بانوی شاعری که لقب «بانوی شعر شهدا» گرفت
پروانه نجاتی بانوی شاعر کشورمان درباره شعرخوانی خود در حضور رهبری و اشعارش درمورد شهدا توضیحاتی داد.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه تحلیلی خبری«شیرازه»، پروانه نجاتی، متولد ۱۳۴۷ شهرستان بهبهان و ساکن شیراز است. لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی و فوق‌لیسانس ادبیات فارسی دارد و عضو برجسته ناقدین MFA ایران و مسئول انجمن شعر پروین اعتصامی وابسته به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و مؤسس انجمن شعر زنان شیراز (تأسیس ۱۳۷۴) و صاحب ۲۰ مجموعه شعر و ده‌ها کار پژوهشی و جمع‌آوری اشعار زنان فارس و همچنین مفسر حافظ و مسئول کانون ادبی ناحیه ۴ آموزش‌وپرورش شیراز و تقدیر شده توسط جشن فرهنگ فارس، جشن کتاب فصل ایران، کنگره‌های کتاب سال دفاع مقدس و بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس است.
وی توانسته برنده جایزه تقدیر قلم زرین ایران شود و بارها از شعرخوانی‌اش به‌عنوان نماینده شعر زنان ایران در خارج از ایران (آلمان، تاجیکستان، بلغارستان، سوریه، لبنان، عراق، عربستان) استفاده شده و تاکنون در دانشگاه‌های ایران، ۷ پایان‌نامه از اشعارش ارائه و دفاع شده است.
آثار منتشر شده وی عبارت‌اند از خاکستر پروانه، لحظات عاشقانه یک زن، شکستنی‌تر از آنم... پرنده مصلوب، بهانه‌ها، من سردم است، فرهنگ دانش‌آموز، غزل‌های ماه، سوگ - سور برادرانم، داغ و دغدغه، در آشیان چکاوک، زنی با داغ و دغدغه، سهم ارادت، فرشته و انجیر، زیر پوست شهر، شرح پرواز، حجره‌های ملکوت، ضریح نقره‌کوب اشک، بیا صمیمی باشیم، تذکره زنان فارس از آغاز تا امروز و...
پروانه نجاتی درمورد علاقه‌اش به شعر و نحوه ورودش به این عرصه بیان کرد: از کودکی با کتاب مأنوس شدم و هنوز هم هر کسی به منزلم می‌آید می‌داند کتاب‌هایی با حوزه‌های مختلف دارم که در حال مطالعه هستم. البته همیشه مطالعه‌ام در حوزه شعر نیست؛ بلکه ممکن است کتاب‌هایی با موضوعاتی، چون روان‌شناسی، عرفان و... بخوانم و تنها کتابی که هر روز، حداقل چهار صفحه آن را مطالعه می‌کنم قرآن کریم است.
ما همیشه خانوادگی به‌نوعی با شعر مأنوس بوده‌ایم و تنها کسی که به‌طورجدی به سرودن شعر پرداخته است من هستم تا جایی که طبق نقل‌ها، زمانی که دبستانی بودم به یکی از دوستانم گفتم زندگینامه‌ات را برای من تعریف کن تا به شعر تبدیلش کنم و در این میان، معلمانم از من می‌خواستند که اشعار کتاب فارسی را بخوانم و به‌طورکلی، شعر گفتن من از شعرخواندن آغاز شد.
این شاعر با اشاره به علاقه خود به حوزه شعر به شکل کاربردی گفت: بنده به شعر به‌صورت کاربردی علاقه دارم. مثلاً مدت‌هاست در جلساتم غزلی از حافظ را می‌خوانم و درمورد آن توضیح می‌دهم و در حقیقت، علاقه به شعر را کاربردی کرده‌ام.
البته از شعرای دیگر هم برای این منظور استفاده کرده‌ام تا جایی که کل مثنوی را خوانده‌ام و درمورد معرفت‌های مولانا در مثنوی‌اش سخنرانی‌هایی کرده‌ام و حافظ و مولانا دو شاعری بودند که به‌صورت شاخص، هم بر اساس علاقه و هم کاربردی دنبال کرده‌ام و در میان شاعران معاصر، اشعار فاضل نظری و محمدعلی بهمنی را می‌خوانم.
وی ادامه داد: شعر کتاب‌های درسی‌ام تأثیر ناخودآگاه روی بنده می‌گذاشتند تا این که توانستم در ۲۵ روز، ۳۲ غزل عاشقانه بگویم و یکی از سبک‌های شعری موردعلاقه‌ام غزل است. چون فکر می‌کنم وقتی سبک شعری غزل می‌گویم حس خوبی به دست می‌آورم، اما سبک‌های دیگر شعری مثل مثنوی، رباعی، سپید، دوبیتی و... هم کار کرده‌ام؛ به‌طوری‌که یک زمانی برای شهدای شاخص استان خوزستان و فارس مثنوی سروده‌ام. اما زبان و ترجمان دلتنگی‌های من همان غزل است و حتی شعر انگلیسی هم می‌گویم و در حقیقت، بنده شعری که معرفت داشته باشد را دوست دارم. چون باید درمورد موضوع شناخت وجود داشته باشد و تا حدی روی این موضوع حساس هستم و وقتی افراد در جلسه‌های من شرکت می‌کنند اشعارشان را واکاوی می‌کنم و در صورت نیاز، تذکراتی را ارائه می‌کنم.
نجاتی مطرح کرد: وقتی به‌عنوان مجری به برنامه‌ای دعوت می‌شوم از شعر سپید استفاده می‌کنم چراکه می‌خواهم هم متن شعر، موزون و هم این که گفتن آن برایم آسان باشد و حتی اتفاق افتاده است که بیانیه هیئت داوران را نیز، به‌صورت شعر گفته‌ام و در کتابم منتشر شده است.
این شاعر درمورد لقب خود تحت عنوان «بانوی شعر شهدا» تصریح کرد: به نظر بنده، باید از افرادی پرسید که لطف داشتند و این لقب را به بنده دادند و درواقع، این لقب یک مسئولیت بوده که به بنده داده شده است و همیشه نگران این هستم مردم، شهدا و زحماتی که کشیده‌اند را فراموش کنند.
ازاین‌رو، به مردم توصیه می‌کنم؛ مثلاً فیلم زندگی شهید باکری و لحظات محاصره شدن، بی‌آبی کشیدن، تنها ماندن و به‌شهادت‌رسیدن این شهید بزرگوار را تماشا کنند. در سال‌های اول دفاع مقدس تلاش بر این بود که کسی از جنگ رفتن نترسد با وجود این که همیشه سخت بود و همه این‌ها باعث شد که در ناخودآگاهم به این باور باشم شهدا، جانبازان و ایثارگران خیلی سختی‌کشیده و ایثار کرده‌اند و الان بعدازاین که سال‌ها از جنگ گذشته است گرسنگی و تشنگی کشیدن و عملیات و تلاش‌ها و ایثار نوجوانان و جوانانی که به جبهه‌رفته‌اند به تصویر کشیده شده و بیان می‌شود تا تنور جنگ تحمیلی و زحمات دفاع از میهن داغ بماند.
در نتیجه، دلیل این که دیگران به بنده لقب «بانوی شعر شهدا» را داده‌اند و این موضوع را یک افتخار و تعهد می‌دانم این است که هیچ زمانی شهدا را فراموش نکرده‌ام و همیشه در اشعارم خطاب به شهدا گفته‌ام که می‌توانستند با این سختی‌ها به جنگ نروند یا در آسایش زندگی کنند و اگرچه جنگ سخت بود، اما هیچ‌گاه دفاع مقدس و شهید و شهادت را فراموش نمی‌کنم و از هر چیزی که من را با این فضا نزدیک کند لذت می‌برم.
نجاتی بیان کرد: در برنامه‌های مختلف تلاش می‌کنم حتی در قالب یک شعر هم شده به زوایای دفاع مقدس؛ از شهدا و خانواده‌هایشان گرفته تا فرزندانشان بپردازم. زیرا مادر شهید قبل از این که مادر شهید شود شهید می‌شود و دلیلش هم سختی داغ فرزند است؛ بنابراین، در همه اشعاری که برای شهدا سروده‌ام خودم را جای خانواده آن‌ها گذاشته‌ام و در حالی این لقب «بانوی شعر شهدا» را دریافت کرده‌ام که خودم خانواده شهید نبوده‌ام. اما دغدغه‌ام شهدا و خانواده‌هایشان بوده‌اند و با آن‌ها ارتباط خوبی گرفته‌ام و در این میان، باید بدانیم جنگ هنوز برای خانواده جانبازان ادامه پیدا کرده است.
این شاعر گفت: باور کنید من هم می‌توانم فقط شعرهای عاشقانه بگویم، ولی این نوع اشعارم پنهان مانده‌اند و دلیلش این است که فرصتی برای این اشعار نیست. مثلاً نمی‌توان در شرایط حساس کشور فقط شعر عاشقانه خواند. چون شاعر چشم بیدار اجتماع است و میز خطابه‌های که به ما شاعران داده شده امانتی از طرف خداوند است.
وی با اشاره به نحوه سرودن اشعار خود اظهار کرد: گاهی به بنده سفارش شده است که برای بعضی از شهدا به سرودن شعر بپردازم که یکی از آن‌ها شهید دکتر مجید بقایی و دو شهید دیگر هم بودند و تلاش کردم در حد توانایی آن زمان، سنگ تمام بگذارم و سپس، شعری برای شهید طمراس چگینی و یک شعر بلند ۷۰ بیتی نیز، برای شهید سردار مجید سپاسی از استان فارس سرودم. البته برخی از شعرهای بنده برای کنگره شهدایی خاص سروده شده‌اند و شعرهایی هم بوده که برای شاعرانی گفته‌ام و این شعرها بدون سفارش و کنگره بوده‌اند مثل شهید مجید شهریاری که یک غزل ۸ بیتی را با تمام وجود در کمترین زمان برای ایشان سروده‌ام یا شعری که برای شهید طهرانی مقدم گفته‌ام. ازاین‌رو، اشعاری که سفارش به سرودن آن‌ها شده است ۴-۳ مورد هستند یا در کارنامه شعری‌ام، اشعاری هستند که برای یک کنگره سروده‌ام، اما شعرهای زیادی سروده‌ام که بر اساس این دو مورد نیستند و برای جانباز و شهدا گفته‌ام.
این شاعر درمورد داستان شعری که برای فرزندش سرود، تصریح کرد: داستان این شعر روی زندگی من جالب است. شیربچه‌ای از استان فارس این شعر را در مسابقه‌ای از حفظ خواند که خودم هنوز حفظ نیستم و یک بنده خدایی دستور داد که بارها از همه شبکه‌های ایران پخش شود.
البته این موضوع را یک زمانی دکتر آذر جلوی شهردار و اعضای جلسه به خودم گفت و بعد، تمام بچه‌هایی که در استان فارس مشاعره کار می‌کردند این شعر را با شوق حفظ کردند! به دنبال آن، یک عده گفتند که این شعر کودک نیست، ولی سپاه فجر، آن را به‌صورت کتاب کودک در ۲ هزار نسخه چاپ کرد. ازاین‌رو، شعرخوانی بنده در فضای مجازی در دیدار ماه رمضان پخش شده و پشت جلدش نیز، صحبت آقا درج شده بود و روز عفاف و حجاب در همایش خیابانی به مردم هدیه شد و من هم در آن روز شعرخوانی کردم و به‌رسم قدرشناسی این را بگویم که خیلی افراد مذهبی و انقلابی که من را می‌شناختند و شماره‌ام را داشتند تماس گرفتند و از بنده به‌خاطر سرودن این شعر تشکر کردند و این باعث خوشحالی‌ام است و هر زمانی که این شعر را می‌خوانم بغض می‌کنم و از خدا می‌خواهم باز هم این ذوق داده شود تا از ارزش‌های اسلامی دفاع جانانه کنم و این روزها بتوانم با سرودن شعر دل بانوان را آرام کنم.
نجاتی با اشاره به نقش مهم انقلاب در موفقیت بانوان ایران گفت: بعد از انقلاب اسلامی، زنان با وجود حجاب توانستند در جامعه حضور فعالی داشته و موفق باشند. چون فضای امنی برای حضور زنان پیش آمد و همین باعث شد که بسیاری از بانوان باتوجه‌به انتخاب حجاب در جامعه نقش پررنگی داشته باشند و در حوزه‌های مختلف کار کنند. این را بگویم که اگرچه حجاب فشار مضاعف بر یک پیکره ظریف است، ولی به‌عنوان عبادت و عبودیت، لذت‌بخش است.
وی درمورد انتقال فرهنگ عفاف و حجاب به نسل نوجوان و جوان ادامه داد: بهترین راه برای اجرای این خواستهٔ ملی، تصویب قانون عفاف و حجاب است. یعنی دولت بگوید ما در ازای امنیتی که به شما در جامعه هدیه می‌کنیم. برای رفت‌وآمد، کار و تحصیل، شما باید چشم ما و همیاران ما را که در حال فعالیت برای امنیت کشور هستند (پشت دوربین‌های امنیتی، سر چهارراه‌ها، در محیط‌های اداری و...) از گناه‌کردن خود مصون دارید!
نجاتی در خصوص پژوهش‌هایی که در حوزه بانوان انجام داده است و اهمیت آن‌ها گفت: پژوهش مکتوب بنده، شناسایی زنان شاعر فارس بوده که تنها تذکره ویژه زنانه است. یعنی هم نویسنده و هم موضوعش. اما پژوهش میدانی زیادی انجام داده‌ام که هنوز هیچ‌کدام به چاپ نرسیده‌اند و در این چند سال بیشتر به پژوهش می‌پردازم و از یافته‌هایم لذت می‌برم.
این شاعر درمورد تعریفش از موفقیت زنان بیان کرد: موفقیت یک اتفاق، ولی زندگی یک توفیق است و هر کسی قدر این توفیق را بداند حتماً برای آن یک اتفاق قشنگ می‌افتد که به آن موفقیت گفته می‌شود؛ بنابراین، زن‌ها همیشه می‌دانند چه باحجاب و چه بی‌حجاب باید در زندگی موفقیت کسب کنند. اما زمانی که یک زن باحجاب روی سکو می‌رود، معلوم می‌شود که سختی حجاب، او را به‌زانو درنیاورده است و حتماً برای زنان با افتخار، ارزش بیشتری قائل می‌شود و بارها گفته‌ام که زنان جمهوری اسلامی ایران پرچم‌داران اسلامیت سیستم هستند.
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
نظرات بینندگان
