در نشست بررسی مشکلات مساجد فارس مطرح شد؛
کاهش کارکرد فرهنگی مساجد در سایه بی‌توجهی مسئولین
بدون تردید به نظر می‌رسد، در عصر امروز از جمله عوامل موثر بر کاهش توان کارکردی مسجد، نبود سیاست مشخص تدوین برنامه‌های راهبردی، ضعف مدیریت واحد و به ویژه بی‌توجهی به نیازها و مقتضیات زمان است.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه تحلیلی خبری«شیرازه»، مساجد نماد معنوی هر محله، منطقه و تجلی‌گاه جامعیت اسلام است که همواره نقطه آغاز هر گونه حرکت و اصلاحی بوده‌اند.
مسجد مهمان‌سرای خداست. مکانی برای آرامش، گم شده عصر تکنولوژی و ارتباطات، دانشگاه علم و تربیت، مرکز تشکیلات سیاسی، محل قضاوت و اجرای عدالت، پایگاه تمدن و فرهنگ اسلامی و جایی برای بهبود ارتباطات اجتماعی است که در احادیث مختلف به عظمت و فضای قدسی آن تاکید شده است.
در قرآن کریم، نیز مسجد به معنای اعم نیایشگاه خداوند به کار رفته است، واژه مسجد، جمعاً ۲۸ بار در قرآن کریم ذکر شده است. مسجد از دیرباز در زندگی مسلمانان نقش کلیدی و تعیین کننده‌ای داشته و زیربنای شکل‌گیری تمدن اسلامی محسوب می‌شود.
بدون تردید به نظر می‌رسد، در عصر امروز از جمله عوامل موثر بر کاهش توان کارکردی مسجد، نبود سیاست مشخص تدوین برنامه‌های راهبردی، ضعف مدیریت واحد و به ویژه بی‌توجهی به نیازها و مقتضیات زمان است.
از سویی متولیان این امور در جریان باشند، که مساجد می‌تواند کارکردهای متنوعی داشته باشد و هر چقدر یک مسجد از تنوع بیشتری برخوردار باشد، به طور طبیعی جاذبه افزون‌تری برای اقشار مختلف جامعه به دنبال خواهد داشت.
حال این سوال مطرح است که برای بیرون آوردن مساجد از مهجوریت چه باید کرد؟ مساجدی که روزگاری علاوه بر محل برپایی باشکوه نماز جمعه و جماعت، مکانی مقدس برای مسلمانان و محلی برای قضاوت و داوری میان مردم، تدریس علوم مختلف دینی، پرسش و پاسخ‌های علمی، تعلیم دین و شنیدن وعظ و خطابه و ... بود، اکنون به حاشیه رفته است..
بر همین اساس جهت پیگیری مشکلات مساجد، گروه شنبه‌های مطالبه‌گری با دعوت از حجت‌الاسلام حسین امیدی مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد فارس به بررسی این مشکلات پرداخته است و خبرنگار شیرازه نیز با حضور در این نشست مطالات مردمی را از طریق این مسئول پیگیر شد.
وی در ابتدا به ارائه سخنانی در خصوص مساجد فارس پرداخت و گفت: یک هزار و ۴۰۰ کانون فرهنگی هنری در مساجد استان فارس فعالیت دارند وگروه‌های مختلفی از جمله بسیج، هیئت‌های مذهبی، اوقاف، گروه‌های خیریه و فعالان فرهنگی در مساجد فعال هستند و به اجرای برنامه می‌پردازند.
امیدی در پاسخ به این سوال درحوزه ایجاد تمدن نوین اسلامی مدنظر مقام معظم رهبری در مساجد چه برنامه‌هایی اجرا شده است؟، تصریح کرد: برای تحقق منویات رهبر فرزانه انقلاب برنامه‌ریزی بلند مدت لازم است و ضروری است که در راستای گفتمان‌سازی برای تبیین معنای تمدن نوین اسلامی کار کنیم؛ چرا که تمدن سازی را پیامبر (ص)ایجا دکرده‌اند و در این راستا توجه جدی به آموزش امامان جماعت به عنوان رکن اصلی مسجد در محوریت برنامه‌ها قرار گرفته تا ضمن درک درست از معنای تمدن نوین اسلامی در مساجد، ارکان مسجد را نیز با خود همراه کند.
مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان فارس ادامه داد:۲۵۰ امام جماعت در استان فارس داریم که حدود ۱۰۰ نفر از آنها جوان و پویا هستند که با نگاه تمدن نوین اسلامی جوان و نوجوان تربیت میکنند.
این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که آیا آموزشب ویژه امامان جماعت در نظر گرفته شده است؟ افزود: دوره‌های آموزش ویژه ائمه جماعات مساجد در هفت سرفصل تدارک دیده شده که با همکاری اوقاف، تبلیغات اسلامی و بسیج، احتمالا خرداد ماه برگزار می‌شود.
وی با بیان اینکه در ایام تعطیلات بر ۱۰۰ مسجد بین‌راهی نظارت کردیم اضافه کرد: نظارت یک اصل اساسی و ریشه‌ای است که در همین راستا حدود ۵۰ امام جماعت که در بحث نظارت کم‌کاری کرده بودند برکنار شدند چون در این خصوص با کسی تعارف نداریم.
وی بیان اینکه به برنامه بازدید و نظارت بر مساجد و کانون‌های فرهنگی هنری نیز اشاره کرد و افزود: با حضور کارشناسان ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد فارس و مرکز رسیدگی به امور مساجد استان هر روز یک مسجد در مرکز شیراز بازدید و نظارت می‌شود و برنامه نظارت بر شهرستان‌ها نیز جمعه‌ها انجام خواهد شد.
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجدفارس در پاسخ به سئوالی که در خصوص احیای فعالیت‌های مساجد پس از دوران کرونا و حضور مردم در خانه‌های خدا چه برنامه‌هایی انجام شده است؟ ، خاطر نشان کرد: این اتفاق شوکی را در باز و بسته بودن مساجد کرونا ایجاد کرد وفعالیت‌ها، برنامه‌های مساجد نیز از آسیب‌های کرونا در امان نماندند و ارتباط های چهره به چهره‌ای که در اثر جذب نوجوانان در مساجد به وجود آمده بود، قطع شد و در برخی اوقات با توجه به حفظ سلامتی این عزیزان تبدیل به حضور در فضای مجازی شد.
امیدی با اشاره به اینکه مساجد در حال احیای برنامه‌های خود هستند و یکی از مهم‌ترین کارهایی که در حال حاضر با توجه به کمبود اعتبارات مالی انجام می‌شود تصریح کرد: انگیزه بخشی و امید دادن به ائمه جماعات، طلاب، فعالان و ارکان مسجد است.
در ادامه یکی از جانبازان حاضر در جلسه به گفتگو با امیدی پرداخت و با طرح این پرسش که آیا برنامه‌های صورت گرفته در موضوع امر به معروف و نهی از منکر و کار اثرگذاری در خصوص موضوع حجاب و عفاف انجام شده است؟
امیدی با بیان اینکه شورای امر به معروف و نهی از منکر با حضور جوانان علاقمند، مومن و متعهد تشکیل شده است، اضافه کرد: سامانه‌ای نیز برای مشارکت مردم با عنوان «مردم رسی» راه‌اندازی شده که طبق آمار ۳۰ درصد از مساجد تاکنون پای کار آمده اند. قریب ۲۰۰ هزار امضاء به صورت خودجوش و مردمی در راستای مطالبه حجاب جمع آوری شده که به مسئولان منتقل شده است.
وی در ادامه افزود: پیامک مردم‌رسی تقریبا برای ۲۰۰۰ نفر که شامل ۵۸۰ نفر که توسط مرکز حکم گرفتند و ائمه جمعه همچنین کانون‌های فرهنگی ارسال شده است و ما دو الی سه بار پیامک را ارسال کردیم.
در ادامه این نشست متین حسینی نوجوان قاری و مکبر مسجد المهدی (عج) بلوار سیبویه شیراز پرسید، برنامه امور مساجد فارس برای بنده که نوجوان قرآنی هستم چیست؟
امیدی در پاسخ به این سوال، بیان کرد: در استانه تابستان هستیم ماموریت اصلی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد و بسیج به عنوان ۲ بال امام جماعت مسجد اساسا به کشف و پرورش استعدادهای قرآنی و علمی می‌پردازد همچنین ۱۵۰ خدمت مخصوص قشر نو جوان و نونهال تا کنون آماده شده که شامل استخر ،اردوگاه، باغ ،اسکان در مشهد مقدس و دیگر خدمات است..
به گفته امیدی ۹۸ هزار نوجوان و جوان مسجدی سامانه بچه‌های مسجد عضویت خود را در کانون‌های فرهنگی هنری مساجد ثبت کرده‌اند که فعالیت‌هایی در زمینه قرآن، سرود، تئاتر، هنرهای تجسمی، ورزش و ادب و هنر اجرا میکنند.
همچنین وی با بیان اینکه ۳۱۵ کانون فرهنگی اظهار کردند که می‌خواهند محفل قرآنی داشته باشند که درحال پیگیری است افزود: تفاهم‌نامه و قراردادی با شهرداری داریم که نوجوانانی که علاقمند هستند را حمایت کنیم و تا پایان اردیبهشت ماه اعلام می‌کنیم.
این مقام مسئول اضافه کرد: همکاری گروه‌های پژوهشی و هیئت‌های اندیشه‌ورز خبر داد و گفت: در این شیوه‌نامه که نگاه خاصی به برنامه‌های ویژه نوجوانان و جوانان مسجدی دارد، روش‌های تعامل با قشر جوان، ارتباط موثر مسجد، مدرسه و منزل، راهکارهای جذب و روش‌های مواجه با آسیب‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه از ۴۰ کانون فرهنگی هنری مساجد فارس که از شناسه ملی بهره‌مند شدند، افزود: جذب حمایت‌های حاصل از ارائه طرح‌های فرهنگی مساجد صورت گرفته است و برای رفع آسیب‌های اجتماعی مساجد اتاق وضعیت و نظام مسائل مساجد استان نیز در حال پیگیری است.
امیدی با بیان اینکه درکانون‌های فرهنگی مساجد که ۱۴۰۰ کانون را موظف است پشتیبانی کند ۸ نیروداریم و ۱۳۰ میلیون تومان کل بودجه جاری و برنامه در سال ۱۴۰۰ و در سال ۱۴۰۱ هم بر همین اساس بوده است گفت: اکنون ۷ نیروی روحانی جهادی جذب کردیم که با کمترین مبلغ دارند کمک میکنند و ماهانه برای هر نفر کل دستمزد ،حقوق و پاداش یک میلیون تومان است.
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجدفارس در ادامه گفت:سازمان تبلیغات یک نیرو برای امور مساجد دارد و ستاد اقامه نماز یک نیرو دارد و کل نیرو هارا برای امور مساجد ستادی در کنار هم که بگذاریم ۲۰ نفر نمی‌شود و این موارد ، بودجه‌های نبوده هم مشکل است همچنین بعضی از نهادها در مساجد کار می‌کردند اما اکنون پا پس کشیدند همچون بیمه خدام مساجد که تا دوسال اخیر با اوقاف بوده و این سوال را باید اوقاف پاسخ دهد چرا دو سال است که بیمه خدام و مساجد را برداشته است؟
انتهای پیام/224224
مسجد مهمان‌سرای خداست. مکانی برای آرامش، گم شده عصر تکنولوژی و ارتباطات، دانشگاه علم و تربیت، مرکز تشکیلات سیاسی، محل قضاوت و اجرای عدالت، پایگاه تمدن و فرهنگ اسلامی و جایی برای بهبود ارتباطات اجتماعی است که در احادیث مختلف به عظمت و فضای قدسی آن تاکید شده است.
در قرآن کریم، نیز مسجد به معنای اعم نیایشگاه خداوند به کار رفته است، واژه مسجد، جمعاً ۲۸ بار در قرآن کریم ذکر شده است. مسجد از دیرباز در زندگی مسلمانان نقش کلیدی و تعیین کننده‌ای داشته و زیربنای شکل‌گیری تمدن اسلامی محسوب می‌شود.
بدون تردید به نظر می‌رسد، در عصر امروز از جمله عوامل موثر بر کاهش توان کارکردی مسجد، نبود سیاست مشخص تدوین برنامه‌های راهبردی، ضعف مدیریت واحد و به ویژه بی‌توجهی به نیازها و مقتضیات زمان است.
از سویی متولیان این امور در جریان باشند، که مساجد می‌تواند کارکردهای متنوعی داشته باشد و هر چقدر یک مسجد از تنوع بیشتری برخوردار باشد، به طور طبیعی جاذبه افزون‌تری برای اقشار مختلف جامعه به دنبال خواهد داشت.
حال این سوال مطرح است که برای بیرون آوردن مساجد از مهجوریت چه باید کرد؟ مساجدی که روزگاری علاوه بر محل برپایی باشکوه نماز جمعه و جماعت، مکانی مقدس برای مسلمانان و محلی برای قضاوت و داوری میان مردم، تدریس علوم مختلف دینی، پرسش و پاسخ‌های علمی، تعلیم دین و شنیدن وعظ و خطابه و ... بود، اکنون به حاشیه رفته است..
بر همین اساس جهت پیگیری مشکلات مساجد، گروه شنبه‌های مطالبه‌گری با دعوت از حجت‌الاسلام حسین امیدی مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد فارس به بررسی این مشکلات پرداخته است و خبرنگار شیرازه نیز با حضور در این نشست مطالات مردمی را از طریق این مسئول پیگیر شد.
وی در ابتدا به ارائه سخنانی در خصوص مساجد فارس پرداخت و گفت: یک هزار و ۴۰۰ کانون فرهنگی هنری در مساجد استان فارس فعالیت دارند وگروه‌های مختلفی از جمله بسیج، هیئت‌های مذهبی، اوقاف، گروه‌های خیریه و فعالان فرهنگی در مساجد فعال هستند و به اجرای برنامه می‌پردازند.
امیدی در پاسخ به این سوال درحوزه ایجاد تمدن نوین اسلامی مدنظر مقام معظم رهبری در مساجد چه برنامه‌هایی اجرا شده است؟، تصریح کرد: برای تحقق منویات رهبر فرزانه انقلاب برنامه‌ریزی بلند مدت لازم است و ضروری است که در راستای گفتمان‌سازی برای تبیین معنای تمدن نوین اسلامی کار کنیم؛ چرا که تمدن سازی را پیامبر (ص)ایجا دکرده‌اند و در این راستا توجه جدی به آموزش امامان جماعت به عنوان رکن اصلی مسجد در محوریت برنامه‌ها قرار گرفته تا ضمن درک درست از معنای تمدن نوین اسلامی در مساجد، ارکان مسجد را نیز با خود همراه کند.
مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان فارس ادامه داد:۲۵۰ امام جماعت در استان فارس داریم که حدود ۱۰۰ نفر از آنها جوان و پویا هستند که با نگاه تمدن نوین اسلامی جوان و نوجوان تربیت میکنند.
این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که آیا آموزشب ویژه امامان جماعت در نظر گرفته شده است؟ افزود: دوره‌های آموزش ویژه ائمه جماعات مساجد در هفت سرفصل تدارک دیده شده که با همکاری اوقاف، تبلیغات اسلامی و بسیج، احتمالا خرداد ماه برگزار می‌شود.
وی با بیان اینکه در ایام تعطیلات بر ۱۰۰ مسجد بین‌راهی نظارت کردیم اضافه کرد: نظارت یک اصل اساسی و ریشه‌ای است که در همین راستا حدود ۵۰ امام جماعت که در بحث نظارت کم‌کاری کرده بودند برکنار شدند چون در این خصوص با کسی تعارف نداریم.
وی بیان اینکه به برنامه بازدید و نظارت بر مساجد و کانون‌های فرهنگی هنری نیز اشاره کرد و افزود: با حضور کارشناسان ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد فارس و مرکز رسیدگی به امور مساجد استان هر روز یک مسجد در مرکز شیراز بازدید و نظارت می‌شود و برنامه نظارت بر شهرستان‌ها نیز جمعه‌ها انجام خواهد شد.
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجدفارس در پاسخ به سئوالی که در خصوص احیای فعالیت‌های مساجد پس از دوران کرونا و حضور مردم در خانه‌های خدا چه برنامه‌هایی انجام شده است؟ ، خاطر نشان کرد: این اتفاق شوکی را در باز و بسته بودن مساجد کرونا ایجاد کرد وفعالیت‌ها، برنامه‌های مساجد نیز از آسیب‌های کرونا در امان نماندند و ارتباط های چهره به چهره‌ای که در اثر جذب نوجوانان در مساجد به وجود آمده بود، قطع شد و در برخی اوقات با توجه به حفظ سلامتی این عزیزان تبدیل به حضور در فضای مجازی شد.
امیدی با اشاره به اینکه مساجد در حال احیای برنامه‌های خود هستند و یکی از مهم‌ترین کارهایی که در حال حاضر با توجه به کمبود اعتبارات مالی انجام می‌شود تصریح کرد: انگیزه بخشی و امید دادن به ائمه جماعات، طلاب، فعالان و ارکان مسجد است.
در ادامه یکی از جانبازان حاضر در جلسه به گفتگو با امیدی پرداخت و با طرح این پرسش که آیا برنامه‌های صورت گرفته در موضوع امر به معروف و نهی از منکر و کار اثرگذاری در خصوص موضوع حجاب و عفاف انجام شده است؟
امیدی با بیان اینکه شورای امر به معروف و نهی از منکر با حضور جوانان علاقمند، مومن و متعهد تشکیل شده است، اضافه کرد: سامانه‌ای نیز برای مشارکت مردم با عنوان «مردم رسی» راه‌اندازی شده که طبق آمار ۳۰ درصد از مساجد تاکنون پای کار آمده اند. قریب ۲۰۰ هزار امضاء به صورت خودجوش و مردمی در راستای مطالبه حجاب جمع آوری شده که به مسئولان منتقل شده است.
وی در ادامه افزود: پیامک مردم‌رسی تقریبا برای ۲۰۰۰ نفر که شامل ۵۸۰ نفر که توسط مرکز حکم گرفتند و ائمه جمعه همچنین کانون‌های فرهنگی ارسال شده است و ما دو الی سه بار پیامک را ارسال کردیم.
در ادامه این نشست متین حسینی نوجوان قاری و مکبر مسجد المهدی (عج) بلوار سیبویه شیراز پرسید، برنامه امور مساجد فارس برای بنده که نوجوان قرآنی هستم چیست؟
امیدی در پاسخ به این سوال، بیان کرد: در استانه تابستان هستیم ماموریت اصلی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد و بسیج به عنوان ۲ بال امام جماعت مسجد اساسا به کشف و پرورش استعدادهای قرآنی و علمی می‌پردازد همچنین ۱۵۰ خدمت مخصوص قشر نو جوان و نونهال تا کنون آماده شده که شامل استخر ،اردوگاه، باغ ،اسکان در مشهد مقدس و دیگر خدمات است..
به گفته امیدی ۹۸ هزار نوجوان و جوان مسجدی سامانه بچه‌های مسجد عضویت خود را در کانون‌های فرهنگی هنری مساجد ثبت کرده‌اند که فعالیت‌هایی در زمینه قرآن، سرود، تئاتر، هنرهای تجسمی، ورزش و ادب و هنر اجرا میکنند.
همچنین وی با بیان اینکه ۳۱۵ کانون فرهنگی اظهار کردند که می‌خواهند محفل قرآنی داشته باشند که درحال پیگیری است افزود: تفاهم‌نامه و قراردادی با شهرداری داریم که نوجوانانی که علاقمند هستند را حمایت کنیم و تا پایان اردیبهشت ماه اعلام می‌کنیم.
این مقام مسئول اضافه کرد: همکاری گروه‌های پژوهشی و هیئت‌های اندیشه‌ورز خبر داد و گفت: در این شیوه‌نامه که نگاه خاصی به برنامه‌های ویژه نوجوانان و جوانان مسجدی دارد، روش‌های تعامل با قشر جوان، ارتباط موثر مسجد، مدرسه و منزل، راهکارهای جذب و روش‌های مواجه با آسیب‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه از ۴۰ کانون فرهنگی هنری مساجد فارس که از شناسه ملی بهره‌مند شدند، افزود: جذب حمایت‌های حاصل از ارائه طرح‌های فرهنگی مساجد صورت گرفته است و برای رفع آسیب‌های اجتماعی مساجد اتاق وضعیت و نظام مسائل مساجد استان نیز در حال پیگیری است.
امیدی با بیان اینکه درکانون‌های فرهنگی مساجد که ۱۴۰۰ کانون را موظف است پشتیبانی کند ۸ نیروداریم و ۱۳۰ میلیون تومان کل بودجه جاری و برنامه در سال ۱۴۰۰ و در سال ۱۴۰۱ هم بر همین اساس بوده است گفت: اکنون ۷ نیروی روحانی جهادی جذب کردیم که با کمترین مبلغ دارند کمک میکنند و ماهانه برای هر نفر کل دستمزد ،حقوق و پاداش یک میلیون تومان است.
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجدفارس در ادامه گفت:سازمان تبلیغات یک نیرو برای امور مساجد دارد و ستاد اقامه نماز یک نیرو دارد و کل نیرو هارا برای امور مساجد ستادی در کنار هم که بگذاریم ۲۰ نفر نمی‌شود و این موارد ، بودجه‌های نبوده هم مشکل است همچنین بعضی از نهادها در مساجد کار می‌کردند اما اکنون پا پس کشیدند همچون بیمه خدام مساجد که تا دوسال اخیر با اوقاف بوده و این سوال را باید اوقاف پاسخ دهد چرا دو سال است که بیمه خدام و مساجد را برداشته است؟
به گزارش شیرازه: در شماره‌های بعد جهت پیگیری دیگر مشکلات مساجد و مطالبات و درخواست‌های مردمی در خصوص مساجد به سراغ دیگر مسئولان خواهیم رفت.
نظرات بینندگان
نظرات بینندگان
یادش بخیر جناب حجت السلام والمسلمین ورع که از اساتید مبرز حوزه های قم است
می گفت مردم انتظار عدالت علوی و عدالت مهدوی از ما دارند و ما بین دو عدالت قرار داریم
اما حالا شکاف طبقاتی فاصله اجتماعی زیاد شده است