به گزارش شیرازه به نقل از ایسنا، تا زماني‌كه به نزديك روستاي قلات نرسيده باشي، به فكر هم خطور نمي‌كند آن همه زيبايي مي‌تواند در يك نقطه جمع شده باشد، آبي سرازير شده از دامن كوه كه سرچشمه‌اش، چشمه‌هايي است در قله، درختاني چند هزارساله و دره‌اي عميق و خنكاي آن در گرم‌ترين زمان سال، لرزه بر اندامي هر گردشگري مي‌اندازد!

روستاي تاريخي قلات از توابع بخش مرکزي شهرستان شيراز به‌شمار مي‌رود كه در 15 كيلومتري شمالغرب شيراز است و در ارتفاع 2 هزار و 65 متري از سطح دريا، هفت هزار نفر از مردم ايران را در خود جاي داده و آب و هواي دل‌انگيز و سحر كننده‌اش، هر گردشگر و طبيعت دوستي را مهار خود مي‌كند.

قلات، از جمله از روستاهای هدف گردشگری كشور و فارس بوده و به‌لحاظ تاريخي صاحب قدمتي چندهزار ساله است، به‌طوريكه آثار به‌جا مانده از كليسايي در دامنه كوه و در ميان درختان سربه‌فلك كشيده روستا، گواهي بر اين ادعا است.

اگرچه بي‌مهري به اين اثر تاريخي، آن را امروز به يك مخروبه بدل كرده است و بي‌مهري گردشگران و متوليان روستا و كم‌مهري مسئولان گردشگري و بنياد مسكن و ديگر متوليان امر و خشكسالي‌هاي چندساله، دست به‌دست هم داده تا قلات امروز با آنچه كمتر از يك دهه قبل بود، تفاوت‌هاي بسيار داشته باشد!

روستاي قلات در ناحيه کوهستاني شهرستان شيراز است و بافت مسکوني متمرکز آن كه در گذشته روستاييان را در خود جاي مي‌داده، داراي خانه‌هايي به صورت پلکاني است كه در دامنه كوه به سمت ارتفاع كشيده شده‌اند.

خانه‌ها را درختان بلندي در بر گرفته است به‌طوريكه از فاصله بيش از يك كيلومتري، خانه‌ها به‌خوبي مشخص نيست، خانه‌هايي كه با سنگ، خشت، گل، گچ و چوب ساخته شده و سقف آن‌ها مسطح بوده و بعضي يك‌طبقه و بعضا دو طبقه احداث شده است.

موقعيت تفرجگاهي روستاي قلات به رونق و آباداني آن افزوده، به‌طوري که در سال‌هاي اخير بناها و خانه‌هاي مدرني در اين روستا ساخته شده و سيماي قديمي روستا را دگرگون کرده است. بناهاي جديد از مصالحي مانند سنگ، سيمان، آهن و آجر در چند طبقه ساخته مي‌شوند.

شغل اکثر مردم روستاي قلات دامداري، باغداري و فعاليت‌هاي خدماتي و صنايع دستي است. گردو، بادام، انگور، انجير، انار، زردآلو، آلو و گوجه سبز از محصولات باغي و فرآورده‌هاي لبني مانند شير، پنير، کره و کشک نيز از محصولات دامي اين روستاست. شيره انگور، رب انار و آب غوره از ديگر فرآورده‌هاي غذايي روستاي قلات است.

محصولاتي از قبيل گيوه، سبد دستباف، گره (ظرف بافته شده) دولک، مشک (که براي خنک نگه داشتن آب به کار مي‌رود) و وسايل چوبي از جمله توليدات صنايع دستي اين روستاست.

روستاي کوهستاني قلات، چشم‌اندازها و جلوه‌هاي طبيعي زيبايي دارد. باغ‌هاي سرسبز و وسيع ميوه در داخل و اطراف روستا، به ويژه در بهار و تابستان فضاي دلپذيري براي گردشگري به وجود مي‌آورد. بافت کالبدي معماري خيره کننده کوهستاني، کوچه‌هاي پرپيچ و خم که جويبارهاي زلالي نيز در ميان آن‌ها جاري است، جذابيت منحصر به فردي به اين روستا بخشيده‌اند.

آبشارهاي سه گانه روستاي قلات که از ميان صخره‌ها سرازير مي‌شود، از جاذبه‌ها و زيبايي‌هاي طبيعي روستاي قلات به شمار مي‌آيد. حواشي رودخانه‌هاي شب شتري و چشمه انجيري، با پوششي از گياهان خودرو، گل‌هاي وحشي و گياهان دارويي بومادران، ختمي، آويشن، پونه، مرزه و ... از جاذبه‌هاي کم نظير روستاي قلات محسوب مي‌شوند.

کليساي قديمي روستا که معماري سنگي و جالب توجهي دارد، در ميان درختان بلند کوچه‌هاي آرام روستا به جا مانده است. اين کليسا که در گذشته عبادتگاه مسيحيان ساکن در روستا بوده است، اينک به دليل مهاجرت آنان رو به تخريب گذاشته است.

تفرج‌گاه‌هاي معروف شب شتري و چشمه انجيري که در فصول بهار و تابستان با سرسبزي و طراوت جلوه خاصي مي‌يابند، گردشگران بسياري به به سوي خود جلب مي‌کنند.

آسياب‌هاي آبي، گورستان قلات و نوع حجاري و حکاکي سنگ‌هاي آن، بازار قديمي و سنگ فرش شده، قلعه قزل ارسلان و ديگر جاذبه‌هاي گردشگري روستاي قلات در زمره ثروت‌هاي طبيعي و تاريخي روستا به شمار مي‌روند.

مردم روستاي قلات در ايام ويژه‌اي از سال مثل نوروز، سيزده به در و چهارشنبه سوري به جشن و شادي مي‌پردازند. در ايام عزاداري به ويژه در روزهاي تاسوعا و عاشورا، به سوگ مي‌نشينند و در مکان‌هاي مذهبي به عزاداري و احسان مي‌پردازند.

مردم روستاي قلات غالباً در مراسم جشن و سرور و به ويژه در عروسي‌ها از پوشاک عشاير قشقايي استفاده مي‌کنند.

موسيقي مورد علاقه مردم روستاي قلات، همان موسيقي رايج در نواحي روستايي استان فارس است.

واشنگ نوعي هم آوايي است که توسط زنان روستا در عروسي‌ها اجرا مي‌شود. ضرب، ويلون، دهل و سرنا از سازهاي متداول روستاي قلات است.

شش خانه و سنگ بازي که در لهجه قلاتي لنج بنجک ناميده مي‌شود، از بازي‌هاي مورد علاقه کودکان روستاي قلات است. چوب بازي که ترکه بازي هم خوانده مي‌شود از بازي‌هايي است که در مراسم عروسي اجرا مي‌شود. ترنه بازي نيز از ديگر بازي‌هاي متداول روستاست و اغلب مردان در فصل بهار به آن مي‌پردازند.

کشک پياز، کشک گردو، عدسي، کله پاچه و آش رشته از غذاهاي محلي رايج در اين روستا است.

امروز بسياري از خانه‌هاي قديمي قلات به سفره‌خانه و كافي‌شاپ!! و ... تبديل شده و در كنار آنها موزه مردم‌شناسي هم قرار دارد.

قلات كه ظرفيتي بي‌بديل براي جذب گردشگران داخلي و خارجي محسوب مي‌شود، در ايام گرم سال، هر روز پذيراي شمار زيادي از هموطنان است، اما كمبود امكانات زيرساختي، پيش‌بيني نشدن ظرفيت‌هاي كسب درآمد براي دهياري، كم‌رنگ بودن نظارت‌ها بر وضعيت بهداشت و نبود برنامه‌اي كاربردي و تاثيرگذار براي جلوگيري از تخريب محيط زيست توسط گردشگران، از جمله مشكلات به‌شمار مي‌رود.

قلات مي‌تواند بستري مناسب براي سرمايه‌گذاران حوزه گردشگري باشد، فضاهايي كه بدون تخريب و آسيب‌ محيط طبيعي، جاذبه‌اي براي حضور گردشگران در اين منطقه باشد.