این تاکستان ها که در دامنه های پرشیب و با زحمات بسیار زیاد و در طول قرن ها با دستان توانایی انسان هایی  تلاشگر در مقیاس وسیع ( صد ها هکتار) و در مناطقی بسیار صعب العبور ساخته شده است را بی شک باید بخشی از یک میراث بزرگ تاریخی، طبیعی و فرهنگی قلمداد کرد.

 دیواره های سنگ چینی شده این تاکستان ها که شاید در مجموع صدها کیلومتر طول داشته باشد انسان را ناخود آگاه به یاد دیوار بزرگ چین می اندازد. بدون تردید باید به همت چنین انسان هایی درود فرستاد که قرن ها پیش با اراده ای پولادین، هنرمندانه در شیب تند کوهستان های اطراف روستا باغ های پلکانی را ساخته اند که هم زیبایی خاصی به این روستا و طبیعت اطراف آن بخشیده و هم منبع درآمدی برای مردمان روستا بوده است .

امروزه بخش های قابل ملاحظه ایی از این تاکستان ها که عمدتاً در مناطق مرتفع کوهستانی قرار داشته بنا به دلایلی از جمله مهاجرت اهالی بومی دوان به حال خود رها گردیده و به مرور زمان تخریب و نابود گردیده است. وسعت این باغ ها به حدی است که تا کیلومتر ها دورتر از دوان وبه سمت تنگ چوگان وبر فراز قلل کوههای منطقه نیز ادامه دارد. در میان این باغات درختان فراوان جنگلی مانند انجیر گیلاس وحشی (ببهروک) کیالک (زالزالک) گلابی وحشی و صد البته بلوط و بادام کوهی به وفور یافت می شود. همچنین پوشش گیاهی وعلف های مرتعی دوان بسیار متنوع و تقریبا دست نخورده باقی مانده که در میان آنها دن کوهی بی مادران الپه شوید کوهی ترشوک و انواع و اقسام گلهای وحشی یافت می شود.

وجود کلبه های کوچک کوهستانی که دیواره های آن سنگ چینی شده و سقف آن از چوب و خاشاک گیاهان است منظره ایی رویایی را برفراز کوهها بوجود آورده که معدود رهگذران کوهنورد را شیفته خود می سازد تا دمی در کنار آن بیاسایند و خستگی در کنند.

فرصتی به وجود آمد تا با یکی از باغداران این خطه گفت و گوی کوتاهی داشته باشیم.

عبدالرسول کیمنش 62 ساله که به گفته خودش پدران خود و همسرش نیز به این کار مشغول بودند با اشاره به وسعت صدهای های کلیومتر سطح تاکستان های روستای دوان، اظهار می دارد: در این تاکستان ها گونه های مختلف انگور به نام های عسکری، یاقوتی، نالونی و ... کاشت می شود که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است.

وی می افزاید: کشت این تاکستان ها به صورت دیمی بوده است اما با توجه به خشکسالی های چندساله اخیر، از طریق پر کردن تانکرها هم به انگورها آب رسانی می کنیم.

این باغدار دوانی با بیان اینکه تاکستان های دوان در حال خشک شدن است، از مسئولان مربوطه می خواهد در امر آب رسانی به باغداران کمک کنند چون که بسیاری از این باغداران معیشت خود را از طریق فروش محصولات همین تاکستان ها فراهم می کنند.

این پیرمرد باغدار با اشاره هزینه های زیاد خرید آب، بیان می دازد: هزینه هر تانکر آب 100 هزار تومان است که بسیار بالا است و فشار زیادی را متوجه باغداران می کند.

وی با اشاره به بازار فروش انگورهای تاکستان های دوان، اظهار می دارد: ما این انگورها را جهت فروش به میدان تره بار کازرون می فرستیم و از آنجا به استان های همجوار و کشورهای حاشیه خلیج فارس ارسال می شود.

این باغدار دوانی در پایان ضمن دعوت گردشگران به روستای تاریخی دوان، می گوید: بیشتر اهالی روزه دوان امروزه در شهرهای کازرون، شیراز و شهرهای دیگر زندگی می کنند و در روزهای پنج شنبه و جمعه جهت بازدید به اقوام و گردش در طبیعت به روستای زیبا و تاریخی دوان می آیند؛

وبلاگ جغرافیای طبیعی کازرون در خصوص این تاکستان ها می نویسد: هر چند برآورد دقیقی از میزان این باغ ها وجود ندارد و حتی بخش های زیادی از این تاکستان ها به مرور زمان به امان خدا رها شده و از بین رفته اند اما به نظر می رسد در محدوده تقزیبی ده تا پانزده کیلومتر در اطراف روستا پراکنده باشند .

 این وبلاگ ادامه می دهد: تفاوت ارتفاع بین بخش های مختلف این تاکستان ها موجب شده تا در طول ماههای مختلف تابستان به تدریج محصول انگور این باغات به ثمر نشسته و وارد بازار شود.

این وبلاگ می نویسد: متاسفانه امسال ثمر و میوه ی این تاکستان ها آن چنان که باید و شاید  زیاد و با کیفیت نبود و اهالی روستا از این بایت نگران و ناراحت بودند. دلیل وضعیت نامناسب ثمر دهی این باغات نیز ریزش برف و سرما و تگرگ بدموقعی بود که در اواخر اسفند  رخ داد و موجب  آسیب رسیدن به جوانه های درختان شد.

با این حال مردم زحمتکش، اصیل و با فرهنگ دوان هم چنان شکر گزار بوده و به تلاش خود برای حفظ و نگهداری از این میراث کهن ادامه می دهند .