جهشی بزرگ برای رفاقت با یار مهربان:
قبیله کتابخوانها طرحی نوین برای ترویج کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه در استان فارس/ رستگار: ۳۰۰ نفر عضو قبیله شدند
طرح «قبیله کتابخوانها» به منظور ترویج فرهنگ کتابخوانی، از نیمه شعبان ۱۴۰۰ با ایجاد یک قبیله خانوادگی و با هدف ترویج فرهنگ عمومی کتابخوانی آغاز بهکار کرده است که این طرح توانسته تا کنون با حضور در لایه زیرین و محلات کم برخوردار شهر های استان فارس آغازگر جهشی نوین برای رفاقت با یار مهربان باشد.
به گزارش سرویس فرهنگی شیرازه، کتاب یکی از ابزارهای تفکر، رشد و پیشرفت انسانی به شمار میرود. این زبان گویای تمدن بشری با بازگو کردن راز و رمز پیشرفت جوامع انسانی در دورههای مختلف، نقش بیبدیلی را در ارتقای توسعه فرهنگی هر کشوری میتواند ایفا کند.
۲۴ آبان هر سال در تقویم ایران به عنوان روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار نام گذاری شده است. علت نامگذاری این روز در تقویم به خاطر ارزش والای کتابخوانی و رشد فرهنگ کتابخوانی در جامعه است.
موضوع کتاب و نویسندگی در رشد حیات اجتماعی تأثیر بسزایی دارد. روح یک جامعه در پرتو این مهم بارور میشود و به همین دلیل میراث فرهنگی و تمدن اسلامی همیشه مملو از کتاب های بزرگانی است که افتخار جامعه بشری بوده و همه همت اولیای دین اسلام بر این بوده است که بندگان خدا را به طرف روشنایی کتاب رهنمون شوند. چنانکه کلام الهی با توجه به قلم آغاز شده(علم بالقلم) و در جایی دیگر می فرماید:(ن والقلم و ما یسطرون). در قرآن کریم ۳۲۲ بار کتابت در ۳۷ صیغه مختلف به کار رفته است. بنابراین کتاب، دربردارنده اندیشه ها و تفکرات اندیشه وران و نخبگان ملت ها و امانتدار عقلانیت و خردورزی است. کتاب از دیرباز، حافظ و احیاکننده تفکر و اندیشه های والا و منبع عظیمی بوده است که طالبان علم، اندیشه و حقیقت را سیراب کرده است. در واقع مطالعه، انسان را از هویت خود با خبر میکند و راه درست زیستن را به او میآموزد.
کتاب همواره در تمامی دورهها و زمانها کمک حال بشر بوده است تا آدمی با اندیشههای سالم در مسیر درست زندگی گام بر دارد. اگر خوب دقت کنیم میتوان اندیشههای درست را از درون یک کتاب بیرون کشید و آن را به عنوان یک الگوی درست در زندگی، قرار داد.
کتابخوانی دایره واژگان را توسعه می دهد، باعث بهبود و ارتقای مهارت های ارتباطی می شود و مهارت های گفتاری را تقویت می کند و روان شناسی را توسعه می دهد و ما را قادر می سازد تا افکار و اندیشه هایمان را بهتر بیان کنیم، همچنین کتاب ها پر از اطلاعات مفیدی هستند که به ما کمک میکنند تا دقیقتر، واضحتر، ماهرانه تر و بیشتر به ایده های جدید بپردازیم. با کتابخوانی، سلامت مغز و فعال بودنش حفظ می شود. پژوهشگران معتقدند که آدمی هرچه بیشتر بخواند، بیشتر ذهن خود را تحریک میکند، تحریک ذهنی خون را به مغز منتقل میکند و از بیماریهایی مانند زوال عقل و آلزایمر جلوگیری میکند.
با خواندن، عملکرد شناختی و حافظه ما بهبود می یابد. با مغز سالم و فعال آدمی بیشتر قادر به تمرکز و توسعه مهارت های تحلیلی خود میشود. بنابراین از آنجایی که کتابخوانی یکی از مهمترین راه های افزایش علم و پیشرفت است. باید در مراکز آموزشی به افراد کتابخوان اهمیت بیشتری داده شود و برای افزایش انگیزه مطالعه، راهکارهای جدیدی به کار برد.
کتابخوانی راهی برای دستیابی به دانایی و توانایی است که به آدمی در فهم و درک درست، یاری می رساند و کلید گذر از محدودیت ها و جهالت ها و ورود به دنیای گسترده است. به همین دلیل مطالعه پنجره ای به طرف اندیشهها، تجربه ها، آموخته ها و اندوخته ها است. مطالعه و خواندن همیشگی و مادام العمر اساس فرهنگ کتابخوانی است در حقیقت فرهنگ کتابخوانی حرکتی فراتر از یک مهارت عادی است و متضمن فرهنگی است که حاوی سوادی گسترده است و خواندن از فعالیت های روزانه و مداوم زندگی به شمار می آید.
با ترویج و گسترش کتاب و کتابخوانی می توان علاوه بر دستیابی به دستاوردهای نوین بشری در زمینه دانش و فرهنگ و پیشینه اندیشه ها، عقاید و تجلیات فکری و خلاق بزرگان فکر و اندیشه به سفارش ها و توصیه های دینی و اسلامی که در آنها کتاب و کتابخوانی جایگاه بالا دارد، عمل کرد. در واقع آراسته شدن به فضایل اخلاقی، مقابله با خرافات و انحرافات فکری و جلوگیری از خودباختگی در برابر بیگانگان در سطح جامعه در گرو افزایش دانش و آگاهی یکایک افراد جامعه است و این مهم نیز با درک ارزش و جایگاه کتاب و اهتمام به مطالعه آن مرتبط است، بنابراین مطالعه و کتابخوانی ابزار اصلی افزایش سطح آگاهی و دانش همگان است. در سایه کتابخوانی پیشبرد اهداف فرهنگی و اجتماعی جامعه میسرتر می شود.
کتابخوانی راهی برای دستیابی به دانایی و توانایی است که به آدمی در فهم و درک درست، یاری می رساند و کلید گذر از محدودیت ها و جهالت ها و ورود به دنیای گسترده است. به همین دلیل مطالعه پنجره ای به طرف اندیشهها، تجربه ها، آموخته ها و اندوخته ها است. مطالعه و خواندن همیشگی و مادام العمر اساس فرهنگ کتابخوانی است در حقیقت فرهنگ کتابخوانی حرکتی فراتر از یک مهارت عادی است و متضمن فرهنگی است که حاوی سوادی گسترده است و خواندن از فعالیت های روزانه و مداوم زندگی به شمار می آید.
با ترویج و گسترش کتاب و کتابخوانی می توان علاوه بر دستیابی به دستاوردهای نوین بشری در زمینه دانش و فرهنگ و پیشینه اندیشه ها، عقاید و تجلیات فکری و خلاق بزرگان فکر و اندیشه به سفارش ها و توصیه های دینی و اسلامی که در آنها کتاب و کتابخوانی جایگاه بالا دارد، عمل کرد. در واقع آراسته شدن به فضایل اخلاقی، مقابله با خرافات و انحرافات فکری و جلوگیری از خودباختگی در برابر بیگانگان در سطح جامعه در گرو افزایش دانش و آگاهی یکایک افراد جامعه است و این مهم نیز با درک ارزش و جایگاه کتاب و اهتمام به مطالعه آن مرتبط است، بنابراین مطالعه و کتابخوانی ابزار اصلی افزایش سطح آگاهی و دانش همگان است. در سایه کتابخوانی پیشبرد اهداف فرهنگی و اجتماعی جامعه میسرتر می شود.
آمار اعلام شده در موضوع کتابخوانی و سرانه مطالعه
در ایران با احتساب مطالعه در گوشیهای تلفن همراه، مطالعات درسی و ادعیه
و... باز هم شرایط خوبی ندارد.
بررسی
این آمار و ریشهیابی آن و توجه به عدم بازدهی طرحها و مسابقات تشویقی
کتابخوانی رایج باعث شده که دغدغه رفع این مشکل در معاونت اجتماعی سپاه
فجر فارس بهوجود بیاید.
طرح «قبیله کتابخوانها» به منظور ترویج فرهنگ کتابخوانی و با همت معاونت اجتماعی سپاه فجر استان فارس از نیمه شعبان ۱۴۰۰ با ایجاد یک قبیله خانوادگی و با هدف ترویج فرهنگ عمومی کتابخوانی آغاز بهکار کرده است که این طرح توانسته تا کنون با حضور در لایه زیرین و محلات کم برخوردار شهر های استان فارس آغازگر جهشی نوین برای رفاقت با یار مهربان باشد.
سعید رستگار، مدیر سبک زندگی معاونت اجتماعی سپاه فجر فارس با اشاره به نقش کتابخوانی در زندگی افراد جامعه، گفت: نیاز کشور برای ارتقای سطح دانش و معلومات عمومی جامعه، امری بدیهی است و رفع این مشکل تبدیل به دغدغهای همگانی شده که دستگاههای متولی باید در این بین نقش اساسی ایفا کنندِ. از همین رو یکی از این تلاشهای صورتگرفته، تشویق مردم به کتابخوانی به شکل و شیوهای جدید و متفاوت است که اخیراً در استان فارس در حال اجرا است و گویی سبک متفاوت و جذابتری نسبت به بقیه طرحهای گذشته دارد.
وی افزود: مدتی است طرحی به نام «قبیلهی کتابخوانها» با همت معاونت اجتماعی سپاه فجر فارس در موضوع سبک زندگی راهاندازی شده است و معتقدیم اگر در موضوع کتابخوانی به دو عامل «انگیزه و توانایی» دقت شود قطعاً مردم، کتابخوانی را بهعنوان موضوع مهم و اولویتدار در زندگیشان قرار میدهند و این کار براساس همین دو نکته برنامهریزی و اجرایی شده است.
بنابه گفته رستگار، در قبیله کتابخوانها، برای تحریک عامل انگیزشی در افراد، گروههایی با حداقل یک ویژگی مشترک مانند هم محلهای بودن، همکار بودن، خانواده بودن و... دور هم جمع شده و هر کس بر طبق سلیقه شخصی خود کتابی را انتخاب میکند و پس از مطالعه کتاب، نتایج این مطالعه شامل خلاصهای از کتاب، برداشتهای شخصی و آزاد از مطالعهی صورتگرفته را در فضای مجازی برای سایر اعضای قبیله منتشر میکند؛ همین کار گروهی و تشویق جمعی، خود موجب ایجاد و تقویت انگیزه در افراد و ادامه دادن به مسیر مطالعه بیشتر میشود و به مرور باعث میشود با باورپذیری عمومی، کتابخوانی در افراد تبدیل به عادت روزمره شود و این عادات قبیلهها در گذر زمان به خرده فرهنگ و در نتیجه به فرهنگ عمومی جامعه تبدیل شود.
رئیس قبیله مرکزی کتاب خوانها عامل دوم تعیینکننده در مطالعه کتاب را توانایی دانست و گفت: افراد به دلایل مختلف مانند خوابآلودگی هنگام مطالعه، عدم وقت کافی، خستگی چشم، عدم دسترسی به منابع معتبر، نداشتن منابع مالی و گرانی کتاب و... کتاب نمیخوانند و همین موضوع باعث میشود که توانایی مطالعهی افراد پایین بیاید و برای حل این مسئله سعی شده به طور دقیق و منطقی پاسخی شفاف ارائه شود؛ و با برطرف شدن این شبهات در هر قبیله افراد از لحاظ بینشی و توجیهی نیز ذهن همراهی پیدا خواهند کرد. مثلاً در قبیله پاسخ میدهند که فرق کتاب خواندن با کتاب نخواندن چیست؟ یا فرق کتاب مطالعه کردن با گوش دادن به پادکست چیست؟
وی تصریح کرد: برای حل موضوع عدم دسترسی افراد به کتاب و بالا بودن هزینههای خرید، تعاملی با نهاد کتابخانههای عمومی استان فارس صورتگرفته که براساس آن یکی از اعضای قبیلهی کتابخوانها بهعنوان سفیر در طرح سفیر کتاب شرکت میکند و به این وسیله به نمایندگی از اعضای قبیله خود، به منابع متعددی از کتابها دسترسی دارد و میتواند آن را در اختیار سایر اعضا قرار دهد؛ همچنین تلاش ما برآن است که بر اساس ذائقه و سلیقه اعضای هر قبیله کتب مرتبط با آن قبیله به آنها معرفی شود.
رستگار با یادآوری این موضوع که طرح «قبیله کتابخوانها» از نیمه شعبان۱۴۰۰با ایجاد یک قبیله خانوادگی و با هدف ترویج فرهنگ عمومی کتابخوانی آغاز به کار کرده است، خاطرنشان کرد: بعد از ایجاد پنج قبیله به صورت آزمایشی و رفع نواقص، هم اکنون در مساجد، حسینیهها، خانوادهها و گروههای مختلف به دنبال توسعه و ترویج و عضوگیری است و بخش قابل توجهی از اعضای این قبیله در این مدت، بیش از ۲۰ جلد کتاب را مطالعه کردهاند.
وی افزود: مدتی است طرحی به نام «قبیلهی کتابخوانها» با همت معاونت اجتماعی سپاه فجر فارس در موضوع سبک زندگی راهاندازی شده است و معتقدیم اگر در موضوع کتابخوانی به دو عامل «انگیزه و توانایی» دقت شود قطعاً مردم، کتابخوانی را بهعنوان موضوع مهم و اولویتدار در زندگیشان قرار میدهند و این کار براساس همین دو نکته برنامهریزی و اجرایی شده است.
بنابه گفته رستگار، در قبیله کتابخوانها، برای تحریک عامل انگیزشی در افراد، گروههایی با حداقل یک ویژگی مشترک مانند هم محلهای بودن، همکار بودن، خانواده بودن و... دور هم جمع شده و هر کس بر طبق سلیقه شخصی خود کتابی را انتخاب میکند و پس از مطالعه کتاب، نتایج این مطالعه شامل خلاصهای از کتاب، برداشتهای شخصی و آزاد از مطالعهی صورتگرفته را در فضای مجازی برای سایر اعضای قبیله منتشر میکند؛ همین کار گروهی و تشویق جمعی، خود موجب ایجاد و تقویت انگیزه در افراد و ادامه دادن به مسیر مطالعه بیشتر میشود و به مرور باعث میشود با باورپذیری عمومی، کتابخوانی در افراد تبدیل به عادت روزمره شود و این عادات قبیلهها در گذر زمان به خرده فرهنگ و در نتیجه به فرهنگ عمومی جامعه تبدیل شود.
رئیس قبیله مرکزی کتاب خوانها عامل دوم تعیینکننده در مطالعه کتاب را توانایی دانست و گفت: افراد به دلایل مختلف مانند خوابآلودگی هنگام مطالعه، عدم وقت کافی، خستگی چشم، عدم دسترسی به منابع معتبر، نداشتن منابع مالی و گرانی کتاب و... کتاب نمیخوانند و همین موضوع باعث میشود که توانایی مطالعهی افراد پایین بیاید و برای حل این مسئله سعی شده به طور دقیق و منطقی پاسخی شفاف ارائه شود؛ و با برطرف شدن این شبهات در هر قبیله افراد از لحاظ بینشی و توجیهی نیز ذهن همراهی پیدا خواهند کرد. مثلاً در قبیله پاسخ میدهند که فرق کتاب خواندن با کتاب نخواندن چیست؟ یا فرق کتاب مطالعه کردن با گوش دادن به پادکست چیست؟
وی تصریح کرد: برای حل موضوع عدم دسترسی افراد به کتاب و بالا بودن هزینههای خرید، تعاملی با نهاد کتابخانههای عمومی استان فارس صورتگرفته که براساس آن یکی از اعضای قبیلهی کتابخوانها بهعنوان سفیر در طرح سفیر کتاب شرکت میکند و به این وسیله به نمایندگی از اعضای قبیله خود، به منابع متعددی از کتابها دسترسی دارد و میتواند آن را در اختیار سایر اعضا قرار دهد؛ همچنین تلاش ما برآن است که بر اساس ذائقه و سلیقه اعضای هر قبیله کتب مرتبط با آن قبیله به آنها معرفی شود.
رستگار با یادآوری این موضوع که طرح «قبیله کتابخوانها» از نیمه شعبان۱۴۰۰با ایجاد یک قبیله خانوادگی و با هدف ترویج فرهنگ عمومی کتابخوانی آغاز به کار کرده است، خاطرنشان کرد: بعد از ایجاد پنج قبیله به صورت آزمایشی و رفع نواقص، هم اکنون در مساجد، حسینیهها، خانوادهها و گروههای مختلف به دنبال توسعه و ترویج و عضوگیری است و بخش قابل توجهی از اعضای این قبیله در این مدت، بیش از ۲۰ جلد کتاب را مطالعه کردهاند.
مدیر سبک زندگی معاونت اجتماعی سپاه فجر فارس با بیان اینکه ۷۰ نفر از فعالان کتابخوانی استان با راه اندازی یک قبیله به این طرح می پیوندند، تاکید کرد که تا کنون بیش از ۱۰ قبیله کتابخوانی با حضور ۳۰۰ نفر ایجاد شده است.
درسا ربانی یکی از اعضای این قبایل طی یادداشتی به شرح احساس خود در زمینه کتابخوانی با راه اندازی این طرح پرداخت و نوشت:
سلام خدمت همه دانش آموزان عزیز، معلمان گرامی و شما که مطلب من را می خوانید.
امروز ۲۴ آبان ماه است و ایام بزرگداشت مفسر بزرگ قرآن علامه محمد حسین طباطبایی.
به احترام این مرد بزرگ، این روز را به نام روز کتاب و کتابخوانی نام گذاشته اند.
ضمن تبریک این روز بزرگ مایل هستم خاطره خودم را از آشنایی جدی با موضوع کتاب و کتاب خوانی خدمتتان عرض نمایم.
امیدوارم بتوانم حس خوب خودم و مادرم را از مطالعه کتاب به شما منتقل کنم و شما نیز بتوانید طعم شیرین همنشینی با کتاب را با تمام وجود بچشید.
دور همی خانوادگی در خانواده های ایرانی ها یک ارزش است و باعث افتخار.
این سنت ارزشمند در خانواده خوب ما نیز مرسوم است و خانواده ما هر از گاهی به مناسب های مختلف کنار هم قرار می گیرند.
در روزهای تعطیل نوروز ۱۴۰۰ و همزمان با سال روز تولد امام زمان علیه السلام، فرصتی فراهم شد تا یک دید و بازدید خانوادگی به همراه جشن میلاد شکل بگیرد.
نماز جماعت در گوشه باغ برپا بود و مهد کودک توسط دخترخاله هایم ویژه بچه ها در گوشه ای دیگر. در گوشه دیگر باغ دختر دخترخاله مامانم نقاشی صورت انجام می داد.
سخنرانی و مولود خوانی و شام و ....
جشن بیادماندنی برگزار شد.
این مراسم یک تفاوت عمده با مراسم های قبلی خانوادگی داشت.
در این دور همی خانوادگی یک تولد داشتیم. یک تولد ویژه.
از آن روز ، هفت ماه و پانزده روز می گذرد و توی این هفت ماه و پانزده روز اتفاق های مبارکی افتاده.
بله در آن شب قشنگ و بیادماندنی شوهر خاله ام سخنران مراسم جشن بود و از اهمیت کتاب و کتابخوانی گفت.
ایشان گفتند اگر هر روز ۲۰ صفحه کتاب بخوانیم در یک سال بیش از ۷۰۰۰ صفحه کتاب را خوانده ایم و این یعنی بیش از ۳۰ جلد کتاب ۲۰۰ صفحه ای.
و اینچنین بود که قبیله کتابخوانی در خانواده ما متولد شد و امروز با افتخار، من هم یک عضو این قبیله هستم و چندین کتاب را با کمک مادرم خواندم.
مادرم در این مدت بیش از بیست جلد کتاب را مطالعه کرده.
خاله ها، دخترخاله ها، پسرخاله ها و حتی مادر بزرگم و قوم و خویشان هر کدام چندین و چند کتاب را مطالعه کرده اند.
قبیله ما رئیس دارد. رئیس قبیله مسول هماهنگی های برنامه ها هست. قبیله ما سفیر دارد. خاله مامانم سفیر کتاب قبیله هست و مغازه اش شده یک کتابخانه که هر کس کتابی دارد به اونجا می سپارد. ایشان با کتابخانه هم در ارتباط هست و هر کس کتابی لازم داشته باشد برایشان می آورد.
سفیر کتاب با هماهنگی نهاد کتابخانه های عمومی، مجوز دریافت صد جلد کتاب را دارد.
دوستان عزیزی که مطلب من را می شنوید و یا می خوانید، ما امروز با افتخار یک خانواده اهل کتاب و مطالعه هستیم.
در این روز بزرگ شما را هم دعوت می کنم به دوستی با کتاب.
بیایید از امروز بخش کوتاهی از وقتمان را به مطالعه بگذرانیم. بیایید عادت خوب کتابخوانی را در خودمان بوجود بیاوریم.
والسلام
با احترام
درسا ربانی
عضو کوچک قبیله کتابخوان ها
امروز ۲۴ آبان ماه است و ایام بزرگداشت مفسر بزرگ قرآن علامه محمد حسین طباطبایی.
به احترام این مرد بزرگ، این روز را به نام روز کتاب و کتابخوانی نام گذاشته اند.
ضمن تبریک این روز بزرگ مایل هستم خاطره خودم را از آشنایی جدی با موضوع کتاب و کتاب خوانی خدمتتان عرض نمایم.
امیدوارم بتوانم حس خوب خودم و مادرم را از مطالعه کتاب به شما منتقل کنم و شما نیز بتوانید طعم شیرین همنشینی با کتاب را با تمام وجود بچشید.
دور همی خانوادگی در خانواده های ایرانی ها یک ارزش است و باعث افتخار.
این سنت ارزشمند در خانواده خوب ما نیز مرسوم است و خانواده ما هر از گاهی به مناسب های مختلف کنار هم قرار می گیرند.
در روزهای تعطیل نوروز ۱۴۰۰ و همزمان با سال روز تولد امام زمان علیه السلام، فرصتی فراهم شد تا یک دید و بازدید خانوادگی به همراه جشن میلاد شکل بگیرد.
نماز جماعت در گوشه باغ برپا بود و مهد کودک توسط دخترخاله هایم ویژه بچه ها در گوشه ای دیگر. در گوشه دیگر باغ دختر دخترخاله مامانم نقاشی صورت انجام می داد.
سخنرانی و مولود خوانی و شام و ....
جشن بیادماندنی برگزار شد.
این مراسم یک تفاوت عمده با مراسم های قبلی خانوادگی داشت.
در این دور همی خانوادگی یک تولد داشتیم. یک تولد ویژه.
از آن روز ، هفت ماه و پانزده روز می گذرد و توی این هفت ماه و پانزده روز اتفاق های مبارکی افتاده.
بله در آن شب قشنگ و بیادماندنی شوهر خاله ام سخنران مراسم جشن بود و از اهمیت کتاب و کتابخوانی گفت.
ایشان گفتند اگر هر روز ۲۰ صفحه کتاب بخوانیم در یک سال بیش از ۷۰۰۰ صفحه کتاب را خوانده ایم و این یعنی بیش از ۳۰ جلد کتاب ۲۰۰ صفحه ای.
و اینچنین بود که قبیله کتابخوانی در خانواده ما متولد شد و امروز با افتخار، من هم یک عضو این قبیله هستم و چندین کتاب را با کمک مادرم خواندم.
مادرم در این مدت بیش از بیست جلد کتاب را مطالعه کرده.
خاله ها، دخترخاله ها، پسرخاله ها و حتی مادر بزرگم و قوم و خویشان هر کدام چندین و چند کتاب را مطالعه کرده اند.
قبیله ما رئیس دارد. رئیس قبیله مسول هماهنگی های برنامه ها هست. قبیله ما سفیر دارد. خاله مامانم سفیر کتاب قبیله هست و مغازه اش شده یک کتابخانه که هر کس کتابی دارد به اونجا می سپارد. ایشان با کتابخانه هم در ارتباط هست و هر کس کتابی لازم داشته باشد برایشان می آورد.
سفیر کتاب با هماهنگی نهاد کتابخانه های عمومی، مجوز دریافت صد جلد کتاب را دارد.
دوستان عزیزی که مطلب من را می شنوید و یا می خوانید، ما امروز با افتخار یک خانواده اهل کتاب و مطالعه هستیم.
در این روز بزرگ شما را هم دعوت می کنم به دوستی با کتاب.
بیایید از امروز بخش کوتاهی از وقتمان را به مطالعه بگذرانیم. بیایید عادت خوب کتابخوانی را در خودمان بوجود بیاوریم.
والسلام
با احترام
درسا ربانی
عضو کوچک قبیله کتابخوان ها
گفتنی است، علاقهمندان برای راهاندازی قبیله خودشان میتوانند با شماره ۰۹۰۲۸۷۱۶۸۲۵ ارتباط برقرار کنند.
انتهای پیام/ح
نظرات بینندگان
نظرات بینندگان
به تظر من بجای قبیله که بار منفی دارد از کلمه بهتری استفاده کنید
پاسخ