این غار که دهانه ای به طول 30 متر و ارتفاعی 15 متری دارد بر روی دیواره کوهی که دشت تنگ چوگان را به شکل نیم دایره در بر گرفته، زایش یافته است. دیوارههای ورودی تنگه پوشیده از نقش برجستههایی تراشیده شده بر روی سنگ هستند که هر یک بخشی از تاریخ دوره ساسانیان را به نمایش گذاشتهاند. در سمت راست ورودی تنگه آثار قلعهای، که گویا محل نگهبانی از شهر بیشابور بوده است، به چشم میخورد. کف دره بستر رود شاپور است که آب آن از طریق کانالهایی متعدد به داخل شهر منتقل میشده است.
با گذر از کنار نقش برجسته تنگ چوگان، در ارتفاعات صعب العبور مشرف به تنگ چوگان در دهانه این غار طبیعی، مجسمه زیبایی از شاپور، نخستین بنیانگذار شهر تاریخی بیشاپور به چشم می خورد. ارتفاع این مجسمه بیش از 7 متر و عرض شانه های آن به 2 متر می رسد و وزن تقریبی آن 30 تن می باشد که با تراشیدن ستون قطور آهکی توسط هنرمندان ساسانی هجاری شده و در نوع خود بزرگ ترین مجسمه دوران تاریخی ایران می باشد.
گوی بالای تاج در سقف حجاری شده، سر و گردن مجسمه در کمال استواری ساخته شده و تاج اختصاصی شاپور را بر سر دارد. حالت چهره شاپور در این مجسمه که نگاه خود را به یک نقطه دوخته است، بیانگر آرامش، اراده محکم، دلیری و شجاعت می باشد. در این مجسمه شاپور یک دست خود را بر روی قبضه شمشیر و دست دیگر را به به کمر زده و بدین وسیله اقتدار خود را به رخ می کشد که البته دستان مجسمه در اثر عوامل طبیعی (احتمالاً زلزله) از جای اصلی خود فرو افتاده و بخش هایی از آن شکسته و از بین رفته است.
ارتش در سال 1436 این مجسمه را که بر زمین افتاده بود برپا کرد و به وسیله بتون مسلح در جای خود نصب نموده که این امر هر چند به حالت کلی مجسمه لطمه زده ولی آن را از تخریب بیشتر در اثر افتادگی بر روی زمین حفظ نموده است.
این تصویر توسط میرزا فتح الله چهره نگار ثبت شده است
غار شاپور از غارهای تاریخی بسیار پراهمیت ایران است. به نظر میرسد غار قبل از دوران ساسانیان از مکانهای مذهبی و آیینی ساکنان آن منطقه بوده و به مانند غار باباجابر و نیاسر مراسمی در آن جا انجام میشده است. از آن جا که اردشیر و شاپور اول روش وحدت مذهبی را میان مردم اجرا میکردند، از این رو اردشیر برای محو اعتقادات گذشته مردم منطقه نیاسر، آتشکدهای بزرگ هم جوار غار نیاسر میسازد و شاپور هم دستور ساختن مجسمه اش را درون این غار میدهد. پژوهش باستان شناسی بیشتر در هر دو غار، مسئله را روشن خواهد ساخت.
دسترسی به قسمت های داخلی غار به علت تاریکی، وجود دهلیزها و دالان ها، پرتگاه ها و حوزچه های آب، بدون استفاده از تجهیزات مناسب، خطرناک است و امکان پذیر نمی باشد و به نظر می رسد جهت شناخت بیشتر این غار به مطالعات باستان شناسی دقیق تری نیاز است.
فرماندار کازرون در حاشیه مراسم کلنگ زنی حسینیه روستای تنگ چوگان، اظهار داشت: بر این باورم که غارشاپور چیزی از غار علی‌صدر همدان کم ندارد.
حمیدرضا گرامی در این مراسم گفت: غار شاپور برای شهرستان یک فرصت به شمار می رود و اگر یک طرح جامع گردشگری بر روی این غار برای جذب بیشتر گردشگر تدوین شود، مطمئناً هم در جهت اشتغال و هم در زمینه معرفی شهرستان گام بزرگی برداشته شده است.
گفتنی است چندی پیش این غار طی مراسمی با عنوان «طبیعت پاک ، میراث ماندگار» جهت استفاده مهمانان نوروزی پاکسازی شد.
محمدرضا معینی مدیر میراث فرهنگی کازرون در این مراسم گفت: این اداره با انرژی خورشیدی داخل غار شاپور و مجسمه را نورپردازی کرده است و به طور شبانه روزی از غار شاپور حفاظت می شود.
نمی دونستم