به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه تحلیلی خبری شیرازه، اعتقاد به وجود یک نجات بخش که ظهور خواهد کرد و همه نیروهای شر را منکوب و نابود خواهد ساخت، حکومت عدل را برپا خواهد نمود و مساوات را در سرتا سر زمین برقرار خواهد نمود، وجه مشترک همه ادیان مهم جهان است. 

مسیحیان، یهودیان و زرتشتیان در زمان های مختلف تحت سیطره کسانی قرارداشتند که اعتنایی به میراث وسنن مذهبی آنها نمی کردند و درانتظار نجات بخشی به سر می بردند تا سنن مذهبی مسیح (را در مورد مسیحیان) یا سوشیانت را در مورد زرتشتیان از یک سلسله برگزیده الهی گرامی دارد. 

این چنین منجی الهی مورد انتظار همگان بود تا ظهور کند و در زمانی که خدا مصلت می‌داند رجعت نماید تا رنج های مومنان را پایان بخشد، حکومت دشمنان خدا را خاتمه دهد وسلطنت الهی را بر تمام زمین حاکمیت بخشد.

 

در دین مبین اسلام این منجی و نجات بخش شخصیتی الهی بنام مهدی است که رهبری با هویت شناخته شده و از پیش تعیین شده، است تا قیام کند و تحول بزرگ اجتماعی را پدیدار سازد و جامعه بشری را اصلاح نماید و همه امور را تحت هدایت الهی باز گرداند. 

منجی اسلام، الهام بخش پیروانش در اعاده خلوص اعتقادی است که بر مبنای آن هدایت حقیقی و عاری از فساد و تباهی را به همه مردم باز می گرداند و یک نظام عادلانه اجتماعی را می آفریند و جهانی آزاد از ظلم و جور پدید می آورد که در آن «وحی الهی » هنجار و معیار برای ملت ها خواهد بود.

مژده بـه ظـهور حضرت مـهدی(عـج ) از همـان سـالـهـای آغـازین ظـهور اسلـام آغـاز شد و پیـامبر گرامـی اسلام (ص ) در هر فرصت و منـــاسبتـــی کـــه پیش مـــی‌آمد مردم را بـــه ظـــهور عدالت‌گستر موعود درآخرالزمان بشارت می‌دادند و آنها را از نسل و تبار، تولد و غیبت، ویژگی‌های ظـاهری، نشـانـه‌هـای ظهور، شاخصه‌های قیام رهایی بخش و مولفه‌های حکومت جهانی آن حضرت آگاه می‌کردند تا آنجـا که امروز ما با صدها روایت که از طریق شیعه و اهل سنت از آن حضرت نقل شده است، مواجه‌ایم. نمونه‌های این سخنان بویژه در خطابه مهم و مستند غدیر خم موجود است.

در احادیث شیعه و سنی وارد است که پیغمبر فرمود:«امامان بعد از من دوازده تن می باشند که همه از قریش و خاندان من هستند! ».

حرکت رو به گسترش معارف مهدوی در زمان امام باقر(ع ) و امام صـادق (ع ) بـه اوج خود رسید و آن دو امام بزرگوار ضمن تبیین، تشریــح، پــالــایش و پیرایش آموزه هــای اسلــامــی در زمینــه هــای مختلف اعتقـادی، اخلـاقـی و فقـهـی و تحکیم پـایـه هـای ایمـانـی پیروان خود، تلـاش فراوانـی برای توسـعــه و تعمیق اندیشه مهدوی و فرهنگ انتظار در میان شیـعیـان نمودند و بـا بـه جـا گذاردن صدهـا روایت دراین زمینه این اندیشه و فرهنگ را تازگی و طراوت بیشتری بخشیدند.

پس از این دو امام (ع) و پیش از امام حسن عسگری(ع ) امامــی کــه بیش از همــه بر مواریث شیــعــی درزمینـه بـاور مـهدوی و فرهنگ انتظـار افزود و گنجینـه هـای گرانبـهـایـی برای امت اسلـام بــه یــادگــارگذاشت، امام رضا(ع ) است. براساس پژوهش‌های فراون صورت گرفته، روایات فراوانی درباره حضرت مهدی(عج) نقل شده که هر یک از آنها ما را با بعدی از ابعاد بی‌کران شخصیت امام مـهدی(عـج ) و قیـام رهـایـی بخش و عدالت‌گستر آن حضرت آگاه می‌سازد.

 

امام رضـا(ع ) نیز چون دیگر اجداد طـاهرینش موضوع غیبت آخرین حجت حق را پیش بینـی و شیـعیـان را برای برخورد با این پدیده آماده نموده است. در یکی از روایاتی کـه حسن بن علـی بن فضـال از آن حضرت نقل کرده، در این زمینه چنین می خوانیم: کأَنِّی بِالشِّیعَةِ عِنْدَ فَقْدِهِمُ الثَّالِثَ مِنْ وُلْدِی یطْلُبُونَ الْمَرْعَی فَلَا یجِدُونَهُ قُلْتُ لَهُ وَ لِمَ ذَلِک یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ لِأَنَّ امام هُمْ یغِیبُ عَنْهُمْ فَقُلْتُ وَ لِمَ قَالَ لِئَلَّا یکونَ فِی عُنُقِهِ لِأَحَدٍ بَیعَةٌ إِذَا قَامَ بِالسَّیف گویا شیعیان را می بینم که به هنگام فقدان سومین فرزند من، مانند رمه ای کـه بـه دنبـال شبـان مــی گردند سرگردانند و او را نمــی یــابند. گفتم: چرا این گونــه است، ای پسر رسول خدا فرمود: زیرا امامشان از آنها غایب شده است. پرسیدم، چرا؟ فرمود: برای اینکه به هنگام قیامش با شمشیر، بیـعت هیچ کس بر گردنش نباشد. ( اب‍ن ب‍اب‍وی‍ه، 1378ه.ق.، ج 1، ص: 273 )

همچنین امام هشتم شیعیـان (ع ) در زمینـه غیبت آخرین امام (ع)، بـه نقل از پدران بزرگوار خود از رسول اکرم (ص ) چنین روایت می کند:

وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ بَشِیراً لَیغِیبَنَّ الْقَائِمُ مِنْ وُلْدِی بِعَهْدٍ مَعْهُودٍ إِلَیهِ مِنِّی حَتَّی یقُولَ أَکثَرُ النَّاسِ مَا لِلَّهِ فِی آلِ مُحَمَّدٍ حَاجَةٌ وَ یشُک آخَرُونَ فِی وِلَادَتِهِ فَمَنْ أَدْرَک زَمَانَهُ فَلْیتَمَسَّک بِدِینِهِ وَ لَا یجْعَلْ لِلشَّیطَانِ إِلَیهِ سَبِیلًا بِشَکهِ فَیزِیلَهُ عَنْ مِلَّتِی وَ یخْرِجَهُ مِنْ دِینِی فَقَدْ أَخْرَجَ أَبَوَیکمْ مِنَ الْجَنَّةِ مِنْ قَبْلُ وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ الشَّیاطِینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذِینَ لا یؤْمِنُون.

سوگند بـه آنکـه مرا به حق به عنوان بشارت دهنده برگزید، امام قـائم (ع) از فرزندان من براسـاس پیمـانـی کـه از جـانب من بر عـهده اوست، از دیده هـا پنـهـان مـی شود تـا آنجـا کــه بیشتر مردم مــی گویند: خدا نیــازی بــه خاندان محمد ندارد و گروهی دیگر در ولادت او شک می کنند. (ابن بابویه،1395ه.ق.، ج 1، ص: 51).

« ذاک الرابع من ولدی.یغیبه الله فی ستره ماشاء» « او چهارمین از فرزندان من است، خداوند او را در ستر خود نهان سازد(طب‍رس‍ی، 1390ه.ق.، ص: 434).

امام علی بن موسی الرضا علیه السلام می فرمایند:« لِلْقَائِمِ مِنَّا غَیبَةٌ أَمَدُهَا طَوِیلٌ کأَنِّی بِالشِّیعَةِ یجُولُونَ جَوَلَانَ النَّعَمِ فِی غَیبَتِهِ یطْلُبُونَ الْمَرْعَی فَلَا یجِدُونَهُ أَلَا فَمَنْ ثَبَتَ مِنْهُمْ عَلَی دِینِهِ وَ لَمْ یقْسُ قَلْبُهُ لِطُولِ أَمَدِ غَیبَةِ امامهِ فَهُوَ مَعِی فِی دَرَجَتِی یوْمَ الْقِیامَةِ ثُمَّ قَالَ ع إِنَّ الْقَائِمَ مِنَّا إِذَا قَامَ لَمْ یکنْ لِأَحَدٍ فِی عُنُقِهِ بَیعَةٌ فَلِذَلِک تَخْفَی وِلَادَتُهُ » « برای قائم عج غیبتی است که مدتش طولانی است. گویی شیعیان را با چشم خود می بینم که همچون گوسفند بی شبان به دنبال چراگاهی می گردند و نمی یابند. آگاه باشید! کسی که آن روز بر دین خود ثابت قدم باشد، قلبش از طولانی شدن غیبت امامش به قساوت نمی گراید و در روز رستاخیز در بهشت با من و در مقام من باشد.»

 

موضوع دیگری کـه در روایـات رضوی بــه آن پرداختــه شده، موضوع ظــهور امام مــهدی(عــج ) و آثــار و پیامدهای آن است. از جمله در روایتی که حسین بن خالد آن را نقل می کند آن حضرت در پاسـخ این پرسش که: یا ابن رسول الله و من القائم منکم اهل البیت ای فرزند رسول خدا قائم شما اهل بیت، کیست می فرماید:« الرَّابِعُ مِنْ وُلْدِی ابْنُ سَیدَةِ الْإِمَاءِ یطَهِّرُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ مِنْ کلِّ جَوْرٍ وَ یقَدِّسُهَا مِنْ کلِّ ظُلْمٍ وَ هُوَ الَّذِی یشُک النَّاسُ فِی وِلَادَتِهِ وَ هُوَ صَاحِبُ الْغَیبَةِ قَبْلَ خُرُوجِهِ فَإِذَا خَرَجَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِهِ وَ وَضَعَ مِیزَانَ الْعَدْلِ بَینَ النَّاسِ فَلَا یظْلِمُ أَحَدٌ أَحَداً وَ هُوَ الَّذِی تُطْوَی لَهُ الْأَرْضُ وَ لَا یکونُ لَهُ ظِلٌّ وَ هُوَ الَّذِی ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ یسْمَعُهُ جَمِیعُ أَهْلِ الْأَرْضِ بِالدُّعَاءِ إِلَیهِ یقُولُ أَلَا إِنَّ حُجَّةَ اللَّهِ قَدْ ظَهَرَ عِنْدَ بَیتِ اللَّهِ فَاتَّبِعُوهُ فَإِنَّ الْحَقَّ مَعَهُ وَ فِیهِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَیهِمْ مِنَ السَّماءِ آیةً فَظَلَّتْ أَعْناقُهُمْ لَها خاضِعِین »«چهـارمین از فرزندان من کسـی است کـه خداوند بـه واسطـه وی زمین را از هر ستمی پـاک و از هر ظلمـی پیراستـه مـی سـازد و او کسـی است کـه مردم در ولـادتش شک مـی کنند و او کسـی است کـه پیش از خروجش غیبت مــی کند و آنگــاه کــه خروج کند زمین بــه نورش نورپروردگــارش روشن گردد در میــان مردم میزان عدالت را برقرار کند و هیچکس بــه دیگری ستم نکند و او کسی است که زمین برای او درهم پیچیده می شود و سایه ای برای او نبـاشد و او کسـی است کـه از آسمان ندا کننده ای او را به نام ندا کند و به وی دعوت نماید به گونـه ای کـه همـه اهل زمین آن ندا را بشنوند، می گوید: آگـاه بـاشید کـه حجت خدا در کنـار خـانـه خدا ظـهور کرده است پس او را پیروی کنید که حق با او و در اوست و این همان سخن خدای تـعـالـی است کـه فرمود: اگر بخواهیم از آسمـان برایشان آیتی نازل می کنیم که در برابر آن به خشوع سرفرود آورند».

و در حدیث دیگری پیرامون زمان ظهور به دعبل می فرماید: « یا دِعْبِلُ الْامام بَعْدِی مُحَمَّدٌ ابْنِی وَ بَعْدَ مُحَمَّدٍ ابْنُهُ عَلِی وَ بَعْدَ عَلِی ابْنُهُ الْحَسَنُ وَ بَعْدَ الْحَسَنِ ابْنُهُ الْحُجَّةُ الْقَائِمُ الْمُنْتَظَرُ فِی غَیبَتِهِ الْمُطَاعُ فِی ظُهُورِهِ وَ. .. وَ أَمَّا مَتَی فَإِخْبَارٌ عَنِ الْوَقْتِ » «امام (ع) بعد از من پسرم محمد، و بعد از او پسرش علی، و بعد از او پسرش حسن، و بعد از او پسرش قائم است که در زمان غیبتش در انتظار مقدم او می نشینند و به هنگام ظهورش از او فرمان می برند... اما اینکه چه وقت ظهور می کند؟ آن اخبار به وقت است.

 

«... وَ لَقَدْ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِی عَلَیهِمُ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ: أَنَّ النَّبِی ص قِیلَ لَهُ یا رَسُولَ اللَّهِ مَتَی یخْرُجُ الْقَائِمُ مِنْ ذُرِّیتِک فَقَالَ مَثَلُهُ مَثَلُ السَّاعَةِ لا یجَلِّیها لِوَقْتِها إِلَّا هُوَ ثَقُلَتْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا تَأْتِیکمْ إِلَّا بَغْتَة»« به پیامبر اکرم (ص) عرض کردند چه وقت قائم(ع) از فرزندان شما ظهور می کند فرمود:مثل او همچون قیامت است که در موقعش انجام می شود یک مرتبه خواهد شد. (همانجا)

آنچه در شرح وظایف و تکالیف شیعیان و مسلمانان در عصر غیبت و انتظار حضرت ولی عصر(عج) بیان شده است را می توان در دو دسته کلی تقسیم بندی کرد. نخست آنکه وظیفه شرعی و واجب هر مسلمان است که امام عصر خود را بخوبی بشناسد. این امر مسلماً راهی برای یاوری و اطاعت او خواهد بود. چنانکه امام رضا(ع) از پدران خود نقل می کند: « هر کس که بمیرد و او را امامی از فرزندان من نباشد بمردن جاهلیت مرده است.». ( اب‍ن ب‍اب‍وی‍ه، 1378ه.ق.، ص:295 ) و در جای دیگر تمیمی از حضرت رضا (ع) نقل کرد که پیامبر اکرم صلّی اللَّه علیه و آله و سلم فرمود: هر کس بمیرد با اینکه امامی از فرزندان من نداشته باشد بمثل جاهلیت مرده و از او مؤاخذه و بازخواست می شود نسبت به کرداری که در جاهلیت انجام داده و آنچه در اسلام عمل کرده (م‍ج‍ل‍س‍ی، 1378ه.ق، ج 1، ص: 54)

از امام رضا (ع) نقل شده است که فرمود: « لا دین لمن لا ورع له، و لا ایمان لمن لا تقیة له، ان اکرمکم عند الله اعملکم بالتقیة. فقیل: یا ابن رسول الله الی متی؟ قال: الی یوم الوقت المعلوم، و هو خروج قائمنا.فمن ترک التقیه قبل خروج قائمنا فلیس منا» «کسی که تقوی ندارد دین ندارد. کسی که تقیه نکند ایمان ندارد. گرامی ترین شما در پیش خدا کسی است که بیش از دیگران تقیه را رعایت کند.گفته شد ای فرزند پیامبر!تا به کی؟ فرمود: تا روز وقت معلوم، که آن هم روز خروج قائم ماست. آن کس دست از تقیه بشوید، پیش از اینکه قائم ما قیام کند پس از ما نیست.» (طب‍رس‍ی، 1390ه.ق، ص: 434)

چنانکه این حدیث نورانی نشان می دهد این سخنان بی شک از ناحیه حضرت ختمی مرتبت و شجره طیبه اش بیان شده اند، که بر هر مسلمانی اطاعت از امر آن حضرت و اوصیای او واجب است. همچنین در حدیث دوم بر این نکته تأکید شده است که حفظ تقیه از وظایف منتظران واقعی است که مربوط به دومین بخش تکالیف می شود. دسته دوم از وظایف منتظران مربوط به زمینه سازی برای ظهور حضرت (عج) و تشکیل حکومت حق است.

« ان الله جل ذکره اخذ میثاق اولیائنا بالصبر علی دولة الباطل. واصبر لحکم ربک» « خداوند از شیعیان ما پیمان گرفته است که بر دولتهای باطل صبر کنند. تو نیز به فرمان پروردگارت شکیبا باش.

انتهای پیام/