به بهانه روز شهرداری‌ها و دهیاری‌ها؛
مردمی‌ترین نهاد؛ از چالش تا فرصت
شهرداری‌ها و دهیاری‌ها که می‌بایست بیشترین ارتباط را با شهروندان داشته باشند و فرصت‌های فراوانی در راستای مردممحوری دارند، امروزه با عزل و نصب‌های سیاسی چالش‌هایی برایشان ایجاد شده که آنان را کمی از رسالتشان دور نگاه‌داشته است.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه تحلیلی خبری «شیرازه»، روزی که نخستین شهرداری ایران در سال ۱۲۸۶ یعنی بیش از یک قرن پیش در تهران فعالیت خود را آغاز کرد، شاید کسی فکرش را هم نمی‌کرد که روزی این نهاد مردمی تبدیل به یکی از اصلی‌ترین دستگاه‌های خدمات‌رسان شهری شود.
دستگاهی که بر اساس فلسفه تشکیل و اساسنامه خود می‌بایست بیشترین ارتباط را با شهروندان داشته باشد و صد البته بهترین خدمات هم به مردم ارائه دهد؛ پس از شهرداری‌ها در روستاها نیز دهیاری‌ها همین نقش و عملکرد را برعهده دارند.
اما اکنون این سوال مطرح است که آیا کارکردها و ظرفیت‌های این نهادهای محلی به درستی معرفی شده است؟
دستگاهی که بر اساس فلسفه تشکیل و اساسنامه خود می‌بایست بیشترین ارتباط را با شهروندان داشته باشد و صد البته بهترین خدمات هم به مردم ارائه دهد؛ پس از شهرداری‌ها در روستاها نیز دهیاری‌ها همین نقش و عملکرد را برعهده دارند.
اما اکنون این سوال مطرح است که آیا کارکردها و ظرفیت‌های این نهادهای محلی به درستی معرفی شده است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت: شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به عنوان نهادهای عمومی و مردم محور از مدیریت کلان کشوری جدا شدند تا مشکلات کوچه و خیابان‌ها و محلات را در شهرها و روستاها مرتفع نمایند؛ از طرفی نیز فلسفه تشکیل این نهادها این بود که کارها به دست خود مردم و برای جلوگیری از موازی‌کاری‌ها به درستی پیش رود، اما به نظر می‌رسد آن‌گونه که شایسته است و فلسفه وجودی این نهادها مشخص می‌کند، به خوبی نتوانسته‌اند از عهده کار برآیند چون مردم به عنوان جدی‌ترین محور این سازمان هنوز با ظرفیت‌ها و کارکردهای شهرداری‌ها و دهیاری‌ها آشنایی کامل ندارند یا اینکه هنوز شهرداری نتوانسته اصلی‌ترین قشری را که وظیفه خدمت به آنها را دارد با وظایف و کارکردش آشنا کند.
از همین رو لازم است در روزی که به عنوان روز شهرداری‌ها و دهیاری‌ها نامگذاری شده به گوشه اندکی از وظایف این نهادها اشاره کرده و عملکردشان را زیر ذره‌بین رسانه مورد بررسی قرار داد.
در ایران شهرداری‌ها یک نهاد عمومی و غیردولتی هستند که وظیفه آنان مدیریت شهر شامل نگهداشت، ایجاد و توسعه حمل و نقل عمومی از مترو تا اتوبوس، حمل و تفکیک پسماند و برقراری نظم و مدیریت ساخت و سازهاست که در همین جا ضروری است به چند مورد از موارد ذکر شده که وظیفه اصلی شهرداری‌هاست اشاره کرد که در شهر کلانشهر شیراز آن‌گونه که شایسته نام و جایگاه آن است به درستی اجرا نمی‌شود و یا اگر هم بخشی اجرایی شده دچار نقصان‌هایی است که شهروندان را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است.
به طور مثال در توسعه حمل و نقل عمومی اگرچه نسبت به سالیان گذشته این کلانشهر پیشرفت‌های چشمگیری داشته، اما در زمینه رضایتمندی شهروندان در استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها شاهد نارضایتی‌های بسیاری در این زمینه هستیم و این در حالی است که در کلانشهر مشهد ناوگان حمل و نقل عمومی به منظور ترغیب مردم به سمت استفاده از این ناوگان رایگان شده که هم موجب کاهش ترافیک میشود و هم از آلودگی هوا کاسته میشود اما متاسفانه در شهر شیراز هر فصل و سالانه بر نرخ ناوگان حمل و نقل عمومی اضافه شده و مردم را بی میل به استفاده از آنها کرده است.
از سوی دیگر، با توجه به توسعه شهرها و روستاها و پیشرفت همه جانبه در سال‌های اخیر امروزه نقش شهرداری‌ها و دهیاری‌هابسیار پررنگ‌تر از گذشته شده به گونه‌ای که رمز موفقیت هر شهردار و شهرداری ارائه خدمات بهتر، به موقع و همه جانبه به مردمان آن شهر است.
اگر بخواهیم به گوشه دیگری از خدمات مجموعه شهرداری و دهیاری‌ها و شرح وظایفشان اشاره کنیم، ایجاد خیابان‌ها، کوچه‌ها، میادین، پارک‌ها، باغ‌های عمومی، پیشنهاد اصلاح نقشه معابر شهر و روستاها، بهسازی و بازسازی معابر شهر و روستا، ایجاد فضای امن و زیبا برای عموم شهروندان، ایجاد مبلمان شهری برای اقشار مختلف من‌الجمله معلولان، جلوگیری از ساخت و سازهای غیر مجاز و پرخطر، تنظیف و نگهداری معابر و اماکن عمومی، مجاری آب‌ها و فاضلاب‌ها از جمله اموراتی است که روزانه شهرداری‌ها و دهیاری‌ها می‌بایست به آن بپردازند.
در همین راستا اگر قرار باشد به معضلات موجود در شهر سومین حرم اهل بیت اشاره کرد، نمونه بارز آن ساخت‌وسازهای غیرمجاز یا پر خطر به ساختمان هتل آسمان و پروژه برف‌فروشان می‌توان اشاره کرد که علی‌رغم تذکرات فراوان از سوی کارشناسان امر همچنان به این دو پروژه توجهی نمی‌شود تا جایی که حتی برخی از اعضای شورا از صحبت کردن و مصاحبه در این خصوص خودداری می‌نمایند.
یکی دیگر از مواردی که بارها و بارها در رسانه‌های استان فارس از جمله پایگاه تحلیلی خبری شیرازه به آن پرداخته شده و همچنان شهرداری اراده‌ای برای رفع آن ندارد بهسازی مبلمان شهری برای اقشار توان‌خواه می‌باشد.
شیراز در سال 1387 توسط مقام معظم رهبری سومین حرم اهل بیت نامگذاری شد، پس ضروری است با توجه به جایگاهش و وجود حرمین مطهر و حضور گردشگران بسیار، دارای سیما و منظری باشد در حد نام و جایگاه این کلانشهر، اما تا کنون این رسانه بارها به فرسودگی تمثال شهدا در شهر انتقاد کرده که سرانجام توسط رئیس سازمان سیما و منظر شهرداری شیراز مغرض خواند شد.
یکی دیگر از مباحثی که در شرح وظایف شهرداری‌ها عنوان شده ایجاد نشاط اجتماعی و ساخت پارک‌های تفریحی و بازی برای خانواده‌هاست و این در حالی است که دو پارک بازی لونو پارک شیراز و بخش شهر بازی پارک آزادی تعطیل شده بی‌آنکه ارداه‌ای جدی برای راه‌اندازی مجدد آن باشد.
بررسی هر یک از این‌ها و پرداختن به نقاط ضعف و قوت شهرداری‌ها و
دهیاری‌ها، می‌تواند گام موثری در راستای پیشبرد امور شهری و جلب رضایت
شهروندان باشد. آنچه که شاید کمتر به آن توجه شده است، ایجاد رضایتمندی در
همه امور است که گاه شهرداری‌ها با پرداختن به بخشی از امورات دیگر موارد
را در حد شایسته به سرانجام نمی‌رسانند که همین موجب عدم رضایت مردم
میشود.
دهیاری‌ها جدیدترین نهاد در عرصه مدیریت خودگردان و محلی
دهیاری‌ها نیز هرچند جدیدترین نهاد در عرصه مدیریت خودگردان و محلی هستند که در سال ۱۳۷۷ و چندین سال پس از شهرداری‌ها پا به عرصه مدیریت مردم نهاد گذاشتند؛ در واقع در هر دو نهاد شهرداری‌ها و دهیاری‌ها ساختار به نحوی چیده شده که شکل‌گیری و استقرار شوراهای اسلامی شهر و روستا با رای مستقیم مردم و انتخاب شهرداران و دهیاران از سوی شوراها به عنوان مدیران اجرایی سکونت‌گاه‌های شهری و روستایی صورت می‌پذیرد که شاید همین نقطه عطف در پیوند حاکمیت با مردم باشد.
دهیاری‌ها نیز هرچند جدیدترین نهاد در عرصه مدیریت خودگردان و محلی هستند که در سال ۱۳۷۷ و چندین سال پس از شهرداری‌ها پا به عرصه مدیریت مردم نهاد گذاشتند؛ در واقع در هر دو نهاد شهرداری‌ها و دهیاری‌ها ساختار به نحوی چیده شده که شکل‌گیری و استقرار شوراهای اسلامی شهر و روستا با رای مستقیم مردم و انتخاب شهرداران و دهیاران از سوی شوراها به عنوان مدیران اجرایی سکونت‌گاه‌های شهری و روستایی صورت می‌پذیرد که شاید همین نقطه عطف در پیوند حاکمیت با مردم باشد.
اما متاسفانه در سال‌های اخیر عزل و نصب‌های سیاسی شهرداران و دهیاران و دست‌های پشت پرده، باعث شده که تخصص تعهد و داشتن آگاهی لازم در زمینه مدیریت شهری به حاشیه رفته و افرادی بر مسند این دو نهاد مردم‌محور بنشینند که نه تنها شهر را به سمت مردممحوری و رضایتمندی شهروندان پیش نمی‌برند، بلکه در راستای اهداف گروه‌های سیاسی و احزاب اقداماتی انجام می‌دهند که موجبات نارضایتی عده‌ای را به دنبال دارد که این موارد نیز با آسیب شناسی به موقع و درست می‌تواند شهر و مدیریت شهری را به گردونه اصلی خود بازگرداند.
کلام آخر اینکه:
بر اساس آنچه که رسانه‌های رسمی کشوری اعلام می‌کنند، قریب به ۱۳۴۵ شهرداری و ۳۷هزار و ۲۲۸ دهیاری در سطح کشور وجود دارند که به عنوان بازوان اجرایی شوراهای اسلامی مشغول به فعالیتند که در بهترین شرایط ممکن با یک مدیریت همه جانبه می‌توان از این موضوع به منظور ارتقاء سرمایه‌های اجتماعی، امید بخشی و مهمتر از همه افزایش نشاط اجتماعی در میان آحاد جامعه استفاده کرد.
انتهای پیام/224224
کلام آخر اینکه:
بر اساس آنچه که رسانه‌های رسمی کشوری اعلام می‌کنند، قریب به ۱۳۴۵ شهرداری و ۳۷هزار و ۲۲۸ دهیاری در سطح کشور وجود دارند که به عنوان بازوان اجرایی شوراهای اسلامی مشغول به فعالیتند که در بهترین شرایط ممکن با یک مدیریت همه جانبه می‌توان از این موضوع به منظور ارتقاء سرمایه‌های اجتماعی، امید بخشی و مهمتر از همه افزایش نشاط اجتماعی در میان آحاد جامعه استفاده کرد.
انتهای پیام/224224
نظرات بینندگان
