به گزارش سرویس اقتصادی شیرازه، چندی پیش اخباری مبنی بر بازگشت محموله های سیب زمینی از ازبکستان منتشر شد و پس از آن نیز روسیه واردات فلفل از ایران به کشورش را ممنوع کرد. بعد از آن اخباری مبنی بر برگشت خوردن محموله های کیوی ایران از هند به دلیل باقی مانده سموم کشاورزی منتشر گردید و در نهایت گفته شد که ترکمنستان واردات سیب زمینی ایران را ممنوع کرده است. همه این اتفاقات در کمتر از یک ماه  رخ داد، اما علت این اتفاقات چیست و چرا تاکنون محصولات ایرانی برگشت نمی خوردند؟

در هفته های اخیر خبر بازگشت محموله های فلفل دلمه و کیوی هیاهوی زیادی در رسانه ها به پا کرد اما علت اصلی این امر ناشی از بی توجهی متولیان به اطلاع رسانی روسیه در خصوص گواهی نامه باقی مانده سموم باز می گردد که در نهایت عدم توجه به این موضوع خسارت سنگینی به تولیدکننده و صادرکننده وارد کرد.


پایگاه تحلیلی خبری شیرازه تصمیم دارد در این گزارش داستان اصلی برگشت این محصولات کشاورزی و دلایل آن را از نگاه کارشناسان و مسئولین جهاد کشاورزی فارس بررسی کند تا بدانیم آیا مسائل فنی از نظر بهداشتی و سلامت واقعا دلیل برگشت بوده و یا اهمال و سهل انگاری هایی از سوی مسئولان بوده است و چه کارهایی می شد انجام داد که از برگشت این محصولات و تحمیل بار مالی و فشار اجتماعی به کشاورز جلوگیری کرد.

در ابتدا به سراغ فرهاد شریفی معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس رفته تا از عدم برگشت محصولات فارس اطمینان حاصل کنیم.

شریفی با بیان اینکه هیچ محصول صادراتی از استان فارس برگشت نخورده است، گفت: با چنین اتفاقاتی در کشور مواجه نبوده ایم و همیشه تولید به همین شیوه و روش بوده و حالا چه شده که از تولید محصولات ایراد گرفته و آنها را برگشت زده اند مسئله‌ای است که همچنان در ابهام است.

وی افزود: نکته دوم که باید به آن توجه کرد این است که طبق پیگیری از وزارت خانه، اصلا محصولی مثل سیب زمینی متعلق به ایران نبوده و از کشور پاکستان و از مسیر ایران صادر شده و پس از برگشت خوردن مجدد از مسیر ایران به پاکستان ارسال شد اما در این میان به نام کشور ما رقم خورد در حالی که  در آن بازه زمانی فصل تولید سیب زمینی در کشور نیست و عمده تولیدات سیب زمینی ما در بهار و تابستان اتفاق می‌افتد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس با بیان اینکه فکر می کنم تا این اندازه که به مسئله دامن زده و آن را داغ می کنند موضوع بزرگ و غیر قابل حلی نبوده است، اظهار کرد: گرچه ما این مسئله را رد نمی کنیم و شاید و ایرادهای وجود داشته اما قطعاً محصولات متعلق به استان فارس نبوده است.

شریفی در پایان  افزود: در آزمایشگاههای حوزه کشاورزی آزمایش های در خصوص حد مجاز آلاینده ها انجام می شود به طور مثال اگر سم یا کودی وجود دارد که استفاده از آن خارج از حد مجاز باشد محصول را ناسالم معرفی می کنند، اما در بعضی از کشورها مثل روسیه استفاده از بعضی از سموم و کود به طور کلی ممنوع است و همین علت اصلی برگشت محصولات بود.

مصرف سرانه کود ایران از حد میانگین جهانی کمتر است

سیدجعفر حسینی مشاور اسبق نظام صنفی کشاورزی نیز درگفت‌ و گو با شیرازه با بیان اینکه حد مجاز مصرف کود شیمیایی در تمام دنیا تعریف شده است، گفت: مصرف سرانه کود ایران از حد میانگین جهانی کمتر است یعنی تقریباً در دنیا میانگین متوسط مصرف کود در زمین های زراعی حدود ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار بوده در صورتی که ما کمتر از این مصرف می کنیم ولی طبق آمارهای فائو کشورهایی مثل انگلستان، چین و آمریکا خیلی بیشتر از مقدار تعیین شده مصرف می کنند و نکته مهم در این زمینه به موقع مصرف کردن کودها است که اهمیت دارد.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از مواقع اظهار نظرها نه فنی است و نه کارشناسانه، افزود: در خصوص محصولی مثل فلفل دلمه ای که از روسیه برگشت خورد، بررسی ها نشان داد سمومی که در ایران و در حد مجاز استفاده شده بود در روسیه ثبت نشده و جز استانداردهای آنها نبوده وگرنه به لحاظ کارشناسی محصول مشکل سلامت نداشته است بنابراین باید اطلاعات مسئولین و صادر کنندگان از استانداردهای کشور مقصد به روزتر و دقیق تر باشد.

این کارشناس بخش کشاورزی با تاکید بر این موضوع که متهم کردن وزارت جهاد کشاورزی به تنهایی خطا است، گفت: معتقدم که بی توجهی از نهادهای مختلف بوده و تنها انگشت اشاره و متهم کردن وزارت جهاد صحیح نیست، چرا که در برنامه پنجم توسعه قرار بود که ۲۵ درصد محصولات کشاورزی، محصولات سالم باشد که حال باید بررسی کرد که آیا این امر اتفاق افتاده یا خیر؟

در کنار امنیت غذایی، بحث سلامت غذا از جایگاه بالایی برخوردار است

حسینی بر لزوم توجه به غذای سالم در دنیا و اهمیتی که در این زمینه قائل هستند اشاره کرد و افزود:در دنیا در کنار امنیت غذایی، بحث سلامت غذا از جایگاه بالایی برخوردار است، به گونه ای که کشورهای مختلف روز به روز نگاه سخت گیرانه تری بر تولید محصولات غذایی دارند که کشور ما هم باید به این سمت و سو رود.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه اگر قرار است محصولی را تولید یا از دیگر کشورها وارد کنیم، باید نظارت بر سلامت محصول صورت گیرد، عنوان کرد: اگر در کشور محصولات کیفی تولید کنیم، بی تردید مشکلات کمتر می شود.

 مشاور اسبق نظام صنفی کشاورزی کشور همچنین با تاکید بر لزوم توجه به سموم وارداتی اضافه کرد: زمانیکه واردات سموم و کودهای مختلف را به کشور داریم، نهادهای دیگر همچون وزارت صمت یا اداره استاندارد تاثیر گذار نیست چرا که وقتی سموم و کودهای پرخطر وارد می شود، چطور می توان انتظار داشت که محصول تولیدی باقی مانده سموم نداشته باشد.

ما در صادرات محصولات غیرنفتی دچار مشکل هستیم

این کارشناس بخش کشاورزی بر این باور است که ما در صادرات محصولات غیرنفتی دچار مشکل هستیم و طی سال های اخیر که صادرات نفت با مشکلات و چالش هایی روبروست، مسئولان عالی رتبه کشور پیرامون صادرات محصولات غیرنفتی تاکید کردند که متاسفانه این امر مورد بی توجهی قرار گرفته است چرا که در صورت توجه لازم به صادرات محصولات غیرنفتی، امروز مشکلات در صادرات محصولات کشاورزی کمرنگ می شد.

حسینی در ادامه رایزن اقتصاد کشاورزی را ضروری دانست و گفت: اگر خواهان جایگزینی محصولات کشاورزی با محصولات نفتی هستیم، آیا در سفارتخانه ها نباید رایزن اقتصادی داشته باشیم.

این مقام مسئول با انتقاد از نبود شناسنامه محصولات کشاورزی گفت: هم اکنون فقدان شناسنامه موجب شده تا محل تولید محصولات کشاورزی مشخص نباشد، در حالیکه با شناسنامه دار شدن تا انتهای کار که محصولات صادر می شود مشخص است، بدین منظور باید ظرفیتی ایجاد کنیم که محصول از مبدا تا مقصد قابل رصد باشد.

وی ادامه داد: وقتی از ظرفیت صنوف کشاورزی استفاده شود، امکان صدور پروانه فعالیت برای کشاورز وجود دارد که در راستای آن می توان محصولات را شناسنامه دارو بر مبنای آن تا انتهای کار را رصد کرد.

این کارشناس کشاورزی درباره تاثیر شناسنامه دار شدن محصولات کشاورزی بر تولید گفت: با شناسنامه دار شدن محصولات کشاورزی، محصول با کیفیت تولید می شود که ضمن مصرف در بازار داخل، در صادرات هم دچار مشکل نخواهیم شد.

وی با تاکید بر این موضوع که مقصر دانستن وزارت جهاد به تنهایی امری اشتباه است، گفت: از ظرفیت صنوف کشاورزی برای ساماندهی و شناسنامه دار کردن محصولات کشاورزی باید استفاده کرد، ضمن آنکه وزارت امور خارجه، سازمان استاندارد، وزارت صمت و دانشگاه علوم‌پزشکی همه باید پای کار بیایند تا محصولات با کیفیت تولید شود که این امر ضمن رفع مشکلات صادراتی، ارزآوری هم به دنبال دارد، حال جای این سوال مطرح است که آیا تمامی این دستگاه ها وظایفشان را به خوبی انجام دادند؟

دولت موظف کرده گلخانه دارانی که قصد صادرات دارند می بایست ثبت نام کنند و شرایط کشور مقصد را بررسی و سپس محصول خود را ارسال کنند

حمید دبیری مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی  فارس نیز در گفتگو با شیرازه، به استفاده سموم در حد استاندارد و مجاز در دنیا اشاره کرد و گفت: به حد مجاز استفاده از سموم MRL گفته میشود که می بایست زمانی که هر محصول مورد آزمایش قرار می گرد حد آن از این میزان مشخص شده پایین تر باشد.

وی افزود: اگر سمی مورد استفاده قرار گیرد که از این میزان تجاوز کند به آن محصول ناسالم گفته می‌شود، اما در مورد محصول فلفل دلمه ای و برگشت آن از روسیه به ایران ربطی به این موضوع نداشت.

دبیری با اشاره به اینکه ما 4 سم قارچ و حشره کش را در محصولات خود استفاده کرده بودیم که آنها در روسیه ثبت نشده بود، اظهار کرد: یعنی حتی اگر باقی مانده سم از حد مجاز هم کمتر بود چون  در این کشور به ثبت نرسیده قبول نمی کردند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی  فارس در ادامه تصریح کرد: فلذا این سم در کشور ما قانونی است و استفاده از آن در حد مجاز بلامانع و مورد تایید سازمان حفظ نباتات است. اما در این میان سهل انگاری که شده این است که وظیفه صادر کننده می باشد که قبل از اینکه محصول خود را صادر کند یک سری اطلاعات در خصوص آفات،بیماری، علف های هرز و سموم مورد تایید آن کشور را کسب کند.

وی اضافه کرد:  اکنون دولت موظف کرده گلخانه دارانی که قصد صادرات دارند می بایست ثبت نام کنند و شرایط کشور مقصد را بررسی و سپس محصول خود را ارسال کنند تا بر اساس گواهی سلامت و بهداشت  مجوز صادرات داده شود.

این کارشناس بخش کشاورزی در پایان به لزوم شناسنامه دار شدن محصولات اشاره کرد و افزود: اقدام ذکر شده و ثبت نام صورت گرفته در راستای شناسنامه دار شدن محصولات است تا نظارتها صورت گیرد که هم بر اساس کنترل کیفی محصول تحویل کشور مقصد داده شود و هم بدانند محصول صادر شده از کدام مزرعه، شهر یا استان بوده است.

و اما باید گفت که این پایان ماجرا نیست چرا که بسیاری از مسئولان و دست اندرکاران بخش کشاورزی بی توجهی به تولید ۲۵ درصدی محصولات سالم در برنامه پنجم توسعه، نبود شناسنامه تولیدی برای محصولات کشاورزی و نبود متولی در بحث توسعه صادرات غیرنفتی را علت رسیدن به این بن بست مطرح می کنند و معتقدند تا زمانیکه تمهیداتی برای رفع این موضوعات اندیشیده نشود، صادرات محصولات کشاورزی به جایگاه اصلی خود نمی رسد.

 انتهای پیام/س