جمعه‌های مهدوی شیرازه؛
تبیین مهارت‌ها و راهکارهای تربیت مهدوی
«پدر و مادر و نهاد خانواده» یکی از مؤلفه‌های مهم در این زنجیره تربیتی در ایام غیبت هستند که با مجهز شدن به «مهارت‌های لازم برای تربیت مهدوی» و چگونگی استفاده از این مهارت‌ها در امر تربیت مهدوی با کمک «راهکارهای تربیت مهدوی» می‌توانند نقش مؤثری در ایجاد و تربیت نسل منتظر داشته باشند.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه تحلیلی خبری شیرازه، «پدر و مادر در خانواده، مهم‌ترین مربیانِ فرزندان هستند؛ مسلما زمانی که والدین به عنوان مربی بخواهند فرزندان خود را به عنوان یک منتظر حقیقی تربیت کنند، ابتدا لازم است شخص پدر و مادر بر اساس شاخص‌های مهدوی تربیت شده باشند. چراکه فرزندان ما جلوه عملی رفتار، گفتار و کردار ما را الگو قرار می‌دهند؛ از این رو مربی در فرهنگ اسلامى، یک رکن اصلی در شیوه تربیت اسلامی است و «والدین و مربیان» می‌توانند با شناخت مهارت‌های تربیت مهدوی و تلاش برای پرورش آن، زمینه‌ساز تربیت منتظران حقیقی باشند».
متبحرشدن پدر و مادر برای چگونگی استفاده از این مهارت‌ها در امر تربیت مهدوی با کمک «راهکارهای تربیت مهدوی». در این فرصت، دغدغه اینجانب بیان ضرورتِ فراگیرشدن «مهارت‌ها و راهکارهای تربیتی مهدوی» به طور علمی و عملی برای خانواده‌هاست. به عبارتی به منظور پرداختن به تربيت فرزندان بر اساس شاخص‌های نسل منتظر، باید به دنبال بررسى و تبيين دو نوع مطلب باشیم: «مهارت‌های مؤثر در تربيت مهدوی براى تربيت فرزندان و منتظران» و نیز «راهكارهایی جهت تحقق مهارت‌های ذکر شده». برای رسيدن به این مهم، ابتدا باید مهارت‌ها طبقه بندی شوند.
اجازه بفرمایید ابتدا مراد خود را از «مهارت‌های تربیت مهدوی» و «راهکارهای تربیت مهدوی» بیان کنیم. «مراد از مهارت‌های تربیت مهدوی»، توانایی‌هایی هستند که خانواده با پرورش آن، فرزندان را برای روبه‌رو شدن با مسائل روزانه زندگی و تمرکز برای حلّ آن با مبنای تربیت مهدوی آماده کند. در نتیجه این آمادگی فرزند بتواند با رفتار سازگارانه و مثبت، علاوه بر رسیدن به آرامش و تعادل به ایفای نقش فردی و اجتماعی خود بر اساس شاخص‌های یک منتظر حقیقی و متربی مهدوی بپردازد.
اما درباره اینکه «مراد از راهکارهای تربیت مهدوی برای خانواده‌ها» چیست، راهکار به نوعی زیرمجموعه راهبرد است. می‌توان راهبرد را یک روش یا طرح برای نیل به یک هدف تعریف نمود. مراد از راهبرد، محورها و اصولی است که به منظور طراحی اهداف و تعیین اقدامات برای رسیدن به اهداف و چشم‌انداز می‌بایست آنها را لحاظ نمود. در نتیجه مراد از راهکارهای تربیت مهدوی، مجموعه اقدامات اعم از برنامه‌ریزی و نکات کاربردیِ طرح‌‌های عملیاتی والدین در خانه، و مربیان در نهادهای فرهنگی-تبلیغی است.
راهکارها بر اساس موازین اسلامی و ارزش‌های مهدوی برای نشر نظری و عملی آموزه‌های قرآنی و مهدوی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ضمن می‌بايست در اتخاذ راهکار، به قابليت‌ها و محدوديت‌های خاص خانواده، جامعه و حتی فردی (هر یک از فرزندان و متربیان) توجه کرد. در نتیجه همواره بر اساس محدوديت‌هاي زماني و مكاني و شرايط خاص هر فرد، ظرفیت‌های او توسط والدین و مربیان جهت‌دهی شود.
ملاحظه می‌فرمایید که ارتباط تنگاتنگی بین مهارت‌ها و راهکارها وجود دارد. بر مبنای ویژگی‌های مهم اشاره شده در قسم مهارت‌ها؛ دادن علم و آگاهی، ایجاد علاقه و انگیزه، و رفتارهای عملی توأم با آرامش و ارتباط مؤثر برای متربیان مهدوی بسیار مهم است. در نتیجه علاوه بر «مهارت‌های عمومی برای فرزندانمان» به عنوان متربیان و منتظران، «مهارت‌های اختصاصی» در قالب مهارت‌های شناختی، عاطفی، رفتاری، مبنایی، پشتیبان و غیره بر اساس آموزه‌های مهدوی و الگوی منتظران حقیقی، بایستی مورد عنایت باشد. همچنین راهکارهای مناسب آن برای خانواده‌ها و پدران و مادران ارجمند ارائه و تببین شود.
اما اینکه مراد از مهارت‌های عمومی و تخصصی چیست، اجازه بدهید به طور کوتاه عرض کنیم که: «مراد از مهارت‌های عمومی»، مهارت‌هایی است که در تمام موارد و موضوعات زندگی کاربرد دارد و مختص موضوع تربیت مهدوی نیست و فقط تأکیدی است بر اینکه می‌توان این قابلیت را در موضوع تربیتِ متربیان مهدوی هم کاربردی کرد؛ به همین جهت نام مهارت‌های عمومی یا مهارت‌های مؤثر در تربیت مهدوی را برای آن در نظر گرفتیم.
برخی از مهارت‌های عمومی و راهکارهای تحقق آن در راستای تربیت مهدوی که بایستی مورد عنایت خانواده و پدران ومادران بزرگوار باشد عبارتند از: «مهارت برنامه‌ریزی»، «مهارت تصمیم‌گیری»، «مهارت حل مسئله»، «مهارت تفکر خلاق»، «مهارت روابط مؤثر اجتماعی» و «مهارت تقویت اراد ه و کنترل» (تقوامحوری). تأکید می‌کنم که این مهارت‌ها را علاوه بر اثربخشی عمومی در زندگی، می‌توان در راستای اهداف تربیت مهدوی به کار گرفت.
اما «مراد از مهارت‌های تخصصی»، مهارت‌هایی است که ویژه تربیت مهدوی است و از گفتار و سیره رفتاری حضرت یا ائمه اطهار علیهم‌السلام مرتبط با مهدی موعود(عج) و منتظران، قابل استخراج باشد. مهارت‌های تخصصی را در قالب چند عنوان اصلی عرض می‌کنم که هر کدام زیرمجموعه ای دارد:
۱) مهارت‌ها و راهکارهای شناختی تربیت مهدوی؛
۲) مهارت‌ها و راهکارهای مبنایی تربیت مهدوی (مهارت و راهکار انتظار مثبت، مهارت و راهکار امیدواری در ایام غیبت و مشکلات ناشی از نبود معصوم، مهارت تحرک و تحول فکری و فرهنگی و راهکار تحقق آن، و نیز مهارت و راهکار تقویت سلامت روان)؛
۳) مهارت‌ها و راهکارهای عاطفی، رفتاری، اصلاحیِ تربیت مهدوی؛
۴) مهارت‌ها و راهکارهای پشتیبان (مهارت صبر و راهکار تحقق آن، مهارت حق جویی و عدالت‌طلبی و راهکار تحقق آن و راهکار مهم اسوه‌سازی و تصویرسازی)؛
۵) مهارت و راهکارهای خودمراقبتی (راهکارهای مراقبتی حضرت مهدی برای متربیان در دوران غیبت صغری و کبری، مهارت و راهکارهای خودمراقبتی از طرف والدین و متربیان).
نظرات بینندگان
