درختچهای کوهی که جهرمیها با میوه آن آش می پزند
به گزارش شیرازه به نقل از پسین جهرم، بادام کوهی یا به اصطلاح جهرمی ها الوک نام درختچه ای خوش منظر و سبز است که در زمین های سفت می روید. این درخت مقاوم به شرایط نامساعد و کم آبی بوده و برگ های آن پیچ خورده و دارای میوه های کرک دار است.
گل های سفید رنگ الوک معمولا قبل از ظهور برگ ها در اوایل فروردین ماه ظاهر می شود. میوه نیز در خرداد ماه رسيده و قابل جمع آوری است.
الوک بومی ایران بوده و در مناطق کوهستانی در استان های فارس، خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، اراک، كردستان، بختياری، تهران، ميانه و لرستان و غیره در انواع مختلف خاک رشد می کند.
مناطق کوهستانی جهرم و محل هایی که از رطوبت بیشتری برخوردار است مانند تنگ آب و چاه تیز انبوهی از این گیاه دیده می شود.
از روغن الوک برای بهبود سوختگی استفاده می شود. همچنین از مغز آن به عنوان تنقلات بعد از شیرین شدن و در جهرم برای تهیه آش الوک استفاده می شود. البته کارشناسان تغذیه معتقدند مصرف بادام کوهی بدون فرآوری معمول نبوده و خوردن آن به دلیل وجود آمیگدالین خطرناک است.
از جمله خواص دارویی این گیاه، تهیه ملین، مدر، برای درمان حبس البول، در درمان میگرن، سیاه سرفه و رماتیسم و درد، درمان ناراحتی های قلبی ضماد آن با سرکه برای سردرد و ترمیم زخم های کهنه و جراحت ها وتنگی نفس، ورم سینه و ریه، ضماد آن روی پوست و صورت برای از بین بردن لکه ها و چين و چروک پوستی و روغن آن برای درمان ترک و شقاق پوست ناشی از سرما استفاده می شود.
همچنین از صمغ الوک به عنوان داروی قطع اخلاط، تحريک اشتها، خرد كردن سنگ مثانه، برای دندان درد، مصارف صنعتی در صنايع نساجی، آهار پارچه، كاغذسازی، چسب، ليتوگرافی، جوهرسازی، بسياری از صنايع آرايشی و غذایي عامل امولسيون كننده و سوسپانسيون كننده به همراه كتيرا و صمغ عربی در داروسازی و قرصسازی بهره برده می شود. در ضمن آن را در آب حل کرده و برای شستشوی موهای سر و یا آهار دادن به کلاه نمدی نیز مصرف می کنند.
استفاده
بیابان نشینان از چوب های اين درختان جهت تهیه سوخت و زغال به تدریج سبب
از بین رفتن اکثر رویش گاه های بادام کوهی شده است. آثار و شواهد این امر
را در چاله های زغال سوزی اکثر نواحی کوهستانی خشک می توان مشاهده کرد.