عید مبعث یا عید معراج؛ مذاهب اسلامی ۲۷ رجب را چگونه جشن می‌گیرند؟
بیست‌وهفتم ماه رجب در میان شیعیان، عید مبعث و نزد اهل سنت، شب معراج و إسراء است؛ اما آیا امکان طرح این روز به عنوان روز بزرگداشت پیامبر یا حتی عید مبعث در همه جهان اسلام وجود دارد؟
به گزارش سرویس رصد فرهنگ و اندیشه‌های دینی شیرازه، مراسم، جشن‌ها و احتفال‌های مذهبی و فرهنگی که در سراسر جهان اسلام، به صورت همزمان و یکپارچه برگزار می‌شود می‌تواند زمینه تبادل فرهنگی و اتحاد اسلامی را بیشتر کند. بیشتر اهل سنت این روز را جشن نمی‌گیرند زیرا جشن عید مبعث یک جشن شیعی تلقی می‌شود.
رضوی نوشت؛ اهل سنت تاریخ مبعث پیامبر را در ماه رمضان می‌دانند، به نظر برخی مبعث در شب قدر و به قول مشهور در 21 رمضان اتفاق افتاده است. با این حال در همان روز نیز مراسم بزرگداشت و جشن ویژه‌ای برای مبعث گرفته نمی‌شود. به نظر بسیاری از محققان اهل سنت، شب بیست و هفتم رجب، سالروز معراج پیامبر است و آن را به عنوان «الإسراء و المعراج» نیکو می‌دارند. «یوسف قرضاوی» اندیشمند مشهور اهل سنت و رئیس و مؤسس اتحادیه جهانی علمای مسلمان در این باره می‌نویسد: «در مورد (شب معراج بودن) شب بیست و هفتم رجب حدیث و نظریه صحیحی وجود ندارد و تنها یک نظر مشهور در میان مردم است. البته برخی از علما از جمله «نووی» بر این باورند.»
به تازگی در مورد جشن گرفتن روز اسراء و معراج در ماه رجب از دارالافتاء مصر استفتائی انجام شده است. نظر دارلافتاء بر این بوده است که میان علما در تعیین تاریخ روز اسراء و معراج اختلاف است. تا بیش از ده روز را در تعیین تاریخ این واقعه آورده‌اند. در عین حال جشن گرفتن در این روز شرعا جائز است و مانعی ندارد، تا وقتی که عمل حرام شرعی در کار نباشد و بهتر است که قرآن و ذکر گفته شود. دلیل جائز بودن شرعی این است که نهی شرعی برای آن نداریم (پس حکم به جایز بودن آن می‌دهیم). ممکن است گفته شود که این جشن گرفتن کار تازه و «امر مُحدَث» است و در روایتی در کتاب صحیح مسلم از پیامبر آمده است که «کسی که در دین آنچه که از آن نیست را ایجاد و احداث کند مردود است». پاسخ ما این است که اگر کسی چیزی را که از دین هست(و نهی و بازداشتنی برای آن نیامده است) در دین احداث کند مردود نیست، بلکه این کارش نیکو و مقبول است.
در اعتقاد تاریخی شیعه، مبعث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در روز ۲۷ رجب عام الفیل، سال سیزدهم پیش از هجرت، مطابق با 610 میلادی بوده است. در اعمال مستحبی این روز، غسل، روزه، بسیار صلوات فرستادن، زیارت حضرت رسول(ص) و امیرالمومنین(ع) را آورده‌اند. از سال های دور تا کنون، جشن‌هایی به همین مناسبت در ایران و برخی مناطق مسلمان نشین سراسر دنیا برگزار می‌شود. روز مبعث در ایران و برخی استان‌های عراق تعطیل رسمی است. مجلس «محافظت» نجف، شش سال پیش این روز را تعطیل رسمی اعلام کرد.
به همت شیعیان و بویژه رایزنی‌های مقامات ایرانی، کنسول‌گری‌های ایران در خارج از کشور و ایرانیان مقیم خارج از کشور، تاکنون عید مبعث در مناطق مختلف جهان مانند دهلی‌نو هند، استانبول ترکیه، نخجوان، یونان و تاجیکستان نیز برگزار شده است. مسلمانان و شیعیان بوسنی و هرزگوین، ژاپن، چین، نیجریه، بلاروس، افغانستان و پاکستان نیز تاکنون جشن‌هایی داشته‌اند.
بسیاری از اهل سنت ایران همگام با شیعیان ایرانی جشن‌هایی در این روز با عنوان روز اسراء و معراج یا حتی به عنوان مبعث می‌گیرند. مردم بندرتركمن برگزاري جشن‌هاي مبعث را فرصت دوباره‌اي براي نشان دادن اتحاد و انسجام اقوام و طوايف ساكن اين شهرستان می‌دانند. در سرتاسر ترکمن صحرا، رسمی به نام «آق‌قویون» وجود دارد که در آن مرد ترکمنی که به 63 سالگی یعنی سن پیامبر اسلام رسیده است، جشنی را برگزار می‌کند. او در این جشن مراسم شعرخوانی و مدح پیامبر می‌گیرد، گوسفند قربانی می‌کند و برای ابراز حس کرامت خود، به دوستان و خویشان و همسالان خود ولیمه می‌دهد.
واقعه تاریخی بعثت نبوی، یکی از مهم‌ترین مشترکات میان اهل سنت و شیعه است که می‌تواند حلقه وصلی میان امت باشد. شیعه نظریه تاریخی خود را از روایات اهل بیت علیهم السلام گرفته است. جایگاه ائمه شیعه در میان اهل سنت، بسیار سترگ و به عنوان اهل بیت پیامبر و به عنوان چهره‌های مهمی از تابعانِ اصحاب پیامبر است. نظرات ائمه شیعه در مصادر روایی اهل سنت و حتی در منابع فتوایی فقهی و تاریخی آنان، بسیار پر رنگ و مؤثر بوده است. همچنین در اندیشه بسیاری از علمای اهل سنت، مذهب شیعه در کنار دیگر مذاهب جهان اسلام جای دارد.
با توجه به ابهام و اختلافی که در تعیین تاریخ مبعث در میان اهل سنت وجود دارد، و با عنایت به اینکه بسیاری از اهل سنت بیست و هفتم رجب را جشن گرفته و آن را تکریم پیامبر می‌دانند و دارالافتاء مصر حکم به جواز و حُسن آن می‌دهد و با نظر به اینکه تعیین بعثت در این روز از سوی اهل بیت پیامبر بوده است، امکان طرح و پیشنهاد جشن عید مبعث برای جهان اسلام در این روز وجود دارد. دست کم پیشنهاد روز نمادین مبعث برای بزرگداشت پیامبر و برای اتحاد مسلمانان می‌تواند مطرح شود.
انتهای پیام/ م
نظرات بینندگان
