به گزارش شیرازه، دکتر محمد عارف، دانشیار دانشگاه و عضو اصلی هیئت ‌رییسهٔ انجمن انسان‌شناسی ایران، انسان‌شناس، نویسنده، کارگردان، عضو هیات‌علمی دانشگاه. پژوهشگر برگزیده هنر دانشگاه‌های ایران و نامزد دریافت قلم طلایی سینمایی بین‌المللی با فیلمنامه "روز تولد تو" است.

وی تاکنون هشت کتاب شاخص در زمینه انسان‌شناسی هنر نوشته است. کتاب "باران و بوران" وی، مجموعه‌ای شامل ۲۵ متن طنزآمیز است که به لهجهٔ محلی نوشته شده‌است. داستان‌های این کتاب مربوط‌به زمان جنگ ایران و عراق است.

کتاب خاک خنده ریز وی هم در زمینه طنز دفاع مقدس است. وی همچنین کتاب "شب واقعه" که تریلوژی نمایشنامه ایست و کتاب "حبیب" با موضوع انسان‌شناسی دفاع مقدس را تألیف و تدوین کرده است. موضوع اصلی این کتاب، تحلیل یکی از شخصیت‌های دفاع مقدس با استفاده از نظریه‌های کارکردگرایی و نظریه تفسیرگرایی نمادین کلیفورد گیرتز بوده‌است.

وی که متولد کازرون است، با 312 امتیاز علمی پژوهشی مفتخر به دریافت تندیس پژوهشی و افتخارنامه ی مقام نخست پژوهشگری برتر هنر و معماری دانشگاه های ایران در سیزدهمین دوره پژوهشگران برتر ایران به امضاء وزیر علوم، و با حضور معاون اول رییس جمهور در دانشگاه شهید بهشتی تهران گردیده و همچنین دریافت کننده جایزه نقدی و تقدیرشده ی بخش طنز(برگزیدگان) از هفتمین دوره انتخاب کتاب سال دفاع مقدس ایران برای کتاب "خاک خنده ریز" 1382 است.

ارائه و چاپ 24 مقاله در نشریات معتبر بین المللی آی اس آی، نشریات دانشگاههای جهان اسلام(آی اس سی)، نشریه علمی پژوهشی وزارت علوم، سخنرانی در شش کنفرانس علمی خارج از کشور و اجرای هفت طرح پژوهشی ملی و بین المللی، نامزدی قلم طلایی بین المللی سینمایی، چاپ پنج کتاب پر تیراژ، داوری در دو مجله خارجی، یک مجله دانشگاهی جهان اسلام و چهار مجله علمی پژوهشی ایران را از جمله دلایل معرفی این پژوهشگر بعنوان پژوهشگر برتر ملی دانسته اند.

این نویسنده دفاع مقدس در گفتگو با خبرنگار ما، با بیان اینکه ما هرچه داریم به برکت نام و یاد و خاطرات رزمندگان و ایثارگران گرانسنگ است، تأکید کرد: حفظ دستاوردهای دفاع مقدس یکی از ارکان بسیار بسیار مهم حیات فرهنگی معنوی روحانی و سیاسی اجتماعی و هنری ایران است.

به گفته وی، پیداکردن، گرد تکانی، تجزیه و تحلیل، تفسیر و به روز رساندن آثار هشت سال دفاع مقدس از واجبات فرهنگی جامعه است.

دکتر عارف معتقد است که یافته های هشت سال دفاع مقدس، می تواند اساس ادبیات و فرهنگ ایران باشد، در زمینه‌های گوناگون انسان‌شناسی نیز همه آن رفتارها و گفتارها و پندارهای رزمندگان عزیز در طول هشت سال دفاع مقدس می تواند مایه امید و عشق و فرداهای زیبای مردم باشد.

این نویسنده کازرونی تصریح کرد: در واقع کلاهی که از سر رزمندگان به جامانده تا یک بند پوتین که در شوره زارهای خوزستان پیدا کردند، همه سرشار از حرف های پنهان است. جمجمه ها و دست ها تا نامه ها و یادداشت ها و گفتگوها و مراودات آنان موجب پرداخت شخصیت هایی شده که به قول حضرت امام(ره) تربیت شده دانشگاه هستند.

به گفته این رزمنده، ایثارگران، در دانشگاه به عشق بازی با خدا پرداخته و فارغ التحصیل شده اند‌؛ بنابراین تمام یادمان‌شان به عنوان آثار ارزشمند هشت سال دفاع مقدس در جهان تلقی می‌شود. پیدا کردن آثارشان از یکسو، تفسیر و تحلیل آن آثار نیز از سویی دیگر و انتشار آنها نیز مزید بر پاسداری از ارزش های جاودانه است.

وی در پاسخ به این سوال که زبان طنز چقدر در انتشار ادبیات دفاع مقدس و انتقال آن به نسل جدید می تواند تاثیرگذار باشد؟ اظهار داشت: طنز و شوخی و لطیفه، در اصطلاح آکادمی آن کمدی نویسی یکی از ژانرهای بسیار خوب، جذاب و تاثیر گذار در حوزه نویسندگی ادبیات و فرهنگ دفاع مقدس به شمار می آید.

به گفته عارف، به همین نسبت که در تمام رشته ها اعم از ورزشی و فرهنگی و آموزشی و کشاورزی و دامداری و مکانیک و ارتش و حتی در تمام طول زندگی بشر و در تمام کشورها هم تربیت کردن نوجوانان و کودکان ضروری است، در انتقال مفاهیم فرهنگی و هنری دفاع مقدس هم به کودکان و نوجوانان ضروری است.

این بسیجی رزمنده گفت: بقا و امنیت و آینده و استمرار خط مشی قهرمانان و روشمندی اصول علمی ایجاب می کند که به آیندگان نشان داده شود که پیشینیان چه کرده اند.

وی با تأکید بر این که در دفاع مقدس، طنزنویسی بسیار مهم و ضروری به نظر می رسد، تصریح کرد: طبیعی است که پیدا کردن سوژه های ناب و پرداخت آن ها می تواند برای کودکان، نوجوانان و جوانان و تمام اقشار جامعه نگاه لطیف و دلنشین مردمی و سرشار از متانت و آرامش و امنیت و ادب و کمال و طنازی رزمندگان را به مردمی که به جبهه نرفته اند منتقل کند.

به گفته عارف، کارکرد دوم این کار مهم، این است که مردم هم متوجه می شوند که لبه تیز شمشیر جنگ دارای معرفت، آرامش، امنیت و طنز و شوخی هم هست.

این نویسنده دفاع مقدس معتقد است که پرداختن به طنز در دفاع مقدس به معنای این است که رزمندگان در عین حال که پر از تاکتیک و تکنیک جنگی برای دفاع بوده اند، شش دانگ حواسشان به کشور و مردم و دین و مرزبندی های سیاسی خود هم بوده است. بنابراین رفتارشان این پیام را می رساند که رزمندگان یا مدافعان مرزهای ایران مانند تمام مردم ایران دارای احساس و عاطفه و خانواده و عشق و امید به زندگی و آرزوهای عزیز الهی برای خود و خانواده شان می باشند.

وی با بیان اینکه مثل هر مکان دیگری در جبهه‌ها هم، رزمندگان شوخ‌طبع وجود داشته است؛ تصریح کرد: این شوخ طبعی در جبهه ها، مثل این است که یک بیانیه صادر بشود که رزمندگان ما مرگ را به بازی گرفته‌اند و این مهم ترین بیانیه از سوی جبهه به پشت جبهه هاست. بنابراین طنز کارکردهای پنهان و آشکاری بوده است.

این نویسنده دفاع مقدس با بیان اینکه هنر در تمام جنبه های زندگی نقش‌های بسیار بسیار مهمی را ایفا کرده و می کند، هنرها را تلطیف دهنده، فرم دهنده، انتقال دهنده، تاثیر گذارنده و پیش برنده ترین ابزار در زندگی بشر برای انتقال مفاهیم ذهنی به عینی و اندیشه به احساس دانست.

به گفته این رزمنده بسیجی، زبان هنر رساترین، بالغ ترین، موثر ترین و موفق ترین زبان برای انتقال مفاهیم دینی از یک سو به سوی دیگر است. بنابراین پرداختن به خاطرات و آثار و بن مایه های هشت سال دفاع مقدس با زبان هنر برای مردم یکی از وظایف مهم ارکان اساسی کشور به شمار می آید و به همین نسبت غافل شدن از هنر به معنای نادیده گرفتن آثار و ارزشهای دفاع مقدس است؛ کما اینکه در طول هشت سال دفاع مقدس هنرمندان به خوبی توانستند ارزش ها و آرمان ها و اهداف رزمندگان عزیز را به زبان‌های گوناگون هنری به پشت جبهه منتقل کنند و در آخر اینکه هنر مانند آینه ای تمام نما است.

عارف تأکید کرد: زبان هنر و ادبیات موثرترین زبان برای انتقال مفاهیم خشک و خشن جنگ به آنان است که به جبهه نرفته‌اند و جنگ را نمی شناسند و یا برای آنان است که هم جبهه رفتند و هم جنگ را می‌شناسند، اما دیدگاهشان هنری نیست یا به اعتباری دیگر ذوق و قریحه هنری را ندارند و نتوانسته اند به ثبت و ضبط و انتقال مفاهیم ارزشی و معنوی و روحانی و انسانی رزمندگان بپردازند و یا منتقل کنند؛ و این البته طبیعی هم هست.

به عقیده وی، هنر و ادبیات هم وظیفه دارد و هم می تواند که تمام آنچه را که می بیند و یا می شنود و یا حتی می پندارد را در جبهه ثبت و ضبط و نگاه داری کند و سپس بر روی آن کارهای هنری انجام بدهد و در آخر با فرم و شکل و ساختاری جدید برای مردم بازسازی و ارائه کند. بنابراین از آنجا که رزمندگان دفاع مقدس از آهن و چوب و سنگ نبوده‌اند بلکه مانند تمام مردم ایران دارای احساس و عاطفه و عشق و دلدادگی و خانواده و هنر و ورزش و شغل و درآمد و امید به فرداهای بهتر و از این قبیل کوشش ها و آرزو ها بوده اند، به عنوان رکن اصلی یا به عنوان متریال اصلی و به عنوان بن مایه های اساسی موجود در جبهه توسط هنرمندان و شعرا و یا نویسندگان به خوبی توصیف و تحلیل و تفسیر شوند و در قالب های زیبایی شناسانه هنرها و ادبیات به پشت جبهه برای مردم ایران و جهان منتقل گردند.