا مثل ژاپن ساخت و سازه ها به گونه ای طراحی شده که در هنگام وقوع زلزله کمترین آسیب را داشته و تلفات جانی هم ندارند.هر چند که این نوع ساخت و سازها هزینه زیادی در بردارد اما ارزش این را دارد که حتی جان یک نفر را از مرگ نجات دهد و بر هزینه های اضافی و دوباره کاری ها در امر ساخت و ساز کم کند.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
نظرات بینندگان
