گزارش شیرازه از قبرستانی به قدمت تاریخ اسلام:
در سایه بیتوجهی مسئولان، خفتگان دارالسلام طعمه حریق شدند
قبرستان دارالسلام شیراز که به اندازه تاریخ اسلام و حتی قبل از آن قدمت دارد، مدتهاست مورد بیمهری مدیران شهری و مسئولان استان قرار گرفته به گونهای که در سایه همین بیتوجهیها طعمه حریق شد.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه تحلیلی خبری«شیرازه»، گورستان دارالسلم معروف به قبرستان دارالسلام، یکی از قدیمیترین و تاریخیترین آرامستانهای شیراز است، به گونهای که آن را سومین قبرستان جهان اسلام میدانند.
بنا بر روایات و اسناد موجود و همچنین سنگ قبری که در این گورستان موجود است، این مکان محل محل دفن بسیاری از بزرگان، عرفا، علماء، محققان و تاثیرگذاران فرهنگی، مذهبی و اجتماعی شیراز و استان فارس است. افرادی که هر یک حکایتی خواندنی و جالب دارند که شاید خواندن و شنیدنش برای مخاطبان و شهروندانی که طرفدار فرهنگ غنی و تمدن این سرزمین هستند خالی از لطف نباشد.
نخستین قبری که در دارالسلم شیراز یا همان دارالسلام قرار گرفته به سال 24 هجری در زمان حیات پیامبراکرم(ص) باز میگردد و حتی برخی معتقدند که سابقه این مکان به قبل از اسلام میرسد؛ در کتاب «تذکره هزار مزار» نیز از ۲۷ شخصیت مهم که جزء مشایخ و بزرگان تاریخ ایران بودهاند، نام برده شده است که در این خاکستان آرمیدهاند. البته بعد از فوت نویسنده کتاب، شخصیتهای مهم دیگری در این قبرستان دفن شدند که نام آنها در این کتاب ذکر نشده است.
وقتی به موی حضرت رسول(ص) رسیدند برادر ابوسائب گفت: مو را نیز با قیچی به دو نیم میکنیم ولی ابوسائب در جواب برادرش گفت: که موی رسول (ص) شریفتر از آن است که با قیچی به دو نیم کنیم، این کرامت از آن من و تمام ثروتم از آن تو و ابوسائب هنگام وفات وصیت کرد که بعد از پوشانیدنش در کفن این مو را در چشم راستش بگذارند.
از دیگر ماجراهای جالب این قبرستان، علت نامگذاری آن به دارالسلم یا دارالسلام است که براساس نظر پژوهشگران در یک برهه زمانی خاص که دقیقا معلوم نیست چه زمانی بوده، شهرهای نجف و کربلا دچار قحطی و خشکسالی میشود و حاکم شیراز در ازای فرستادن هشتصد بار شتر غلات به آن سرزمین، درخواست خاک تربت کربلا میکند و چون واسطه آوردن خاک تربت به قبرستان دارالسلام شخصی به اسم شیخ سلم بوده و وی نیز در همین قبرستان به خاک سپرده شده است مردم به این مکان، گورستان درب سلم میگفتهاند و این نام به مرور زمان و در میان مردم تبدیل به دارالسلام شده است.
اندر حکایت جالب، خواندنی و با اصالت این گورستان، حرفها و نقلهای بسیاری است که هر کدام سرگذشتی شنیدنی دارند که هم مخاطب را راغب به بازدید از این قبرستان میکند و هم وظیفه متولیان حوزه میراث فرهنگی، گردشگری، مدیریت شهری و حتی شورای شهر شیراز را در نگهداری و توجه به این مکان ثصد چندان میکند.
وظیفهای که بارها و بارها توسط رسانهها گوشزد شده و هر بار هم مسئولان امر بی توجه از کنار ان گذشتهاند، تا حدی که حال و روز این روزهای دارالسلام خوب نیست و کار را به جایی رسانده که در سایه بیتوجهی مدیریت شهری و گردشگری فارس سنگ قبر خفتگان این گورستان در آتشی سهلانگارانه روز گذشته سوختند و آسیب دیدند.
این در حالی است که مقام معظم رهبری بارها در سخنانی به این امر تاکید کردند و فرمودند:«به امور اماکن مذهبی و بقاع متبرکه که در واقع بخشی از سرمایههای دینی و اعتقادی مسلمانان هستند، رسیدگی جدّی شود تا این میراث ارزشمند بتواند هم در زمان حال اعتقادات دینی مردم را پاسداری کند و هم برای استفاده نسلهای بعدی استوار و پابرجا بماند.»
اما انگار «یک گوش در است و گوش دیگر دروازه»، چرا که عزم و ارادهای جدی برای رفع مشکلات این قبرستان وجود ندارد و هر بار فقط با ارائه عملکردی نصفه و نیمه و بعضا بر زمین مانده از مدیران شهری ، شورا و حوزه میراث فرهنگی هستیم.
آرامستان دارالسلام شیراز بزرگترین موزه سنگ جهان محسوب میشود
محمد فرخ زاده معاون امور زائرین و گردشگری استان فارس اسفند ۱۴۰۰ بیان کرده بود درصدد هستیم تا این آرامستان را برای تبدیل شدن به موزه سنگ احیا و بازسازی کنیم.
وی با بیان اینکه آرامستان دارالسلام شیراز بزرگترین موزه سنگ جهان محسوب میشود، گفت: علما و بزرگان بسیاری از ۲۳ سال قبل از اسلام در این آرامگاه به خاک سپرده شدهاند. همچنین کتاب تذکره هزار مزار که شرح احوال ۳۱۸ نفر از بزرگان مدفون در شیراز است با هدف یاد و زیارت اهل قبور تألیف و در این کتاب به شخصیتهای برجسته مدفون در گورستان دارالسلام شیراز پرداخته شده است.
پایگاه تحلیلی خبری شیرازه نیز ۶ اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ در خصوص امام زاده ، بی بی خدیجه( س) و قبرستان دارالسلام واقع در بلوار سیبویه گزارشی تهیه کرد(بی بی خدیجه (س) نگینی در دل شهر شیراز)که در یک برهه کوتاه مدت منجر به پیگیری متولیان امر شد. .
۲۰ دی ماه ۱۴۰۱ بود که سید موید محسن نژاد رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس نیز در نشست خبری سازمان میراث فرهنگی پاسخ این سوال را بر دوش علی اکبر صادقی سرپرست معاونت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان فارس انداخت..
صادقی با بیان اینکه اقداماتی از سال قبل انجام شده و طرح آن با مشارکت شهرداری و امور فرهنگی منطقه صورت گرفته و نقاط ضعف این قبرستان بازبینی و نقاط قوت آن تقویت شده و طرح مرمت به زودی به مرحله اجرا میرسد، اظهار کرد: فاز اول بازسازی توسط شهرداری انجام شده است و فاز دوم از لحاظ فنی بررسی شده و تحویل شهرداری داده شده و به لحاظ جوی فصلش که شود اقداماتی انجام میدهد که خواهید دید.
گویا هنوز فصلش نرسیده و دوستداران فرهنگ و هنر و تاریخ این دیار باید منتظر خاکستر شدن کامل این گورستان باشند تا روزی روزگاری فصلش و زمانش برسد تا متولیان امر خودی نشان دهند و میراث هزاران ساله این شهر را از نابودی نجات دهند.
هر سوالی که در خصوص این قبرستان از مسئولین پرسیده میشود آنها به یک جمله بسنده میکنند که در حال پیگیری است و در آینده انجام میشود..
اکنون در این گزارش و پس از خبر آتش سوزی قبرستان مذکور سری به محمد زارعی خادم بقعه بی بی خدیجه زدیم تا ماجرا را از زبان وی بشنویم .
زارعی در این خصوص گفت: این مکان قبلا سوخته بود و مردم فکر می کردند اینجا آرامگاه خانوادگی است که خوشبختانه با بهسازی و نصب تابلو به درب ورودی بسیاری افراد به این مکان برای زیارت آمدند اما هنوز هم بسیاری از شهروندان از این حرم(بقعه بی بی خدیجه) بی اطلاع هستند.
وی ادامه داد: اگر چه در سالهای اخیر مسئولان استانی و کشوری از این قبرستان بازدیدهای بسیاری داشته اند اما مشکلات این قبرستان همچنان در جای خود باقی مانده است که هیچ این بار هم فاجعهای به بار آمد وقسمتهایی از قبرستان در آتش سوخت.
زارعی با اشاره به اینکه آتشسوزی که روز گذشته(23 اردیبهشت ماه) اتفاق افتاد به دلیل وجود معتادینی است که قبلا برای جمعآوری آنها بارها به حراست اطلاع دادهایم .
خادمه بقعه بی بی خدیجه افزود: نردهای در این قبرستان واقع شده و کوتاهی دیوارها باعث شده معتادین جهت خواب شبانه به این مکان مراجعه کنند.
وی با بیان اینکه مشکل اصلی این است که علفهایی که چیده شده باید جمع آوری شوند، اضافه کرد: هیچ مسئولی مشکلات این قبرستان را پیگیری نکرده و همین امر موجب آتشسوزی شده است
به گفته وی این قبرستان چندین بار دیگر هم آتش گرفته است.
اما در ادامه خبرنگار این رسانه جهت پیگیری وضعیت مهار آتش قبرستان دارالسلام به سراغ هادی عیدیپوررئیس سازمان آتش نشانی شیراز رفت.
وی تصریح کرد: با استفاده از آبرسانی انجام شده اتفاحریق به طور کامل انجام شد و از شرایط حریق اطراف جلوگیری شد.
مساحت این آتشسوزی تقریبا 10 هزار متر مربع بود که بصورت کامل اتفاء انجام شد اما نکتهای که وجود دارد با توجه به رویشهای خوبی که در فصل بهار داشتیم علفهای هرز بیش از هر وقت دیگری در سطح شهر وجود دارد و با توجه به گرمی هوا که رو به خشکی است محیطهایی که آتشسوزی در آن زود شکل میگیرد مثل فضای سبز،آرامستانها و باغات بالطبع افزایش پیدا کرده است.
سازمان آتشنشانی امسال با اجرای پویش احتیاط به طبیعت شیراز در فاز آموزش و پیشگیری اقدامات در حال انجام داده است و در فاز آمادگی دستگاههای مختلفی درشهر شیراز و خارج از مجموعه شهرداری شیراز جلسات هماهنگی و آمادگی را در حال انجام و پیگیری برگزار شد.
وی با تاکید به پاکسازی علفهای هرز گفت:محیط هایی که در مجاورت پمپ بنزینها ، بیمارستانها و مناطق مسکونی هستند طی جلسات انجام شده این ماموریت در حال انجام است.
سازمان آتشنشانی با آمادگی کامل در سطح شیراز و ارتفاعات پیرامونی در حال رصد موضوعات است که اگر آتشسوزی اتفاق افتاد بدون فوت وقت امکانات جهت مقابله با آتشسوزی را به محل حادثه اعزام کند.
اگر چه پیش از این نیز جهت پیگیری و اطلاع از معضلات این قبرستان از قبیل به سرقت رفتن تجهیزات قبرستان، فرونشست زمین اطراف مقبرهها و تخریب سنگهای قدیمی گورستان با مسئول آرامستانهای شهرداری شیراز تماس گرفتیم اما وی حاضر به مصاحبه نشد و با عدم پاسخگویی او روبه رو شدیم.
بر همین اساس پایگاه تحلیلی خبری شیرازه جهت پیگیری در شماره بعدی این گزارش به سراغ رئیس آرامستانها و مدیر کل اداره اوقاف فارس خواهد رفت.
انتهای پیام/224224
بنا بر روایات و اسناد موجود و همچنین سنگ قبری که در این گورستان موجود است، این مکان محل محل دفن بسیاری از بزرگان، عرفا، علماء، محققان و تاثیرگذاران فرهنگی، مذهبی و اجتماعی شیراز و استان فارس است. افرادی که هر یک حکایتی خواندنی و جالب دارند که شاید خواندن و شنیدنش برای مخاطبان و شهروندانی که طرفدار فرهنگ غنی و تمدن این سرزمین هستند خالی از لطف نباشد.
نخستین قبری که در دارالسلم شیراز یا همان دارالسلام قرار گرفته به سال 24 هجری در زمان حیات پیامبراکرم(ص) باز میگردد و حتی برخی معتقدند که سابقه این مکان به قبل از اسلام میرسد؛ در کتاب «تذکره هزار مزار» نیز از ۲۷ شخصیت مهم که جزء مشایخ و بزرگان تاریخ ایران بودهاند، نام برده شده است که در این خاکستان آرمیدهاند. البته بعد از فوت نویسنده کتاب، شخصیتهای مهم دیگری در این قبرستان دفن شدند که نام آنها در این کتاب ذکر نشده است.
این قبرستان علاوه بر قدمت تاریخی بینظیری که دارد، به لحاظ ساختار نیز توجه هر رهگذری را به خود جلب میکند، از مقبرههای قدیمی با خطهای ممتاز رقاع، کوفی، بنایی، ثلث، نسخ و نستعلیق کندهکاری شده گرفته تا تصاویری از قیچی، شانه، آینه و ابزار دیگر که نشان دهنده شغل در گور خفتگان است، همه و همه از جاذبههای این آرامستانی است که اکنون مورد بیمهری و بیتوجهی مسئولان و مدیریت شهری شیراز قرار گرفته است.
اگر بخواهیم به بخش کوچکی از این تمدن غنی و ایرانی اسلامی نام ببریم، همین بس که آرامگاه شاه داعیالیالله و پسرش، از سادات حسینی که نسبتشان با 19 پشت به زید بن علی بن حسین (ع) میرسد، آرامگاه محمود دهدار ریاضیدان اوایل قرن نهم هجری، مقبره مشیر از وزرای فارس در اوایل قاجاریه و حتی آرامگاه ابوسائب، مشهور به شهرهالنبی در این مکان قرار دارد.
ماجرای تار موی پیامبر و بخشش تمام ثروت توسط ابوسائب
جنید شیرازى در کتاب خود آورده است که ابوسائب از پدرش تار مویى از پیامبر را به ارث برد و پس از درگذشت او، آن را بنا بهوصیتش با وى در گورستان دارالسلام شیراز به خاک سپردند. در این کتاب آمده است که پدر ابوسائب تاجری ثروتمند بوده است. بعد از وفاتش دو پسر او اموال پدر را قسمت کردند.
وقتی به موی حضرت رسول(ص) رسیدند برادر ابوسائب گفت: مو را نیز با قیچی به دو نیم میکنیم ولی ابوسائب در جواب برادرش گفت: که موی رسول (ص) شریفتر از آن است که با قیچی به دو نیم کنیم، این کرامت از آن من و تمام ثروتم از آن تو و ابوسائب هنگام وفات وصیت کرد که بعد از پوشانیدنش در کفن این مو را در چشم راستش بگذارند.
قبر ابوالسائب تا به امروز در گورستان دارالسلام باقى مانده است و بر روى آن سنگ قبر بزرگى از دوره قاجار وجود دارد و به شعرالنبی مشهور است.
علت نامگذاری دارالسلام شیراز
اندر حکایت جالب، خواندنی و با اصالت این گورستان، حرفها و نقلهای بسیاری است که هر کدام سرگذشتی شنیدنی دارند که هم مخاطب را راغب به بازدید از این قبرستان میکند و هم وظیفه متولیان حوزه میراث فرهنگی، گردشگری، مدیریت شهری و حتی شورای شهر شیراز را در نگهداری و توجه به این مکان ثصد چندان میکند.
وظیفهای که بارها و بارها توسط رسانهها گوشزد شده و هر بار هم مسئولان امر بی توجه از کنار ان گذشتهاند، تا حدی که حال و روز این روزهای دارالسلام خوب نیست و کار را به جایی رسانده که در سایه بیتوجهی مدیریت شهری و گردشگری فارس سنگ قبر خفتگان این گورستان در آتشی سهلانگارانه روز گذشته سوختند و آسیب دیدند.
این در حالی است که مقام معظم رهبری بارها در سخنانی به این امر تاکید کردند و فرمودند:«به امور اماکن مذهبی و بقاع متبرکه که در واقع بخشی از سرمایههای دینی و اعتقادی مسلمانان هستند، رسیدگی جدّی شود تا این میراث ارزشمند بتواند هم در زمان حال اعتقادات دینی مردم را پاسداری کند و هم برای استفاده نسلهای بعدی استوار و پابرجا بماند.»
اما انگار «یک گوش در است و گوش دیگر دروازه»، چرا که عزم و ارادهای جدی برای رفع مشکلات این قبرستان وجود ندارد و هر بار فقط با ارائه عملکردی نصفه و نیمه و بعضا بر زمین مانده از مدیران شهری ، شورا و حوزه میراث فرهنگی هستیم.
این پایگاه تحلیلی خبری نیز همانند دیگر رسانههای استان بارها و بارها با مسئولین مصاحبه کرده اما به نتیجه ی مطلوبی نرسیده است.
ذکر چند نمونه از پیگیریهای رسانهای در جای خود لازم و ضروری است.
محمد فرخ زاده معاون امور زائرین و گردشگری استان فارس اسفند ۱۴۰۰ بیان کرده بود درصدد هستیم تا این آرامستان را برای تبدیل شدن به موزه سنگ احیا و بازسازی کنیم.
وی با بیان اینکه آرامستان دارالسلام شیراز بزرگترین موزه سنگ جهان محسوب میشود، گفت: علما و بزرگان بسیاری از ۲۳ سال قبل از اسلام در این آرامگاه به خاک سپرده شدهاند. همچنین کتاب تذکره هزار مزار که شرح احوال ۳۱۸ نفر از بزرگان مدفون در شیراز است با هدف یاد و زیارت اهل قبور تألیف و در این کتاب به شخصیتهای برجسته مدفون در گورستان دارالسلام شیراز پرداخته شده است.
پایگاه تحلیلی خبری شیرازه نیز ۶ اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ در خصوص امام زاده ، بی بی خدیجه( س) و قبرستان دارالسلام واقع در بلوار سیبویه گزارشی تهیه کرد(بی بی خدیجه (س) نگینی در دل شهر شیراز)که در یک برهه کوتاه مدت منجر به پیگیری متولیان امر شد. .
۲۰ دی ماه ۱۴۰۱ بود که سید موید محسن نژاد رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس نیز در نشست خبری سازمان میراث فرهنگی پاسخ این سوال را بر دوش علی اکبر صادقی سرپرست معاونت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان فارس انداخت..
صادقی با بیان اینکه اقداماتی از سال قبل انجام شده و طرح آن با مشارکت شهرداری و امور فرهنگی منطقه صورت گرفته و نقاط ضعف این قبرستان بازبینی و نقاط قوت آن تقویت شده و طرح مرمت به زودی به مرحله اجرا میرسد، اظهار کرد: فاز اول بازسازی توسط شهرداری انجام شده است و فاز دوم از لحاظ فنی بررسی شده و تحویل شهرداری داده شده و به لحاظ جوی فصلش که شود اقداماتی انجام میدهد که خواهید دید.
گویا هنوز فصلش نرسیده و دوستداران فرهنگ و هنر و تاریخ این دیار باید منتظر خاکستر شدن کامل این گورستان باشند تا روزی روزگاری فصلش و زمانش برسد تا متولیان امر خودی نشان دهند و میراث هزاران ساله این شهر را از نابودی نجات دهند.
هر سوالی که در خصوص این قبرستان از مسئولین پرسیده میشود آنها به یک جمله بسنده میکنند که در حال پیگیری است و در آینده انجام میشود..
اکنون در این گزارش و پس از خبر آتش سوزی قبرستان مذکور سری به محمد زارعی خادم بقعه بی بی خدیجه زدیم تا ماجرا را از زبان وی بشنویم .
زارعی در این خصوص گفت: این مکان قبلا سوخته بود و مردم فکر می کردند اینجا آرامگاه خانوادگی است که خوشبختانه با بهسازی و نصب تابلو به درب ورودی بسیاری افراد به این مکان برای زیارت آمدند اما هنوز هم بسیاری از شهروندان از این حرم(بقعه بی بی خدیجه) بی اطلاع هستند.
وی ادامه داد: اگر چه در سالهای اخیر مسئولان استانی و کشوری از این قبرستان بازدیدهای بسیاری داشته اند اما مشکلات این قبرستان همچنان در جای خود باقی مانده است که هیچ این بار هم فاجعهای به بار آمد وقسمتهایی از قبرستان در آتش سوخت.
زارعی با اشاره به اینکه آتشسوزی که روز گذشته(23 اردیبهشت ماه) اتفاق افتاد به دلیل وجود معتادینی است که قبلا برای جمعآوری آنها بارها به حراست اطلاع دادهایم .
خادمه بقعه بی بی خدیجه افزود: نردهای در این قبرستان واقع شده و کوتاهی دیوارها باعث شده معتادین جهت خواب شبانه به این مکان مراجعه کنند.
وی با بیان اینکه مشکل اصلی این است که علفهایی که چیده شده باید جمع آوری شوند، اضافه کرد: هیچ مسئولی مشکلات این قبرستان را پیگیری نکرده و همین امر موجب آتشسوزی شده است
به گفته وی این قبرستان چندین بار دیگر هم آتش گرفته است.
اما در ادامه خبرنگار این رسانه جهت پیگیری وضعیت مهار آتش قبرستان دارالسلام به سراغ هادی عیدیپوررئیس سازمان آتش نشانی شیراز رفت.
وی تصریح کرد: با استفاده از آبرسانی انجام شده اتفاحریق به طور کامل انجام شد و از شرایط حریق اطراف جلوگیری شد.
مساحت این آتشسوزی تقریبا 10 هزار متر مربع بود که بصورت کامل اتفاء انجام شد اما نکتهای که وجود دارد با توجه به رویشهای خوبی که در فصل بهار داشتیم علفهای هرز بیش از هر وقت دیگری در سطح شهر وجود دارد و با توجه به گرمی هوا که رو به خشکی است محیطهایی که آتشسوزی در آن زود شکل میگیرد مثل فضای سبز،آرامستانها و باغات بالطبع افزایش پیدا کرده است.
سازمان آتشنشانی امسال با اجرای پویش احتیاط به طبیعت شیراز در فاز آموزش و پیشگیری اقدامات در حال انجام داده است و در فاز آمادگی دستگاههای مختلفی درشهر شیراز و خارج از مجموعه شهرداری شیراز جلسات هماهنگی و آمادگی را در حال انجام و پیگیری برگزار شد.
وی با تاکید به پاکسازی علفهای هرز گفت:محیط هایی که در مجاورت پمپ بنزینها ، بیمارستانها و مناطق مسکونی هستند طی جلسات انجام شده این ماموریت در حال انجام است.
سازمان آتشنشانی با آمادگی کامل در سطح شیراز و ارتفاعات پیرامونی در حال رصد موضوعات است که اگر آتشسوزی اتفاق افتاد بدون فوت وقت امکانات جهت مقابله با آتشسوزی را به محل حادثه اعزام کند.
اگر چه پیش از این نیز جهت پیگیری و اطلاع از معضلات این قبرستان از قبیل به سرقت رفتن تجهیزات قبرستان، فرونشست زمین اطراف مقبرهها و تخریب سنگهای قدیمی گورستان با مسئول آرامستانهای شهرداری شیراز تماس گرفتیم اما وی حاضر به مصاحبه نشد و با عدم پاسخگویی او روبه رو شدیم.
بر همین اساس پایگاه تحلیلی خبری شیرازه جهت پیگیری در شماره بعدی این گزارش به سراغ رئیس آرامستانها و مدیر کل اداره اوقاف فارس خواهد رفت.
انتهای پیام/224224
نظرات بینندگان
نظرات بینندگان
و البته همه مسئولین در حد وظائفی که دارند باید پاسخگو باشند