آرمانشهر مهدوی؛ تحقق عدالت حقیقی و برقراری وحدت معنوی
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی شیرازه، زندگی آرمانیای که در حکومت حضرت مهدی (عج) تحقّق خواهد یافت، با
زندگی تمامی جوامع و حکومتهای موجود در جهان فرق دارد. حاکم، نوع حکومت، قوانین و
سازمانها و نهادهای حکومت مهدی، هیچ شباهتی به حکومتهای موجود در جهان امروز
ندارد.
در حکومت آرمانی اسلام، هرگونه اختلافهای نژادی، طبقاتی، جغرافیایی، مسلکی و حزبی و زبانی باید از میان برود
حکومت او، بر مبنای ایمان به خدای واحد، شکل خواهد گرفت و هدف آن، یکپارچه
کردن ملّتها و کشورها، برداشتن دیوار امتیازها و اعتبارهای بیهوده، برقراری وحدت
کلمه و ایجاد ارتباط و همکاری میان مردم است.
در حکومت آرمانی اسلام، هرگونه اختلافهای نژادی، طبقاتی، جغرافیایی، مسلکی و حزبی و زبانی باید از میان برود و این امور، نباید سبب امتیاز و افتخار و اعتبار باشد. حتی در آن حکومت، نزاعهای دینی هم کنار گذاشته میشود و همه در زیر پرچم رحمت اسلامی، به گفتگو و مدارا روی میآورند و بحثهای روشنگرانه و استدلال، جای جنگ را میگیرد و پیروان ادیان مختلف، در عین آزادی و امنیّت (در نگه داشتن ایمان شخصی و قلبیشان)، به تدریج، هدایت مییابند و تحت تأثیر جاذبه شخصیّت و روش و منش حکومتگر اسوه اسلام (مهدی)، به اسلام میگروند و تسلیم فرمان خداوند میگردند. این، همان حکومت واحد جهانی است که در آن، کره زمین با یک حاکم، یک نوع حکومت و با یک روش عادلانه اداره میشود.
حکومت واحد جهانی بر اساس ارزشهای مشترک و معیارهای فراگیر انسانی تأسیس شود
مسئله حکومت واحد جهانی، چیزی نیست که تنها مسلمانان و بویژه پیروان مکتب تشیّع از آن دم بزند؛ بلکه نظریه پردازان و صاحب نظران بزرگ اجتماعی مغرب زمین نیز در عصر حاضر به این حقیقت پی بردهاند و در انتظار روزی به سر میبرند که حکومت واحد جهانی بر اساس ارزشهای مشترک و معیارهای فراگیر انسانی تأسیس شود و جهان نوینی پدید آید و بشر در زیر یک پرچم و تحت فرمان یک فرمانده قرار گیرد و از همه دردها و رنجها رهایی یابد.
پروفسور آلبرت انیشتین، نظریه پرداز «نسبیّت» و از فیزیکدانان معروف جهان، در سخنانش چنین میگوید: «فرا رسیدن آن روزی که در جای جای جهان، صلح و صفا حکومت کند و همه اعضای جامعه بشری با یکدیگر برادر و دوست باشند، دیری نخواهد پایید»
بِرتراند راسِل، فیلسوف بزرگ انگلیسی میگوید: «دنیا چشم به راه مصلحی است که همگان را در سایه یک پرچم و یک شعار، متّحد سازد»
پروفسور آرنولد تویْن بی، متفکر و مورّخ انگلیسی، در کنفرانس صلح نیویورک، به ضرورت تشکیل حکومت واحد جهانی اشاره میکند و چنین میگوید: «تنها راه صلح و نجات نسل بشر، تشکیل یک حکومت جهانی، و جلوگیری از گسترش سلاحهای اتمی است»
با در نظر گرفتن گفتارهایی که بیان شد، تا حدّی روشن میشود که چگونه دنیای ما برای پذیرش حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) آماده میشود.
حکومت جهانی در آرمان شهر مهدی، افزون بر این که ضامن اجرایی دارد، از پشتیبانی عقیده و ایمان نیز برخوردار است
حکومت جهانی در آرمان شهر مهدی، افزون بر این که ضامن اجرایی دارد، از پشتیبانی عقیده و ایمان نیز برخوردار است، مردم را برادر میسازد، صلح و امنیت را در سراسر جهان برقرار مینماید، فقر و کمبود را با ثروت و رفاه، جایگزین میکند و در آن، معنویت، اخلاق و علم و دانش، سراسر دنیا را فرا میگیرد و عدالتِ کامل و حقیقی در همه جای عالم جاری میشود.
حکومت این آرمان شهر، زیر نظر حکومتگر الگوی اسلام و دیگر ادیان الهی، به بهترین شکل اداره میشود و صالحان و مؤمنان واقعی، کارگزاران و مسئولان این حکومت در نقاط مختلف جهاناند.
یکی از برنامههای حکومتی در آرمان شهر مهدی، یک طرح اقتصادی کارآمد برای سراسر جهان بشری است
یکی از شرایط اساسی برای رسیدن به اهداف معنوی و تکامل حقیقی انسانها، مبارزه با فقر اقتصادی و فراهم آوردن زمینههای زندگی آبرومندانه برای همه انسانهاست. بنابراین، یکی از برنامههای حکومتی در آرمان شهر مهدی، یک طرح اقتصادی کارآمد برای سراسر جهان بشری است.
رفاه اقتصادی در این آرمان شهر، از جمله مسائلی است که در روایات اسلامی، تأکید فراوانی بر آن شده است. این امر، اهمیت موضوع و نقش آن را در ساختن جامعه الهی میرساند و شاید پس از اصل «عدالت»، دومین موضوعی باشد که در آن دوران و جامعه مورد توجّه خواهد بود.
در دوران حکومت حضرت مهدی (عج)، از فقر، نشانهای نخواهد ماند. دیگر برخی سیر نمیخوابند که برخی دیگر شب را در کنارشان با گرسنگی بگذرانند؛ دیگر منابع اقتصادی در اختیار گروه خاصی نیست تا کالاها و فرآوردههای جامعه را به انحصار کشند، بلکه در دوران حکومت مهدی موعود (عج) هر که بخواهد کار کند، به آسانی، زمینه اشتغال مناسب برایش فراهم میشود.
پیامبر اکرم (ص) فرمود: «امت من در دوران مهدی، چنان در نعمت غرق میشود که تا آن روز، سابقه نداشته باشد. آسمان، پیوسته باران (رحمت) خود را برایشان فرو میفرستد و چیزی از روییدنیهای زمین باقی نمیماند، مگر آن که بر آنان روییده شود. ثروت در آن روز، روی هم انباشته میشود».
شکوفایی اقتصادی در آرمانشهر مهدی به گونهای است که در طول تاریخ، پیشینه ندارد
شکوفایی اقتصادی در آرمانشهر مهدی به گونهای است که در طول تاریخ، پیشینه ندارد. گویی تمام نیروهای زمینی و آسمانی، دست به دست هم دادهاند تا تمامی ذخیرههای هستی را آشکار کنند و زندگی سراسر رفاه و آسایش را برای بشریت ایجاد نمایند.
گسترش دانش و پیشرفت تمدّن
عصر حکومت حضرت مهدی (عج) روزگار گسترش و شکوفایی آگاهی و دانایی است و آرمان شهر مهدی، شهر دانش و تمدّن است.
آن امام موعود از حقایق گسترده برای بشریّت، پرده برمی دارد و مردمان را به دانشهای یقینی و درست، هدایت میکند و شناختهای ناب و خالص برایشان به ارمغان میآورد، و از این رهگذر، دو محور اساسی تحقق میپذیرد:
1.با گسترش شناخت و کشف اسرار کائنات، پایههای خداشناسی، استوار میگردد؛
2. گسترش شناخت و دانایی، تشکیل جامعه انسانی سالم و مرفّه را ممکن میسازد؛ زیرا در پرتو شناخت درست مسائل حیات و بخشهای گوناگون آن، موضوعات: تربیت، رشد، تکامل معنوی و مادی، آغاز و انجام دادن کار انسان، سرنوشت اکنون و آینده او، شیوهها و روشهای اداره زندگی، تأمین و تنظیم خانواده، بهره برداری از مواهب و امکانات طبیعی و انسانی و ... به خوبی برای بشر، شکافته میشود و از این رهگذر، شایستگیهای لازم را برای اداره مطلوب زندگی در ابعاد مختلف آن به دست میآورد.
آری! در پرتو علم و آگاهی از مسائل مادی و فیزیکی جهان، زیست این دنیایی انسان، بهبود مییابد و با شناخت درست ابعاد معنوی حیات و سعادت حقیقی انسان، راه تکامل معنوی گشوده میشود و در نتیجه، جامعه آرمانی اسلام، در دو بُعد مادی و معنوی، پویا و پایدار میگردد.
این شناختها، همه در روزگار رستاخیز امام مهدی (ع) تحقق میپذیرند، و نقطههای ابهام و تردید و سرگردانی محو میشوند و انسان، در رستاخیز ظهور، هر روز به شناختهای اصیل و تازهای دست مییابد، و حقایقی نو برای او کشف میشود، و به راهها و روشهای متعالیتر و بالاتری دست مییابد و شیوههای بهتری را در پیش میگیرد.
امام صادق (ع) در زمینه آشکار شدن دانشهای جدید در عصر حکومت حضرت مهدی (عج) میفرماید: «علم و دانایی 27 حرف است. تمام آنچه پیامبران آوردهاند و برای مردم آشکار ساختهاند تنها دو حرف بوده است و مردمان بیش از این دو حرف، تاکنون نشناختهاند. آن گاه که قائم ما قیام کند، 25 حرف دیگر را آشکار میسازد و میان مردمان، گسترش میدهد و آن دو حرف را نیز به آنها ضمیمه میسازد تا 27 حرف را گسترش داده باشد»
و نیز در سخنی از امام باقر (ع) آمده است: «قائم ما، به هنگام ظهور خویش، نیروهای عقلانی تودههای مردم را متمرکز میکند و خِردها و دریافتهای خلق را به کمال میرساند».
برقراری امنیت و آسایش
بی شک، یکی از نیازهای برجسته بشر در زندگی، «امنیت» است؛ امنیتی که در تمام جنبههای زندگی فرد، بروز یابد و او را از نظر سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فردی، اخلاقی، حقوقی و ... در امان بدارد.
از سوی دیگر، در احادیث اسلامی، آرمان شهر مهدی، به عنوان شهر «امنیّت» و «صلح»، معرفی شده است؛ امنیتی که از کوچکترین وسائل فردی تا بزرگترین مسائل جهانی را در بر میگیرد.
در آرمان شهر مهدی، انسانها میتوانند آسوده خاطر و به دور از هرگونه وحشت و دغدغه در کمال آرامش زندگی کنند؛ بنابراین، ناملایمات و نابه سامانیهایی که به سبب روابط نادرست حاکم در اجتماع در زندگی هر انسان پدید میآید، در عصر ظهور جایگاهی ندارد.
با نظام دقیقی که در حکومت حضرت مهدی (عج) پیاده میشود، در مدت کوتاهی، امنیت و صلح، در دورترین سرزمینها نیز حاکم میشود و مردم در فضایی آرام، زندگی خواهند کرد؛ راهها امن میگردد؛ مردم در امنیت قضایی به سر خواهند برد؛ امنیت جانی و مالی و شخصیتی آنها تضمین میشود و به تدریج، دزدی و دروغ و فریب و ... در جامعه رنگ میبازند.
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمود: «حکومت مهدی به گونهای است که در آن، دو زن، شبانه مسافرت میکنند و از بی عدالتی و ستم، هراسی ندارند»7 و نیز در حدیث دیگری آمده است: «چون قائم قیام کند در زمان او جور و ستم، ریشه کن میشود و راهها امن میگردند و هر حقی به صاحب حق برمی گردد».
تحقّق عدالت حقیقی
انسان در طول تاریخ، همواره آرزوی تحقق عدالت کامل در جامعه را در ذهن خود میپرورانده است. انسانهای بسیاری مانند افلاطون و دیگر اندیشمندان دینی و غیر دینی، با اندیشه عدالت خواهی به فکر عملی کردن این آرزو بودهاند و تلاشهای زیادی کردهاند؛ ولی تلاش آنان همیشه بی نتیجه مانده است.
در اسلام و آموزههای این دین الهی، عدل، جایگاه بسیار مهمّی دارد، تا جایی که همه انسانها مأمورند تا در تمام زمینههای زندگی خود، عدالت را رعایت کنند؛ ولی چنان که گفته شد تحقق کامل عدالت در ابعاد مختلف آن، برای بشر، به آرزویی دور از دسترس تبدیل شده است؛ امّا بشر برای رسیدن به این آرزو، هنوز ناامید نشده است و همیشه به گونهای در انتظار رسیدن به عدالت به سر میبرد و بدون شک، روزی این انتظار، به سر خواهد آمد و آن روز، جز روز ظهور منجی بشر، حضرت مهدی (ع) نخواهد بود.
پیامبر اکرم (ص) در توصیف شخصیت عدالتگرای حضرت مهدی (ع) میفرماید: «او آغاز عدالت و پایان آن است».
در بسیاری از روایاتی که درباره امام مهدی و ویژگیهای او و عصر او هستند، به موضوع «عدالت» اشاره شده است و حتی برخی از آنها از حضرت مهدی (ع) به عنوان مظهر و تجلّی کامل عدالت، یاد شده و نام «عدل» را بر آن حضرت نهادهاند که در واقع، ترجمان کامل رسالت اوست.
در آرمان شهر مهدی، تمام حقوقِ پایمال شده ملّتها بازستانده میشود و حقّ هر حقداری به او باز میگردد، اگر چه به دست گذشتگان، غصب شده باشد و هیچ مدرک و شاهدی هم برای اثبات آن وجود نداشته باشد؛ چرا که آن حضرت، با دانش بیکران خدادادیاش، حق را از ناحق میشناسد و بدون نیاز به «شاهد» و «سند» و «مدرک»، قضاوت مینماید و نیز فرمان میدهد که داد ستمدیدگان را از ستمگران بازستانند، گرچه حقّ همسر نسبت به همسر یا حق پدر نسبت به فرزند باشد.
امام صادق (ع) درباره عدالت فراگیر موعود آخرالزمان میفرماید: «به خدا سوگند، عدالت او در خانههای مردم وارد میشود، هم چنان که گرما و سرما وارد میشود».
برقراری وحدت معنوی
یکی از ویژگیهای مهم آرمان شهر مهدی، ایجاد وحدت معنوی و ایمانی در بین انسانهای نقاط مختلف جهان است؛ زیرا برای تشکیل جامعه واحد یا امّت واحد، داشتن معتقدات قوی مشترک، ضروری است و جهان بینیهای گوناگون و متضاد، به طور قطع، تفرقه و دوگانگی و ناسازگاری اجتماعی پدید میآورند و مانع وحدت مردم میشوند.
بنابر روایات اسلامی، در دوران ظهور حضرت مهدی، جهان بینی واحدی بر قلب و اندیشه جهانیان غلبه مییابد و یکپارچگی و یگانگی واقعی در پرستش خدای یکتا (توحید) پدید میآید و مردمان، همه یکدل و یک زبان، به سوی سعادت و صلاح، حرکت میکنند و در راه و روشهای اجتماعی نیز اختلاف و چندگانگی دیده نمیشود.
امام صادق (ع) به یکی از اصحاب خویش به نام مُفضَّل، چنین فرمود: «ای مفضَّل! قائم از میان ملتها و آیینها، اختلاف را برمی دارد و یک آیین بر همه حاکم میگردد».
(روشن است که این یکدلی و هماهنگی، نه به اجبار و قهر و غلبه، بلکه به سنّت رسول خدا و به مدد استدلال و جذب قلوب و تربیت تدریجی اجتماع، خواهد بود).