باید منتظر روی دیگر کرونا باشیم؟
نگرانی‌هایی از ایجاد ناآرامی‌های اجتماعی ناشی از مشکلات اقتصادی در پی شیوع کرونا ایجاد شده است.
پایگاه خبری تحلیلی شیرازه؛ بعد از شیوع کرونا در ایران، گروه‌های مردمی و جهادی با راه‌اندازی پویش‌های مختلف و حضور در صحنه، جلوه‌های جالب و افتخارآفرینی از عواطف انسانی و اجتماعی را به نمایش گذاشتند. اکنون و بعد از گذشت نزدیک به دو ماه از شیوع و فراگیری کرونا، نگرانی‌هایی از ایجاد ناآرامی‌های اجتماعی ناشی از مشکلات اقتصادی ایجاد شده است.
1) با شیوع کرونا در کشور، بسیاری از کسب‌وکارها و فعالیت‌های اقتصادی آسیب جدی دید. بسیاری از صنایع، کارگاه‌های تولیدی و فروشنده‌های خُرد که خود را برای فروش ایام عید آماده کرده بودند، دچار مشکلاتی شدند ولی در این بِین قشری که بیش از همه آسیب دید، افرادی بودند که درآمد روزانه‌ی خود را از راه کارهایی نظیر کارگری، پیک موتوری و رانندگی کسب می‌کردند. این قشر، بواسطه‌ی نوع کارشان، این روزها، نه درآمدی دارند و نه اندوخته‌ی مالی چندانی برای مواجهه با فشارهای اقتصادی و اکنون نزدیک به دو ماه است که در این وضعیت نامطلوب و بغرنج به سر می‌برند.
کارگران روزمزد و سایر مشاغل مشابه مجبور بودند در شرایطی که بسیاری قرنظینه‌ی خانگی را انتخاب کرده بودند، به کف خیابان‌ها بیایند تا بتوانند لقمه نانی برای خانواده‌ی خود تهیه کنند. یعنی مرگ احتمالی ناشی از کرونا را به مرگ قطعی بدلیل گرسنگی و فقر ترجیح می‌دادند.
2) رهبر انقلاب در سخنرانی خود بمناسبت نیمه‌ی شعبان فرمودند: «ما عرض می‌کنیم که مسئولان در ستاد ملّی [مبارزه با کرونا] به طور جدّی مشغول کارند و گزارش‌هایش به ما داده می‌شود و اطّلاع پیدا می‌کنیم. و برای برخی از قشرهای ضعیف هم فکرهایی کرده‌اند که من توصیه می‌کنم، تأکید می‌کنم که این برنامه‌هایی را که مسئولین دولتی برای برخی از قشرهای ضعیف در نظر گرفته‌اند، هر چه سریع‌تر، هر چه بیشتر، هر چه بهتر ان‌شاء‌الله به اجرا در بیاورند.»
این توصیه‌ی رهبر انقلاب به مسئولین احتمالا بواسطه‌ی گزارش‌هایی است که ایشان از وضعیت اقشار ضعیف جامعه دریافت کرده‌اند. حضور جدی نهادهای وابسته به رهبری مانند آستان قدس، ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد مستضعفان برای رسیدگی به این اقشار هم نشان از توجه و جدیت ایشان نسبت به محرومین و مستضعفین دارد.
ایشان در همان روزهای ابتدایی با دستور به همه‌ی نهادهای زیرمجموعه‌ی خود برای همکاری و کمک به وزارت بهداشت و مسئولین مرتبط، برای حل سریع‌تر موضوع و خدمت بهتر به مردم، فرمودند: «از همه‌ی دستگاه‌هایی که مرتبط با دفتر ما هستند، خواسته‌ایم که آنها هم در این زمینه، همه‌ی امکاناتشان را در اختیار مردم قرار بدهند.» 13/12/98 پیرو این دستور، نهادهایی همچون ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد مستضعفان، کمیته‌ی امداد امام خمینی (ره) و آستان قدس رضوی مامور شدند تا امکانت خود را برای حل این مشکل به میدان بیاورند. از جمله‌ی این اقدامات می‌توان به فعالیت بنیاد مستضعفان برای جبران خسارات مالی ناشی از کرونا اشاره کرد که به ۳۸هزار خانواده‌ی نیازمند از قبیل خانواده‌های کولبران کمک مالی یک ملیون تومانی اعطا کرد. کمیته‌ی امداد امام خمینی(ره) نیز ۲۵ هزار بسته‌ای بهداشتی بین نیازمندان و پرداخت حقوق فوق‌العاده به بیماران صعب‌العلاج نیازمند را آغاز کرد.
این اقدامات اگر چه اقدامات در جای خود مناسبی بوده ولیکن رافع ورود فوری و جدی دولت به این عرصه نیست. حجم اقتصادی نهادهای تحت نظر رهبری در بهترین حالت، یک دوازدهم دولت است. بنابراین کارهایی که دولت در این مدت می‌بایست انجام دهد، می‌تواند چندین برابر اقدامات نهادهای تحت نظر رهبری باشد.
3) متاسفانه تاخیر دولت در واریز وام 1ملیون تومانی و عدم شفافیت در پرداخت کمک 200 تا 600هزار تومانی باعث شده تا مشکلات زیادی برای این اقشار ایجاد شود. اعتراضات اقشار آسیب‌دیده به وضعیت بیکاری و فشار اقتصادی نیز در برخی از کلان شهرها قابل رویت است.
درحالی‌که تاکنون و بعد از شیوع کرونا با جلوه‌های زیبای انسانی و اسلامی از حضور گروه‌های مردمی و جهادی مواجه بودیم، اکنون بیم آن می‌رود که با تاخیر دولت در پرداخت وام و بی‌توجهی به این اقشار شاهد روی دیگر کرونا یعنی ظهور و بروز اعتراضات خیابانی باشیم. به راستی این حجم از تاخیر در پرداخت کمک‌های مالی و پای‌مال کردن عزت آنها از طریق ایجاد صف‌های طولانی برای اعطای سیم‌کارت چه وجهی دارد؟
آیا پیش از این امکان این نبود تا از طریق نهادهایی مانند سازمان تامین اجتماعی به ایجاد بانک اطلاعاتی برای این اقشار اقدام شود تا بتوان در بحران‌ها و مشکلات مالی به داد آنها رسید؟
و در آخر اینکه چرا توصیه‌ی رهبر انقلاب برای «هر چه سریع‌تر، هر چه بیشتر و هر چه بهتر» شدن این خدمات عملی نمی‌شود؟
محمد حسین عظیمی
نظرات بینندگان
