به گزارش سرویس شهرستان های شیرازه، «مرشد» را همه در نی ریز می شناسند. محمدرضا شاهمرادی مرشد پیش کسوت تنها زورخانه نی ریز. وی دارای مدرک فوق لیسانس از دانشگاه علامه طباطبایی تهران است و هم اکنون به عنوان مربی پرورشی مدارس و عضو  شورای شهر فعالیت می کند. او ازباسابقه ترین ورزشکاران ورزش پهلوانی در نی ریز است و توانسته است در مدت زمان اندکی که مسئول  هیئت ورزش پهلوانی و زورخانه ای نی ریز بوده، افتخارات زیادی را برای ورزش نی ریز کسب کند. نبض نی ریز به سراغ وی رفته است تا با این مخاطبان خود را با این زورخانه بیشتر آشنا کند.

لطفا خودتان را معرفی کنید؟

بنده محمد رضا شاهمرادی هستم. در سال 1360 در 19 سالگی ورزش باستانی را در پادگان انقلاب مرکز آموزش هوایی تهران زیر نظر مرشد محمد برجی شروع کردم و کلاس های ضرب زورخانه ای را علاوه بر ایشان زیر نظر اساتیدی همچون مرحوم حاج احمد جذاب، حاج جعفر توسلی گذراندم. کلاس های پیشرفته تحت عنوان مدرس ضرب زورخانه ای را زیر نظر استاد مرشد فرامرز نجفی تهرانی گذراندم. هم اکنون این افتخار را دارم که به عنوان تنها مدرس رسمی ضرب زورخانه ای در فارس از فدراسیون ورزش پهلوانی و زورخانه ای جمهوری اسلامی ایران این حکم را دریافت نموده ام. یکی دیگر از افتخارات بنده این است که از سال 1364 تاکنون به عنوان خادم و مسئول هیئت ورزش پهلوانی و زورخانه ای در خدمت همشهریان عزیزم می باشم.

زورخانه کجاست؟

زورخانه مکانی است که ورزشکاران در آن مشغول ورزش و انجام مراسم آیین پهلوانی می شوند. در قدیم به زورخانه پاتوق، سپس لنگرگاه و بعدها زورخانه گفته می شد. زورخانه تنها یک مکان ورزشی محسوب نمی شود. بلکه از نظر پهلوانان و جوانمردان جایگاه نیکان، پاکان و مدرسه فتوت و جوانمردی است. ادب، صفا، فروتنی و گذشتی که بین ورزشکاران زورخانه وجود دارد، در دیگر مکان های ورزشی کمتر دیده می شود. در اینجا تواضع در برابر بزرگترها بر هر ورزشکاری واجب است. پهلوانان هنگام ورود و خروج از گود زورخانه خم شده و به رسم ادب دو دست خود را به خاک گود رسانده و بر آن بوسه می زنند تا بگویند ما خاک قدم پوریای ولی و همه بزرگان و پاکانی که به راستی و درستی در این مکان های مقدس قدم نهاده اند را با تواضع هرچه تمام تر می بوسیم و بر آن بوسه افتخار می کنیم. به همین خاطر درب زورخانه کوتاه ساخته شده، به این معنی که پهلوانی که وارد زورخانه می شود بایستی متواضع باشد.

مهمترین ویژگی ورزش زورخانه ای چیست؟

مهمترین قسمت ورزش پهلوانی که آن را از سایر ورزش ها متمایز می کند، آداب و رسومی بوده که دارای اصول و مراتبی است. حرکات ورزشی و رعایت نوبت در گود زورخانه چنان دقیق و منظم است که هر شخص تازه وارد در اولین حضور خود در زورخانه احساس می کند که این صحنه ها با تمرین قبلی صورت گرفته است. در صورتی که این گونه نیست. بلکه آیینی بر زورخانه حاکم است که این صحنه های زیبا را می آفریند.

از آداب زورخانه بگویید؟

برخی از آداب زورخانه این است که ورزشکاران باید موقع ورود به گود طهارت داشته باشند و همواره با وضو باشند. در زورخانه کسی حق دشنام دادن به یکدیگر را ندارد، وارد شدن به گود زورخانه با کفش ممنوع است. ورزشکاران در گود زورخانه به ترتیب مسابقه و کسوت می ایستند. هر گوشه از زورخانه برای خود جایگاه و مقام خاصی دارد. پایین ترین نقطه زورخانه درب گود محسوب می شود؛ یعنی باید ورود و خروج ورزشکاران به گود از آنجا صورت گیرد. ورزشکارانی که در ورزش زورخانه ای سابقه کمتری دارند در پایین ترین ضلع گود زورخانه می ایستند و بالاترین ضلع گود زورخانه  جایگاه پهلوانان، پیش کسوتان و سادات می باشد. وسط گود زورخانه جایگاه میاندار است. میاندار روبه روی سردم مرشد می ایستد و ضمن هماهنگی با سایر ورزشکاران مراسم ورزش را رهبری می کند. ورزشکاران پس از ورود به گود زورخانه به این ترتیب ورزش را شروع می کنند: 1- سنگ گرفتن 2- شنو رفتن 3- نرمش کردن 4- میل گرفتن 5- پای زدن 6- چرخیدن 7- کباده کشیدن و ورزش با مراسم دعا و نیایش به پایان می رسد.

از سابقه ورزش پهلوانی در نی ریز بگویید؟ زورخانه حضرت امیر(ع) در چه سالی تاسیس شد؟

از سابقه ورزش پهلوانی و زورخانه ای اطلاع دقیقی در دست نیست. ولی آنطور که گذشتگان نقل نموده اند و در کتاب تاریخ پهلوانان فارس نوشته سید فخرالدین اژدری خواه  ثبت شده، از زمان حکومت صفویان تا سال 1327 هجری شمسی در نی ریز 3 زورخانه وجود داشته که دو زورخانه در محله امامزادگان و دیگری در محله چنارشاهی بوده که متاسفانه از ساختمان این سه زورخانه هیچ اثری باقی نمانده است. ورزش باستانی در نیریز پس از یک رکود 37 ساله در سال 1364 تولدی دوباره یافت. کار ساخت زورخانه حضرت امیر(ع) از سال 1365 در بلوار استقلال با 270 متر مربع زیربنا شروع شد ودر عید فطر سال 69 با حضور پهلوانان و پیش کسوتان ممتاز کشور افتتاح شد. در این مدت 5 ساله ما در سالن های ورزشی، پایگاه های مقاومت بسیج و مدتی هم در حمام حاج محمد حسن ورزش می کردیم.

زورخانه حضرت امیر(ع) تاکنون چه افتخاراتی در این ورزش کسب کرده است؟

ورزش زورخانه ای نی ریز توانست با همت بلند جوانان این مرز وبوم با قدرت و صلابت هرچه تمام تر پا به عرصه وجود بگذارد. به طوری که پس از مدت کوتاهی از چنان جایگاهی برخوردار شد که شهر نی ریز به عنوان قطب ورزش باستانی در استان فارس مطرح گردید و توانست در سال 70 به مسابقات کشوری راه یابد.

از این شهرستان ورزشکاران بسیاری توانستند در سطح کشور در رشته های مختلف ورزش پهلوانی و زورخانه ای حائز رتبه های ممتاز شوند. ورزش پهلوانی شهر نی ریز در تمامی رده های سنی ورزشکاران از خردسالان، نونهالان، نوجوانان و جوانان از همه شهرستان های استان فارس فعال تر است. کسب مقام های اول تا سوم کشوری در رشته های تیمی و هنرهای فردی در سال های مختلف بخشی از این افتخارات است. هم اکنون هم در حال آماده سازی 2 تیم نوجوانان و جوانان برای شرکت در مسابقات کشوری قهرمانی دانش آموزان که در بهمن ماه برگزار می شود، هستیم.

از سایر برنامه هایی که در زورخانه اجرا می شود بگویید؟

ما برنامه های فرهنگی نیز در زورخانه داریم. از جمله جلسات هفتگی قرآن. در ایام ماه مبارک رمضان ورزشکاران یک ساعت بعد از افطار در زورخانه حضور پیدا می کنند و پس از قرائت یک جز قرآن ورزش می کنند. شب های قدر ورزشکاران در زورخانه تجمع می کنند و پس از مراسم مخصوص شب های احیا سفره سحری پهن می شود.

از جمله برنامه هایی که در زورخانه ها به خصوص زورخانه حضرت امیر(ع) نی ریز انجام می شود، اجرای مراسم در اعیاد و مناسبت های ملی مذهبی مانند برگزاری مراسم مخصوص ولادت امیرالمومنین(ع) و سایرائمه اطهار، عید غدیر، عید مبعث ، برگزاری مراسم سالروز فرهنگ جوانمردی و پهلوانی(17 شوال) است که به ندرت در جاهای دیگر اجرا می شود. گاهی این مراسمات با برنامه گلریزان مانند گلریزان برای جشن عاطفه ها همراه است.

چه خواسته ای از مسئولین دارید؟

 تنها خواسته ما از مسئولین این است که از این ورزش که متعلق به این مرز و بوم است حمایت کنند، هم حمایت معنوی و هم حمایت مادی تا این ورزش در بین افراد جامعه بیشتر شناخته شود.

حرف پایانی؟

از حضور شما تشکر و قدردانی می کنم. اگر این ورزش همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند که اگر جهانیان برکات این ورزش را می دانستند، بیشتر استقبال می کردند. طبق تحقیقات کارشناسان ورزش پهلوانی هم یک ورزش قدرتی مثل وزنه برداری و هم یک ورزش هوازی مثل فوتبال است. 20 دقیقه ورزش پهلوانی به اندازه 90 دقیقه فوتبال انرژی مصرف می کند. لذا ورزش بسیار خوبی است.

ما شاید بتوانیم نحوه ورزش را صادر کنیم، اما چیزهایی متعلق به ما ایرانیان به خصوص شیعیان است مثل ذکر صلوات که این ها را به راحتی نمی توان انتقال داد. امیدوارم این ورزش در بین افراد جامعه بیشتر شناخته شود و نوجوانان و جوانان بیشتر به این ورزش روی بیاورند.