به گزارش سرویس اقتصادی شیرازه، در ایران معدن و معدن کاری داری سابقه طولانی و پر افتخار بوده و صدها نام به جای مانده از روزگاران گذشته مانند آهنگران، کوه زر، زرشوران، کوه سرمه، کوه نقره و طالسمی گواه این مدعا است.

تحقیقات نشان می دهد که در فاصله زمانی ۴ هزار تا ۴ هزار و۵۰۰ سال پیش از میلاد آلیاژ مفرغ در ایران شناخته شده بود که خود نشانگر پیشرو بودن ایرانیان در دانش و علم معدنکاری است امروزه نیز ایران با حدود ۶۸ نوع ماده معدنی ۳۷ بیلیون تن ذخایر کشف شده و 57بیلیون تن ذخایر بالقوه در میان ۱۵ قدرت معدنی جهان جای گرفته است، امری که نشان از ثروت عظیمی در کشور است.

ایران  در مواد معدنی استراتژیک همچون مس و سنگ آهن نیز وضعیت بسیار مناسب تری نسبت به میزان متوسط جهانی دارد،اما ناقص بودن چرخه تولید،نبود زیرساخت های لازم، سهم ناچیز معادن در تولید ناخالص داخلی، بهره گیری از فناوری قدیمی از مرحله  اکتشاف تا فرآوری محصولات معدنی، پیچ و خم‌های اداری، پیمان‌سپاری ارزی و نبود بستر امن سرمایه‌گذاری از جمله مشکلات معدن‌کاران است.

 اگرچه بخش معدن می تواند جلوتر از بخش صنعت حرکت کند و حتی می تواند در شرایط تحریم نفتی جایگزین مطمئنی برای درآمدهای نفتی باشد اما وجود برخی مشکلات ت این روند روبه جلو را کند کرده و باعث شده بسیاری از فعالان این حوزه با دلسردی به کار خود ادامه دهند و این مشکل تنها مختص یک یا دو استان نمی شود بلکه تمام شهرستانهایی که پتانسیل و ظرفیت معدنی دارند با چالش هایی دست و پنجه نرم می کنند.

استان فارس نیز با دارا بودن ۶۵۷ معدن  در رتبه های نخست بخش معدن کشور قرار دارد که این خود یک ظرفیت عظیم در حوزه معدن محسوب می‌شود اما با این وجود معدن کاران استان فارس با مشکلات و چالش های عدیده ای روبرو هستند که گاهی موجب کند یا متوقف شدن فعالیت شان می‌شود از این رو توجه ویژه به این بخش که یکی از حوزه‌های اشتغال زا و اقتصادی کشور محسوب می‌شود از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه معدن یکی از مهمترین منابع صنعت، اشتغال، رونق تولید و توسعه اقتصادی در هر کشوری به شمار می‌رود و مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی را تأمین می‌کند.

در این راستا اکثر معدن‌کاران با بیان مشکلاتی شبیه به یکدیگر، از جمله موانعی که بانکها برای پرداخت تسهیلات برای آنها ایجاد کرده اند از نمایندگان مجلس و مسئولان کشوری و استانی خواستار توجه بیشتر به این بخش شده اند.

ایزدی: استان فارس با ۶۵۷ معدن به لحاظ تعداد معادن رتبه دو کشور را داراست که اکثر این معادن، معادن مصالح ساختمانی، سنگهای تزیینی، کانی های غیرفلزی هستند و نزدیک به ۶ درصد هم کانی های فلزی در استان فارس وجود دارد.

وی با بیان اینکه بیشترین معادن استان فارس را معادن گچ و آهک تشکیل می دهد که در کل گستره استان فارس فعال هستند، گفت: از نظر ذخیره مواد معدنی نیز با ذخیره ۳.۴ میلیارد تن رتبه ۸ کشوری، از لحاظ استخراج مواد معدنی به صورت اسمی با ۵.۵میلیون تن رتبه ۴ کشوری را و به لحاظ ایجاد اشتعال درمعادن با اشتغال حدود ۸ هزار و ۶۵۶ نفر رتبه ۴ کشوری و به لحاظ سرمایه گذاری نیز رتبه ۷ کشوری را با سرمایه گذاری ۱۱۰۰ میلیارد تومان در بخش معادن دارا است.

ایزدی با اشاره به اینکه دو کار بزرگ در استان فارس در حال انجام است، افزود: استان فارس دارای ۱۲۲هزار کیلو متر مساحت است که از این میزان مساحت، بیش از ۵۶ هزارکیلومترمربع آن در حال حاضر توسط سازمان ایمیدرو در حال اکتشافات معدنی است.

رئیس سازمان صمت فارس با بیان اینکه پس از پایان این اکتشافات به این نتیجه دست پیدا می‌کنیم که چه میزان مواد معدنی در استان فارس وجود دارد که بر اساس آنها بتوانیم صنایع مرتبط را راه اندازی و اجرا کنیم، افزود: این طرح اکتشافات از سال ۱۳۸۸ شروع شده و به احتمال زیاد تا آخر امسال(۱۴۰۰)کار اکتشافی در این محدوده ها به اتمام خواهد رسید.

وی ادامه داد: در اواسط نیمه دوم سال ۱۳۹۸ قراردادی را با دانشگاه شیراز منعقد کردیم مبنی بر اینکه این دانشگاه طرح تحقیقاتی نقشه راه معدن استان فارس را تدوین کند، که در حال حاضر ارائه نهایی آن انجام شده و در شورای معادن کشور نیز مورد استقبال قرار گرفت، این طرح قطعاً در توسعه و پیشرفت صنایع معدنی استان فارس حائز اهمیت خواهد بود.

شیرازه: معادن استان فارس بیشتر در کدام یک از شهرستان های استان وجود دارد و در هر شهرستان چه نوع معدنی بیشتر یافت می شود؟

رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان فارس، گفت: اکثر سنگهای تزیینی استان فارس در شمال و شمال شرق استان ودر شهرستانهایی مثل بوانات، خرمبید و آباده واقع شده است،همچنین بیش از ۹۰ درصد خاک نسوز کشور در استان فارس و در شهرستان آباده وجود دارد که به واسطه همین خاک نسوز است که در شهرستان های آباده و خرمبید کارخانجات کاشی و سرامیک زیادی وجود دارد

ایزدی اضافه کرد: معادن فلزی ما که معادن هماتیت و سنگ آهن است در خرم بید، معادن شن و ماسه در سطح استان فارس گسترده شده است و معادن گچ و آهک در شهرستانهای داراب و جهرم بیشتر یافت می شود، همچنین معادن سرب و روی در شهرستانهای فیروزآباد و فراشبند و در غرب استان به واسطه پهنه هایی که داریم معادن آهک وجود دارد.

شیرازه:عمده ترین مشکلات حوزه معدن چیست؟:

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس یکی از عمده ترین مشکلاتی که معدن کاران با آن روبرو هستند را سنگ اندازی های بانکها برای پرداخت تسهیلات عنوان کرد و گفت: چون پروانه بهره برداری معدن به عنوان وثیقه قابل قبول بانک ها نیست در نتیجه این قشر با چالش های بسیاری مواجه میشوند در حالی که در قانون بانک ها این مورد دیده شده که پروانه بهره برداری معدن می تواند به عنوان وثیقه مورد استفاده قرار گیرد، اما متاسفانه بانک‌ها از این مسئله سرباز زده و بنابراین تبدیل به یک معضل اساسی برای معدن‌کاران و بخش معدن استان و کشور شده است.

ایزدی گفت: دومین مشکل این است که ۱۵ درصد حقوق دولتی معادن طبق قانون، بایستی به منظور زیرساخت‌های استان صرف شود که از این میزان متاسفانه درصد کمی از صندوق خزانه به استان باز گردانده می‌شود به همین خاطر نمی توانیم از این میزان در بحث زیرساختی استفاده کنیم.

 بلوکه شدن بخش عمده‌ای از استان فارس به دلیل مخالفت ارگانهای موضوع ماده ۲۴ قانون معادن به خصوص اداره کل منابع طبیعی از دیگر مشکلات بخش معدن است، چرا که محدوده معدنی که یک بار استفاده شده  بلوکه می شود و دیگر امکان فعالیت در این محدوده وجود ندارد و مشکل اینجاست که دیگر نمی توانیم برای متقاضی بعد این فرصت را مهیا کنیم که پیگیر شود تا بتواند در شرایط بهتر و با امکانات مجهزتری به اکتشاف و استفاده از آن منطقه بپردازد؛ طبق این قانون تنها یک بار تا پایان دوره اکتشاف در مرحله اول امکان استفاده از یک منطقه وجود دارد و پس از آن ادامه کار توسط افراد دیگر ممنوع است.

از دیگر مشکلات بخش معدن نبود زیرساخت ها و امکانات کافی مثل جاده و برق است، که ایزدی به آن اشاره کرد و گفت:یکی از زیرساخت های مهم برای دسترسی معدن‌ کاران به معدن جاده است که متاسفانه وجود ندارد و تامین این امکانات و شرایط برای معدن کاران بسیارهزینه‌ بر و دشوار است و عمدتاً توجیه اقتصادی و امکان بهره برداری از معدن را ندارد.

به گفته ریئیس سازمان صمت استان، فرسوده و مستهلک بودن امکانات صنایع معدنی مستقر در معادن چالش دیگری است که بخش معدن با آن مواجه است، چون به دلیل نوع کاری که دارند این ماشین ها خیلی سریعتر مستهلک می شوند از طرفی نیز تعمیرات و نگهداری آنها هزینه‌های سنگینی را به معدن کار تحمیل می کند، همچنین این قشر برای تامین ماشین آلات جدید با مشکل مالیات مواجه هستند که در این راستا نیز باید فکری اندیشیده شود تا معدن‌کاران بتوانند به راحتی به کار خود ادامه دهند.

ایزدی با بیان اینکه کمبود نقدینگی در معادن از دیگرموارد بسیار مهمی است که در استان فارس با آن روبرو هستیم، اظهار کرد: از دیگر مواردی که به عنوان مشکلات بخش معدن می‌توان از آن نام برد ضرورت همکاری فرماندارها، بخشداری ها و دهیاری ها برای تامین امنیت سرمایه گذاری و رفع مشکل مربوط به معارضین محلی می باشد در نتیجه ما تقاضا داریم که فرمانداران کمک کنند که فضای مناسبی برای بهره برداری از معادن ایجاد شود چون این کار موجب اشتغال در منطقه و هر بخش می شود.

درگیری با معارضین محلی، نبود زیرساختهای لازم، سهم ناچیز معادن در تولید ناخالص داخلی،مستهلک و فرسوده بودن تجهیزات، پیچ و خم های اداری، نبود بستر امن سرمایه گذاری و سنگ اندازی های بانکها برای پرداخت تسهیلات از مهم ترین مشکلات بخش معدن در استا فارس است، مشکلاتی که این روزها زخم باز کرده و نیاز به کمی مرهم و توجه مسئولان دارد.

 انتهای پیام/س