سنگ سیاه شیراز؛
دنیای محصور در یک شهر
شیراز شهری با معماری متنوع و زیبا، باغ‌ها و بلوارهای شاخص، مساجد و بقعه‌های معروف و گردشگاه‌های تاریخی که هر ساله پذیرای میلیون‌ها نفر از گردشگران داخلی و خارجی است.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه تحلیلی خبری«شیرازه»، بافت قدیم و تاریخی شهر شیراز به مساحت تقریبی ۳۶۰ هکتار در قلب این کلان‌شهر جای دارد و محدوده ۸/۲ درصد مساحت کل شهر را شامل می‌شود، هسته اولیه شکل‌گیری شهر شیراز در آن جای دارد و طی دوره‌های مختلف، توسعه و تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است.
حس فضا و ساختار فضایی محله سنگ سیاه اصلی‌ترین نقش را در بحث کیفیت محیطی محلات دارد. هم‌پیوندی گذر سنگ سیاه با آثار و ابنیه موجود در آن تصادفی نبوده و شهروندان گذرهایی را که از نظر پیکربندی فضایی هم پیوند تر هستند را باکیفیت مناسب‌تری ادراک می‌کنند، به‌عبارت‌دیگر تصویر شکل‌گرفته شده از این گذر در ذهن آنها جذاب‌تر و مطلوب‌تر است.
محور تاریخی سنگ سیاه با حدود ۸۱۰ متر طول، یکی از مهم‌ترین گذرهای اصلی شهر شیراز از گذشـته تـا به امروز از جهات تاریخی و فرهنگی، از جمله تعدد آثار تاریخی و ابنیه ارزشمند برجای‌مانده از قرون گذشته و شناخت مشاهیر رجال و نام‌آورانی است که در این محله نشو و نما کرده‌اند. این محور تاریخی با گذر از محلات درب مسجد، سر باغ و محله سنگ سیاه، به یکی از مهم‌ترین مراکز مذهبی و اقتصادی که همان آرامگاه امامزاده سید تاج‌الدین غریب (ع) و دروازه کازرون باشد، خـتم می‌شود.
ازاین‌رو طراحی درست و گسترش آن باعث غنی‌تر شدن زندگی اجتماعی و فرهنگی در این گذر شده و شهرداری بافت تاریخی و فرهنگی (منطقه ۸ شهرداری شیراز) در جهت احیا و بازسازی این محله تلاش بسیاری داشته است، باتوجه‌به وجود آثار تاریخی متعدد در گذر سنگ سیاه و نقش ارتباط‌دهنده دو گره مهم شهر شیراز، دروازه کازرون و بقعه سید تاج‌الدین غریب (ع) به حرم شاه‌چراغ و خیابان احمدی، کشش بیشتری برای جذب سفرهای روزانه دارد. همچنین باتوجه‌به وجود مسیرهای موازی که در حال بازگشایی هستند، من‌جمله گذر زغالی‌ها، امکان محدودکردن تردد وسایل نقلیه و تبدیل گذر سنگ سیاه به پیاده‌راه عمومی محتمل‌تر است و این اقدام گاماست در جهت انسان‌مدار شدن بافت تاریخی، چرا که کلان‌شهر تاریخی، فرهنگی شیراز با برخورداری از صدها اثر تاریخی و فرهنگی بی‌نظیر و کم‌نظیر برجای‌مانده از قرون و اعصار متمادی چه در قبل از اسلام و یا در بعد از اسلام، شهری زیبا و منحصربه‌فرد با قابلیت‌های فراوان گردشگری و... است و برای رونق‌یافتن اقتصاد گردشگری آن جای کار زیادی هست.
شیراز و گذرهایی که هرکدامشان دفتری از خاطرات‌اند
شیراز شهری با معماری متنوع و زیبا، باغ‌ها و بلوارهای شاخص، مساجد و بقعه‌های معروف و گردشگاه‌های تاریخی که هر ساله به‌ویژه در ایام نوروز و بهار و در تابستان‌ها پذیرای میلیون‌ها نفر از گردشگران داخلی و خارجی است. جاذبه‌های گردشگری متنوع و فراوانی در شیراز وجود دارند که هر کدام می‌توانند تجربه خاصی را برای بازدیدکنندگان به ارمغان بیاورند. جاذبه‌هایی که کل کشور ترکیه که موفق در امور گردشگری و صنعت توریسم او از رونق بالایی برخوردار است به‌اندازه شیراز و فارس جاذبه‌های تاریخی و گردشگری ندارد؛ اما چون برنامه‌های این‌چنینی‌اش با حساب و کتاب همراه و باتدبیر و آینده‌نگری همراه است؛ بنابراین آنها موفق‌تر از ماها هستند.
امیدوارم روز و روزگاری برسد که شیراز و فارس که افزون بر ۵۰۰۰ جاذبه شاخص گردشگری و فرهنگی و ادبی، طبیعی و تاریخی و...دارد بتواند قطب صنعت گردشگری کشور محسوب گردد.
به‌راستی کدام شهر مثل شیراز در ایران و کدام استان کشور مثل فارس سراغ دارید که تمام جاذبه‌های گردشگری را یکجا در خود داشته باشند؟ شیراز از دیرباز شهر عشق و شهر نور و شهر صفا و وفاست و مردمانش به مهربانی شهره عالم بوده‌اند. اکنون برخی مردم مسیر پیاده‌راه روزانه خود را همان کوچه‌پس‌کوچه‌هایی انتخاب کرده‌اند که بسیار زیبا و دیدنی است.
گذرهای تاریخی روز و روزگاری محل عبور و مرور گاری‌ها و درشکه‌چی‌ها و رفت‌وآمد مردمانی از جنس مهر و مهربانی بوده و چه بسیار از مشاهیر رجال و نام‌آوران علمی و فرهنگی و ادبی و هنری و مذهبی شیراز از این کوچه‌های تنگ و باریک اما بسیار زیبا و دیدنی می‌گذشتند و یا خانه‌هایشان در محلات تاریخی و قدیمی شیراز که برای هر کدامشان باید کتابی مجزا نوشت، وجود دارد.
گذرهای تاریخی شیراز آن‌قدرها جالب و زیباست که هرکدامشان دفتری از خاطرات مردمانی است که در همین مسیرها گذرها نموده‌اند. باید دیدشان و با مشاهده گذر به گذر از مسیرهای تاریخی این شهر تحسین و آفرین گفت بر کسانی که روزگارانی منشأ خیروبرکت و موجب مهر و مهربانی بوده‌اند.
گذر سنگ سیاه؛ دیدنی و پر رمز و راز
محله تاریخی سنگ سیاه شیراز از شمال به محله سر باغ و محله میدان شاه، از غرب به محله باروی شهر، از جنوب به دروازه کازرون و از شرق به محله سر دزک محدود و یکی از جاهای دیدنی شیراز است که هر ساله تعداد زیادی گردشگر ایرانی و خارجی را به خود جذب می‌کند. این مکان محبوب در قلب شهر و در نزدیکی حرم مطهر امامزاده احمد بن موسی الکاظم (ع) معروف به شاه‌چراغ قرار گرفته است گذر سنگ سیاه به‌عنوان یک راسته طولانی شهری، به‌تفصیل بخشی از تاریخ پر رمز و راز شهر را به ما نشان می‌دهد. با قدم‌زدن در این مکان زیبا، می‌توانید از عمق و زوایای تاریخ شیراز مطلع شوید و از آثار گذشته باستانی و اسلامی آن، مطلع شده و عکس‌هایی به یادگار بگیرید.
گروه‌هایی از گردشگران داخل و گردشگری‌های خارجی از کشورهای مختلف مانند آمریکا، روسیه، چین، آلمان، فرانسه، انگلستان، ژاپن و...در این مکان زیبا و دیدنی دیده می‌شوند که با شنیدن داستان‌ها و تجربه‌های آنها می‌توانید ارتباطات مهم و بی‌نظیری برقرار کنید. از جاذبه‌های دیدنی در گذر سنگ سیاه، می‌توان به مقبره بی‌بی دختران، مسجد مشیر، غذاخوری‌های سنتی و هتل‌هایی که در خانه‌های میراثی ایجاد شده و مقبره سیبویه دانشمند بزرگ ایرانی و پدر علم نحو و...اشاره کرد.
وجه تسمیه و نام‌گذاری محله سنگ سیاه
محله قدیمی سنگ سیاه، دنیایی از حرف و گفتگو دارد و اگر چند کتاب اختصاصی درباره این محله به نگارش درآید و زیبایی‌ها و جاذبه‌های آن بازگو و به مشاهیر رجال و آثار تاریخی آن پرداخته شود، کم است.
آرامگاه دانشمند بزرگ عمرو بن عثمان معروف به سیبویه در این محله قرار دارد و بر روی قبر وی سنگی سیاه موجود بوده است. در ابتدا نام این محله، سنگ سیبویه بوده؛ یعنی محله‌ای که سنگ و قبر علامه سیبویه در آن قرار داشته و دارد، به‌مرورزمان در اثر محاورات عامیانه و به دلیل وجود سنگی سیاه بر روی قبر جناب سیبویه، این محله به نام محله سنگ سیاه شیراز مشهور شده است.
بناهای شاخص محله سنگ سیاه
از جمله بناهای شاخص و ثبت ملی شده در فهرست میراث ملی موجود در محله سنگ سیاه می‌توان به امامزاده بی‌بی دختران (س)، مسجد ایلخانی، حمام ایلخانی، مسجد مشیر، حسینیه مشیر، بازارچه ارامنه، کلیسای ارامنه، حسینیه کردها، خانه فروغ‌الملک، خانه سعادت، خانه ضیاییان، خانه عبدالهی‌ها، بازارچه حاج زینب، بقعه سید تاج‌الدین غریب، خانه رباب رشالی، خانه جمال نشاطیان، مسجد سیاوشان، خانه درباری، و... اشاره کرد.
سخن پایانی:
درباره محله سنگ سیاه و دلایل نام‌گذاری، انشعابات مرتبط با این محله، تاریخچه و بزرگان و مفاخر علمی و فرهنگی، هنری و ادبی و... برخاسته از این محله و همچنین آثار تاریخی و تفریحی و گردشگری موجود در محله سنگ سیاه و تعدد و فراوانی مراکز اقامتی و واحدهای گردشگری و دیگر جاذبه‌های فرهنگی و دیدنی محله سنگ سیاه شیراز، توضیحات و اطلاعات بیشتری لازم هست که باید باتوجه‌به ظرفیت و حوصله مخاطبان با آنها سخن گفت. اما اینجا شیراز سومین حرم اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام و شهر مقدس و شهیدپرور، شهری است که نمی‌توان با تعاریف و بیان اوصافش، حق آن را آن‌گونه که شایسته‌اش است ادا نمود. باید بار سفر بست و به این شهر اهورایی و این دیار آسمانی به شیراز جنت طراز آمد و یک‌به‌یک ابنیه باستانی و اماکن تاریخی و فرهنگی و دیدنی‌اش را دید و خدای را شاکر بود که توفیقی دست داده تا به شیراز بیایید و از نزدیک شاهد روئیت این همه زیبایی‌های خدادادی این زیباشهر جنوبی ایران شوید.
نویسنده: سيد محی الدین حسینی ارسنجانی
انتهای پیام/224224
نظرات بینندگان
