به گزارش شیرازه به نقل از تسنیم؛ همیشه گفته و شنیده شده که مطالبات معوق سیستم بانکی مربوط به وام‌های خرد نبوده و افرادی که تسهیلات کلان از سیستم بانکی دریافت کرده‌اند بیشتر به خلف وعده عادت دارند. این روال از سالهای گذشته بوده و با وجود هشدارهای متعدد کماکان در سیستم بانکی ادامه دارد.

اما موضوع دیگری که همیشه بین بانک‌های دولتی و خصوصی و مشتریان آنها مطرح بوده موضوع پرداخت و دریافت وام با سود مشخص می‌باشد. در گذشته روال اینگونه بود که بانک مرکزی با تدوین و ابلاغ بسته سیاستی و نظارتی نرخ سود بانکی را معین و بانکداران را ملزم به اجرای آن می‌کرد. اما مشاهدات میدانی خبرنگار تسنیم از شعب بانک‌های خصوصی و دولتی در پایتخت حکایت دیگری را از حال و هوای این روزهای سیستم بانکی بیان می‌کند. 

بانک مرکزی از بهمن سال 90 تاکنون بسته سیاستی و نظارتی را تغییر نداده و طبق همین بسته بانکداران باید نرخ سود تسهیلات مبادله‌ای را تا سررسید 2 سال معادل 14 درصد و برای سررسید بیشتر از 2 سال معادل 15 درصد تعیین کند. همچنین در بسته سیاستی که توسط بانک مرکزی ابلاغ شده آمده است که دامنه نرخ سود عقود مشارکتی قابل درج در قرارداد بین موسسه اعتباری و مشتری بین 18 تا 21 درصد تعیین می شود.

به منظور کسب اطلاع از وضعیت پرداخت وام در بانک‌های دولتی و خصوصی به سراغ چند شعبه از این بانک‌ها رفتیم و مطلع شدیم که بانک‌ها به ظاهر به دور از چشم بانک مرکزی و در باطن ظاهراً‌ با توافق بانک مرکزی تصمیم گرفته‌اند کف نرخ سود تسهیلات را 26 درصد تعیین کنند. جالب آنجا است که برخی از این بانک‌ها به شعب‌شان ابلاغ کرده‌اند که به منظور پرداخت هرگونه تسهیلات شعبه باید نرخ سود 26 درصد و بالاتر را از مشتری دریافت کند.

* خزانه بانک‌ها از 2 ماه گذشته به حالت نیمه تعطیل درآمده است

جالبتر اینجا است که در بخشنامه ابلاغی از سوی این بانک دولتی هیچ اشاره‌ای نشده که حداکثر دریافت نرخ سود تسهیلات باید چه میزان باشد و بالاتر  به چه معناست. برخی دیگر از بانک‌ها نیز ابداع جدیدی را پیش‌رو گرفته‌اند و تمام تسهیلات خود را با عنوان کارت اعتباری و با نرخ سود 27.5 درصد به مشتریان پرداخت می‌کنند. 

مسئول اعتبارات یک بانک دولتی درباره شرایط پرداخت تسهیلات در این شعبه می‌گوید: از دو ماه گذشته تاکنون اعلام کرده‌اند که نباید هیچ تسهیلاتی توسط شعب پرداخت شود ظاهراً  این مصوبه‌ای است که با توافق بانک مرکزی و هیئت مدیره بانک انجام شده است. 

وی ادامه می‌دهد: اما همان دو ماه قبل به ما بخشنامه شد که کف نرخ سود تسهیلات 26 درصد باشد البته در این بخشنامه صراحتاً اعلام شده بود که بانک می‌تواند از تسهیلات پرداختی سود 26 درصد و بالاتر را دریافت کند.

این کارمند بانک دولتی با تاکید بر اینکه پرداخت تسهیلات در اکثر بانک‌ها از دو ماه گذشته به شدت محدود شده است، گفت: شعبه ما برای برخی از مشتریان که نیاز اساسی داشته‌اند و دارند و البته مدت‌ها است که در این بانک حساب فعال دارند نرخ سود 25 درصد را برای دریافت و پرداخت تسهیلات لحاظ می‌کنند.

* انواع تسهیلات در قالب کارت اعتباری با سود 27.5 درصد

یکی از بانک‌های اصل چهل و چهاری دست سایر بانک‌ها را با سود وام‌های مبادله‌ای از پشت بسته و تسهیلات را با نرخ سود 27.5 درصد به مردم پرداخت می‌کند؛ معاون یکی از شعب این بانک نیمه دولتی به خبرنگار تسنیم می‌گوید: تمام تسهیلات با هر مبلغی که مورد توافق بانک و مشتری باشد با نرخ سود 27.5 درصد و در قالب کارت اعتباری به مردم پرداخت می‌شود. 

وی اضافه کرد: تنها ضمانت تسهیلات کارت اعتباری با هر مبلغی که مورد توافق باشد سند ملکی است که باید در رهن بانک قرار گیرد. در این بانک پرداخت تسهیلات در گروه‌های مختلف به طرح کارت اعتباری ختم می‌شود و مشتری در صورت تمایل می‌تواند بعد از افتتاح حساب و انجام مراحل قانونی نسبت به دریافت وام اقدام کند. 

وقتی خبرنگار تسنیم از مسئولان این شعب درباره چند و چون این طرح و پشت پرده آن سوال کرد مسئولین کاملا بی‌اطلاع از طرح بودند و حتی نمی‌دانستند این تصمیم توسط هیئت مدیره بانک اتخاذ شده یا مصوبه ابلاغیه بانک مرکزی است یا خیر؟

نکته قابل تاملی که در این شعبه بانک نیمه دولتی مشهود بود وضعیت نرخ‌های سود سپرده گذاری می‌باشد.در این بانک سود سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت عادی 7 درصد ، سپرده سرمایه گذاری 3 ماهه 10 درصد، سپرده سرمایه گذاری 6 ماهه 12 درصد و سپرده سرمایه گذاری 9 ماهه 15 درصد، سپرده سرمایه گذاری یک ساله 17 درصد ،‌سپرده سرمایه گذاری 2 ساله 18.5 درصد،‌سپرده سرمایه گذاری 3 ساله 19 درصد ، سپرده سرمایه گذاری 4 ساله 19.5 درصد و سپرده سرمایه گذاری 5 ساله 20 درصد می‌باشد.

* کف نرخ سود وام خرید کالا 21 درصد شد

خبرنگار تسنیم که منظور کسب اطلاع از وضعیت نرخ‌های سود شعب بانک‌های دولتی و خصوصی چندین شعبه مراجعه کرده بود با حضور در شعبه یکی دیگر از بانک‌های اصل چهل و چهاری در مرکز شهر با این پاسخ معاون شعبه مواجه شد که پرداخت هر گونه وام متوقف و به سال آینده موکول شده است. 

معاون این شعبه ادامه داد: از چندماه قبل پرداخت تسهیلات در تمامی شعب این بانک متوقف شده و شعبه مرکزی با ابلاغ بخشنامه‌ای اعلام کرده که پرداخت تسهیلات از سال آینده با کف سود 21 درصد برای وام خرید کالا و خودرو آغاز شود.

وی البته گفت: قبل از اینکه پرداخت تسهیلات متوقف شود نرخ سود خرید کالا و خودرو 21 درصد بوده و برای سایر وام‌ها نرخ تغییر کرده است. 

کارمند این بانک نیمه دولتی اشاره‌ای به وضعیت نرخ سود سایر تسهیلات این بانک نکرده و گفت: فکر نمی‌کنم هیچ بانکی با نرخ سود کمتر از 21 درصد در این ایام به مردم تسهیلات پرداخت کند. 

به گزارش تسنیم، اطلاعیه مشترکی که در تمامی شعب بانک‌ها به چشم می‌خورد مربوط به نرخ‌های سود سپرده گذاری می‌باشد که در هر بانکی این اطلاعیه‌ها با ابعاد و اشکال مختلف در معرض دید مشتریان قرار گرفته است؛ در این بانک اصل چهل و چهاری هم اطلاعیه‌ای در شعبه نصب شده بود که مربوط به شرایط ویژه سپرده گذاری کوتاه مدت و بلند مدت در این بانک می‌باشد. جالب اینجا بود که در این اطلاعیه قید شده سپرده گذاری با بیشترین نرخ سود سیستم بانکی .

در این بانک به سپرده گذاری دو ساله تا پنج ساله سود 22.5 درصد ،‌یک ساله 22 درصد ، 9 ماهه 21.5 درصد ، 6 ماهه 21 درصد،‌ 4 ماهه 20.5 درصد و 3 ماهه 20 درصد سود پرداخت می‌شود. 

* کف نرخ سود تمام بانک‌های دولتی 25 درصد شد 

مراجعه خبرنگار تسنیم به شعبه یکی دیگر از بانکهای نیمه دولتی حکایت از آن داشت که در این بانک هم پرداخت تسهیلات فعلا متوقف شده و طبق اعلام معاون اعتبارات این شعبه قرار است از نیمه دوم اسفندماه پرداخت تسهیلات باز شود. 

معاون یکی از شعب یک بانک نیمه دولتی درباره نرخ سود تسهیلات این بانک گفت: تمام بانک‌های دولتی با نرخ سود 25 درصد به مردم وام می‌دهند؛ این بخشنامه‌ای است که از  مدیریت بانک به سایر شعب ابلاغ شده است. 

وی می‌گوید : برای دریافت تسهیلات خرید کالا با مبلغ حداکثر 5 میلیون تومان و دارا بودن ضامن کارمند رسمی و انجام تمام مراحل مربوط به دریافت تسهیلات مشتری باید 25 درصد سود پرداخت کند. 

این کارمند بانک دولتی درباره پرداخت تسهیلات قرضه الحسنه می‌گوید: هم اکنون در هیچ کدام از شعب این بانک پرداخت تسهیلات قرض الحسنه نداریم و فقط در برخی از شعب پرداخت تسهیلات ازدواج انجام می‌شود. 

* پرداخت تسهیلات با سود 26 درصد فقط به سرپرستان خانوار 

یکی از بانک‌های کاملا دولتی که دارای شعب بسیاری در سطح کشور می‌باشد فقط به سرپرستان خانوار تسهیلات پرداخت می‌کند آن هم با سود 26 درصد، معاون اعتبارات یکی از شعب این بانک دولتی می‌گوید: نرخ سود 26 درصد برای افرادی اعمال می‌شود که تسهیلات مبادله‌ای از بانک دریافت میکند و برای سایر متقاضیان که قصد دریافت تسهیلات مشارکتی را دارند نرخ‌های بالاتر از 26 درصد دریافت می‌شود.

وی اضافه می‌کند: البته در بخشنامه بانک مرکزی نرخ سود عقود مبادله‌ای باید 15 درصد باشد ولی این برای شعبی است که بودجه دارند به همین منظور سایر شعب که از توان مالی برخوردار نیستند به منظور پرداخت تسهیلات باید سود 26 درصد دریافت کنند.

این کارمند بانک دولتی ادامه داد: اعطای تسهیلات در این بانک فقط به سرپرست خانوار انجام می‌شود، متقاضی باید در شعب حساب فعال داشته باشد و بانک بعد از دریافت میانگین حساب وی طی یکسال دو برابر میانگین مانده حساب وی تا سقف 20 میلیون تومان وام با سود 26 درصد پرداخت می‌کند.