به گزارش شیرازه؛ «مشغله های فراوان باعث شد رهبر انقلاب امسال از نمایشگاه کتاب بازدید نداشته باشند»؛ همین خبر کوتاه حجت‌الاسلام محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری کافی بود تا یک سوال در ذهن همه کسانی که به تحلیل محتوای سخنان و رفتارهای رهبری توجه دارند، شکل بگیرد؛ چرا در سالی که از سوی رهبر انقلاب علاوه بر اقتصاد به نام فرهنگ هم نام‌گذاری شده است، ایشان به نمایشگاهی که برخی از آن به عنوان بزرگ‌ترین کار فرهنگی جمهوری اسلامی ایران یاد می‌کنند، نرفت؟ چرا رفتن به این نمایشگاه، امسال در اولویت کارهای رهبری نبود؟ اما در این میان یک سوال جدی‌تر وجود دارد؛ چرا رهبر انقلاب به مناسبت روز کارگر به گروه صنعتی «مپنا» سر زدند، چرا دیروز به مدت دو ساعت از دستاوردهای هوافضای سپاه پاسداران بازدید کردند اما نمایشگاه کتاب در اولویت کاری ایشان قرار نداشت؟

رفتن‌ها و نرفتن‌های رهبری به نمایشگاه کتاب

نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در دوران ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای و با دغدغه خود ایشان برای اولین بار آغاز به کار کرد. از آن‌سال تا امسال که بیست‌و هفتمین دوره این نمایشگاه برگزار شده است، بازدید رهبری از آن که به منظور ارج نهادن به کتاب و ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی صورت می‌گرفت، یکی از برنامه‌های مهمی بود که هر ساله با استقبال مخاطبان و ناشران روبرو می‌شد. این بازدید‌ها اما همیشگی نبود؛ رهبر معظم انقلاب در سالهای ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۳ از پنج دوره نمایشگاه کتاب تهران دیدن نکردند که علت این عدم حضور، اعتراض ایشان به رویکرد فرهنگی دولت اصلاحات بود. دو بار دیگر در سال‌های 84 و 88 هم به دلیل سفر ایشان به استان‌های کرمان و کردستان، بازدیدی از نمایشگاه صورت نگرفت. اما حالا و در اولین سال دولت تدبیر و امید، رهبر انقلاب به دلیل «مشغله‌های فراوان» برای هشتمین بار طی 27 سال گذشته، به نمایشگاه کتاب نرفت. این نرفتن اما ربطی به «کتاب» ندارد چرا که همه می‌دانند که رهبری چقدر در ترویج کتاب‌خوانی موثر بوده‌اند. مشکل را باید در جای دیگری جست.

حضور رئیس دفتر رهبری در نمایشگاه کتاب امسال

تمجید از کارگر، ماما و مهندسان نظامی هم‌زمان با نرفتن به نمایشگاه کتاب

اما هم‌زمان با عدم دیدار رهبر انقلاب از اولین نمایشگاه کتاب دولت تدبیر و امید به دلیل «مشغله‌های فراوان» آن هم در سال فرهنگ، نگاهی به برخی اقدامات رهبری طی روزهای برگزاری این نمایشگاه جالب است؛ در چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت، همزمان با یکمین روز نمایشگاه کتاب تهران، رهبر معظم انقلاب از گروه صنعتی مپنا دیدن فرمودند و توجه ویژه خود به کارگران را، نشان دادند. در دوشنبه ۱۵ اردیبهشت، همزمان با ششمین روز نمایشگاه کتاب تهران، رهبر معظم انقلاب با مسؤولان جمعیت مامایی کشور دیدار داشتند و بر اهمیت افزایش نسل، تأکید فرمودند. و حالا چند روز پس از پایان نمایشگاه کتاب، رهبر انقلاب یکی از مهم‌ترین بازدیدهای خود طی ماه‌های اخیر را انجام داد؛ بازدید از دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه پاسداران و به طور خاص‌تر مدل ایرانی پهپاد RQ170.

رفتار رهبری و راز دو نمایشگاه

برخی کارشناسان معتقدند عدم حضور رهبری در نمایشگاه کتاب، حاوی یک پیام معنادار در قبال سیاست‌های فرهنگی دولت است. طی هفته‌های گذشته، وزیر ارشاد و رئیس جمهور سخنان قابل‌توجه و البته عجیبی در خصوص ممیزی کتاب بیان کرده‌اند که مورد اعتراض گسترده نیروهای انقلابی قرار گرفته است. محمد سرشار نویسنده معروف و یکی از کارشناسان عرصه کتاب گفته است: «آقای رئیس جمهور می‌فرمایند بهترین ممیزان [کتاب] خود مردم هستند. این جملات ایشان را اگر امام راحل خوانده بود نمی‌بایست جلوی انتشار آیات شیطانی را هم می‌گرفت». اما تاکید دوباره رهبری بر برخی مسائلی که عمدتا دولت علاقه‌ای برای ورود به آن ندارد؛ از جمله سیاست‌های جمعیتی کشور که در دیدار رهبری با جمعیت ماماهای کشور مورد تاکید قرار گرفت یا بازدید از دستاوردهای گروه صنعتی مپنا و تاکید بر توان داخلی در شرایط کنونی می‌تواند حاوی نکات معناداری برای دولت باشد. بازدید ایشان از دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه که با اتکا به نیروی داخلی محقق شده‌ است، در شرایطی که تیم مذاکره کننده و دولت پیوسته راه پیشرفت و رفع مشکلات را از طریق برداشتن تحریم‌ها آن‌ هم با مذاکره می‌داند، بیان‌گر تاکید دوباره ایشان بر این نکته است که ایران برای پیشرفت باید بر خود اتکا کند.

دو نمایشگاه کتاب و دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه، اگرچه به فاصله چند روز برگزار شد اما میزان اهمیتی که رهبر انقلاب برای این دو قائل شدند، بیشتر از این‌که به «کتاب» و «پهپاد» ربطی داشته باشد، به سیاست‌های فرهنگی دولت و اولویت‌های کشور مرتبط است؛ اولویت‌هایی که شاه‌بیت آن تحقق هرچه بیشتر «ما می‌توانیم»، تقویت جناح مومن و انقلابی در عرصه فرهنگ و سیاست‌های فرهنگی برگرفته از انقلاب اسلامی است نه برداشتن ممیزی کتاب.