هوای پاک، تعهد مسوولان و مشارکت مردم؛
سهم ۸۹ درصدی تردد خودروها در آلودگی هوای کلان‌شهر شیراز/ در حال نزدیک شدن به مرز شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس هستیم
معاون پایش و نظارت اداره کل محیط زیست استان فارس گفت: با رصدی که در راستای نتایج سنجش داده‌های آلودگی کیفیت هوا در شیراز انجام می‌شود به‌نوعی در حال نزدیک شدن به مرز شرایط نا سالم برای گروه‌های حساس هستیم.
به گزارش سرویس اجتماعی شیرازه، در دنيا به طور کل به منظور اینکه مردم به موضوعات مختلف از جمله مباحث مربوط به محیط زیست، روز هوای پاک و دیگر مناسبت ها توجه بیشتری نشان دهند، همچنین در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و تامین زندگی سالم، روزهای خاصی را به صورت نمادین به موضوعی مشخص اختصاص می دهند.
در ایران نیز به منظور ايجاد حساسيت در بين اقشار مختلف جامعه و تنوير افكار عمومي، ستاد اجرايي كاهش آلودگي هوا از سال 1374روز 29 دی ماه را به عنوان روز ملی هوای پاک نامگذاری کرده است، چرا که حق برخورداری از محیط زیست سالم و هوای پاک از حقوق اصلی جامعه، بر اساس اصل پنجاهم قانون اساسی و منشور حقوق شهروندی است.
از آنجا كه كليد اصلي كاهش آلودگي هوا، مشاركت مردمي و افزايش هماهنگي بين بخشي دستگاه‌های مختلف است، امسال روز هوای پاک با شعار هوای پاک «تعهد مسئولان، مشارکت مردم» نامگذاری شده است که در واقع نمادی است برای آنکه روی راه حل‌های ساده‌ای که هر یک از ما می‌تواند برای بهبود کیفیت هوا انجام دهد، بیشتر تمرکز کنیم و اقدامات کنترلی ساده‌ای در پیش گیری از آلودگی هوا انجام دهیم.
و صد البته در این میان نباید نقش شهروندان را در زندگی سالم و سلامت شهری نادیده گرفت، چرا که علاوه بر وظایف مسئولان، به گفته مدیر گروه سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، اقدامات خود مراقبتی در صورت بروز شرایط ناسالم هوا، راه کاری است در جهت حفظ سلامت خود و جامعه.
اقدامات خودمراقبتی از سوی مردم با جدیت بیشتری انجام شود
سیامک شمس در این خصوص با تاکید بر این موضوع که در صورت اعلام شرایط آلودگی هوا انتظار می‌رود اقدامات خودمراقبتی از سوی مردم با جدیت بیشتری انجام شود، توصیه کرد: در این شرایط لازم است فعالیت خارج از منزل محدود شود و از انجام فعالیت فیزکی شدید و ورزش خودداری شود.
وی با بیان اینکه میزان آلاینده‌های هوا به صورت روزانه از سوی سازمان حفاظت محیط زیست سنجش و به واحد سلامت محیط دانشگاه ارسال می‌شود، گفت: واحد سلامت محیط معاونت بهداشت دانشگاه، بر اساس شاخص «AQI»، کیفیت هوا را بررسی کرده و در صورت تشخیص شرایط ناسالم، اطلاعات لازم را از طریق روابط عمومی دانشگاه و رسانه های جمعی در اختیار عموم قرار می دهد.
شمس توضیح داد: شاخص AQI بر اساس ۰ تا۵۰ هوای پاک، ۵۰تا۱۰۰هوای متوسط، ۱۰۰تا۱۵۰ هوای ناسالم برای گروهای حساس، ۱۵۰ تا ۲۰۰ هوای ناسالم برای عموم مردم، ۲۰۰ تا۳۰۰ هوای بسیار ناسالم و بالاتر از ۳۰۰ هوای خطرناک طبقه بندی شده است.
مدیر گروه سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی شیراز با این توصیه که در این شرایط باید درب و پنجره خانه‌ها را بسته و از رفتن به پارک ها و مراکز تفریحی خودداری شود، اضافه کرد: همچنین باید مواد غذایی بدون پوشش در مجاورت هوای آزاد قرار نگیرد و از فعالیت‌هایی که سبب آلودگی هوا در فضای داخل خانه می شود مانند جارو کشیدن و روشن کردن شمع و عود نیز، خودداری شود.
وی در پایان تاکید کرد: در صورت اجبار به فعالیت در هوای آزاد در شرایط ناسالم، باید از ماسک مناسب استفاده و زمان فعالیت به کمترین زمان ممکن کاهش یابد.
فعالیت گروه‌های آسیب‌پذیر همچون مادران باردار، افراد سالخورده و بیماران قلبی عروقی در محیط های باز باید محدود شود
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در ادامه هدف از نامگذاری هفته‌ای به نام هوای پاک را، ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه درباره اهمیت این موضوع دانست و گفت: امسال با وجود شرایط کرونا و تاثیر مستقیم آلودگی هوا بر افزایش ابتلا به کروناویروس، نیاز است به طور مرتب از وضعیت کیفیت هوای منطقه محل سکونت از طریق رسانه های معتبر اطلاع یابیم.
عبدالرسول همتی با اشاره به اینکه در فصل پاییز و زمستان به علت سرد بودن سطح کره زمین و تجمع آلاینده ها در سطح، احتمال آلودگی هوا افزایش می یابد، اظهار کرد: از این رو، نیاز است در این شرایط از قدم زدن در پارک و دویدن در فضاهای آزاد، خودداری کنیم.
به گفته وی؛ فعالیت گروه های آسیب پذیر همچون مادران باردار، کودکان، افراد سالخورده و بیماران قلبی عروقی در محیط های باز نیز، باید محدود شود، همچنین در این شرایط، بهترین راه کاهش مواجه با آلایندهای هوا، ماندن در خانه و فضای بسته است و این امر در زمان اپیدمی کرونا بسیار حائز اهمیت است.
تنها 4 ایستگاه سنجش آلودگی هوا در شهر شیراز وجود دارد
حال با توجه به شرایط حساس موجود در جامعه و لزوم توجه هر چه بیشتر مسوولان به سلامت شهروندان و آماده سازی تجهیزات شهری در راستای کاهش آلودگی هوا این سوال مطرح است که چرا در شهر شیراز با چنین وسعت و جمعیتی تنها باید دو تابلو نمایشگر کیفیت هوا وجود داشته باشد که البته یکی از این تابلو ها چند مدتی است که خراب شده و به دلیل هزینه زیاد هنوز تعمیر نشده و بلا استفاده است، از طرفی نیز به گفته معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست استان فارس تنها چهار ایستگاه سنجش آلودگی هوا در شهر شیراز وجود دارد.
این در حالی است که شهرداری کلان‌شهرهای بزرگی همچون تهران، اصفهان و مشهد وظیفه تهیه و نصب و حتی دریافت اطلاعات این ایستگاه ها را بر عهده گرفته اند اما در شیراز شهرداری حتی اقدام به درست کردن و به روز رسانی تجهیزات این ایستگاه ها نمیکند.
در ادامه این گزارش به منظور پیگیری وضعیت شهر شیراز در میزان آلودگی هوا به سراغ معاون نظارت پایش اداره کل محیط زیست استان فارس رفته ایم.
قاسم نهاوندی در پاسخ به این سوال شیرازه که چرا در شهر شیراز تنها دو تابلو شاخص آلایندگی هوا وجود دارد که یکی هم خراب است؟ گفت: شیراز چون جزو اولین شهرهایی بوده که در سطح کشور مجهز به ایستگاه سنجش آلودگی هوا، شده است پس خیلی از دستگاهها و تجهیزات آن قدیمی و فرسوده شده و ما هم تا کنون پیگیری های بسیاری کردیم که تعمیر شوند اما متاسفانه تجهیزات نیاز به، به روز رسانی دارد که در صدد هستیم به مخض تأمین اعتبار آنها را به روز رسانی کنیم چون عملا دیگر قابلیت تعمیر را ندارند.
وی در پاسخ دیگر به دیگر سوال شیرازه مبنی بر اینکه با توجه به وسعت شهر شیراز به نظر شما دو تابلو سنجش آلودگی هوا و چهار ایستگاه سنجش کیفیت هوا، کافی است؟ اظهار کرد: یک بحث تابلو ها است اما موضوع مهم تر تعداد ایستگاه های سنجش آلودگی است که در حال حاضر چهار ایستگاه سنجش آلودگی هوا در شهر شیراز وجود دارد که از دید ما این تعداد جوابگوی نیاز شهر نیست و محیط زیست نیز بابت این قضیه تا کنون مکاتبات زیادی انجام داده است که بتوان تعداد آنها را افزایش داد، اما در سراسر کشور به دلیل اینکه اکثر تجهیزات، برند ایتالیا، ژاپن، آمریکا و دیگر کشور های خارجی هستند، به خاطر تحریم ها در ورود قطعات و تجهیزات آنان دچار مشکل هستیم.
در بسیاری از کلان شهرها شهرداری عملا تهیه این تجهیزات و تابلو ها را بر عهده گرفته است
معاون نظارت پایش اداره کل محیط زیست استان فارس ادامه داد: با این وجود گر چه محیط زیست در حال پیگیری است که تعداد این ایستگاه‌ها را افزایش دهد اما از سوی دیگر راهبری خود سیستم ها نیز به شدت هزینه بر است.
نهاوندی با بیان اینکه در یسیاری از کلان‌شهرهای کشور از جمله اصفهان، تهران، مشهد، شهرداری عملا تهیه این تجهیزات و تابلوها را بر عهده گرفته است، تصریح کرد: در شهر شیراز این کار توسط شهرداری به درستی انجام نمی‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که شهر شیراز به لحاظ رتبه آلودگی چندمین شهر کشو است و در کل وضعیت شهر شیراز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اظهار کرد: شهر شیراز چندین سال است که در لیست هشت شهر آلوده کشور وجود داشته و تا چند سال پیش در رتبه‌های اول تا سوم قرار داشت اما در سال‌های اخیر با اقدامات انجام شده و پیگیری‌های مستمری که جهت انتقال کارخانجات آلاینده به خارج از شهر صورت گرفت و همچنین تغییراتی که در سوخت اتفاق افتاد و از طرفی نیز با بهره گرفتن از باغات قصرالدشت باعث شد شرایط شیراز به نسبت سنوات گذشته شرایط بهتر و مطلوب تری شود.
نهاوندی افزود: اما با رصدی که در راستای نتایج سنجش داده‌های آلودگی کیفیت هوا در شیراز انجام می شود به نوعی در حال نزدیک شدن به مرز شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس هستیم و این اتفاق زنگ خطری است برای شهر شیراز و مستلزم برنامه‌ریزی و همکاری همه دستگاه‌های متولی و مردم است تا از افزایش این آلودگی جلوگیری شود.
معاون محیط زیست استان در ادامه عنوان کرد: بر اساس گزارشی که مشاور محیط زیست از سهم آلاینده های هوا در شیراز از منابع ثابت و متحرک تهیه کرده است، نشان می دهد که سهم تردد خودرو ها و وسایط نقلیه در آلودگی هوای این کلان شهر حدود 89 در صد و مابقی به ترتیب متعلق به واحد های صنعتی، راه آهن، جایگاه های سوخت و دیگر آلاینده ها است.
وی در پایان با تاکید بر اینکه در بین هشت شهر آلوده کشور شرایط شیراز نسبت به بقیه بهتر است، تصریح کرد: اما نزدیک به مرز هستیم اگر ملاحظات مناسبی وجو نداشته باشد زنگ خطر آلودگی هوا به صدا در خواهد آمد.
حرف آخر اینکه با توجه به ضرورت پایش مستمر کیفیت هوا در نقاط مختلف شهر شیراز و نزدیک شدن به زنگ خطر هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، نیاز است علاوه بر محیط زیست دیگر دستگاه‌های متولی نیز به میدان آمده و سلامت شهروندان را بر هر کار دیگری مقدم دانسته و به یاری محیط زیست شهری بسازند در خور شأن مردمانش.
انتهای پیام/ س / م
نظرات بینندگان
