صداوسیما محتوای خودش را دوباره میخرد؟!
پس از تغییر معاونت فضای مجازی صداوسیما، اعلام شد که قرار است سامانه تلوبیون از بخش خصوصی خریدار شود؛ اظهارنظری که اسباب شگفتی شد، چراکه این تصور وجود داشت تلوبیون جزو اموال صداوسیماست و اگر امتیازاتی نیز دریافت کرده، متاثر از همین مالکیت است اما حالا مشخص شده رسانه ملی باید سامانهای را بخرد که محتوایش به عنوان دارایی اصلیاش متعلق به صداوسیما است.
صداوسیما در طول سالهای متمادی، بسترهای متعددی را برای عرضه آرشیو آنلاین محتوایش فراهم کرد اما هیچ کدام به وسعت و دیرپایی تلوبیون نشد؛ وب سایتی که ماهیتش نامشخص بود و در شرایطی که بنیانگذارش معاون فضای مجازی صداوسیما بود، تصور میشد این وب سایت نیز تماماً یا به صورت عمده تحت تملک صداوسیما است، چرا که هیچ محتوای تولیدی نداشت و محتوایش به عنوان سرمایه اصلیاش برای جذب مخاطب، صرفاً محتوای پخش شده از شبکههای مختلف سیما بود که باکیفیتی پایینتر از پخش، در این بستر عرضه میشد.
مدتی پس از آنکه محمد شریف خانی، معاون فضای مجازی سازمان صداوسیما از این سمت برکنار و با حکم رییس صداوسیما غلامرضا نوری به سرپرست این معاونت منصوب شد و سپس خبرهایی درباره مذاکره برای خرید این سرویس از صداوسیما مطرح شد؛ سرویسی که بنابرادعای متولیانش هم اکنون نزدیک به ده میلیون کاربر دارد و به صورت میانگین 130 میلیون نمایش پخش زنده دارد و نمایش آرشیو آن در ماه به صورت میانگین به 230 میلیون نمایش میرسد و از این منظر یک بستر بزرگ تبلیغاتی نیز محسوب میشود.
مجید ترکآبادی، مدیر مارکتینگ تلوبیون، اعلام کرده که از این رایزنیها مطلع نیست اما آن گونه که احسان خرم مدیرعامل تلوبیون دو سال پیش در گفت و گویی اشاره کرده بود در زمان ایجاد تلوبیون تاکید شده برندی که ساخته میشود، متعلق به صداوسیما است. این مطالبه صداوسیما نیز منطقی است، چرا که به جز نرم افزار و زیرساختی که مشخص نیست توسط بخش خصوصی استفاده شده از زیرساخت صداوسیما استفاده شده، همه محتوای تلوبیون که منجر به جذب مخاطب شده، متعلق به صداوسیما است.
از قضا یکی از دلایل موفقیت بیشتر تلوبیون نسبت به رقبایش، محدودیتهایی است که معاونت فضای مجازی برای این IPTV لحاظ نکرد. بر اساس قراردادی که توسط معاونت فضای مجازی صداوسیما با مالکین آی پی تی ویها منعقد میکرد، هیچ کاربری نباید در هیچ وب سایتی بدون «وارد شدن / Login» محتوایی را تماشا کند و تمامی آی پی تیوها مکلف به رعایت این قانون شدهاند. این درخواست، تاثیرش بر جایگاه آی پی تی ویها محسوس است و به شدت به ضرر آنها تمام میشود؛ چرا که موتورهای چستجو از جمله گوگل، محتوای آیپیتیوی را پرایوت در نظر میگیرند و چون نمیتوانند این محتوا را بخوانند، صفحات حاوی محتوای آیپیتیویها جزو یافتههای صفحات موتورهای سرچ نیست.
همچنین هیچ یک از آی پی تیوی ها امکان بیش از دو هفته نگهداری آرشیو تلویزیون را ندارند و عملاً کارکرد آرشیوی که یکی از مهمترین ارزشهای افزوده یک آی پی تی وی محسوب میشود، از آنها سلب شده است. از سوی دیگر هیچ یک از مجموعههای آیپیتیوی، حق قرار دادن امکان دانلود محتوای تلویزیون را ندارد و کاربرانشان که با لاگین وارد شدهاند، تنها میتوانند حداکثر تا دو هفته پس از پخش محتوا، آن را مجدداً در آی پی تی وی تماشا کنند. تلوبیون این محدودیتها را نداشت و به همین دلیل برتری قابل توجهی در جذب مخاطب به دست آورد.
همچنین ابهاماتی مطرح است که آیا تلوبیون که در این مدت از قبل آگهیهایش درآمد داشته، این درآمد را با صداوسیما به اشتراک گذاشته و اساساً رقمی به صداوسیما پرداخته کرده است؟ علاوه بر این، چنین پرسشی مطرح است که آیا صداوسیما تسهیلاتی اعم از کمک، وام، بودجه یا هزینه نگهداری و زیرساخت به این مجموعه اختصاص داده و یا این مجموعه کاملاً در این دوره خودگردان بوده است؟ پرسشهایی که هریک درباره تعیین مالکیت کل این مجموعه تاثیرگذار است.
اکنون با تغییرات مدیریتی در معاونت فضای مجازی صداوسیما انتظار میرفت تکلیف مالکیت این مجموعه مشخص شود و قاعدتاً با شفافیت معاونت فضای مجازی درباره این جزئیات، اعلام شود که آیا صداوسیما قصد دارد محتوای خودش را بخرد یا صرفاً برای نرم افزار تلوبیون مبلغی را پرداخت کند یا رویهای دیگری در پیش گرفته خواهد شد.