به گزارش "شیرازه"، این روزها دولت با آزاد سازی سهام عدالت مردم را تحریک و ترغیب به بازار بورس کرده،این در حالیست که شرایط کشور از نظر اقتصادی مناسب نبوده و از مشکلات عدیده ای از تعطیلی کارخانه ها و شیوع بیماری کرونا گرفته تا تحریم های ظالمانه و عدم فروش نفت رنج می برد.

تب بورس بازی حسابی بالا گرفته و عده زیادی از مردم را سردرگم کرده که آیا باید در این بازار مشارکت کنند یا نه، بازاری که این روز‌ها حسابی بالا گرفته و  برای عرضه سهام عدالت در آن بیش از هر زمان دیگر نه ‌تنها فعالان اقتصادی بلکه ذهن بسیاری از مردم را به خود مشغول کرده است. وقتی سخن بورس به میان آید ناخودآگاه به یاد افراد متمول و ثروتمندی می افتیم که از سر پول اضافی، به بازی با آن در بازار بورس می پردازند اما حالا وضعیت تغییر کرده و دولت زمینه ورود به این بازار پرریسک را برای مردم عادی و حتی اقشار ضعیف جامعه فراهم نموده اما مشخص نیست که در پشت پرده بازار بورس این روزها چه خواهد گذشت؟

درحال‌حاضر بسیاری از افراد جامعه که اندک سرمایه‌ای در دست دارند با هدف حفظ ارزش پول خود قصد ورود به بازار بورس را دارند و همین موضوع باعث شده که صفوف طولانی در کارگزاری‌ها و دفاتر پیشخوان دولت ایجاد شود اما سوالی که اذهان عمومی را درگیر کرده این است که آیا واقعا با سرمایه‌گذاری در بورس می‌توانند سود قابل توجهی کسب کرده و سرمایه خود را حفظ کنند، یا چه شد که دولت سهام شرکت‌های دولتی را در بورس آزادسازی کرد و هدف او از این کار چیست؟

ضربه بزرگی به اقشار ضعیف جامعه وارد می شود
«خسرو فروغان»،عضو هیئت نمایندگان و رئیس کمیسیون صادرات، واردات و گمرک اتاق بازرگانی فارس نیز در گفت و گو با خبرنگار "شیرازه"با بیان این که دولت با این روش خیانت بزرگی در حق مردم کرده، گفت:در حال حاضر موقعیت اقتصادی تمام دنیا به خاطر شیوع بیماری کرونا برهم ریخته و با این که در بیشتر کشورها قیمت کالاها ثابت مانده و گران نشده اما در کشور ما کالا ها افزایش چشمگیری داشته و ارزش بورس هم با تبلیغات گسترده بالا رفته که این خود ضربه بزرگی به اقشار ضعیف جامعه وارد می کند.
وی افزود:زمانی که ارزش سهام بورس بالا برود،تاثیر مستقیمی بر روی قیمت ارزش کالای تمام شده خواهد داشت،یعنی چه بخواهیم و چه نخواهیم با افزایش قیمت تمام شده کالاها در کارخانه ها مواجه خواهیم شد که به این ترتیب قشر کم درآمد دچار بیشترین آسیب می شود.
رئیس کمیسیون صادرات، واردات و گمرک اتاق بازرگانی توضیح داد:وقتی قیمت کالاهای بازار را با چند ماه پیش مقایسه کنیم، متوجه می شویم که قیمت کالاها چندین برابر شده و به طور متوسط به 50 درصد رسیده است.این در حالیست که تا چند وقت پیش مردم سرمایه های مالی خود را می فروختند و دلار خریداری می کردند.این رویه موجب شد قیمت دلار بالا رود، امروز دولت بازار بورس را به مردم نشان می دهد که عواقب بالا رفتن دلار را به دنبال خواهد داشت.درحالی که در اروپا ارزش سهام بورس با 15 سال پیش تفاوت چندانی نداشته و در آمریکا نیز ارزش بورس به سال های قبل از ریاست ترامپ رسیده است.

سودهای کاذب در پشت پرده بازار بورس
وی اظهار داشت:این کار دولت از نظر علم اقتصاد فرار از بحران بوده، قیمت هایی که از سه هزار به 16 هزار تومان رسیده، با جهش بالاتری در کالا، مسکن و غیره نمایان خواهد شد که به بی درایتی دولت باز می گردد.فروغان با بیان این که بازار بورس سودهای کاذبی را به جامعه تزریق می کند که هر لحظه در حال فروپاشی خواهد بود،گفت:بازارهای سهام عدالت مردم را راغب کرده اما آسیب جدی به اقتصاد مردم وارد می شود و سفره آن ها را خالی تر خواهد کرد.چرا که مردم ازاین بازار بورس بهره چندانی نمی برند و فقط سود کلانی نصیب دولت می شود.

سهام در کشور ما با یک اقتصاد بسته راه به جایی نمی برد
وی افزود:خرید سهام با خرید سکه تفاوت معناداری داشته چرا که سهام ما با بازار دنیا همخوانی نداشته و با یک اقتصاد بسته نمی تواند راه به جایی ببرد.فروغان بیان کرد:هر چند این رویه تا مدتی به مذاق عده ای خوش خواهد آمد اما با این وضعیت دوام چندانی نخواهد داشت و در نهایت اقتصاد کشور را با بحران جدی تری مواجه خواهد کرد.وی با اشاره به مشکلات در حوزه صادرات گفت: زمانی که ارزش سهام بالا برود، قیمت تمام شده کالا در کارخانه ها افزایش می یابد و بازار رقابت در دنیا نیز از دست می رود.وی توضیح داد:دولت قصد دارد ارزش سهام بورس را در کارخانه ها بالا ببرد و سودهای کاذبی را نصیب مردم کند.لذا وارد شدن به بازار بورس چه از طریق خود فرد چه با واگذاری به شرکت های سهام عدالت،سود واقعی و ارزشمندی را نصیب مردم نمی کند و اگر بخواهیم این مسئله را با دید ملی بنگیریم خواهیم دید که منفعتی برای کشور ندارد.

اختلاف طبقاتی فراتر از زمان کنونی خواهد شد
این مقام مسئول افزود: ما برای انقلاب خون های زیادی داده ایم و باید از روش های منطقی و عقلایی آن را حفظ کنیم.با این روش ها نه تنها انقلاب حفظ نمی شود بلکه مملکت را از نظر اقتصادی متلاشی می کند،زمانی که اقتصاد نابود شود همه چیز بر هم می ریزد. چرا که اقشار ضعیف که بیش از 80 درصد جامعه ما را تشکیل می دهد، از کارگر گرفته تا کارمند دچار آسیب می شوند و اختلاف طبقاتی فراتر از زمان کنونی خواهد شد.وی در پایان گفت:شما مقایسه کنید حقوق و قدرت خرید زمان کنونی و چند سال گذشته،این اتفاق نیز موجب نارضایتی شده و اغتشاشات زیادی را به بار می آورد.

در ادامه نظرات کارشناسانه دکتر مرزبان،عضو هیئت علمی دانشگاه و کارشناس پولی و مالی را می خوانید.

آیا افراد مشمول سهام عدالت خودشان وارد بازار بورس شوند بهتر بوده یا این که آن را به شرکت ها واگذار کنند؟
دکتر مرزبان: از آنجایی که این سهام به کارمندان دولت هم داده اند،من خودم هم در بازار بورس دارای سهام هستم و می دانم شرکت هایی که این سهام به آن ها واگذار شده از همان ابتدا تا همین یکی دو سال گذشته نتوانسته اند که آن یک میلیون تومان را به صورت سهام بازپرداخت کنند، یعنی آن ها بعد از 10 سال حدود 500 هزار تومان پرداخت کرده اند و این نشان می دهد که بازدهی واقعی سهام با عملکردشان در این مسیر از بین می رود.بنابراین توصیه ام این بوده که افراد سهام را خودشان به طور مستقیم تحویل و مدیریت آن را به عهده بگیرند.از لحاظ فروش هم اشخاص باید به کارگزاری ها مراجعه کنند یعنی ابتدا مدیریت آن را بر عهده گرفته و سپس با مشاوره اختصاصی اقدام به خرید و فروش سهام کنند.چراکه با این روش حداقل از واگذاری آن به دست شرکت هایی که کارکرد خوبی نداشته اند، جلوگیری می شود، این شرکت ها می بایست در این 10 سال به اندازه حداقل دو یا سه برابر این یک میلیون سود کرده باشد اما این گونه رقم نخورده است.

ارزش هر سهام تا چه اندازه می باشد؟
 هر فرد دارای یک نوع سهام نبوده و ممکن بوده که بعضی قیمت بالاتری نصیبشان شود،به فرض مثال یکی از دوستان می گفت که به او سهام شرکت پتروشیمی تعلق گرفته،لذا این سهام متفاوت بوده و از یک گروه نیست.از این رو فرد می بایست ببیند که از سوی چه شرکت هایی به او سهام واگذار شده و سپس با مشورت با کارشناسان امر سهام با ارزش بالا را نگه دارد و سهام با ارزش پایین تر را رد کند.افرادی که به این حرفه وارد نباشند نباید خودشان در این خصوص تصمیم گیری کنند.

مردم با شرایط کنونی بازار تا چه اندازه سود می برند؟
 در دنیا سه نوع بورس وجود دارد که دو نوع  از آن، حالت بورس ایران را دارد. اقتصاد دچار مشکل شده و در بدترین حالت قرار گرفته است. بورس ما مانند یک هوپیمای در حال صعود می باشد و از نظر ما اقتصاددان ها این مسئله یا عددسازی بوده یا این که شرکت هایی که سهام را واگذار می کنند قیمت های آن را از «قیمت های اسمی» به «قیمت های روز» تبدیل می کنند. یعنی مثلا زمینی که در شرکت سهام 100 هزار تومانی بوده حالا آن را به ارزش 10 میلیونی تبدیل کرده است. رشد قیمت برای این بوده که ارزیابی روز کرده اند و بالا رفتن قیمت ماشین آلات، زمین و دیگر تشکیلات را  درآن دخیل کرده و قیمت نهایی آن را با تورم در نظر گرفته اند.
 به نوعی می توان گفت،از نظر حقیقی کارخانه همان کارخانه بوده و محصول همان می باشد اما قیمت آن را بالابرده اند؛مردم هم از این که قیمت سهامشان بالا رفته خوشحال شده اند اما باید بدانند قیمت بالا نرفته و فریب پولی رخ داده است.مثلا حقوق 5 میلیون تومان شده، آیا فرد باید خوشحال باشد از این که این حقوق نسبت به سه سال گذشته به این میزان رسیده،این ها تورم است.

لذا در حال حاضر بورس یک فعالیت خطرناک محسوب می شود.قلب هرکسی به اندازه مشتش بوده بنابراین فرد باید بیندیشد که به فرض مثال 10 میلیون تومان تا چه اندازه در زندگی اش تاثیر گذار است.

اگر حقوق یک ماهه اوست مشکلی نداشته و می تواند آن را وارد چرخه بورس کند اما اگر می تواند با این مقدار پول، باری از مشکلات زندگی خود را کم کند، همان بهتر که آن را فروخته و از پولش استفاده کند.از این رو نباید یک ثروت قابل توجهی را در این بازار گذاشت،از همان سرمایه اولیه استفاده و تا فرد سود کرد، اصل سرمایه را خارج کند.مثلا اگر 5 میلیون تومان در بازار بورس گذاشته و 2 تومان سود کرده بلافاصله 5 میلیون که اصل پول بوده را بردارد و آن 2 تومان سود را وارد چرخه بورس کند تا ضرر از سود باشد نه از اصل سرمایه.

در حال حاضر فعالیت در بازار بورس چگونه پیش می رود؟
الان اقتصاد ما وضعیت خوبی ندارد،تحریم ها،قیمت ها و هزینه های بالا، کارخانه های رو به تعطیل، عدم فروش نفت و به خصوص بیماری کرونا همه این مشکلات دست به دست هم داده و بورس ایران همچنان در حال عمودی رو به بالا می رود.دولت سهام  100 هزار تومانی را یک میلیون کرده و آن را می فروشد.زمانی شرکت های شستا فعال بودند که خوب بود و البته بحث آن هایی که ازسهام عدالت برخوردار شده اند نیز جداست اما اگر فردی بخواهد در این رابطه سرمایه گذاری کند ریسک بالایی دارد.

فروش سهام از چه طریق انجام می شود؟
فروش سهام معمولا از طریق کارگزاری ها انجام می شود البته قرار شد از سوی مردم هم باشد ولی مشخص نیست.در هر صورت اگر فرد خوش شانس باشد،سهامش ارزش بیشتری دارد. لازم به ذکر بوده،ارزش این سهام ها در هر استان نیز متفاوت بوده و سبد سهام در تهران، اصفهان،فارس و غیره با هم فرق دارد.از طرفی فرد قبل از هر اقدامی مشخص کند که سهم او از سوی کدام شرکت هاست سپس آن را جمع بزند تا ارزش واقعی آن را بداند.تعدادی از شرکت ها در شیراز فعال هستند اما به هر نوع تبلیغ یا شرکت هایی که پول زیاد سه و چهار میلیونی می گیرند نمی توان اعتماد کرد.مردم نباید برای فروش سهام عجله کنند.

بازار بورس در این روزها برای مردم به عنوان یک شغل منفعت دارد یا نه؟
 این بورس نمی تواند به عنوان یک شغل ثابت باقی بماند چرا که برخی شاخص ها در آن ها ثابت نبوده و بعضی موارد نیز شفاف نیست. از این رو نمی توان عواقب آن را پیش بینی کرد. تجزیه و تحلیل اقتصادی کار ساده ای نیست. بنده چندین سال در این زمینه فعالیت داشته ام، در ایران به دلیل نبود شفافیت مالی، عدد سازی و عدم حسابرسی منظم نمی توان قضاوت کرد.ممکن بوده عده ای وارد بورس شوند، پولی نصیبشان شود و ممکن بوده که این گونه نباشد.

با این وجود دولت سود بیشتری می برد یا مردم؟
در کشورهای خارجی هر فرد به جای کادوی تولد مثل کفش اسکیت، دوچرخه و... چند برگ سهام هدیه می دهد، وقتی کودک بزرگتر شد شاید هزار تا سهم داشته باشد اما این روش برای ایران به دلایل ذکر شده میسر نبوده و ارزش سهام حتی پس از سال ها سودی ندارد.
آیا فکر می کنید دولت برای افراد جامانده از سهام برنامه ای داشته باشد؟
با توجه به صحبت های وزیر ثبت نام دوباره برای جامانده ها پیش بینی نشده چرا که دولت در مقطعی دستور اجرای آن را داده و بیش از این در توان ندارد.این سهام هم از مجلس به مردم واگذار شده است. لذا از این که لایحه ای به مجلس ببرند فکر نمی کنم چراکه وضعیت خیلی خراب تر از این هاست که دولت بخواهد به کسی کمک کند. ترازنامه ها در شرکت های بورسی مشخص و شفاف بوده اما در شرکت های غیر بورسی حسابرسی نداشته و ممکن بوده خلاف واقع باند.

در خصوص تفاوت بانک ها نیز باید اطلاعات کافی داشت، یک فرد غیر تکنیکی نمی تواند متوجه شود.باید فرد وارد باشد و از افراد متخصص مشاوره بگیرد.مردم باید مواظب باشند چون ریسک بالایی دارد.مردم نباید طلا و خانه بخود را بفروشند و وارد بازار بورس شوند.

تا شش ماه دیگر فعالیت بورس را چگونه پیش بینی می کنید؟
معلوم نیست، دولت همین الان دارد سود خود را می برد چرا که در زمان حاضر آن را با قیمت بالا می فروشد. این که بازار به چه شکلی بچرخد و مردم چه سوی داشته باشند، مشخص نیست.قیمت کالاها هم دست مردم و بازاریان بوده،اگر کالا بخرند قیمت بالا می رود، اگر نخرند پایین می آید.دولت در افزایش قیمت سوخت بر این بازار تاثیر می گذارد.گاهی در بازار پول زیادی به دست عده ای از افراد می افتد و روی آن قمار می کنند،برخی روی ماشین یا زمین قیمتگذاری می کنند و موجب بالا رفتن قیمت ها می شوند؛ مثل سلطان سکه که اعدامش کردند.چرا که قیمت ها دست دولت نبوده و بیشتر دست بازاریان است.

 جمال رزاق منش،رئیس اتاق بازرگانی فارس  نیز در این خصوص گفت: اخبارهای اقتصادی سراسر جهان در حالی روزانه منتشر می شود که ویروس کرونا همچنان سایه خود را بر متغیر های کلان اقتصادی افکنده و شرایط را بیش از پیش در هاله ای از ابهام قرار داده است. برای کشوری همانند ایران که درگیر تحریم‌های بین المللی نیز می باشد، این موضوع دولتمردان را دچار سردرگمی نموده است. فعالیت‌های سوداگرانه تب و تاب خود را در بازار سکه و ارز تا حدودی از دست داده و حالا قرعه خوش شانسی به نام بورس افتاده است.
یکی از شاخص هایی که خلاف جهت بازارهای جهانی در ایران روند رشد و صعودی به خود گرفته است، بازار سهام می باشد. این بازار در ده روز گذشته توانست به طور متوسط روزانه سود ۲.۸ درصدی را نصیب سهام‌داران نماید. تا زمانی که چنین جذابیتی در بازار سهام وجود دارد انتظار برای افزایش قیمت دلار کاهش خواهد یافت؛ مگر آن که نرخ حواله درهم در کانال افزایش قرار گیرد در آن صورت می توان انتظار داشت که نرخ دلار به بالای ۱۶ هزارو ۵۰۰ تومان نیز برسد.
با توجه به محدود شدن تجارت بین المللی با وجود ویروس کرونا، هر چند که میزان خرید و فروش ارز در این سامانه تا اندازه ای کاهش یافته است اما نرخ دلار در سامانه نیما، نزدیک به نرخ آزاد قرار گرفته است. قیمت سکه معمولا بیش از آن که تحت تاثیر قیمت جهانی طلا باشد تحت تاثیر قیمت دلار قرار می گیرد. سکه با افت ۷۰ هزار تومانی به سمت ابتدای کانال ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی حرکت کرد. این افت قیمتی سکه در حالی رخ داده است که طلای جهانی در آخرین روز هفته در بالای مرز هزار و ۷۰۰ دلاری در نوسان بوده است. با توجه به این که در ده روز گذشته سکه رشد ۶.۳ درصدی را ثبت نموده است اما همچنان به نظر می رسد تا زمانی که هیجانات بورس تخلیه نشود، تغییرات قیمت سکه در حوالی ۶۴۰۰ تا ۶۵۰۰ نوسان خواهد شد.

با رفع محدودیت های معاملاتی در بازار بورس و مشارکت عموم مردم در خرید سهام، باعث رشد ۷۱ درصدی این بازار نسبت به آخرین روز در اسفند سال ۹۸ شد. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقد هستند فضای شکل گرفته در بازار سهام حباب بوده و عمدتا دولت به منظور تامین نقدینگی در شرایطی که ارزش جهانی نفت و درآمدهای ارزی کاهش یافته اند، اقدام به عرضه سهامی مانند شستا و یا واگذاری سهام عدالت نموده و این حباب بعد از اشباع این بازار، از بین خواهد رفت و پیامد آن افزایش شاخص قیمت کالاهای مصرفی خواهد بود. در هفته ای که گذشت این بازار با ثبت رشد ۱۸ درصدی و با افزایش ۱۳۵ هزار واحدی شاخص کل، رکورد دار شد و انتظار می¬رود حداقل تا نیمه اول سال جاری با حمایت دولت، سهام مسیر صعودی را طی کند.

به گفته دکتر والی پور، کارشناس اقتصادی اگرشش ماه پیش این اتفاق می افتاد برای مردم منفعت بیشتری داشت چرا که وضعیت آن بهتر از زمان کنونی بود.الان خیلی از سهام ها رشد کرده و برخی واقعی و بعضی  هم غیر واقعیست که این موجب شده تحلیل بازار بسیار سخت و پیچیده شود اما با این حال سهام خوب و پر ارزش در بازار نیز یافت می شود.لذا با این سهام عدالتی نیز مردم می توانند وارد بورس شوند و ارزهای اولیه را چشم بسته خریداری کنند اما برخی سهام واقعا ارزشی ندارند.بورس تجربه بوده و آموزش صرف برای آن کافی نیست،شرایط کنونی حالت عادی ندارد.در هر صورت بورس ضررو زیان دارد. وی افزود:متاسفانه بیش از 90 درصد بازاریان بورس از روی دست دیگران نگاه می کنند و خودشان دانش و اطلاعات کافی ندارند.این ها در حالیست که دژپسند، وزیر اقتصاد از این که بورس املاک و مسکن در راه می باشد، خبر می دهد!

باید به دنبال تأمین منابع مالی جدید باشیم
وزیر امور اقتصادی و دارایی در مورد محل مصارف درآمدهای حاصل از واگذاری شرکت‌های دولتی گفت: «محل خرج آن جزو منابع بودجه است. گاهی اوقات بسیار فانتزی فکر می‌کنیم. در شرایطی که بودجه بدون نفت را تجربه می‌کنیم، کرونا مانع از فعالیت‌های تجاری شده و تحریم ما را تحت‌تأثیر قرار داده است. ما باید به دنبال تأمین منابع مالی جدید باشیم.»وی به عرضه سهام شرکت‌های دولتی و آزادسازی سهام عدالت پرداخت و با اشاره به اینکه ارزش نخستین عرضه سهام شرکت‌های دولتی ۲۳‌هزار‌میلیارد تومان می باشد، از مردم خواست از این فرصت نوین به خوبی استفاده کنند.
دژپسند با اشاره به این که همه مردم ایران به این واگذاری فراخوان شده‌اند، ادامه داد: «اگر هشت و نیم‌میلیون نفر در این فراخوان شرکت کنند، سقف ۲‌میلیون تومان در نظر گرفته می‌شود، اگر ۱۲‌میلیون نفر شرکت کنند، سقف در نظر گرفته یک‌میلیون تومان خواهد بود و اگر ۳۴‌میلیون نفر شرکت کنند، سقف لحاظ‌شده ۵۰۰‌هزار تومان می‌شود، لذا میزان سهامی که به هر فرد تعلق می‌گیرد، بستگی به مشارکت مردم در فراخوان دارد، کسی که در یک صندوق یک‌میلیون تومان سهام دارد، می‌تواند در دو صندوق دیگر هم اقدام به ثبت‌نام کند.»
وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: «۲۳‌ هزار‌ میلیارد تومان ارزش صندوق است که با تخفیف به ۱۶‌هزار‌میلیارد تومان می‌رسد و دو ماه بعد آزادسازی این سهام صورت می‌گیرد.» او با اشاره به این که مدیریت دولتی صندوق در یک دوره گذاراست، گفت: «قانون بودجه امسال این اجازه را به ما داد تا برای یک دوره مدت‌داری، مدیریت صندوق توسط دستگاه تخصصی باشد و این‌گونه آزادسازی‌ها نخستین تجربه دولت و کشور است.»

وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: عرضه سهام دولتی کاریست که آثار تورمی و مالی منفی ندارد و اتفاقا کوچک‌سازی دولت را نیز به همراه دارد که رابطه دولت و بازار را به نحو بهتری تنظیم می‌کند.» دژپسند به سهام عدالت نیز اشاره کرد و گفت: «۴۰‌درصد سهام عدالت را در بانک‌ها و بیمه‌ها در آینده نزدیک واگذار و آزادسازی خواهیم کرد. جامعه هدف ما خواص نیستند، بلکه توده مردم هستند، لذا ریسک پایین در نظر گرفته شده است.» وزیر اقتصاد افزود: « تا پایان برنامه ششم مدیریت سهام در اختیار دولت می باشد اما اگر کسی یک‌دهم سهام این صندوق‌ها را خریداری کند، حق رأی پیدا می‌کند.»دژپسند درباره ورود شرکت‌های جدید به بورس گفت: « از فعالان بخش خصوصی دعوت کردیم شرکت‌هایی که قابل ورود به بازار سرمایه هستند، بیایند و پذیرش بگیرند که اکثر مدیران شرکت‌ها اعلام آمادگی کردند.»
برپایه این گزارش، باید منتظر ماند و دید که آیا از بازار بورسی که عده ای از مسئولین از هر سو مردم را به خرید و مشارکت در آن فرا می خوانند،برای مردم آبی گرم می شود یا این که لنگ می زند؟
انتهای پیام/
بهاره یاری