۱۲۵ کشور چه پروتکلی را و چگونه اجرا میکنند؟
به گزارش شیرازه، فؤاد ایزدی کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با تسنیم، در پاسخ به این سؤال "125 کشور پروتکل الحاقی را امضا کردهاند، این کشورها چگونه کشورهایی هستند؟ آیا آنچه ایران در لوزان پذیرفته و آنچه آمریکاییها تحت عنوان نظارت مطرح میکنند، نیز میان 125 کشوری که پروتکل را امضا کردهاند، سابقه دارد؟" گفت: در حال حاضر 125 کشور پروتکل الحاقی را امضا کردهاند.
وی افزود: اکثریت این 125 کشور برنامه هستهای ندارند و کشورهای فقیری هستند که پروتکل الحاقی را با فشاری که آمریکا بر آنها آورده، امضا کردهاند.
ایزدی با اشاره به اینکه اصالتاً پروتکل الحاقی یک پروژه آمریکایی است که پس از جنگ اول عراق ایجاد شد، خاطرنشان کرد: پروتکل الحاقی در سال 1997 میلادی بهبهانه فعالیتهای هستهای عراق ایجاد شد. آمریکا علاقمند بود که تمام کشورها این پروتکل را امضا کنند و کشورهایی که فقیر و کوچک بودند با توجه به کمکهای مالی آمریکا و یا تسهیلاتی که به این کشورها داده شد، این پروتکل را امضا کردند، این در حالی است که این کشورها اصلاً برنامه هستهای ندارند.
این کارشناس مسائل بینالملل با تأکید بر "اگر به لیست کشورهای امضاکننده پروتکل الحاقی نگاه کنیم، میبینیم که کشورهایی چون افغانستان، بروندی، چاد، بورکینافاسو و... این پروتکل را امضا کردهاند" تصریح کرد: گروه دوم کشورهایی هستند که پروتکل الحاقی را امضا کردهاند، همانند کشورهای آمریکا، انگلیس، فرانسه و چین، اما این کشورها بمب اتم دارند و NPT هم فعالیتهای هستهای این کشورها را به رسمیت شناخته است.
وی با بیان اینکه پروتکل الحاقی برای این است که بازرسیها صورت گیرد تا کشوری بمب اتم نسازد، گفت: اما کشورهایی مانند آمریکا، انگلیس و فرانسه بمب اتم دارند، بنابراین معنا ندارد که بازرسیها در این کشورها عملیاتی شود.
استاد دانشگاه تهران تأکید کرد: آمریکا در متن پروتکل الحاقی که آن را به امضا رسانده «استثنای امنیت ملی» را قید کرده و در واقع محکمکاری داشته که اگر در سالهای آینده آژانس انرژی هستهای بخواهد از آمریکا بازرسی داشته باشد، دولت آمریکا بتواند با استفاده از این بند برای بازرسیها محدودیت ایجاد کند.
این کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به اینکه یک گروه کشورهای دیگر مانند آرژانتین و برزیل هستند که برنامه هستهای دارند، اما پروتکل الحاقی را امضا نکردهاند، گفت: وضعیت هستهای این کشورها همانند وضعیت هستهای کشور ایران است.
وی در ادامه گفت: کشورهای دیگری هم هستند که همانند ژاپن برنامه هستهای دارند و پروتکل الحاقی را هم امضا کردهاند. اینگونه کشورها میان 125 کشوری که پروتکل الحاقی را امضا کردهاند، انگشتشمارند و شرایط ایران را ندارند.
ایزدی اظهار داشت: هیچگاه دانشمندان ژاپنی همانند دانشمندان هستهای ایران ترور نشدهاند و کشور ژاپن همانند ایران با ویروسهای مخرب، تحریمها و ایجاد مشکلات برای دانشمندان خود مواجه نشده است.
این کارشناس مسائل بینالملل تأکید کرد: آمریکا در حال حاضر پایگاههای نظامی در کشور ژاپن دارد و به همین دلیل باید توجه داشته باشیم که نمیتوانیم اعلام کنیم چون ژاپن پروتکل الحاقی را امضا کرده، ما هم باید این پروتکل را امضا کنیم و مشکلی برای ما پیش نمیآید.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه فراتر از همه اینها گفته میشود که کلمه «بازرسی» در پروتکل الحاقی نیامده است، گفت: این سخن صحیح و درستی نیست، چون در بخشی از پروتکل الحاقی درباره "بازرسیها" صحبت شده است. زمانی که شما به بازرسی دسترسی میدهید، طبعاً بازرس به امر بازرسی میپردازد.
وی با اشاره به اینکه ما چیزی به اسم "دسترسی" در پروتکل الحاقی نداریم و در این پروتکل تنها کلمه "بازرسی" قید شده است، خاطرنشان کرد: وقتی دسترسی داده شود، طبعا بازرسی هم انجام میشود، لذا طرف مقابل به راحتی با کلمات بازی میکند.
ایزدی تصریح کرد: اینکه امروز از سوی دولت اعلام میشود 125 کشور پروتکل الحاقی را امضا کردهاند، یک نوع عملیات روانی علیه مردم کشورمان است. انتظار است که دولت آمریکا و رسانههای این کشور علیه مردم ایران عملیات روانی داشته باشند، اما واقعا انتظار نداریم که دولتمردان در دولت یازدهم بر روی مردم کشور خودشان عملیات روانی انجام دهند.
این کارشناس مسائل بینالملل تاکید کرد: در توافق لوزان دسترسیهای مضاعف و بیشتری از سوی ایران به طرف مقابل داده شد، اما ظاهراٌ تمام دسترسیهای موجود در پروتکل الحاقی برای آمریکا کافی نبوده و لذا در بحث بازرسی از مراکز نظامی و امنیتی ایران هم پیش آمده است. به همین دلیل به غیر از پروتکل الحاقی بحث دسترسیهای مضاعف و بیشتر را علیه ایران قرار دادهاند که اگر موردی از سوی پروتکل الحاقی پوشش داده نشد، بتوانند از طریق دسترسیهای مضاعف به اطلاعات موجود دست پیدا کنند.
وی افزود: دوستانی که توافق لوزان را انجام دادند باید آگاه بودند که نباید اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را میپذیرفتند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در مجلس شورای اسلامی قانونی وجود دارد که به دولت اجازه نمیدهد پروتکل الحاقی را امضا و اجرا کند، گفت: سوال ما از دولتمردان این است که چرا داوطلبان اجرای پروتکل الحاقی را پذیرفتهاند و این یک خطاست.
ایزدی تصریح کرد: خطای دوم این است که تیم مذاکرهکننده پذیرفته که ایران به طرف مقابل دسترسیهای مضاعف میدهد که یک خطای راهبردی است و مشکلات زیادی برای کشور ایجاد خواهد کرد.
کارشناس مسائل بینالملل در پاسخ به این سوال که آمریکا پروتکل الحاقی را با قید «استثنای امنیت ملی» به صورت محدود امضا کرده است. آیا ایران نیز میتواند پروتکل الحاقی را با قید محدودیت امضا کند؟ گفت: آنها به ایران اجازه نمیدهند که پروتکل الحاقی را با قید محدودیت امضا کند، چون ما در سازمان ملل و آژانس انرژی هستهای شهروند درجه دو هستیم.
وی در ادامه گفت: همانطور که NPT به آمریکا اجازه داشتن بمب اتم داد(در صورتی که بمب اتم در جهان باید نابود شود) اما به سایر کشورها اجازه نداده، همین حالت در خصوص پروتکل الحاقی نیز وجود دارد.
ایزدی تاکید کرد: آمریکا با زور و نفوذی که در آژانس انرژی هستهای دارد در متن پروتکل الحاقی که به امضا رسانده کلماتی را اضافه و یا کم کرده و قید"استثنای امنیت ملی" را به آن اضافه کرده است.
این کارشناس مسائل بینالملل تصریح کرد: آنها قطعا اجازه نمیدهند ایران این اقدام را انجام دهد و به نظر میرسد که شاید کشورها نیز نتوانستهاند این کار را انجام دهند.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: قاعدتا اگر اصرار وجود دارد که دولت پروتکل الحاقی را امضا و اجرا کند، لازم است همان کاری را که آمریکا انجام داده عملیاتی کند و "استثنای امنیتی" را در پروتکل الحاقی قید کند.
وی افزود: خندهدار است که دولت آمریکا کشور ایران را به حمله نظامی تهدید میکند و در مقابل ما برای بازرسی دسترسی به پایگاههای نظامی و امنیتی خود میدهیم و این عدم توجه به استقلال کشور است.
ایزدی تاکید کرد: همان کاری که آمریکا در عراق انجام داد و به بهانه بازرسی از سلاحهای کشتار جمعی از تمامی پایگاههای نظامی و امنیتی بازرسی کرد و در نهایت حمله نظامی علیه این کشور انجام شد، ظاهرا آمریکا میخواهد همان نقشه را در ایران پیاده کند.
این کارشناس مسائل بینالملل در پایان گفت: صدامحسین الگوی خوبی برای
سیاست خارجی ما نیست. پذیرفتن هر چیزی که طرف مقابل میخواهد عاقلانه نیست و
نباید از الگوی صدامحسین استفاده کنیم.