واکنش مردم و علمای شیراز به دستگیری آیت الله خمینی:
از تعطیلی بازار تا تظاهرات گسترده مردم و دستگیری علما
در شیراز علمای شهر مردم را به تظاهرات و اعتراض به دستگیری امام فراخواندند که گستردگی تظاهرات به حدی بود که منجر به حضور ارتش و اعلام حکومت نظامی شد.
به گزارش شیرازه، در سحرگاه 15 خرداد سال 1342، عوامل رژیم شاه به خانه آیت الله خمینی در قم یورش بردند و ایشان را که در روزهای قبل در مدرسه فیضیه قم، به جنایات شاه و عربابان او یعنی آمریکا و اسرائیل اشاره و آن را محکوم کرده بود دستگیر و به زندانی در تهران منتقل کردند.
انتشار خبر دستگیری امام با اعتراضات گسترده‌ای در قم، تهران، ورامین، مشهد و شیراز همراه شد.
در شیراز علمای شهر مردم را به تظاهرات و اعتراض به دستگیری امام فراخواندند که گستردگی تظاهرات به حدی بود که منجر به حضور ارتش و اعلام حکومت نظامی شد. در اسناد تاریخی آمده است که آیت‌الله سید عبدالحسین دستغیب و آیت‌الله بهاءالدین محلاتی در شیراز از مردم خواستند در روز 16 خرداد بازار را تعطیل کنند و به نشانه اعتراض در مسجد نو تجمع نمایند.
صبح روز 16 خرداد به دعوت علما تظاهراتی با حضور قریب ده هزار نفر در نقاط مختلف شیراز رخ داد.
دامنه این تظاهرات عظیم به خیابان‌های مرکز شهر نیز کشیده شد.
با گسترش تظاهرات، نظامیان با شدت و قدرت وارد عمل شدند و تا ساعت 13 تظاهرکنندگان را متفرق کردند، اما تظاهرات تا ساعت 16 به طور پراکنده ادامه یافت تا اینکه واحدهای ارتش وارد عمل شدند و به آن خاتمه دادند.
به روایت اسناد ساواک تعداد مقتولین غیرنظامی چهار نفر، مجروحان 23 نفر و دستگیرشدگان را 11 نفر اعلام کدر این روز بود.
غروب همان روز کمیسیونی با حضور استاندار فارس، فرمانده نیروهای جنوب، فرماندهان لشکر و ژاندارمری و رئیس شهربانی در ساواک تشکیل شد و برای متوقف نمودن حرکت مردم تصمیم گرفته شد رهبران آنان را از شهر دور کنند.
به همین دلیل دستور بازداشت بهاءالدین محلاتی، مجدالدین محلاتی، سید عبدالحسین دستغیب، سید هاشم دستغیب، سید مجدالدین مصباحی و جلال‌الدین آیت‌الله‌زاده و انتقال آنان به تهران در همان جلسه صادر شد و آنان دستگیر و به تهران منتقل شدند.
همچنین تصمیم گرفته شد رأس ساعت هشت بعدازظهر همان روز در شیراز حکومت نظامی اعلام کنند که تا 23 تیر ادامه یافت.
بازداشت‌ها و برقراری حکومت نظامی باعث پایان یافتن همدری و همراهی مردم شیراز با تظاهرکنندگان در دیگر شهرهای کشور به ویژه تهران نشد و با شنیدن این خبر که برخی از علما تصمیم گرفته‌اند برای آزادی امام خمینی(ره) و سایر روحانیونی که در بازداشت هستند به تهران مهاجرت نمایند، آقا سید محمدجعفر طاهری، سید محی‌الدین فالی، حاج شیخ صدرالدین حائری، آقا سید محمد امام، آقا سید محمود علوی، آقا شیخ علی آل‌یقطین، آقا سید حسین حسینی یزدی، شیخ علی‌خواه شیرازی، محمدعلی حسینی نابه دارابی و شیخ محمدعلی عندلیبی را به عنوان نماینده خود به تهران فرستادند تا در کنار دیگر روحانیون برای آزادی امام تلاش نمایند.
علمای مهاجر شیراز نیز تا 11 مرداد که اغلب روحانیون و بازداشتی‌های 15 خرداد آزاد شدند و حبس امام خمینی به حصر خانگی تبدیل شد در تهران حضور داشتند.
اما برخی از علما و روحانیون برجسته شیراز تا مهر ماه 1342 در تهران در حبس به سر بردند، تا اینکه صبح روز هفدهم مهر 1342 آیت‌الله بهاءالدین محلاتی و روز سی‌ام مهر 1342 آیت‌الله سید عبدالحسین دستغیب و آیت‌الله سید مجدالدین محلاتی در میان استقبال با شکوه مردم به شیراز بازگشتند.
نظرات بینندگان
