هلیم پزی؛ رسمی صد ساله در اقلید+تصویر
به گزارش شیرازه، شهرستان
اقلید، در شمالیترین نقطه استان فارس قرار دارد، جایی که مرتفعترین قله
رشته کوه زاگرس را در خود جای داده است و بهواسطه ارتفاع، سردسیر تلقی
میشود.هوایی که آنقدر خنک هست که حتی در تابستانها و اوج گرمای تیر و مرداد، مردمان این خطه نیازی به خنک کنندههای رایج ندارند.
همزمان
با آخرین روز بهمن و فرارسیدن اولین روزهای اسفند، رسمی در این شهرستان،
اجرا میشود؛ رسمی که هلیمپزان نام دارد و بهانهای است برای دور هم بودن
خانوادهها و دلبستگی بیشتر و آماده شدن برای نوروز. بهدرستی که آئین پختن
هلیم اول، اسفند در اقلید، نخستین گام در پیشواز زندگی آفرین نوروز
باستانی است و هنوز هم همچنان در این دوره مدرنیته، با شیوههای نیمه سنتی،
اجرا میشود.
هلیمپزان شب اول اسفند از گذشته تا امروز برای
خانوادههای اقلیدی، به بار آورنده شور و شوق و حلاوتی خاص بود. تهیه گندم
شب اول اسفند و دارچین و روغن آن، از مدتها قبل از آخرین روز بهمن برنامه
ریزی میشد و نوعی دلمشغولی برای بزرگترهای خانه بود. اقلیدیها اعتقاد
دارند که اگر به این مهم نپردازند، سال جدید سال خوش یمنی نخواهد بود و
بدشگونی را برای خانواده همراه خواهد داشت.
در اکثر خانوادهها سالی یکبار آن هم در شب اول اسفند هلیم میپزند و اولین روز اسفند، آذین بخش سفره خانواده، هلیمی است که با شور و شعفی خاص طبخ شده است.
هلیم
غذایی است که از گندم تهیه میشود، بدین گونه که گندم را در ظرفی (جوغن)
سنگی میکوبیدند و له میکردند و سپس آن را در ظرف رویی، طبخ میکردند و در
ظرف دیگری گوشت تازه گوساله یا گاو را آب پز کرده و جداگانه میکوبیدند تا
تبدیل به مایهای مناسب شود و سپس به دیگ گندمی که قبلا طبخ شده بود،
میافزودند و این مایه تلفیق شده را به ظرفی سفالین به نام دو دسته، منتقل
کرده و درون تنور قرار میدادند.
آتش تنور البته بدون شعله و دود
است و سر ظرف را با یک سینی کوچک یا بشقاب رویین میپوشاندند تا خاکستر
درون هلیم راه پیدا نکند و روی تنور را هم میپوشانند تا حرارت تمام اطراف
ظرف را به شکلی یکنواخت، در بر گیرد. هلیم درون تنور با حرارت ملایم تا صبح
میپخت و صبح زود مردان خانواده، ظرف هلیم را از تنور خارج کرده و با قاشق
بلند چوبی، آن را بههم میزدند تا خوب جا بیفتد و کشدار و آماده خوردن
شود و سپس زنان وارد کار شده و آش را در سینی بزرگی کشیده و با روغن حیوانی
تزئین کرده و به سفره میبردند.
دارچین و خاک قند یا شکر یا نبات را به خوبی سابیده و آماده در کنار هلیم قرار میدادند تا بستگی به ذائقه افراد، به هلیم اضافه شود.
منبع: کلیدفارس