کام بک برجامی در راه است؟
کمتر از دو ماه دیگر تا پایان دولت دوازدهم باقی مانده و کشورهای عضو برجام تمام تلاش خود را جهت سرعت بخشیدن به روند احیای این معاهده به کار گرفته‌اند.
به گزارش سرویس رصد سیاسی شیرازه، بر اساس گفته‌های دیپلمات‌های ارشد کشورهای عضو برجام، دولت ایران به دنبال اخذ تضمین‌های لازم پایبندی از ایالات متحده آمریکا برای احیای این توافقنامه است.
از سوی دیگر علی ربیعی، سخنگوی دولت معتقد است که اتفاقات وین ربطی به سیاست داخلی ایران نخواهد داشت؛ به گفته او: «اگر آمریکا به تعهداتش برگردد، مذاکره کنندگان شرایط را برای تصمیم‌گیری به نهادهای بالادستی گزارش خواهند داد و منتظر شروع دولت بعد نخواهند ماند.»
از سوی دیگر علی ربیعی، سخنگوی دولت معتقد است که اتفاقات وین ربطی به سیاست داخلی ایران نخواهد داشت؛ به گفته او: «اگر آمریکا به تعهداتش برگردد، مذاکره کنندگان شرایط را برای تصمیم‌گیری به نهادهای بالادستی گزارش خواهند داد و منتظر شروع دولت بعد نخواهند ماند.»
طی چندین ماه گذشته دیپلمات‌های ارشد کشورهای عضو برجام گردهم آمده‌اند تا در مورد اقداماتی که طرفین برای احیای معاهده برجام باید انجام دهند، مذاکره کنند. دور هفتم مذاکرات سه‌شنبه هفته گذشته با از سرگیری نشست کمیسیون مشترک برجام آغاز شده و در چند روز گذشته چندین نشست دوجانبه و چند جانبه در سطح معاونان و مدیران سیاسی، همینطور در سطوح کارشناسی میان هیئت‌های ایران با هیئت‌های اتحادیه اروپایی، چینی و روسیه برگزار شده است.
بیشتربخوانید:
گزارش‌ها از آخرین وضعیت مذاکرات وین حاکی است که متن‌ها درباره توافق نهایی برای احیای برجام تهیه شده و مذاکره کنندگان سرگرم رایزنی درباره «اختلافات بارز» هستند.
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی هم در صفحه توئیتر خود نوشت: «غریزه‌ام به من می‌گوید که مذاکرات وین بر سر احیای برجام از هفته آینده یعنی حداکثر تا چهارم جولای از سر گرفته خواهند شد و حتی ممکن است زودتر نیز این اتفاق بیفتد. این مسئله قطعی نیست اما احتمال بالایی دارد.»
البته هفته‌ها است که تیمی به سرپرستی رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت خارجه در امور ایران که روابطش با وزیر خارجه آنتونی بلینکن به دوران دبیرستان مشترک آنها در پاریس برمی‌گردد، در حال رفت و آمد به وین است تا با دیگر طرفین، توافقی را که خود بلینکن، مالی و دیگران در دولت اوباما برای حصول آن مذاکره کردند را احیا کنند.
رابرت مالی در ماه آوریل گفت: «ما نتیجه کمپین فشار حداکثری را دیده‌ایم این روش شکست خورده است».
افراد حاضر در مذاکرات می‌گویند دو مانع عمده وجود داشته است که هنوز هم می‌تواند تلاش‌ها برای احیای توافق را از بین ببرد؛ نخست این که ایرانی‌ها خواستار تعهد مکتوب شده‌اند که هیچ دولت آینده آمریکا نمی‌تواند مانند آقای ترامپ این توافق را نقض کند.
به نوشته نیویورک‌تایمز «آنچه مقامات ایران مطالبه می‌کنند توافقی دائمی که به زعم یک مقام ارشد آمریکایی خواسته‌ای منطقی است که البته هیچ دموکراسی واقعی نمی‌تواند چنین تضمینی ارائه دهد».
توافق برجام معاهده نبوده و نخواهد بود؛ زیرا جو بایدن، مانند باراک اوباما، هرگز نمی‌تواند رضایت دو سوم سنای آمریکا را به دست بیاورد. رأی لازم برای تصویب توافقنامه‌ای که با موازنه جناحی کنونی در مجلس سنا آن هم در پرونده‌ای ماننده برنامه هسته‌ای ایران، عملاً غیرممکن است بنابراین برجام موافقت‌نامه‌ای است که هر رئیس جمهوری در آمریکا می‌تواند مانند ترامپ از آن خارج شود.
دومین مورد این است که دولت بایدن کاملاً از کاستی‌های توافق سال ۲۰۱۵ آگاه بوده و خواسته‌هایی دارد. این که ایران متعهد شود بلافاصله پس از احیای توافق هسته‌ای، دوباره پای میز مذاکره برگردد و پروسه تعامل برای توافقی گسترده‌تر که به گفته بلینکن «طولانی تر و مستحکم تر» باشد را آغاز کند.
بر اساس این گزارش، طبق مفاد توافق اصلی، ایران در سال ۲۰۳۰ مجاز خواهد بود به هر میزان که بخواهد سوخت هسته‌ای تولید کند و این یعنی حتی اگر نخواهد به سمت استفاده تسلیحاتی حرکت کند، ذخایر سوخت کافی را برای تولید نسبتاً سریع آن در اطراف خود خواهد داشت.
اگر روند احیای برجام به دولت سیزدهم بکشد، روندی پیچیده پیش رو خواهد داشت و قاعدتاً کار برای بازگشت به توافق هسته‌ای سخت‌تر خواهد شد. باید منتظر ماند و دید که طرفین برجام تصمیم به همکاری با کدام دولت خواهند گرفت.
روند مذاکرات وین در حال فرسایشی شدن است
علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌الملل دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: به عقیده من نمی‌توان به نتیجه مذاکرات وین خوش بین بود؛ زیرا با توجه به اظهارات مقامات ارشد آمریکا، آنها قصد لغو تمامی تحریم‌ها علیه تهران را ندارند.
به گفته وی، مذاکرات برجامی وین به تمامی تحریم‌ها علیه ایران پایان نخواهد داد؛ زیرا آمریکا برای لغو تمامی تحریم‌ها به دنبال انعقاد قراردادی فراتر از برجام است.
به عقیده این کارشناس مسائل بین‌الملل، با این که انتظار می‌رفت مذاکرات وین در دوره‌های اول به نتیجه برسد، اما پس از گذشته شش دور از مذاکرات، هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است.
بیگدلی در ادامه می‌گوید که دولت بایدن برای تعلیق تحریم‌های ایران باید از سد جمهوری خواهان کنگره رد شود زیرا رئیس جمهور آمریکا به تنهایی قادر به تعلیق همه تحریم‌ها نخواهد بود.
به گفته وی، رهبر معظم انقلاب نسبت به فرسایشی شدن روند مذاکرات تذکر داده‌اند، اما به نظر می‌رسد که روند مذاکرات وین در حال فرسایشی شدن بوده و باید مسئولان دیپلماسی ایران نسبت به این موضوع هوشیار باشند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان می‌کند: رئیس دولت سیزدهم از تسلط لازم بر مسائل بین‌المللی برخوردار نبوده و تیم دیپلماسی وی نیز توانایی مذاکره با کشورهای غربی را نخواهد داشت.
تلاش‌های تیم دیپلماسی ایران در وین مؤثر بوده است
حسن هانی‌زاده، تحلیلگر مسائل بین‌الملل نیز به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مذاکرات وین به نقطه قابل قبولی رسیده و طی روزهای آینده به نتیجه قابل قبولی خواهد رسید.
به گفته وی، برآیند اخبار نشان می‌دهد که طی این مدت باقی مانده از دوره دولت دوازدهم، دولت جو بایدن با پیوستن دوباره به برجام، ۱۰۰ ها تحریم علیه ایران را لغو را خواهد کرد. این نشان می‌دهد که تلاش‌های تیم دیپلماسی تهران در وین مؤثر بوده و تحریم‌های نفتی و بانکی کشور لغو خواهد شد.
به عقیده این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، کشورهای عضو برجام تمایل دارند تا پیش از پایان دولت دوازدهم، مذاکرات وین به سرانجام برسد؛ از طرف دیگر حسن روحانی نیز سعی دارد با رفع برخی از تحریم‌ها، برجام را به عنوان مهمترین دستاورد دولت خود معرفی کند.
هانی‌زاده می‌گوید: در دولت سیزدهم روند مذاکرات در راستای رفع تمامی تحریم‌های آمریکا علیه ایران ادامه خواهد یافت.
برجام دستاوردهای سیاسی مثبتی برای ایران داشته است
وی می‌گوید که تیم مذاکره کننده آمریکایی به صورت غیرمستقیم روند مذاکرات وین را پیگیری می‌کند و تلاش دارد تا به برجام بازگردد و بخشی از تحریم‌های اعمال شده در دوران دونالد ترامپ را لغو کند.
به عقیده این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، اگر چنین اتفاقی در طول دو هفته آینده رخ دهد، قطعاً فضای داخلی ایران به لحاظ اقتصادی وارد مرحله جدیدی خواهد شد. اظهار نظر مقامات روسی و خوش‌بینی آنها به روند مذاکرات نشان می‌دهد که گفت‌وگو به مرحله‌ای کاملاً دقیق و مناسب رسیده و ممکن است به‌زودی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران برای امضای توافقنامه نهایی عازم وین شود.
هانی‌زاده تصریح می‌کند: در چنین شرایطی پایان خوشی برای مذاکرات وین پیش‌بینی می‌شود و این امر می‌تواند در تعاملات همه‌جانبه ایران با جامعه جهانی تأثیر مثبتی بگذارد؛ البته در این که وزارت امور خارجه به عنوان خط شکن عرصه‌های سیاسی در طول هشت سال گذشته عمل کرد، هیچ‌گونه تردیدی وجود ندارد. برجام اگر چه با یکسری مشکلات مواجه شد، اما دستاوردهای سیاسی مثبتی برای ایران داشت.
به گفته وی، خروج ایران از بند هفت منشور سازمان ملل و احکام صادر شده از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری که به سود ایران بوده، نشان می‌دهد دستگاه دیپلماسی به وظیفه خود در تعامل با جامعه جهانی با حفظ ارزش‌های انقلاب اسلامی کاملاً با جدیت عمل کرده و توانسته درواقع فضای جامعه جهانی را به نفع ایران تغییر دهد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل خاطرنشان می‌کند: دستاوردهای برجام می‌تواند در آینده اثرات بسیار مثبتی بر عرصه‌های تعامل ایران با جامعه جهانی داشته باشد؛ هرچند که در طول دوران حاکمیت دونالد ترامپ بر کاخ سفید، تهران با چالش‌های جدی مواجه بوده است، اما تغییراتی که در واشنگتن رخ داد می‌تواند فضا را برای ایران مناسب‌تر کند.
کمتر از دو ماه دیگر تا پایان دولت دوازدهم باقی مانده و کشورهای عضو برجام تمام تلاش خود را جهت سرعن بخشیدن به روند احیای این معاهده به کار گرفته‌اند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، بر اساس گفته‌های دیپلمات‌های ارشد کشورهای عضو برجام، دولت ایران به دنبال اخذ تضمین‌های لازم پایبندی از ایالات متحده آمریکا برای احیای این توافقنامه است.
از سوی دیگر علی ربیعی، سخنگوی دولت معتقد است که اتفاقات وین ربطی به سیاست داخلی ایران نخواهد داشت؛ به گفته او: «اگر آمریکا به تعهداتش برگردد، مذاکره کنندگان شرایط را برای تصمیم‌گیری به نهادهای بالادستی گزارش خواهند داد و منتظر شروع دولت بعد نخواهند ماند.»
طی چندین ماه گذشته دیپلمات‌های ارشد کشورهای عضو برجام گردهم آمده‌اند تا در مورد اقداماتی که طرفین برای احیای معاهده برجام باید انجام دهند، مذاکره کنند. دور هفتم مذاکرات سه‌شنبه هفته گذشته با از سرگیری نشست کمیسیون مشترک برجام آغاز شده و در چند روز گذشته چندین نشست دوجانبه و چند جانبه در سطح معاونان و مدیران سیاسی، همینطور در سطوح کارشناسی میان هیئت‌های ایران با هیئت‌های اتحادیه اروپایی، چینی و روسیه برگزار شده است.
گزارش‌ها از آخرین وضعیت مذاکرات وین حاکی است که متن‌ها درباره توافق نهایی برای احیای برجام تهیه شده و مذاکره کنندگان سرگرم رایزنی درباره «اختلافات بارز» هستند.
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی هم در صفحه توئیتر خود نوشت: «غریزه‌ام به من می‌گوید که مذاکرات وین بر سر احیای برجام از هفته آینده یعنی حداکثر تا چهارم جولای از سر گرفته خواهند شد و حتی ممکن است زودتر نیز این اتفاق بیفتد. این مسئله قطعی نیست اما احتمال بالایی دارد.»
البته هفته‌ها است که تیمی به سرپرستی رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت خارجه در امور ایران که روابطش با وزیر خارجه آنتونی بلینکن به دوران دبیرستان مشترک آنها در پاریس برمی‌گردد، در حال رفت و آمد به وین است تا با دیگر طرفین، توافقی را که خود بلینکن، مالی و دیگران در دولت اوباما برای حصول آن مذاکره کردند را احیا کنند.
رابرت مالی در ماه آوریل گفت: «ما نتیجه کمپین فشار حداکثری را دیده‌ایم این روش شکست خورده است».
افراد حاضر در مذاکرات می‌گویند دو مانع عمده وجود داشته است که هنوز هم می‌تواند تلاش‌ها برای احیای توافق را از بین ببرد؛ نخست این که ایرانی‌ها خواستار تعهد مکتوب شده‌اند که هیچ دولت آینده آمریکا نمی‌تواند مانند آقای ترامپ این توافق را نقض کند.
به نوشته نیویورک‌تایمز «آنچه مقامات ایران مطالبه می‌کنند توافقی دائمی که به زعم یک مقام ارشد آمریکایی خواسته‌ای منطقی است که البته هیچ دموکراسی واقعی نمی‌تواند چنین تضمینی ارائه دهد».
توافق برجام معاهده نبوده و نخواهد بود؛ زیرا جو بایدن، مانند باراک اوباما، هرگز نمی‌تواند رضایت دو سوم سنای آمریکا را به دست بیاورد. رأی لازم برای تصویب توافقنامه‌ای که با موازنه جناحی کنونی در مجلس سنا آن هم در پرونده‌ای ماننده برنامه هسته‌ای ایران، عملاً غیرممکن است بنابراین برجام موافقت‌نامه‌ای است که هر رئیس جمهوری در آمریکا می‌تواند مانند ترامپ از آن خارج شود.
دومین مورد این است که دولت بایدن کاملاً از کاستی‌های توافق سال ۲۰۱۵ آگاه بوده و خواسته‌هایی دارد. این که ایران متعهد شود بلافاصله پس از احیای توافق هسته‌ای، دوباره پای میز مذاکره برگردد و پروسه تعامل برای توافقی گسترده‌تر که به گفته بلینکن «طولانی تر و مستحکم تر» باشد را آغاز کند.
بر اساس این گزارش، طبق مفاد توافق اصلی، ایران در سال ۲۰۳۰ مجاز خواهد بود به هر میزان که بخواهد سوخت هسته‌ای تولید کند و این یعنی حتی اگر نخواهد به سمت استفاده تسلیحاتی حرکت کند، ذخایر سوخت کافی را برای تولید نسبتاً سریع آن در اطراف خود خواهد داشت.
اگر روند احیای برجام به دولت سیزدهم بکشد، روندی پیچیده پیش رو خواهد داشت و قاعدتاً کار برای بازگشت به توافق هسته‌ای سخت‌تر خواهد شد. باید منتظر ماند و دید که طرفین برجام تصمیم به همکاری با کدام دولت خواهند گرفت.
روند مذاکرات وین در حال فرسایشی شدن است
علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌الملل دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: به عقیده من نمی‌توان به نتیجه مذاکرات وین خوش بین بود؛ زیرا با توجه به اظهارات مقامات ارشد آمریکا، آنها قصد لغو تمامی تحریم‌ها علیه تهران را ندارند.
به گفته وی، مذاکرات برجامی وین به تمامی تحریم‌ها علیه ایران پایان نخواهد داد؛ زیرا آمریکا برای لغو تمامی تحریم‌ها به دنبال انعقاد قراردادی فراتر از برجام است.
به عقیده این کارشناس مسائل بین‌الملل، با این که انتظار می‌رفت مذاکرات وین در دوره‌های اول به نتیجه برسد، اما پس از گذشته شش دور از مذاکرات، هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است.
بیگدلی در ادامه می‌گوید که دولت بایدن برای تعلیق تحریم‌های ایران باید از سد جمهوری خواهان کنگره رد شود زیرا رئیس جمهور آمریکا به تنهایی قادر به تعلیق همه تحریم‌ها نخواهد بود.
به گفته وی، رهبر معظم انقلاب نسبت به فرسایشی شدن روند مذاکرات تذکر داده‌اند، اما به نظر می‌رسد که روند مذاکرات وین در حال فرسایشی شدن بوده و باید مسئولان دیپلماسی ایران نسبت به این موضوع هوشیار باشند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان می‌کند: رئیس دولت سیزدهم از تسلط لازم بر مسائل بین‌المللی برخوردار نبوده و تیم دیپلماسی وی نیز توانایی مذاکره با کشورهای غربی را نخواهد داشت.
تلاش‌های تیم دیپلماسی ایران در وین مؤثر بوده است
حسن هانی‌زاده، تحلیلگر مسائل بین‌الملل نیز به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مذاکرات وین به نقطه قابل قبولی رسیده و طی روزهای آینده به نتیجه قابل قبولی خواهد رسید.
به گفته وی، برآیند اخبار نشان می‌دهد که طی این مدت باقی مانده از دوره دولت دوازدهم، دولت جو بایدن با پیوستن دوباره به برجام، ۱۰۰ ها تحریم علیه ایران را لغو را خواهد کرد. این نشان می‌دهد که تلاش‌های تیم دیپلماسی تهران در وین مؤثر بوده و تحریم‌های نفتی و بانکی کشور لغو خواهد شد.
به عقیده این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، کشورهای عضو برجام تمایل دارند تا پیش از پایان دولت دوازدهم، مذاکرات وین به سرانجام برسد؛ از طرف دیگر حسن روحانی نیز سعی دارد با رفع برخی از تحریم‌ها، برجام را به عنوان مهمترین دستاورد دولت خود معرفی کند.
هانی‌زاده می‌گوید: در دولت سیزدهم روند مذاکرات در راستای رفع تمامی تحریم‌های آمریکا علیه ایران ادامه خواهد یافت.
برجام دستاوردهای سیاسی مثبتی برای ایران داشته است
وی می‌گوید که تیم مذاکره کننده آمریکایی به صورت غیرمستقیم روند مذاکرات وین را پیگیری می‌کند و تلاش دارد تا به برجام بازگردد و بخشی از تحریم‌های اعمال شده در دوران دونالد ترامپ را لغو کند.
به عقیده این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، اگر چنین اتفاقی در طول دو هفته آینده رخ دهد، قطعاً فضای داخلی ایران به لحاظ اقتصادی وارد مرحله جدیدی خواهد شد. اظهار نظر مقامات روسی و خوش‌بینی آنها به روند مذاکرات نشان می‌دهد که گفت‌وگو به مرحله‌ای کاملاً دقیق و مناسب رسیده و ممکن است به‌زودی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران برای امضای توافقنامه نهایی عازم وین شود.
هانی‌زاده تصریح می‌کند: در چنین شرایطی پایان خوشی برای مذاکرات وین پیش‌بینی می‌شود و این امر می‌تواند در تعاملات همه‌جانبه ایران با جامعه جهانی تأثیر مثبتی بگذارد؛ البته در این که وزارت امور خارجه به عنوان خط شکن عرصه‌های سیاسی در طول هشت سال گذشته عمل کرد، هیچ‌گونه تردیدی وجود ندارد. برجام اگر چه با یکسری مشکلات مواجه شد، اما دستاوردهای سیاسی مثبتی برای ایران داشت.
به گفته وی، خروج ایران از بند هفت منشور سازمان ملل و احکام صادر شده از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری که به سود ایران بوده، نشان می‌دهد دستگاه دیپلماسی به وظیفه خود در تعامل با جامعه جهانی با حفظ ارزش‌های انقلاب اسلامی کاملاً با جدیت عمل کرده و توانسته درواقع فضای جامعه جهانی را به نفع ایران تغییر دهد.
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی هم در صفحه توئیتر خود نوشت: «غریزه‌ام به من می‌گوید که مذاکرات وین بر سر احیای برجام از هفته آینده یعنی حداکثر تا چهارم جولای از سر گرفته خواهند شد و حتی ممکن است زودتر نیز این اتفاق بیفتد. این مسئله قطعی نیست اما احتمال بالایی دارد.»
البته هفته‌ها است که تیمی به سرپرستی رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت خارجه در امور ایران که روابطش با وزیر خارجه آنتونی بلینکن به دوران دبیرستان مشترک آنها در پاریس برمی‌گردد، در حال رفت و آمد به وین است تا با دیگر طرفین، توافقی را که خود بلینکن، مالی و دیگران در دولت اوباما برای حصول آن مذاکره کردند را احیا کنند.
رابرت مالی در ماه آوریل گفت: «ما نتیجه کمپین فشار حداکثری را دیده‌ایم این روش شکست خورده است».
افراد حاضر در مذاکرات می‌گویند دو مانع عمده وجود داشته است که هنوز هم می‌تواند تلاش‌ها برای احیای توافق را از بین ببرد؛ نخست این که ایرانی‌ها خواستار تعهد مکتوب شده‌اند که هیچ دولت آینده آمریکا نمی‌تواند مانند آقای ترامپ این توافق را نقض کند.
به نوشته نیویورک‌تایمز «آنچه مقامات ایران مطالبه می‌کنند توافقی دائمی که به زعم یک مقام ارشد آمریکایی خواسته‌ای منطقی است که البته هیچ دموکراسی واقعی نمی‌تواند چنین تضمینی ارائه دهد».
توافق برجام معاهده نبوده و نخواهد بود؛ زیرا جو بایدن، مانند باراک اوباما، هرگز نمی‌تواند رضایت دو سوم سنای آمریکا را به دست بیاورد. رأی لازم برای تصویب توافقنامه‌ای که با موازنه جناحی کنونی در مجلس سنا آن هم در پرونده‌ای ماننده برنامه هسته‌ای ایران، عملاً غیرممکن است بنابراین برجام موافقت‌نامه‌ای است که هر رئیس جمهوری در آمریکا می‌تواند مانند ترامپ از آن خارج شود.
دومین مورد این است که دولت بایدن کاملاً از کاستی‌های توافق سال ۲۰۱۵ آگاه بوده و خواسته‌هایی دارد. این که ایران متعهد شود بلافاصله پس از احیای توافق هسته‌ای، دوباره پای میز مذاکره برگردد و پروسه تعامل برای توافقی گسترده‌تر که به گفته بلینکن «طولانی تر و مستحکم تر» باشد را آغاز کند.
بر اساس این گزارش، طبق مفاد توافق اصلی، ایران در سال ۲۰۳۰ مجاز خواهد بود به هر میزان که بخواهد سوخت هسته‌ای تولید کند و این یعنی حتی اگر نخواهد به سمت استفاده تسلیحاتی حرکت کند، ذخایر سوخت کافی را برای تولید نسبتاً سریع آن در اطراف خود خواهد داشت.
اگر روند احیای برجام به دولت سیزدهم بکشد، روندی پیچیده پیش رو خواهد داشت و قاعدتاً کار برای بازگشت به توافق هسته‌ای سخت‌تر خواهد شد. باید منتظر ماند و دید که طرفین برجام تصمیم به همکاری با کدام دولت خواهند گرفت.
روند مذاکرات وین در حال فرسایشی شدن است
علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌الملل دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: به عقیده من نمی‌توان به نتیجه مذاکرات وین خوش بین بود؛ زیرا با توجه به اظهارات مقامات ارشد آمریکا، آنها قصد لغو تمامی تحریم‌ها علیه تهران را ندارند.
به گفته وی، مذاکرات برجامی وین به تمامی تحریم‌ها علیه ایران پایان نخواهد داد؛ زیرا آمریکا برای لغو تمامی تحریم‌ها به دنبال انعقاد قراردادی فراتر از برجام است.
به عقیده این کارشناس مسائل بین‌الملل، با این که انتظار می‌رفت مذاکرات وین در دوره‌های اول به نتیجه برسد، اما پس از گذشته شش دور از مذاکرات، هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است.
بیگدلی در ادامه می‌گوید که دولت بایدن برای تعلیق تحریم‌های ایران باید از سد جمهوری خواهان کنگره رد شود زیرا رئیس جمهور آمریکا به تنهایی قادر به تعلیق همه تحریم‌ها نخواهد بود.
به گفته وی، رهبر معظم انقلاب نسبت به فرسایشی شدن روند مذاکرات تذکر داده‌اند، اما به نظر می‌رسد که روند مذاکرات وین در حال فرسایشی شدن بوده و باید مسئولان دیپلماسی ایران نسبت به این موضوع هوشیار باشند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان می‌کند: رئیس دولت سیزدهم از تسلط لازم بر مسائل بین‌المللی برخوردار نبوده و تیم دیپلماسی وی نیز توانایی مذاکره با کشورهای غربی را نخواهد داشت.
تلاش‌های تیم دیپلماسی ایران در وین مؤثر بوده است
حسن هانی‌زاده، تحلیلگر مسائل بین‌الملل نیز به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مذاکرات وین به نقطه قابل قبولی رسیده و طی روزهای آینده به نتیجه قابل قبولی خواهد رسید.
به گفته وی، برآیند اخبار نشان می‌دهد که طی این مدت باقی مانده از دوره دولت دوازدهم، دولت جو بایدن با پیوستن دوباره به برجام، ۱۰۰ ها تحریم علیه ایران را لغو را خواهد کرد. این نشان می‌دهد که تلاش‌های تیم دیپلماسی تهران در وین مؤثر بوده و تحریم‌های نفتی و بانکی کشور لغو خواهد شد.
به عقیده این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، کشورهای عضو برجام تمایل دارند تا پیش از پایان دولت دوازدهم، مذاکرات وین به سرانجام برسد؛ از طرف دیگر حسن روحانی نیز سعی دارد با رفع برخی از تحریم‌ها، برجام را به عنوان مهمترین دستاورد دولت خود معرفی کند.
هانی‌زاده می‌گوید: در دولت سیزدهم روند مذاکرات در راستای رفع تمامی تحریم‌های آمریکا علیه ایران ادامه خواهد یافت.
برجام دستاوردهای سیاسی مثبتی برای ایران داشته است
وی می‌گوید که تیم مذاکره کننده آمریکایی به صورت غیرمستقیم روند مذاکرات وین را پیگیری می‌کند و تلاش دارد تا به برجام بازگردد و بخشی از تحریم‌های اعمال شده در دوران دونالد ترامپ را لغو کند.
به عقیده این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، اگر چنین اتفاقی در طول دو هفته آینده رخ دهد، قطعاً فضای داخلی ایران به لحاظ اقتصادی وارد مرحله جدیدی خواهد شد. اظهار نظر مقامات روسی و خوش‌بینی آنها به روند مذاکرات نشان می‌دهد که گفت‌وگو به مرحله‌ای کاملاً دقیق و مناسب رسیده و ممکن است به‌زودی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران برای امضای توافقنامه نهایی عازم وین شود.
هانی‌زاده تصریح می‌کند: در چنین شرایطی پایان خوشی برای مذاکرات وین پیش‌بینی می‌شود و این امر می‌تواند در تعاملات همه‌جانبه ایران با جامعه جهانی تأثیر مثبتی بگذارد؛ البته در این که وزارت امور خارجه به عنوان خط شکن عرصه‌های سیاسی در طول هشت سال گذشته عمل کرد، هیچ‌گونه تردیدی وجود ندارد. برجام اگر چه با یکسری مشکلات مواجه شد، اما دستاوردهای سیاسی مثبتی برای ایران داشت.
به گفته وی، خروج ایران از بند هفت منشور سازمان ملل و احکام صادر شده از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری که به سود ایران بوده، نشان می‌دهد دستگاه دیپلماسی به وظیفه خود در تعامل با جامعه جهانی با حفظ ارزش‌های انقلاب اسلامی کاملاً با جدیت عمل کرده و توانسته درواقع فضای جامعه جهانی را به نفع ایران تغییر دهد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل خاطرنشان می‌کند: دستاوردهای برجام می‌تواند در آینده اثرات بسیار مثبتی بر عرصه‌های تعامل ایران با جامعه جهانی داشته باشد؛ هرچند که در طول دوران حاکمیت دونالد ترامپ بر کاخ سفید، تهران با چالش‌های جدی مواجه بوده است، اما تغییراتی که در واشنگتن رخ داد می‌تواند فضا را برای ایران مناسب‌تر کند.
کمتر از دو ماه دیگر تا پایان دولت دوازدهم باقی مانده و کشورهای عضو برجام تمام تلاش خود را جهت سرعن بخشیدن به روند احیای این معاهده به کار گرفته‌اند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، بر اساس گفته‌های دیپلمات‌های ارشد کشورهای عضو برجام، دولت ایران به دنبال اخذ تضمین‌های لازم پایبندی از ایالات متحده آمریکا برای احیای این توافقنامه است.
از سوی دیگر علی ربیعی، سخنگوی دولت معتقد است که اتفاقات وین ربطی به سیاست داخلی ایران نخواهد داشت؛ به گفته او: «اگر آمریکا به تعهداتش برگردد، مذاکره کنندگان شرایط را برای تصمیم‌گیری به نهادهای بالادستی گزارش خواهند داد و منتظر شروع دولت بعد نخواهند ماند.»
طی چندین ماه گذشته دیپلمات‌های ارشد کشورهای عضو برجام گردهم آمده‌اند تا در مورد اقداماتی که طرفین برای احیای معاهده برجام باید انجام دهند، مذاکره کنند. دور هفتم مذاکرات سه‌شنبه هفته گذشته با از سرگیری نشست کمیسیون مشترک برجام آغاز شده و در چند روز گذشته چندین نشست دوجانبه و چند جانبه در سطح معاونان و مدیران سیاسی، همینطور در سطوح کارشناسی میان هیئت‌های ایران با هیئت‌های اتحادیه اروپایی، چینی و روسیه برگزار شده است.
گزارش‌ها از آخرین وضعیت مذاکرات وین حاکی است که متن‌ها درباره توافق نهایی برای احیای برجام تهیه شده و مذاکره کنندگان سرگرم رایزنی درباره «اختلافات بارز» هستند.
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی هم در صفحه توئیتر خود نوشت: «غریزه‌ام به من می‌گوید که مذاکرات وین بر سر احیای برجام از هفته آینده یعنی حداکثر تا چهارم جولای از سر گرفته خواهند شد و حتی ممکن است زودتر نیز این اتفاق بیفتد. این مسئله قطعی نیست اما احتمال بالایی دارد.»
البته هفته‌ها است که تیمی به سرپرستی رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت خارجه در امور ایران که روابطش با وزیر خارجه آنتونی بلینکن به دوران دبیرستان مشترک آنها در پاریس برمی‌گردد، در حال رفت و آمد به وین است تا با دیگر طرفین، توافقی را که خود بلینکن، مالی و دیگران در دولت اوباما برای حصول آن مذاکره کردند را احیا کنند.
رابرت مالی در ماه آوریل گفت: «ما نتیجه کمپین فشار حداکثری را دیده‌ایم این روش شکست خورده است».
افراد حاضر در مذاکرات می‌گویند دو مانع عمده وجود داشته است که هنوز هم می‌تواند تلاش‌ها برای احیای توافق را از بین ببرد؛ نخست این که ایرانی‌ها خواستار تعهد مکتوب شده‌اند که هیچ دولت آینده آمریکا نمی‌تواند مانند آقای ترامپ این توافق را نقض کند.
به نوشته نیویورک‌تایمز «آنچه مقامات ایران مطالبه می‌کنند توافقی دائمی که به زعم یک مقام ارشد آمریکایی خواسته‌ای منطقی است که البته هیچ دموکراسی واقعی نمی‌تواند چنین تضمینی ارائه دهد».
توافق برجام معاهده نبوده و نخواهد بود؛ زیرا جو بایدن، مانند باراک اوباما، هرگز نمی‌تواند رضایت دو سوم سنای آمریکا را به دست بیاورد. رأی لازم برای تصویب توافقنامه‌ای که با موازنه جناحی کنونی در مجلس سنا آن هم در پرونده‌ای ماننده برنامه هسته‌ای ایران، عملاً غیرممکن است بنابراین برجام موافقت‌نامه‌ای است که هر رئیس جمهوری در آمریکا می‌تواند مانند ترامپ از آن خارج شود.
دومین مورد این است که دولت بایدن کاملاً از کاستی‌های توافق سال ۲۰۱۵ آگاه بوده و خواسته‌هایی دارد. این که ایران متعهد شود بلافاصله پس از احیای توافق هسته‌ای، دوباره پای میز مذاکره برگردد و پروسه تعامل برای توافقی گسترده‌تر که به گفته بلینکن «طولانی تر و مستحکم تر» باشد را آغاز کند.
بر اساس این گزارش، طبق مفاد توافق اصلی، ایران در سال ۲۰۳۰ مجاز خواهد بود به هر میزان که بخواهد سوخت هسته‌ای تولید کند و این یعنی حتی اگر نخواهد به سمت استفاده تسلیحاتی حرکت کند، ذخایر سوخت کافی را برای تولید نسبتاً سریع آن در اطراف خود خواهد داشت.
اگر روند احیای برجام به دولت سیزدهم بکشد، روندی پیچیده پیش رو خواهد داشت و قاعدتاً کار برای بازگشت به توافق هسته‌ای سخت‌تر خواهد شد. باید منتظر ماند و دید که طرفین برجام تصمیم به همکاری با کدام دولت خواهند گرفت.
روند مذاکرات وین در حال فرسایشی شدن است
علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌الملل دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: به عقیده من نمی‌توان به نتیجه مذاکرات وین خوش بین بود؛ زیرا با توجه به اظهارات مقامات ارشد آمریکا، آنها قصد لغو تمامی تحریم‌ها علیه تهران را ندارند.
به گفته وی، مذاکرات برجامی وین به تمامی تحریم‌ها علیه ایران پایان نخواهد داد؛ زیرا آمریکا برای لغو تمامی تحریم‌ها به دنبال انعقاد قراردادی فراتر از برجام است.
به عقیده این کارشناس مسائل بین‌الملل، با این که انتظار می‌رفت مذاکرات وین در دوره‌های اول به نتیجه برسد، اما پس از گذشته شش دور از مذاکرات، هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است.
بیگدلی در ادامه می‌گوید که دولت بایدن برای تعلیق تحریم‌های ایران باید از سد جمهوری خواهان کنگره رد شود زیرا رئیس جمهور آمریکا به تنهایی قادر به تعلیق همه تحریم‌ها نخواهد بود.
به گفته وی، رهبر معظم انقلاب نسبت به فرسایشی شدن روند مذاکرات تذکر داده‌اند، اما به نظر می‌رسد که روند مذاکرات وین در حال فرسایشی شدن بوده و باید مسئولان دیپلماسی ایران نسبت به این موضوع هوشیار باشند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان می‌کند: رئیس دولت سیزدهم از تسلط لازم بر مسائل بین‌المللی برخوردار نبوده و تیم دیپلماسی وی نیز توانایی مذاکره با کشورهای غربی را نخواهد داشت.
تلاش‌های تیم دیپلماسی ایران در وین مؤثر بوده است
حسن هانی‌زاده، تحلیلگر مسائل بین‌الملل نیز به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مذاکرات وین به نقطه قابل قبولی رسیده و طی روزهای آینده به نتیجه قابل قبولی خواهد رسید.
به گفته وی، برآیند اخبار نشان می‌دهد که طی این مدت باقی مانده از دوره دولت دوازدهم، دولت جو بایدن با پیوستن دوباره به برجام، ۱۰۰ ها تحریم علیه ایران را لغو را خواهد کرد. این نشان می‌دهد که تلاش‌های تیم دیپلماسی تهران در وین مؤثر بوده و تحریم‌های نفتی و بانکی کشور لغو خواهد شد.
به عقیده این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، کشورهای عضو برجام تمایل دارند تا پیش از پایان دولت دوازدهم، مذاکرات وین به سرانجام برسد؛ از طرف دیگر حسن روحانی نیز سعی دارد با رفع برخی از تحریم‌ها، برجام را به عنوان مهمترین دستاورد دولت خود معرفی کند.
هانی‌زاده می‌گوید: در دولت سیزدهم روند مذاکرات در راستای رفع تمامی تحریم‌های آمریکا علیه ایران ادامه خواهد یافت.
برجام دستاوردهای سیاسی مثبتی برای ایران داشته است
وی می‌گوید که تیم مذاکره کننده آمریکایی به صورت غیرمستقیم روند مذاکرات وین را پیگیری می‌کند و تلاش دارد تا به برجام بازگردد و بخشی از تحریم‌های اعمال شده در دوران دونالد ترامپ را لغو کند.
به عقیده این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، اگر چنین اتفاقی در طول دو هفته آینده رخ دهد، قطعاً فضای داخلی ایران به لحاظ اقتصادی وارد مرحله جدیدی خواهد شد. اظهار نظر مقامات روسی و خوش‌بینی آنها به روند مذاکرات نشان می‌دهد که گفت‌وگو به مرحله‌ای کاملاً دقیق و مناسب رسیده و ممکن است به‌زودی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران برای امضای توافقنامه نهایی عازم وین شود.
هانی‌زاده تصریح می‌کند: در چنین شرایطی پایان خوشی برای مذاکرات وین پیش‌بینی می‌شود و این امر می‌تواند در تعاملات همه‌جانبه ایران با جامعه جهانی تأثیر مثبتی بگذارد؛ البته در این که وزارت امور خارجه به عنوان خط شکن عرصه‌های سیاسی در طول هشت سال گذشته عمل کرد، هیچ‌گونه تردیدی وجود ندارد. برجام اگر چه با یکسری مشکلات مواجه شد، اما دستاوردهای سیاسی مثبتی برای ایران داشت.
به گفته وی، خروج ایران از بند هفت منشور سازمان ملل و احکام صادر شده از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری که به سود ایران بوده، نشان می‌دهد دستگاه دیپلماسی به وظیفه خود در تعامل با جامعه جهانی با حفظ ارزش‌های انقلاب اسلامی کاملاً با جدیت عمل کرده و توانسته درواقع فضای جامعه جهانی را به نفع ایران تغییر دهد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل خاطرنشان می‌کند: دستاوردهای برجام می‌تواند در آینده اثرات بسیار مثبتی بر عرصه‌های تعامل ایران با جامعه جهانی داشته باشد؛ هرچند که در طول دوران حاکمیت دونالد ترامپ بر کاخ سفید، تهران با چالش‌های جدی مواجه بوده است، اما تغییراتی که در واشنگتن رخ داد می‌تواند فضا را برای ایران مناسب‌تر کند.
انتهای پیام/ش/ر
نظرات بینندگان
