به گزارش شیرازه، پروفسور هاشم شرقی شیمیدان و پژوهشگر ی است که، نامش از سال    2002 در فهرست دانشمندان جهان در نمایه موسسه اطلاعات علمی ) ISI ) قرار گرفت. او در سال 92 چهره ماندگار فارس و در سال90 به عنوان شیمیدان برجسته کشور انتخاب شد.

باشگاه خبرنگاران با پروفسور شرقی مصاحبه ای تریتیب داده که به صورت زیر منتشر می شود.

وی 2سال پیاپی در سالهای 81 و 82 استاد نمونه کشور و در سال 88 پژوهشگر نمونه دانشکده علوم شناخته شد.

پروفسور شرقی بارها عنوان استاد و پژوهشگر نمونه دانشگاه شیراز را از آن خود کرد.

او عضو انجمن علمی نیویورک، انجمن علمی شیمی آمریکا و انجمن علمی شیمی و

مهندسی شیمی ایران است.

 در چه سالی و کجا متولد شدید؟

در مهر ماه سال 1328 در خانواده ای روحانی و متوسط در شیراز متولد شدم.

فکر می کردین روزی یکی از دانشمندان جهان باشید؟

نهایت تصوری که از خودم داشتم این بود که روزی معلم می شوم.

خاطره ای از دوران ابتدایی یادتان می آید؟

کلاس چهارم بودم، یک روز در کوچه بازی می کردم ناظم مدرسه و دوستش از کنارم گذشتند ناظم به من اشاره کرد و گفت: " این پسر رو می بینی حتی بلد نیست اسمش رو بنویسه "

واقعا بلد نبودید اسمتان را بنویسید؟

نه بلد نبودم، روزهای من به شیطنت و بازی در کوچه می گذشت و درس نمی خواندم تا این که منزل ما از دروازه سعدی، محله سنگ دقا قیا به خیابان فردوسی منتقل شد و من به درس علاقه مندشدم.

با تغییر مدرسه شما درس خوان شدید؟

بله، وقتی به محله جدید رفتم کتک مفصلی از بچه های محل جدید خوردم. این کتک باعث شد جرات بازی کردن در کوچه را نداشته باشم. در مدرسه برهان معلم کلاس پنجم بسیار دوستانه و محترمانه مرا به عنوان شاگرد جدید معرفی کرد، در زنگ معارف اسلامی از من درباره ی وضو و طهارت پرسید با توجه به این که پدرم روحانی بود اطلاع دقیقی داشتم و پاسخ درستی دادم ،معلم خواست بچه ها مرا تشویق کنند. این اولین تشویق زندگی من بود و روی من تاثیر مثبتی گذاشت طوری که بعد از آن در دوران تحصیل جزو شاگردان ممتاز مدرسه شدم.

در کدام دبیرستان دیپلم گرفتید؟

دبیرستان نمازی شیراز

درس مورد علاقه تان در دوره ی دبیرستان چه بود؟

فقط از شیمی متنفر بودم و به تنها درسی که در دبیرستان توجه نمی کردم شیمی بود.

پس چرا رشته شیمی را انتخاب کردید؟

در سال 1348 همزمان با دیپلم گرفتن من، کنکور سراسری شد. دانش آموزان دبیرستان نمازی با دبیرستان شاپور رقابت شدید داشتند، دانشگاه تبریز را انتخاب کردم. چون می دانستم به خاطر دوری راه و زبان ترکی متقاضیان کمتری دارد. ما پنج انتخاب رشته داشتیم، شیمی انتخاب پنجم من بود. نفر چهل و هشتم شدم و اگر پنجاه نفر انتخاب نمی کردند قبول نمی شدم.

در دانشگاه چه نمره هایی می گرفتید؟

نمره هام متوسط بود تا قبل از سال آخر. شرط قبولی در مقطع فوق لیسانس حداقل معدل 14 بود و همین مساله باعث رقابت بین بچه ها در سال آخر شد.

در حال و هوای این رقابت، حسابی درس خواندم طوری که معدل سال آخرم 16 و معدل کل در مقطع لیسانسم 14 و خورده ای شد. پایان نامه ای هم که در مقطع لیسانس ارایه کردم در زمینه ی خواص شیمیایی سیمان بود و با درجه ممتاز فارغ التحصیل شدم.

کارشناسی ارشد را در کدام دانشگاه گذراندید؟

برای فوق لیسانس، فقط دو انتخاب داشتم. شیمی فقط در دو دانشگاه 

صنعتی شریف  و در دانشگاه شیراز ارایه می شد. در کنکور صنعتی شریف شرکت کردم

ولی به علت اینکه همه ی سوالات آزمون به زبان انگلیسی بود قبول نشدم و در دانشگاه شیراز

پذیرفته شدم.

سوال های آزمون ورودی دانشگاه شیراز به زبان انگلیسی نبود؟

چرا اتفاقا در دانشگاه شیراز برعکس تبریز حتی درسها هم به زبان انگلیسی تدریس می‌‌شد، آزمون ورودی مقطع فوق لیسانس هم به زبان انگلیسی بود. برای آزمون کمیته چهار نفره

حضور داشتند و از من خواستند پاراگرافی از کتاب شیمی فیزیک آلی را بخوانم. من هم خواندم

ولی این که چه خواندم فقط خدا می داند.

پس چطور پذیرفته شدید؟

از من خواستند آنچه را خوانده ام توضیح دهم، من با تسلطی که به مطالب داشتم از روی

عکس ها توضیح دادم. از من پرسیدند: این توضیح همان مطلبی است که خواندی؟ گفتم نه توضیح عکس ها است. برای مصاحبه کننده ها نحوه ی برخورد من بسیار جالب بود از من خواستند واکنش کلر و متان را توضیح دهم. من باتوجه به این که در اقلید سرباز معلم بودم و این مطلب را تدریس کرده بودم به خوبی توضیح دادم و در دانشگاه شیراز پذیرفته شدم.

با علاقه یا باز هم بی علاقه ادامه دادید؟

باز هم علاقه ی آنچنانی به شیمی نداشتم. تا اینکه به علت ورود به مبارزات سیاسی و فشارهای ساواک مجبور شدم دوره ی فوق لیسانس را رها و کشور را ترک کنم و در دانشگاه استون بیرمنگام پذیرش گرفتم. نمره های خوبی که از دانشگاه شیراز گرفته بودم و به اعتبار دانشگاه شیراز بدون گذراندن دروس پیش نیاز وارد کورس اصلی شدم. اما به علت بی علاقگی به شیمی تغییر رشته دادم و رشته شیمی و تکنولوزی پلیمرها را انتخاب کردم که علاوه بر شیمی مباحثی از مدیریت و مهندسی داشت ،و در نهایت با رتبه اول از این رشته فارغ التحصیل شدم.

زبان انگلیسی را چطور آموختید؟

سه ماه زودتر از شروع ترم در بیرمنگام بودم. در این مدت مطالعه داشتم، نقاط مختلفی را روی نقشه علامت گذاری می کردم. بعد از حفظ کردن جمله هایی درباره ی نحوه ی ارتباط و آدرس، به خیابان می رفتم با افراد مختلف صحبت می کردم و آدرس می پرسیدم.

کارهای تحقیقاتی را از چه زمانی آغاز کردید؟

بعد از انقلاب در دانشگاه رازی کرمانشاه استخدام شدم. در زمان جنگ همرا ه با کمیته ی تحقیقاتی از طرف دانشگاه شیراز درباره اثرات سلاح های شیمیایی تحقیق کردیم، این تحقیق علاوه بر این که شروع کارهای پژوهشی من بود باعث علاقه من به درس شیمی شد، چون پی بردم علم شیمی یک تحول عظیم در تاریخ است و بدون این علم هستی معنا ندارد.

تحقیقات شما دستاوردی هم داشت؟

بله، تولید پماد و ساختن داروهایی برای مداوای بیماران شیمیایی

پس شما تاثیر شیمی در جنگ را از نزدیک دیدید؟

بله علاوه بر کارهای تحقیقاتی، در عملیات بدرشرکت داشتم، مجروح شیمیایی شدم و

شیمی تاثیر کاملی روی زندگی من گذاشت.

در حال حاضر هم در زمینه ی ساخت دارو تحقیق می کنید؟

بله، یکی از تحقیقات ما درباره ی ساخت داروهای ضدسرطان است که خواص دوگانه

نداشته باشد و روی سلول های سالم تاثیر سو نگذارد.

در مقطع دکترا چه گرایشی از شیمی را انتخاب کردید و از چه دانشگاهی فارغ التحصیل شدید؟

در سال 1364 با بورس دولت جمهوری اسلامی وارد دکترای تخصصی شیمی دانشگاه منچستر انگلستان شدم و بعد از دو سال دکترای تخصصی را در رشته شیمی آلی حیاتی با درجه ممتاز به پایان رساندم.

چگونه اسم شما در فهرست دانشمندان جهان قرار گرفت ؟

تا حالا 254مقاله ی تحقیقا تی ISIدر مجلات معتبر علمی جهان به چاپ رساندم و تعداد ارجاعات به مقالاتم بیشتر از 4هزار بار بوده است. در سال 85 و 87 به عنوان پژوهشگر دارای مقاله پر استناد ( ( Highly cited paper توسط موسسه اطلاعات علمی (ISI) شناخته شدم. 70 مقاله هم در کنفرانس های داخلی و خارجی ارایه کردم.

چرا با وجود کارهای تحقیقاتی تدریس می کنید؟

چون اعتقاد دارم باید آنچه می دانم به دانشجو انتقال بدهم تا دینم را به مردم و کشورم ادا کنم. در همه ی زمینه ها در دروس شیمی آلی، از جمله شیمی پلیمرها، شیمی سنتز مواد آلی، فتوشیمی پیشرفته تدریس می کنم.

به رشته شیمی دانشگاه شیراز چه نمره ای می دین؟

 20، فارغ التحصیلان دانشگاه شیراز از بهترین ها هستند،آنها پژوهش را در جاهای دیگر هم گسترش دادند. ما توان رقابت با طراز اول های دنیا که جایزه نوبل گرفتند را داریم، اما! بودجه نداریم. ما باید بر اساس امکاناتمان پروژه های تحقیقاتی مان را تعریف کنیم در صورتیکه پتانسیل بیشتری داریم که علاوه بر تولید علم می تواند دستاوردهای عملی بیشتری به همراه داشته باشد.

سرگرمی شما چیه؟

در حال حاضر فقط شیمی ولی در سالهای جوانی به طور جدی فوتبال، بسکتبال و والیبال

بازی می کردم. برگزاری نمایشگاه کاریکاتور از جمله کارهای فرهنگی من در کرمانشاه بود. 

همسر و فرزندانتان در چه زمینه ای فعالیت می کنند؟

 همسرم خانه دار است و در همه ی این سالها برای من بهترین همدم و همراه بوده.

دخترم فوق لیسانس اقتصاد دارد و خانه دار و پسرم مهندس عمران است.

به نطر شما پرفسور هاشم شرقی کیه؟