شهروندان پاسارگادی از خانه تکانی می گویند/خانه تکانی را از کجا شروع کنیم؟
البته این سنت پسندیده تا امروز نیز در فرهنگ ما ادامه داشته و این روزها اگر به خانه‌های در نقاط مختلف شهرستان پاسارگاد به مانند سایر شهرها و روستاهای کشور کمی دقیق تر نگاه کنید، متوجه خواهید شد که بیشتر خانواده‌ها مشغول خانه تکانی هستند.
به گزارش سرویس شهرستان های شیرازه به نقل از طنین پاسارگاد،با نزدیک شدن به آغاز سال نو و آمدن نوروز،ایرانیان از دیرباز با غبارروبی و نظافت یا به عبارتی خودمانی‌تر "خانه تکانی" منازل خود، به استقبال نوروز رفته و خود را برای میزبانی از بهار آماده می‌کنند.
البته این سنت پسندیده تا امروز نیز در فرهنگ ما ادامه داشته و این روزها اگر به خانه‌های در نقاط مختلف شهرستان پاسارگاد به مانند سایر شهرها و روستاهای کشور کمی دقیق تر نگاه کنید، متوجه خواهید شد که بیشتر خانواده‌ها مشغول خانه تکانی هستند.
همه می‌دانند که پاکیزگی یکی از مهمترین سفارش‌های اسلام و معیاری برای نمایش و شناخت شخصیت و اعتقادات افراد است، اما در این بین آنچه مهم است انجام یک خانه‌تکانی با چاشنی صرفه‌جویی و رعایت نکات ایمنی است که پس از آن بتوان یک نوروز آرام را آغاز کرد.
در این گزارش حال و هوای خانه تکانی درشهرستان پاسارگاد را از زبان چند شهروند بخوانید:
عباسی، یک خانم خانه دار در خصوص نحوه خانه تکانی‌اش به طنین پاسارگاد گفت: هر سال خانه تکانی را از سه هفته مانده به عید شروع می‌کنم و همه کارها را طبق یک برنامه منظم به تدریج انجام می‌دهم.
وی افزود: معمولا شستن فرش در اولویت کارهایم است، از آنجا که بیشتر روزهای اواخر اسفند هوا ابری است، باید فرصت کافی برای خشک شدن فرش‌ها داشته باشم.
عباسی می گوید: خانه تکانی رسمی است که معمولا همه افراد خانواده را درگیر می‌کند و البته گاهی کمی تنش هم گاهی درست می‌شود که لازمه آن صبوری و همکاری است.
وی با تاکید بر صرفه‌جویی درآب هنگام خانه‌تکانی تصریح کرد: من برای شستن آشپزخانه به جای استفاده از شیلنگ آب یک سطل کف درست کرده و با کمک دستمال کاشی و سایر لوازم آشپزخانه را تمیز می‌کنم.
یک شهروند دیگر نیز گفت: معمولا سالی دوبار خانه تکانی می‌کنم و همیشه هم باید تمام کاشی و سرامیک‌ها را با شیلنگ آب شستشو دهم، چون فکر می‌کنم که غیر از این روش تمیز نمی‌شود؛ اما شوهرم با این کار من مخالف است و هر سال سر خانه تکانی با هم جر و بحث داریم، او همیشه می‌گوید شستن سرامیک کف سالن و آشپزخانه هیچ لزومی ندارد و تنها با یک تی کشیدن تمیز می‌شود.
خانمی دیگر نیز با بیان اینکه امروز با مشغله‌های کاری فرصت زیادی برای خانه تکانی پیش نمی‌آید، افزود: معمولا رسم خانه تکانی که هر سال باید انجام شود را موکول می‌کنم به همان دو یا سه روز قبل از عید و سعی می‌کنم از ساده‌ترین روش‌ها برای تمیز کردن خانه‌ام استفاده کنم.
وی که یک خانم کارمند است، افزود: خانه تکانی را معمولا با همکاری خواهرانم انجام می‌دهم و این کار نیز نوبتی است و به این شکل هیچ کدام ما احساس خستگی نمی‌کنیم، از طرفی تمام کارها با سلیقه‌های مختلف انجام می‌شود.
یک خانم مسن نیز درخصوص خانه تکانی آخر سال گفت: من دیگر توان انجام این کارها را ندارم معمولا فرزندانم در این امور به من کمک می‌کنند؛ اما با توجه به اینکه تنها زندگی می‌کنم، در طول سال برای تمیز نگه داشتن منزلم دقت می‌کنم که همه کارها به روزهای آخر موکول نشود.
او در توصیه‌ای به خانم‌های خانه دار گفت: درست است که خانه تکانی یک رسم دیرینه در بین ایرانیان است، اما لزومی ندارد در شرایط اقتصادی فعلی به خاطر این رسم، زیاد بریز و بپاش انجام شود.
یک فروشنده نیز در خصوص حال و هوای همشهریان برای خانه تکانی گفت: این روزها بازار مملو از مشتری است که از ریز و درشت را می‌خرند.
این مرد میانسال که تاکنون حدود 20 بهار از ازدواجش را پشت سر گذاشته است، می‌گوید: شکر خدا همسرم زن منطقی است و معمولا قبل از شروع سال نو باهم مشورت می‌کنیم، اگر توانایی تعویض لوازم منزل را داشته باشیم، تعویض می‌کنیم وگرنه به صورتی دیگر برای تعمیر لوازم قدیمی و کهنه برنامه ریزی می‌کنیم.
صادقی ضمن ابراز رضایت از خانه تکانی امسالش گفت: شستشوی فرش‌ها با من و دو پسرم است، ولی تمیز کردن لوازم جزیی از جمله آشپزخانه و سایر گردگیری‌ها را همسر و دخترم انجام می‌دهند که با این هماهنگی تاکنون مشکلی در خانه تکانی نداشته‌ایم.
یکی دیگر از همشهریان نیز در این خصوص به خبرنگار ما گفت: من امسال کنکور دارم و اصلا حوصله خانه تکانی را ندارم، اما وقتی که می‌بینم مادرم مجبور است به تنهایی همه کارها را انجام دهد، ترجیح می‌دهم کمکش کنم تا اینکه درس بخوانم. کاش پدر و مادرها زمانی که فرزند کنکوری دارند این موارد را رعایت کنند چرا که یک سال خانه تکانی نکردن به قبول شدن فرزندشان در کنکور می‌ارزد.
یک شهروند دیگر نیز سنت نظافت و خانه تکانی را از سنت‌های حسنه ذکر و خاطرنشان کرد: دین مبین اسلام به مسئله صرفه‌جویی به ویژه در مصرف آب بسیار تاکید کرده است، بنابراین شهروندان گرامی باید در سنت حسنه خانه تکانی در استفاده از آب طبق مبانی اسلامی رفتار کنند.
وی در توصیه‌ای به سایر همشهریان گفت: شهروندان گرامی باید ضمن پرهیز از مصارف غیرضروری، مصرف آب خود را نیزکاهش دهند.
و اماراهکارهای خانه تکانی بی دردسر:
در ادامه چند راهکار ساده برای خانه تکانی بی دردسر را با هم می‌خوانیم:
اولین روز: تختخواب را مرتب کنید. اتاق‌ها را جارو و میز و لوازم آشپزخانه را تمیز کنید. ظرفشویی را از ظروف کثیف خالی کرده و اتاق نشیمن را مرتب کنید.
اتاق نشیمن: نوارها و CDها را مرتب و تمیز کنید. همه جا را جارو و گردگیری نمایید. کشوها و قفسه‌ها را از وسایل غیر قابل استفاده خالی کنید. شیشه تلویزیون و آینه‌ها را با پارچه کاغذی نم دار گردگیری کنید. مدادها، برچسب‌ها و سایر وسایل را دسته بندی کنید و ظروف کوچکی را برای جمع آوری و دسته بندی هر کدام تهیه کنید.
بخشی از خانه که محل نگهداری مدارک است: صورت حساب‌های پرداختی را مرتب و کنترل کنید. اوراق غیرقابل استفاده را جمع آوری کنید. کاغذ خرید اشیا را مرتب و طبقه بندی کنید. هر دسته از مدارک را در پاکت یا کیف مخصوص قرار دهید و در کشو بگذارید.
زیرزمین: وسایل زیرزمین را در قفسه‌ها قرار دهید. کف آن را جارو کنید. به جعبه‌ها برچسب بزنید. مسیرهای آب و فاضلاب را کنترل کنید.
انباری: وسایلی را که در انباری است دسته بندی و مرتب کنید. جعبه‌ها را برچسب بزنید. اشیاء و لوازمی را که می‌خواهید هدیه بدهید بسته بندی کنید.
اتاق ناهارخوری: بعد از جمع آوری، وسایل روی میز را لکه گیری کنید. پایه صندلی‌ها و میز را لکه گیری کنید و کف اتاق را بشویید. لکه‌های مقاوم روی وسایل چوبی با واکس مخصوص پاک کننده چوب به کمک پارچه پشمی برطرف خواهد شد.
حمام: برای تمیز کردن حمام، مواد ضدعفونی کننده را به لوله‌ها، دیوارها و دستشویی بمالید و به سراغ یک کار کوچک بروید و چند دقیقه فرصت بدهید که این مواد بهتر اثر کنند.(هنگام استفاده از جوهر نمک و سایر پاک کننده‌ها، هرگز مواد را همزمان با هم بکار نبرید و مراقب باشید که به کسی آسیبی نرسد. بعد از ریختن وایتکس یا پاک کننده‌های دیگر، چند قدم از محل دور شوید تا بر اثر تنفس گازهای حاصل، دستگاه تنفستان دچار اشکال نشود. بهتر است تهویه توالت و حمام را هم روشن کنید و در صورت امکان هنگام شستشو با این مواد، از ماسک استفاده کنید).
گلخانه: گل‌ها و برگ‌های خراب را از ساقه اصلی جدا کنید. لکه‌های روی برگ را به صورت خیس پاک کنید. اگر گل‌ها نیاز به آبیاری یا تکثیر دارند این کار را انجام دهید.
اتاق‌های خواب: لباس‌ها و ملحفه‌های کثیف را جمع آوری کنید. پنجره‌ها را باز بگذارید تا هوای اتاق عوض شود. کف اتاق را جارو بزنید، آینه و شیشه‌ها را تمیز کنید و تمام وسایل را گردگیری کنید.
قفسه‌های اصلی لباس: کف قفسه‌ها را تمیز کنید. طبقات را مرتب نمایید. لباس‌ها و کفش‌هایی را که نمی‌پوشید از قفسه بیرون بگذارید و مرتب در جعبه‌ای قرار دهید.
می‌توانید بعد سر فرصت، آنها را به کسی که لازم دارد بدهید، سپس یک کیسه براس لباس‌هایی که نیاز به شستن دارند، آماده کنید.
کتاب‌ها و جعبه‌ها را فهرست بندی کنید: کتاب‌هایی را که به ندرت استفاده می‌شوند، در یک قفسه جداگانه قرار دهید. کتاب‌هایی را که به آنها علاقه ندارید از رده خارج کنید.(می توانید آنها را به کتابخانه‌ها یا افراد هدیه کنید) به جعبه‌های مخصوص مدارک، برچسب بزنید.
یخچال: میوه‌ها و سبزیجات فاسد شده را دور بریزید. تمام طبقات یخچال را درآورید، دیوارها و طبقه‌ها را تمیز کنید. مواد شبیه به هم را در یک طبقه جای دهید. داروها و مواد تاریخ مصرف گذشته را دور بریزید.
فریزر: سبزیجات، گوشت مرغ، ماهی و گوسفند، هر کدام را در طبقه مخصوص قرار دهید. به تاریخ بسته‌ها دقت کنید و مواد تاریخ مصرف گذشته را دور بریزید.
قفسه‌های خواروبار: ادویه‌ها را مرتب بچینید، مواد تاریخ گذشته را از قفسه خارج کنید. ظروف مربوط به خواروبار را براساس حروف الفبا مرتب کنید. می‌توانید از برچسب مخصوص برای نامگذاری ظروف استفاده کنید.
آشپزخانه: کف آشپزخانه و سطوح مختلف را تمیز کنید. قفسه‌ها را دوباره بچینید. دور ریختنی‌ها را دور بریزید. درها، پنجره‌ها و طبقات کابینت‌ها را تمیز کنید. بالا و جلوی قفسه‌ها را تمیز کنید. بالا، داخل و اطراف اجاق گاز را نیز تمیز کنید.
اتاق کودکان: کودکان را تشویق کنید خودشان اتاقشان را تمیز کنند. جعبه‌هایی را در اختیار آنها قرار دهید تا وسایل اضافه را در آن قرار دهند. کف اتاق را تمیز کنید. پنجره‌ها و آینه اتاق را با پارچه کاغذی نم دار تمیز کنید.
وسایل چوبی: داخل درزهای وسایل چوبی را با برس‌های پرز بلند تمیز کنید. این وسایل را واژگون کنید و عمل پاک کردن را تکرار کنید. می‌توانید از لوله مکنده جاروبرقی برای این کار استفاده نمایید.
پنجره‌ها: با لوله جاروبرقی درز پنجره‌ها را تمیز کنید و از تمیزکننده‌های مخصوص شیشه استفاده کنید. پس از اینکه محلول را به پنجره‌ها اسپری کردید، از بالا به پایین آن را پاک کنید.
پارکینگ: وسایل پارکینگ را طبقه بندی کنید. وسایل ورزشی، باغبانی، چمن زنی، جعبه ابزار، وسایل نقاشی و وسایل رنگ ساختمان را در جعبه‌های جداگانه قرار دهید. کف پارکینگ را جارو کنید و بشویید سپس وسایل مربوط به اتومبیل را مرتب کنید.
هشدارهای خانه تکانی
برای پیشگیری از وارد آمدن آسیب به ستون فقرات و دیسک کمر بهتر است، خانه تکانی و جابه‌جایی اشیای سنگین به مرور زمان صورت گیرد و تا حد امکان جابه‌جایی وسایل سنگین باید چند نفری انجام شود.
هرگونه بلند کردن اجسام سنگین، احتمال وارد آوردن آسیب جدی به ستون فقرات و دیسک کمر را به همراه دارد. در انجام خانه تکانی نوروز، لازم است به نکات ایمنی در جابه‌جایی وسایل سنگین توجه شود.
بلند کردن اجسام سنگین به گونه‌ای که کمر خم شده باشد به شدت خطرناک و آسیب‌رسان است. برای بلند کردن اجسام سنگین باید زانوها خم شود و ابتدا نشسته و دست‌ها را زیر جسم قرار داده و در حالی که کمر صاف است با کمک پاها بلند شویم.
توصیه می‌شود تا حد امکان اجسام سنگین چند نفری و با کمک گرفتن از دیگران بلند شود، زیرا بلند کردن جسم سنگین به تنهایی و به صورت غیراصولی موجب جابه‌جایی مهره‌های کمر و آسیب به دیسک می‌شود که جبران این صدمات بسیار مشکل است.
ایستاده کار کردن بهتر از نشسته کار کردن است و برخلاف تصور، آسیبی که در حالت نشسته به کمر وارد می‌شود بیشتر از حالت ایستاده است.
در هنگام ایستاده کار کردن، توصیه می‌شود یک چهار پایه به ارتفاع حدود 10 سانتی‌متر در نزدیکی خود قرار داده و پاها را به تناوب بر روی چهار پایه قرار دهید. با این روش فشار کمتری به کمر وارد می‌شود.
همچنین اگر دست‌ها بیش از حد به سمت بالا نگه داشته شوند و سطح کار بالاتر از گردن باشد موجب درد کتف می‌شود. در چنین حالتی توصیه می‌شود یک چهار پایه و یا صندلی زیر پاها قرار گیرد تا اختلاف سطح کار با گردن کاهش یابد.
استراحت کردن در فواصل میان انجام کارها نیز بسیار مفید است.
نظرات بینندگان
