درس زیر سایه ترس
دانش آموزان فارسی امسال در بیش از ۹ هزار کلاس ناایمن با دلهره درس می‌خوانند.
به گزارش شیرازه، ای خدای بزرگ اکنون که به کلاس دوم آمده ام، از تو سپاسگزارم. پروردگارا به من کمک کن تا ... برای کشور عزیزم کار‌های خوبی انجام دهم و ...
صدای آموزگار در میان افکار و نگاه نگران سارا گم شد.
دخترک با چشمان ترسیده اش، ترک‌های دیوار کلاس را دنبال می‌کرد. تَرَک‌هایی که انگار به آرزو‌های کودکانه اش نیشخند می‌زد و روز به روز بیشتر احساسات معصومانه اش را به سخره می‌گرفت.
ترک‌هایی که، چون ترکه بر سر و دست سارا می‌نشست؛ به خانم معلم و همشاگردی هایش سرمشق ترس می‌داد.
مشق دلهره زیر سقف‌های لرزان
واژه مدرسه برای افراد تحصیل‌کرده همیشه یادآور دوران خوش مدرسه، نشستن پشت نیمکت‌های چوبی، گچ‌های رنگی و تخته‌های سبز است.
خاطراتی که امروز برای برخی دانش آموزان به کابوس سیاه گچ‌های باد کرده سقف کلاس تبدیل شده است.
در سال‌های گذشته تلاش‌های فراوانی از سوی سازمان تجهیز و نوسازی مدارس برای بازسازی و نوسازی مدارس ناایمن صورت گرفته، اما هنوز هم سایه سیاه سقف‌های لرزان، بر سر دانش آموزان سنگینی می‌کند.
امسال ۸۵۰ هزار دانش آموز در ۸۸ هزار کلاس درس سال تحصیلی جدید را آغاز کردند، درحالی که ۹ هزار و ۵۰۰ کلاس نیازمند ایمن سازی است.
مدارس غیر ایمنی که قدمت و عمر برخی از آن‌ها به بیش از ۴۰ تا ۵۰ سال می‌رسد و احتمال دارد با آوار شدن بر سر دانش آموزان که زیر این سقف‌های لرزان با ترس و دلهره مشغول تحصیل هستند حادثه دلخراشی رقم بخورد.
همان مدارسی که دو سال پیش نیز مرتضی رئیسی، معاون وقت وزیر آموزش و پرورش از آن‌ها به عنوان بمب ساعتی یاد کرده بود.
مدیر
کل نوسازی و تجهیز مدارس فارس می‌گوید: در استان ۴۰ هزار کلاس درس وجود
دارد که دو سوم آن‌ها پس از انقلاب اسلامی ساخته شده و اغلب ان‌ها از برخی
استانداد‌های لازم محروم هستند.
به گفته موصلی در حال حاضر ۹ هزار و ۵۰۰ کلاس درس در استان در برابر زلزله آسیب پذیر و نیازمند مقاوم سازی است؛ علاوه بر این، خطرات د‌یگری همچون برق گرفتگی به د‌لیل پوسید‌گی شبکه سیم‌کشی و سقوط در و پنجره، جان دانش آموزان را تهد‌ید می‌کند.
هادی نژاد معاون اجرایی نوسازی و تجهیز مدارس فارس با بیان اینکه مدارس بالای ۳۰ سال ساخت را مدارس غیر مقاوم می‌گویند، توضیح می‌دهد: از سال ۱۳۶۸ جامعه مهندسی شرایط و ضوابطی را برای ساخت و نوسازی مدارس تعیین کرده تا بازسازی، ایمن سازی و تجهیز مدارس بر اساس آن صورت گیرد.
به گفته وی، ۳۵ درصد مدارس فارس در روستاها ساخته شده و ۱۰ درصد آن‌ها معادل ۶ هزار مدرسه باید بازسازی و ایمن سازی شوند.
مدارسی که دانش آموزان با دلهره در کلاس درس حاضر می‌شوند و به جای توجه به صحبت‌های معلم، بیشتر حواسشان به ریزش قطرات باران از سقف کلاس یا صدای مهیب وزش باد و برخورد آن با پنجره‌های فرسوده کلاس است.
مدرسه ... در دهستان تنگ حنا بخش آباده طشک شهرستان نیریز از این دست مدارس است که مادران روستایی تا موقع بازگشت فرزندانشان دچار اضطراب و نگرانی هستند تا مبادا سقف کلاسی فرو ریزد یا دیواری بر سر فرزندانشان آوار شود.
مدارس غیرانتفاعی هم حال روز خوشی ندارند
از مدارس دولتی که بگذریم؛ حال و روز مدارس غیر انتفاعی نیز بهتر از مدارس دولتی نیست.
مدیر روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش فارس می‌گوید: از ۸۵۰ هزار دانش آموز فارسی، ۱۵۲ هزار نفر در مدارس غیر دولتی فارس درس می‌خوانند.
شعبانی می‌افزاید: درکلان شهر شیراز هم هزار و ۵۳۴ مدرسه وجود دارد که ۹۱۱ مدرسه دولتی و مابقی غیر انتفاعی هستند که ۵۲ هزار دانش آموزشیرازی در این مدارس درس می‌خوانند.
مدارسی که مراحل سختی را برای اخذ مجوز فعالیت پیش رو ندارند.
مدیرعامل
سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز می‌گوید: بیشتر مدارس غیر
دولتی در شیراز غیر اصولی هستند و تنها با اخذ مجوز از آموزش و پرورش از یک
منزل مسکونی تبدیل به یک مدرسه شده اند.
محمد هادی قانع تصریح می‌کند: برخی از مدارس غیر انتفاعی شیراز منازل مسکونی دو طبقه هستند که ظرفیت حداکثر ۲۰ نفر را دارند، اما با تغییر کاربری، به مدارسی تبدیل می‌شوند که باید وزن تعداد زیادی از دانش آموزان به همراه تجهیزات و امکانات مدارس غیر انتفاعی را تحمل کنند.
به عقیده وی، قدمت بالا، اصول ناصحیح ساخت و ساز، نامناسب بودن بنا و نداشتن استاندارد‌های ایمنی لازم از مهمترین مشکلات مدارس غیر دولتی و غیرانتفاعی شیراز است.
قانع با بیان اینکه برای راه اندازی مدارس غیرانتفاعی از سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز استعلامی گرفته نمی‌شود، می‌گوید: بسیاری از مدارس غیر دولتی پله‌های اضطراری، بالابر مناسب و سیستم‌های اطفا حریق ندارند و این از دیگر مشکلات این گونه مدارس در شیراز است.
کارشناس
کنترل و نظارت بر ساختمان‌های شهرداری شیراز هم می‌گوید: بر اساس مفاد یک و
دو حریم و لوایح، هرگونه ساخت و ساز در شهر‌ها باید با نظارت شهرداری
انجام شود، اما چند سالی است که نظارت بر مدارس بر اساس مصوبه دولت برعهده
سازمان نوسازی و تجهیز مدارس گذاشته شده است.
محمد رضا نجیمی می‌افزاید: تنها در مواردی که بنایی با تغییر کاربری تبدیل به مدرسه شود و شکایت‌های موردی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی درباره مسائل فنی آن ارایه شود، شهرداری می‌تواند موضوع را بررسی کند.
نامداری مدیر روابط عمومی سازمان نوسازی مدارس فارس می‌گوید: مجوز فعالیت مدارس غیر انتفاعی توسط آموزش و پرورش صادر می‌شود و اگر مدرسه‌ای از نظر استحکام بنا استاندارد‌های لازم را نداشته باشد، طبق قانون نباید برای ثبت نام دانش آموزان اقدام کند؛ اما به گفته وی هستند مدارسی که با مجوز آموزش و پرورش با وجود نداشتن استحکام کافی در بنا برای سال تحصیلی جدید، دانش آموزان را ثبت نام می‌کنند.
مدیر
روابط عمومی سازمان نوسازی مدارس فارس تصریح می‌کند مدارسی که شرایط ایمنی
لازم را نداشته باشند با دادن تعهد یک ساله به آموزش و پرورش، روند ثبت
نام دانش آموزان را پی می‌گیرند.
یک سوال اساسی
اگر در مدت یک سال حادثه‌ای رخ دهد که منجر به مصدوم یا زخمی شدن تعدادی از دانش آموزان شود، این بی توجهی و سهل انگاری متوجه کیست؟
مدیر
روابط عمومی سازمان نوسازی مدارس فارس می‌گوید: پس از یک سال، کارشناسان
ابنیه و محاسب از شهرداری و نوسازی مدارس کار نظارت بر استحکام بنا را بر
عهده می‌گیرند.
اما گفته یکی از شاهدان، نظارت بر استحکام مدرسه غیرانتفاعی را زیر سوال می‌برد. خدمتکار یکی از مدارس غیرانتفاعی شیراز می‌گوید: هر ساله هنگام بازرسی، به دستور مدیر مدرسه، فضا را به گونه‌ای طراحی می‌کنیم که گویا در حال مقاوم سازی هستیم تا مجوز نام نویسی دانش آموزان اخذ شود و با رفتن بازرسان، بساط مقاوم سازی و اعتماد والدینی که مهمترین سرمایه زندگی شان را به محیطی امن برای پرورش می‌سپارند، برچیده می‌شود.
خطرات جانی تنها یک روی سکه است
خطرات روانی ناشی از فرسودگی فضای آموزشی، گاهی بیش از خطرات جانی آن قابل تامل است.
ملیحه مولودی روانشناس و مشاور خانواده می‌گوید: بنا و ظاهر فضای آموزشی تأثیر مستقیمی در شخصیت دانش آموزان دارد و می‌تواند به عنوان مشوق تحصیلی در روحیه آنان مؤثر باشد.
به گفته وی دانش‌آموزان توقع دارند با ورود به مدرسه جلوه‌های تازگی و پویایی را ببینند و مدارس فرسوده و کهنه نوعی بی‌اعتمادی در دانش آموز ایجاد می‌کند.
این کارشناس تصریح می‌کند تصاویر فرسودگی کلاس، روح و روان دانش‌آموز را پریشان می‌کند و در ذهنش تلنگر می‌زند مدرسه‌ای که خود فرسوده است چگونه می‌تواند روش‌های نوین را آموزش دهد.
احتمال بروز صدمات روحی و جسمی مدارس فرسوده بر جسم و جان آینده سازان کشور، وظیفه مسئولان را بیش از پیش سنگین می‌کند.
آنطور
که رخشانی مهر رییس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور می‌گوید،
هنوز اعتبار مورد نیاز برای مقاوم‌سازی مدارس در سال ۹۷ برآورد نشده است.
به گفته وی اگر اجرای بند ۳ ماده ۶۳ برنامه ششم توسعه که بر اساس آن باید ۳ میلیارد دلار از محل اعتبارات حساب ذخیره ارزی به نوسازی مدارس اختصاص داده شود، در دستور کار قرار گیرد به راحتی می‌توان ۳۰ درصد مدارس را بازسازی کرد به گونه‌ای که حتی یک مدرسه فرسوده در کشور نداشته باشیم.
نیک اقبال معاون مالی سازمان نوسازی مدارس فارس نیز می‌گوید:سال ۸۴ تعداد ۱۶ هزار کلاس درس غیرایمن در استان فارس شناسایی و تاکنون بیش از ۱۰ هزار کلاس، تخریب و بازسازی یا ترمیم و بهسازی شده است.
او با بیان این که ایمن سازی مدارس فارس نیازمند ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار است بر لزوم ورود خیرین به این عرصه تاکید می‌کند.
خیران مدرساز دستِ راست آموزش و پرورش
آمار‌ها
نشان می‌دهد استان فارس پارسال رتبه نخست کشور را در جذب خیرین مدرسه
ساز کسب کرده، بنابراین حضور و همراهی آن‌ها، فرصتی استثنایی در راه کمک
به تعلیم و تربیت است.
مدیر کل نوسازی و تجهیز مدارس فارس از مشارکت ۲۵
د‌رصد‌ی خیران در ساخت و ساز و مقاوم سازی مدارس فارس خبر می دهد و
می‌گوید: یک چهارم کلاس درس موجود در استان نیازمند مقاوم سازی است که با
کمک مسئولان و خیرین بازسازی می‌شود.
موصلی با اشاره به وجود ۳ هزار خیر مدرسه ساز در استان فارس می‌افزاید: ایجاد فضا‌های آموزشی مناسب و تهیه و تکمیل تجهیزات آموزشی با هدف شکوفایی استعد‌اد‌ها و ظرفیت‌های خد‌اد‌اد‌ی دانش آموزان، ارزش د‌نیوی و اخروی بسیاری دارد که باید فرهنگ‌سازی شود تا جایی که دیگر نگران مدارس ناایمن برای بچه هایمان نباشیم.
به گفته وی شماره حساب ۴۱۰۱۰۳۰۶۴۱۲۲۰۰۸۹ و شماره شبا IR۱۹۰۱۰۰۰۰۴۱۰۱۰۳۰۶۴۱۲۲۰۰۸۹ حساب بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به نام "کمک‌های مردمی و هدایای خاص سازمان نوسازی توسعه و تجهیز مدارس کشور" آماده دریافت کمک‌های خیرین است.
در کلاس درس آموزگار در حال تدریس است.
اما ساراهمچنان حواسش به لرزش پنجره و ترک‌های در و دیوار است.
نهیب معلم که به او می‌گوید: حواست کجاست! ، نگاه دخترک را از افکار سرد و سیاهش می‌گیرد.
سارا به صفحه کتاب چشم می‌دوزد، اما تصویری که از لبخند دنیا ویسی* در گوشی مادرش دیده، همه ذهنش را فرا گرفته است.
صدا و سیما
نظرات بینندگان
