کد خبر: ۱۷۵۰۵
تاریخ انتشار: ۱۰:۲۴ - ۱۹ آبان ۱۳۹۰

فتنه‌گری سعودی‌ها در عراق

عراق و عربستان سعودي دو دولت عربي داراي مرزهاي مشترك هستند كه از بدو تاسيس هر دو كشور در ابتداي قرن بيستم تاكنون همواره روابط پر فراز و نشيبي را سپري كرده‌اند. پس از سقوط صدام نيز سعوديها با توجه به روي كار آمدن شيعيان و كردها و تحت الشعاع قرار گرفتن اعراب سني از يكسو و باقيماندن مسائل حل نشده ميان دو كشور از سوي ديگر عمدتاً به دنبال تضعيف دولت جديد اين كشور بوده‌اند، رويه‌اي كه تا به امروز ادامه يافته است.به نحوي كه بنا به گفته مقامات امنيتي و سياسي عراق و بعضا آمريكايي‌ها، عربستان سعودي طي سالهاي اخير با حمايت از گروههاي تروريست و افراط گراهاي سلفي يكي از عوامل اصلي بروز ناامني و بي‌ثباتي سياسي در سرزمين بين النهرين بوده است. تاكيد برخي مقامات سعودي بر ايجاد ايالت‌هاي فدرال عراق نيز اين روزها به عنوان دسيسه جديدي از سوي آل سعود عليه دولت جديد عراق محسوب مي‌شود. آنچه كه در پي خواهد آمد گفت‌وگوي تهران امروز با دكتر حسن هاني زاده كارشناس مسائل خاورميانه در خصوص روابط متقابل عراق و عربستان است.

با توجه به روابط كنوني عراق و عربستان، در نظر شما مهم‌ترين شاخصه‌هاي عدم بهبود روابط عراق و عربستان در سال‌هاي گذشته چه بوده‌اند؟

روابط عراق و عربستان در دو دوره قابل بررسي است. در اين حال از زمان شروع ديكتاتوري رژيم بعث در عراق فرآيندي از روابط ميان دو كشور شكل گرفت كه به رغم اختلاف ايدئولوژيكي بين دو كشور روابط گسترده‌اي به‌ويژه از سال1979 برقرار شد تا جدا از به حاشيه راندن كردها و شيعيان ساخت اصلي قدرت در دست سني‌ها باشد. در اين ميان از آنجا كه نگاه رياض به عراق نگاهي طايفه‌اي است آنان به تقويت صدام كمك كرده و در طول جنگ تحميلي با ايران نيز عربستان بيشترين كمك مالي رابه عراق درحدود 60 ميليارد دلار كرد‌. در اين بين اين رويكرد بيانگر آن است كه رياض تلاش مي‌كند كه اقليتي را بر عراق حاكم كند.

بعد از سرنگوني صدام در سال 2003 مرحله‌اي جديدي از روابط عربستان و عراق آغاز شد. به اين معني كه اساسا عربستان حتي تا كنون نظام دموكراتيك و مردمي عراق را به رسميت نشناخته است. چرا كه رئيس‌جمهوري عراق طالباني كرد بوده و نخست‌وزير نوري المالكي هم شيعه است و اين امر براي رژيم طايفه‌اي آل سعود ايجاد نگراني مي‌كند. آنان احساس مي‌كنند كه اقليت سني به حاشيه رانده شده است. در اين بين در طول 8 سال گذشته هم عربستان تلاش كرده است تا وضعيت عراق را به قبل از سال 2003 بازگرداند و عوامل خود‌را در عراق حاكم كند. به همين دليل هم در طول انتخابات پارلماني عراق، عربستان ميلياردها دلار براي كمك به پيروزي جناح خاصي در عراق هزينه كرد اما باز هم طالباني و مالكي به عنوان رئيس‌جمهور و نخست وزير انتخاب شدند و طرح‌هاي رياض براي ايجاد اختلاف ميان طوايف گوناگون عراقي‌ها با شكست روبه‌رو شد. گذشته از اين نيز آخرين توطئه عربستان سعودي سازماندهي بعثي‌هاي عراق براي آنجام كودتا بود كه اخيرا 500 نفر از عوامل حزب بعث عراق (كه قصد براندازي داشتند) دستيگر شدند.

با توجه به نامه منتشر شده ملك عبدالله پادشاه عربستان به ديك چني در دوره رياست‌جمهوري جورج بوش و حمايت از سني‌هاي ساكن عراق و نيز تلاش‌هاي كنوني موجود براي طرح اقليم در استان‌هايي مانند صلاح‌الدين نقش حمايتي رياض از اعراب سني در عراق تا چه حدي است؟

برخي از شخصيت‌هاي استان صلاح الدين تهديد كرده‌اند كه اقليم خود مختاري را تشكيل مي‌دهند كه بيانگر اين است كه عربستان سعودي تلاش مي‌كند تا عراق را تجزيه كند،چنانكه نوري المالكي نخست‌وزير عراق به طور صريح از عربستان به عنوان كشوري كه تلاش مي‌كند تا عراق را ناامن كند ياد كرده است. اكنون عربستان سعودي نقش تخريبي در عراق دارد و تلاش مي‌كند تا نظامي دموكراتيك در عراق شكل نگيرد چراكه نظام دموكراتيك در منطقه مي‌تواند براي رژيم آل سعود خطر ساز باشد لذا اين كشور با شكل گيري هر گونه سيستم دموكراتيك در منطقه مخالف است.

به طور كلي عربستان در ايجاد ناامني در عراق نقش مهمي داشته است. ابتدا گروه‌هاي عرب از راه عربستان وارد شدند و ده‌ها هزار نفر از مردم بي‌گناه عراق را ترور و انفجار‌هاي متعددي را انجام دادند. جدا از اين نيز عوامل سلفي هم وارد عراق شدند و به ترور پرداختند. اكنون نيز هم برخي از ساكنان مناطق سني نشين عراق با توجه به كمك مالي و تباليغاتي عربستان سعودي تلاش مي‌كنند تا اقليمي خودمختار برخلاف شرايط موجود در عراق تشكيل دهند و به نوعي نيز عراق را تجزيه كنند. در واقع طرح خود مختاري استان صلاح الدين نشانه تلاش براي تجزيه عراق است و گزارش‌هاي رسانه‌ها هم نشان مي‌دهد كه ملك عبدالله و شاهزادگان سعودي نيز تلاش مي‌كنند تا عراق را تجزيه كنند و همچنين از شكل گيري نظامي دموكراتيك در عراق جلو گيري كنند.

تا چه حدي ممكن است حمايت رياض از گروه‌هاي بعثي و سلفي پس از خرو ج نيرو‌هاي آمريكايي از عراق به افزايش ناامني منجر شود؟

قطعا اين احتمال بالاست. سعودي‌ها قبلا نگران بودندكه اگر نيرو‌هاي آمريكايي از عراق خارج شود نظام مردمي عراق تقويت شود. لذا برنامه‌ريزي عربستان بر اين راستاست كه پس از خروج نيروهاي آمريكايي از عراق ناامني‌هايي را در عراق ايجاد كند تا از شكل‌گيري نظامي دموكراتيك و برخاسته از اراده ملت جلوگيري كند. يعني عربستان از آنجا كه نمي‌خواهد نظامي مردمي در عراق باقي بماند و همچنان كه در لبنان و سوريه نقش تخريبي برعهده گرفته است پس از خروج آمريكا از عراق تحريك‌هاي قومي و مذهبي را افزايش مي‌دهد و اقليت سني را تحريك تا ناامني‌ها را افزايش دهند و منجر به تجزيه عراق شوند.

با توجه به رفتار توهين آميز عربستان سعودي با هيات بلندپايه عراقي به رياست جلال طالباني در فرودگاه رياض كه براي شركت در مراسم تدفين وليعهد عربستان حاضر شده بودند وليعهد پيشين عربستان، آينده روابط عراق و عربستان به چه سمتي خواهد رفت؟

در واقع حضور هيات عراقي و در سطح بالا و با حضور جناب دكتر طالباني رئيس‌جمهور عراق نهايت حسن نيت دولتمردان عراق را در مورد براي بهبود روابط با رياض نشان مي‌دهد، اما از آنجا كه نگاه سعودي‌ها نسبت به شخصيت‌هاي مهم عراقي نگاهي طايفه‌اي است اين حركت ناشايسته را دولت سعودي در فرودگاه رياض در مقابل هيات عراقي انجام داد كه خود موجب شد هيات عراقي برگردد. اكنون نيز اگر به روابط دو كشور نگاه كنيم هيچ گونه افق روشني براي بهبود روابط ميان عراق و عربستان وجود ندارد زيرا عربستان نگاهش به مسائل عراق را بر اساس شاكله‌هاي قوميتي و طايفه‌اي روابط تنظيم مي‌كند. در اين حال تازماني كه اين نگرش در ميان دولتمردان سعودي و جود داشته باشد به نظر نمي‌رسد هيچ گونه بهبودي در روابط دو كشور مشاهده شود. يعني روابط تازمان تغيير نگاه رياض اين رابطه ناپايدار خواهد بود.

انتهای خبر/ک

برچسب ها: سعودی ، عراق ، فتنه انگیزی
نظرات بینندگان