درگفتگو تفصیلی با شیرازه مطرح شد؛
درآمد بیش از ۱۰ میلیون تومانی کودکان کار استان فارس/ فرهنگ سازی و پیگیری نهادهای متولی لازم است
کشفی نژاد گفت: حضور دوباره کودکان کار پس از سازماندهی بهزیستی در خیابان ها نشان از این است که ساز و کار برخورد با خانواده خاطی به میزان کافی موثر نبوده و خانواده تخلف خودش را نپذیرفته است لذا در این مرحله سازمان بهزیستی دیگر نمی تواند اقدامی انجام دهد و باید یک رویکرد جدی توسط نهادهای دیگر اتخاذ شود.
به گزارش سرویس اجتماعی شیرازه، در هر کلان شهر و یا شهرهای بزرگ ممکن است برای شهروندان پیش آمده که کودکانی را در سر چهارراه‌ها و مکان‌های دیگر مشغول فروش کالا و یا شست و شوی شیشه اتومبیل دیده باشند؛ به این کودکان در جامعه کودکان کار می گویند.
شاید چند سال پیش در کلان شهرهای دیگر به غیر از تهران مفهوم کودک کار ملموس نبود اما با توجه به اوضاع اقتصادی، مهاجرت مردم کشور های همجوار و... شاهد رشد و بروز این آسیب در شهرهای دیگر کشور هستیم.
دلایل حضور این کودکان در محورها و تقاطع های شهر با درآمدهای هنگفت در روز جای تامل دارد و باید دید که چرا با وجود سازمان های متولی نظیر بهزیستی و... این حضور ها ریشه کن نمی شود، برای پرداختن به این موضوع با سید محمد صادق کشفی نژاد مدیرکل بهزیستی استان فارس به گفتگو پرداخته ایم که در ادامه می خوانیم.
شیرازه: رویه ساماندهی کودکان کار به چه شکل است؟
کشفی نژاد: معتقدیم که بچه ها تنها افراد بدون خطا در فرآیند معیوب سوء استفاده از کودکان هستند پس باید صدمه ای نبینند لذا سازماندهی کودکان کار با مرحله جذب شروع می شود، جذب بدین شکل است که موسسات عامل بهزیستی به کمک اداره کاهش آسیب شهرداری با رویکرد "دوستدار کودک" کودکان کار را هدایت می کنند و پس از دسته بندی و تقسیم کودکان گرفتن رای قضایی برای ساماندهی آن ها در مراکز روزانه یا شبانه قرار می گیرند.
پس از تقسیم بندی در یک دوره ۲۰ روزه، کودکان از آموزش، غذا، پوشاک، تفریح و ... بهره مند می شوند که در این دوره برای هر کودک بیش از یک میلیون تومان هزینه می شود؛ این مبلغ تنها بضاعت سازمان بهزیستی نیست بلکه خیرین و نیکوکاران وارد میدان شده اند.
پس از تواندمندسازی، با خانواده ها مددکاری انجام می شود اما چون درآمد کودکان در خیابان بدون زحمت، هنگفت و خارج از رویه است، خانواده ها حمایت معقول بهزیستی را قبول نمی کند.
رویه ساماندهی کودکان کار جذب، توانمند سازی و واگذاری کودکان به والدین همراه با اخذ تعهد است و در سال گذشته پس از انجام غربالگری ۵۶۷ کودک کار و خیابان ساماندهی شدند.
شیرازه: در استان فارس چند مرکز ساماندهی کودکان کار وجود دارد؟
کشفی نژاد: در کل استان فارس ۵ مرکز سازماندهی کودکان کار وجود دارد که ۴ مرکز در شهرستان شیراز و ۱ مرکز در شهرستان مرودشت مشغول فعالیت هستند.
در طرح ساماندهی چند شهر دیگر استان فارس مدنظر است تا طرح دوستدار کودک اجرایی شود لذا بعدا اعلام می شود.
شیرازه: آیا تنها متولی کودکان کار بهزیستی است؟
کشفی نژاد: خیر، در این فرآیند سازمان های متعددی دخیل هستند و یک بخش اساسی این است که فرهنگ سازی گسترده برای اینکه مردم نباید کمک غیرمستقیم به کودکان کار داشته باشند، شکل بگیرد.
فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش، صدا و سیما، رسانه ها، شهرداری ها وتمام نهاد هایی که متولی هستند که در کمک به فرهنگ سازی باید ایفای نقش کنند.
شیرازه: برای کاهش پدیده کودک کار چه راهکار هایی وجود دارد؟
کشفی نژاد: یکی از اساسی ترین راه برای کاهش پدیده کودک کار، این است که شهروندان عالمانه عمل کنند و به صورت مستقیم به کودکان کمک نقدی نکنند تا از اشاعه تکدی گری و حضور کودکان در سر چهارراه ها جلوگیری شود.
دلیل اینکه ما نمی خواهیم شهروندان به کودک کار کمک کنند این است که خانواده کودکان کار با این دلیل که فرزند من روزانه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان درآمد دارد، دست رد به کمک نرمال و معقول بهزیستی می زند و طلب مبلغ زیاد دارند.
ایراد این است که حضور کودک در خارج از خانواده و محیط ناامن بیرون موجب می شود که در باندهای مختلف وارد شوند لذا ناهنجاری و بزه کاری در جامعه افزایش می یابد و کودک مسیر درآمد با زحمت را نمی تواند در زندگی خودش دنبال کند.
پس از دوران توانمند سازی کودکان تعهد از والدین اخذ می شود اما باید چهارچوبی اساسی برای اینکه شاهد حضور کودک نباشیم تعیین گردد.
اگر قانون جدی برای دریافت هزینه های نگهداری و آموزش از اتباع خارجی و افاغنه تصویب شود، دیگر شاهد حضور کودکان در میادین شهر نخواهیم بود.
شیرازه: سواستفاده از کودکان برای کار چه پیامدی برای خانواده ها دارد؟
کشفی نژاد: آمار نشان می دهد که ۹۰ درصد کودکان کار اتباع خارجی هستند، طبق قانون ایران استفاده از کودکان برای تکدی گری جرم محسوب می شود لذا نهادهای قضایی و انتظامی ها برای رفع این ناهنجاری باید اهتمام ویژه ای بورزند.
نیروی انتظامی از طریق کار اطلاعاتی پشت پرده این باندهای سوء استفاده کننده از کودکان را شناسایی و به انهدام باندها مبادرت کند؛ دستگاه قضایی نیز بر اساس مفاد قانونی با خانواده های متخلف برخورد کند.
اگر این اتفاق رخ دهد، لااقل دست های آلوده پشت پرده شناسایی خواهند شد لذا دستگاه های متولی باید نسبت به این موضوع جدی تر وارد شوند و اهتمام بیشتری داشته باشند.
طبق تفاهم نامه های کشوری تنها متولی کار کودکان بهزیستی نیست بلکه نهاد های دیگر نیز دخیل هستند.
شیرازه: آیا رویه کنونی در مواجهه با کودک کار تاکنون موثر بوده است؟
کشفی نژاد: کودکی ۵ بار در مراکز بهزیستی استان ساماندهی شده اما دوباره باز شاهد حضور این کودک هستیم؛ این موضوع نشان از این است که ساز و کار برخورد با خانواده خاطی به میزان کافی موثر نبوده و خانواده خاطی تخلف خودش را نپذیرفته است لذا در این مرحله سازمان بهزیستی دیگر نمی تواند اقدامی انجام دهد و باید یک رویکرد جدی توسط نهادهای دیگر اتخاذ شود.
وقتی ۹۰ درصد کودکان کار اتباع بیگانه و افاغنه هستند پس باید نهادهای متولی رویکردی اتخاذ شود تا به صورت جدی‌تر با فردی که قانون کشور ایران را نقض می کند، برخورد شود.
وقتی خانواده اتباع بیگانه شاهد رفتار مناسب و رسیدگی سازمان بهزیستی را به کودک است، نسبت به فرزند خود بیخیال می شوند و بعد از ۲۰ روز دوره توانمند سازی باز کودک را به چهارراه ها روانه می کنند.
در دوماهه آغاز سال جدید یکی از مراکز شهر شیراز ۶۰ کودک را پذیرش کرده است.
شیرازه: خانواده ها در حضور کودکان کار بر سر چهارراه‌های شهر چقدر موثر هستند؟
کشفی نژاد: بعضا در برخی از چهارراه ها خانواده نقش سوء استفاده، هدایت و سازماندهی را دارد و در برخی از نقاط اگر کودک ایرانی در سر چهارراه‌ها باشد، مغلوب کودکان کار افاغنه می شود و با حکم فرمانی آن ها محکوم به فرار است.
به گزارش «شیرازه»، براساس سخنان بالا، همه دستگاه های متولی اجتماعی، انتظامی، قضایی و... باید نقش خودشان را در این موضوع ایفا کنند تا چرخه سوء استفاده از کودکان و ماجرای کودک کار حذف شود.
باید به یاد داشته باشیم کمک مستقیم به کودکان کار موجب افزایش بزهکاری اجتماعی خواهد شد؛ شهروندان درصورت مشاهده حضور کودکان کار به اورژانس اجتماعی به شماره ۱۲۳ اطلاع دهند.
گفتنی است در ادامه پیگیری موضوع کودکان کار در استان فارس به سراغ نهادهای متولی دیگر خواهیم رفت.
انتهای پیام/ح/ر
نظرات بینندگان
