چرا سرعت پیشرفت صنعت خودرو در ایران به اندازه صنایع نظامی نیست؟
/ رئیس کمیسیون انرژی مجلس: بازار خودرو را به دست نظامیها بسپاریم
نماینده کازرون گفت: بایستی برای بهبود وضعیت، انجام برخی امور، همچون بازار خودرو، را به دست نظامیها بسپاریم برخی با ادعای روشنفکری گمان میکنند که نظامی ها همچون دوره قاجاریه گزنه هستند و نمیدانند که نظامیان ما در حال طی کردن مرزهای دانش هستند.
به گزارش شیرازه، صنعت خودرو سالیان بسیاری است که در حال فعالیت برای رسیدن به نقطه اتکا و اطمینان و صاحب تکنولوژی شدن است. در این سالها با وجود پیشرفتهایی که انجام شده است، هنوز هم صنعت خودرو نتوانسته به 100درصد طراحی و بینیاز شدن از خارجیها برای طراحی و تولید خودرو برسد.
البته این بینیاز بودن به معنی عدم وابستگی نیست و بسیاری از شرکتهای خودروساز دنیا هم در برخی از قطعات نیازمند شرکتهای دیگر هستند. اما در بحث طراحی خودرو و قطعات، هر شرکت به معنای واقعی خودروساز، عموما خود به تنهایی اقدام میکند. ضمن اینکه در شرکتهای خودروساز دیگر شاهد مونتاژ و وابسته بودن به خودروهای خارجی نیستیم. بنابراین این موضوع مطرح میشود که در صنعت خودرو هنوز هم نتوانستهایم به پیشرفت واقعی دست پیدا کنیم. یکی از مباحثی که در این میان مطرح میشود، بحث مقایسه صنعت خودرو با توان موشکی و پیشرفتهایی است که در این عرصه با وجود پیچیدگیهای بسیار زیاد آن انجام شده اما در صنعت خودرو با وجود بیش از 50 سال فعالیت هنوز هم این اتفاق رخ نداده است. همین مقایسه باعث شد تا دبیر انجمن خودروسازان واکنش نشان دهد و مقایسه این صنعت را با پیشرفتهای نظامی صحیح نداند. احمد نعمتبخش معتقد است در تمام دنیا، بدون استثنا صنایع نظامی در استفاده از تکنولوژی مدرن پیشتاز هستند و صنایع دیگر از سرریز تکنولوژی (اعم از مواداولیه، دانشفنی، ماشینآلات و...) آنها استفاده میکنند. زیرا در صنایع نظامی هزینههای تحقیق و توسعه، تولید و... عمدهترین مساله متولیان امر نیست.
اصلیترین تفاوت در استراتژیهای توسعه این دو صنعت است
در همین زمینه یک کارشناس صنعت خودرو نیز معتقد است نمیتوان صنایع نظامی را با صنایع دیگر مقایسه کرد. وی به روزنامه «دنیایخودرو» میگوید: «دلایل متعددی وجود دارد که باعث میشود نتوان رشد در صنایع نظامی را با سایر صنایع از جمله صنعت خودرو بهویژه در ایران مقایسه کرد. اما شاید اصلیترین تفاوت را بتوان در اختلاف استراتژی توسعه در این دو دانست.» حسن کریمی سنجری میافزاید: «اصولا توسعه در صنایع نظامی ریشه در فلسفه نیاز دارد، به طوری که عمیقا جنس این توسعه با آنچه که بهعنوان منشأ رشد در جایی نظیر خودروسازی رخ میدهد، متفاوت است.» وی تاکید میکند: «اولین پیشرفتهای بشر در صنعت، در صنایع نظامی اتفاق افتاده است. بهطوری که علمی نظیر علم تحقیق در عملیات، حاصل کنجکاوی محققان برای یافتن پاسخ به نیازهای تکنیکی در جنگ های اول و دوم جهانی بوده است. اما در عصر حاضر به دلیل تغییر در ماهیت استراتژی از نیاز به سلیقه، صنعتی نظیر خودروسازی بهعنوان صنعت مولد دارای سرریز دانش فنی برابر با صنایع نظامی است.»
تفاوت صنعت خودرو و صنایع نظامی در بحث نیاز و سلیقه
کریمی سنجری با اشاره به تفاوت صنعت خودرو و صنایع نظامی در بحث نیاز و سلیقه اظهار میکند: «بهعنوان مثال اهمیت کاهش قیمت تمامشده در خودرو، ناشی از نوع سلیقه و انتخاب مشتری در جوامع مختلف و با درآمد پایینتر از یکسو و از سوی دیگر فشردگی فضای رقابتی موجود در بازارهای غیرانحصاری امروزه خودرو است که باعث تلاش محققان برای جایگزینی آلیاژهای سبک کربن بهجای ورقهای فولادی بهکار رفته در بدنه خودرو شده است.» وی در ادامه میگوید: «همچنین استفاده از موتور برقی در خودرو با آنچه در هواپیماهای جنگی استفاده میشود و قیمت تمامشده بسیار بالایی هم دارد، متفاوت است. نتیجه تلاش محققان برای پاسخگویی به مشتریان در انتخاب یک خودرو ارزانتر در مقایسه با خودرویی با سوخت فسیلی است.»
سنجری با بیان اینکه در صنایع موشکی هدف پاسخ به نیاز استراتژیک ملی است نه پاسخ به انتخاب مشتری، میافزاید: «بهعبارت بهتر رشد صنایع نظامی مستقل از نیاز مشتری به طراحی متفاوت، قیمت تمامشده کمتر و نهایتا مبتنی بر استانداردهای مالی و فنی است که برای انطباق با خواست مشتری تدوین شده است. یعنی در صنعت موشکی چیزی به نام قیمت تمامشده کمتر برای نفوذ عمیقتر در بازار وجود ندارد و همینکه بتوان موشکی طراحی و تولید کرد که بتواند با دقتی مضاعف هدفی را در دوردستها منهدم کند، کار تمام است و دیگر اهمیتی ندارد که چه میزان برای آن هزینه میشود.» وی همچنین قیمت تمامشده را برای صنعت خودرو بسیار بااهمیت میداند و اظهار میکند: «در تولید یک خودرو رقابتی و در کلاس جهانی همانقدر پیشرفت تکنیکی در طراحی بدنه و قوای محرکه اهمیت دارد که کاهش قیمت تمامشده، اما در به تولید انبوه رساندن یک تانک زرهی آنهم برای کشوری با موقعیت جمهوری اسلامی هدف دستیابی به بهترین طراحی بدون توجه به هزینههای طراحی و تولید است. بهویژه آنکه قرار نیست هیچوقت چنین ابزار جنگی در یک بازار صادراتی و رقابتی ارائه شود.» سنجری همچنین معتقد است ذکر این دلایل برای توجیه عدم پیشرفت صنعت خودرو ایران کافی نیست و در اینکه عواملی همچون سوءمدیریت، عدم بهرهمندی از تمامیت منابع ارزشمند داخلی بهویژه نیروهای مستعد انسانی و نیز بیبهره ماندن از اتصال به زنجیره جهانی ارزش خودرو، عدم دستیابی به توسعه در این صنعت را به دنبال داشته، تردیدی نیست. اما مقایسه رشد خودروسازی با صنعت نظامی در ایران مصداق قیاس معالفارق است.
در همین رابطه نماینده کازرون گفت: بایستی برای بهبود وضعیت، انجام برخی امور، همچون بازار خودرو، را به دست نظامیها بسپاریم برخی با ادعای روشنفکری گمان میکنند که نظامی ها همچون دوره قاجاریه گزنه هستند و نمیدانند که نظامیان ما در حال طی کردن مرزهای دانش هستند.
فریدون عباسی ادامه داد: برخی وزرا پس از اخذ رأی اعتماد بر مبنای سیاستهای کلی و حتی شخصی عمل میکنند و انسجام فکری در میان وزرای اقتصادی وجود ندارد.
وی ادامه داد: تا زمانی که افرادی که در دستگاه اجرایی نشستند نظریه مقاومت را قبول ندارند و چشم به انتخابات امریکا، برجام و یا اینستکس دوخته باشند، موفق نخواهیم شد و به سمت تولید که موجب اشتغال خواهد شد نخواهیم رفت.
رئیس کمیسیون انرژی افزود: تنها ۴۰ پالایشگاه در سراسر دنیا مشتری نفت ایران هستند که در ۱۲ کشور و پنج منطقه دنیا قرار دارد و شناسایی این ۴۰ پالایشگاه و تغییر فرآیند آن و تحریم نفت ایران کار سختی نیست.از طرفی تجارت نفت خام با کشتیهای بزرگ ۱ تا ۳ میلیون بشکهای انجام میشود و قطعاً شناسایی و رهگیری این کشتیها که از نقطهای مشخص در خلیج فارس به پنج نقطه دنیا اعزام میشوند کار سختی نیست.
عباسی افزود: اما این تمام ماجرا نیست و راههای زیادی برای دور زدن تحریمها و بی اثر کردن و آنها وجود دارد که یکی از آنها ساخت پالایشگاه ها و پتروپالایشگاه ها در داخل کشور است که نفت کشور به این مراکز فروخته شود و با تولید دهها محصول متنوع بازار فروش آن سراسر دنیا باشد و همچنین مواد اولیه تولید محصولاتی که امسال در کشور با افزایش قیمت مواجه شد همچون لاستیک پوشک و بطری آب معدنی تامین شود.
این مقام مسئول تصریح کرد: فرآوری و پالایش نفت در داخل کشور چهار مزیت عمده به همراه دارد؛ ایجاد ارزش افزوده بیشتر نسبت به نفت خام، ایجاد اشتغال، ایجاد ۱۰ محصول و امکان ارسال و صادرات به شیوه های مختلف و همچنین انتقال پول آنها به روش های مختلف با توجه به کم بودن مبالغ آن دست خواهیم یافت.
عباسی افزود: با نگاهی به افزایش قیمتها در بازارهای مختلف همچون بازار مسکن طلا دلار مواد غذایی حامل های انرژی باید پرسید که آیا به همین نسبت نیز درآمد مردم افزایش یافته است که قطعاً پاسخ آن منفی خواهد بود و خود بنده نیز با توجه به حقوق گیر بودن طی سال ها و مراحل مختلف با توجه به کاهش ارزش پول ملی فقیرتر شدم
نماینده مردم کازرون گفت: به طور کل باید به سمت نظامی جامع حرکت کنیم و در خصوص حاملهای انرژی یارانهای را به جامعه و مردم اختصاص دهیم و قیمتها را واقعی کنیم.
حرف من این نیست که فرمانده نظامی مدیر عامل شرکت خودروسازی شود بحث اینجاست که باید الگو برداری شود و امروز انسجام مدیریت و حاکمیت تفکر علمی وجود ندارد.
نظرات بینندگان