به گزارش شیرازه،  ماه مبارک رمضان ، ماهی که رنگ خدا در آن به زیبایی دیده و حس می شود.ماهی که مومنان و متدینان از چند روز قبل با شوق به استقبال آن می روند و رسم جهرمی ها هم از این سنت زیبا جدا نبوده و رمضان را سه روز قبل از آمادنش سلام می دهند.

ایرج قزلی جهرمی پژوهشگر و نویسنده می گوید: جهرمی ها سه روز مانده به ماه مبارک رمضان یعنی از بیست و هفتم ماه شعبان با گرفتن روزه مستحبی به پیشواز ماه رمضان می روند.

به گفته ی او در گذشته ها بر این باور بوده اند که از همان روز اول ماه رمضان خداوند یک دانه انار که میوه ای بهشتی است در شکم روزه دار می گذارد تا گرسنگی به او فشار نیاورد و در روز آخر ماه دانه انار از شکم او بر می دارد.

رؤیت ماه نو

وی درباره رؤیت هلال ماه در قدیم می گوید: غروب آخرین روز ماه شعبان مردم جهرم برای پیدا کردن ماه نو به بلندای اطراف شهر ,خصوصا البرز کوه که یکی از کوه های نزدیک شهر است می رفتند و به محض رؤیت هلال ماه با فرستادن صلوات و نگاه کردن به قرآن  ، آیینه ، سکه ی پول و برگ سبز درخت به خانه های خود باز می گشتند.

او در ادامه می گوید: از قدیمی ها نقل است که در همان شب بچه های خردسال دسته جمعی در کوچه ها راه می افتادند و این قطعه شعر را میخواندند:"روزه گیرا روتون سفید ماه رمضون دیگم باز هم رسید."
و در پایان ماه رمضان هم دوباره در کوچه ها می گشتندو می خواندند :"روزه خورا روتون سیاه ماه رمضون باز هم میاد."

هنگام سحر مردم چراغ به دست در کوچه ها حرکت می کردند

پیر زنی 80 ساله یکی از اهالی شهر می گوید: سحر هنگام مردم چراغ به دست در کوچه ها حرکت می کردند و با زدن به پشت در خانه هم دیگر ، وقت سحر را خبر می دادند. رسم بر این بود که یک نفر مامور شود و اهالی کوچه را بیدار کند.

او در ادامه می گوید: در قدیم افرادی بودند که صدای غرا و بلندی داشتند ، به پشت بام می رفتند و با صدای بلند می گفتند:"مردمان پاشین وقت سحره" .

قزلی عنوان می کند: در قدیم وسایل ارتباط جمعی وجود نداشت و مردم به وسیله موقیت صور فلکی همچون دب اکبر و ستاره قطبی وقت سحر را تعیین می کردند.

شب احیا

در شب های نوزدهم ، بیست و یکم و بیست و سوم ماه مبارک رمضان مردم جهرم به احیاء و شب زنده داری می نشینند.
در گذشته کسانی که وضع مالی خوبی داشته اند با دعوت کردن از خویشان و همسایگان در خانه خود احیا می گرفتند.

احیائی که در مساجد برگزار می شود از حدود ساعت 9 شب شروع می شود و تا یک الی دو ساعت به اذان صبح ادامه دارد.دعاهای جوشن صغیر و جوشن کبیر از دعاهایی است که در این شب ها خوانده می شود .در پایان مراسم سحری می دهند که اکثرا چلو و خورشت قیمه یا همان قیمه ی جهرمی است .

نذر بچه در ماه رمضان

در جهرم قدیم زن و شوهری که بچه دار نمی شدند ، نذر می کردند که اگر بچه دار شدند در صورتی که پسر بود  او را قنبر ، غلام حضرت علی (ع) و اگر دختر بود فضه ، کنیز حضرت فاطمه (س) صدا کنند.

صبح روز 21 ماه رمضان سال بعد درصورتی که به مرادشان رسیده بودند بچه ای که قرار است قنبر یا فضه شود را لباس عربی سفید می پوشاندند و به امام زاده حسین(ع) یا امام زاده فضل (ع) فرزندان امام موسی بن جعفر (ع) می بردند و مداحی که آنجا بوده است بچه را بغل می کرده و برایش دعا می خوانده است .بعد از اتمام دعا بر سر بچه نقل می ریختند.
به گفته ی قزلی قدیمی ها بر این باور بوده اند که بچه همیشه غلام و کنیز حضرتش خواهد بود.

روزه کله گنجشکی

به گفته ی این پژوهشگر در قدیم پدر و مادر ها جهت تشویق بچه ها به روزه گرفتن به آنها می گفتند :"هر روز نصف روزه را بگیر . آخر سر ، روزه های نصفه را می دهم استاد "ملکی دوز" به هم بدوزد و یک ملکی برایت درست کند."

روز عید فطر پدر برای فرزندش یک جفت ملکی می خرید  به او می داد و دل او را شاد می کرد، اگر پدری قادر نبود برای فرزندش هدیه بخرد به او می گفت:"درست روزه نگرفتی و نخ هایی که استاد ملکی دوز با آن ملکی را دوخته پاره شده است "و با این حرف از ناراحتی فرزندش می کاهید.

قزلی عنوان می کند: در اصل این سنت قدیمی تمرینی بوده است برای بچه ها که آمادگی لازم را بدست آورند برای زمانی که به سن تکلیف می رسند ، بتوانند روزه کامل را بگیرند.

جوانی که نامزد داشت برای نامزدش "رمضونی" می برد

در گذشته در جهرم جوانی که نامزد داشت اول ماه رمضان برای نامزدش به اصطلاح محلی "رمضونی" می برد.  رمضونی شامل سه یا چهار من برنج ، یک من روغن حیوانی ، یک کله قند ، یک کیلو چای ، یک قرابه(بطری بزرگ) عرق طارونه و یک قرابه عرق بید مشک می شد.

روز عید فطر هم بسته به توانایی داماد یک پیراهن ، یک چادر و یک جفت کفش برای عروس می فرستاد. اما رسم نبود که از طرف خانواده عروس برای داماد چیزی فرستاده شود.

امروزه این رسم ها نیز تا حدودی برقرار است و معمولا هم خانواده عروس و هم خانواده داماد در طول ماه مبارک ظرف بزرگی از آش ماست و در روز عید فطر ظرف بزرگی از حلوای مخصوصی به نام هفت تخم تهیه و برای یکدیگر می فرستند.